੩੬
] ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਸਂਗ੍ਰਹ
[ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦ
ਭਾਵਾ ਜੀਵਾਦੀਯਾ ਜੀਵਗੁਣਾ ਚੇਦਣਾ ਯ ਉਵਓਗੋ.
ਸੁਰਣਰਣਾਰਯਤਿਰਿਯਾ ਜੀਵਸ੍ਸ ਯ ਪਜ੍ਜਯਾ ਬਹੁਗਾ.. ੧੬..
ਭਾਵਾ ਜੀਵਾਦ੍ਯਾ ਜੀਵਗੁਣਾਸ਼੍ਚੇਤਨਾ ਚੋਪਯੋਗਃ.
ਸੁਰਨਰਨਾਰਕਤਿਰ੍ਯਞ੍ਚੋ ਜੀਵਸ੍ਯ ਚ ਪਰ੍ਯਾਯਾਃ ਬਹਵਃ.. ੧੬..
ਅਤ੍ਰ ਭਾਵਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯਾਃ ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਪਿਤਾਃ.
ਭਾਵਾ ਹਿ ਜੀਵਾਦਯਃ ਸ਼ਟ੍ ਪਦਾਰ੍ਥਾਃ. ਤੇਸ਼ਾਂ ਗੁਣਾਃ ਪਰ੍ਯਾਯਾਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਸਿਦ੍ਧਾਃ. ਤਥਾਪਿ ਜੀਵਸ੍ਯ
ਵਕ੍ਸ਼੍ਯਮਾਣੋਦਾਹਰਣਪ੍ਰਸਿਦ੍ਧਯਥਰ੍ਮਭਿਧੀਯਨ੍ਤੇ. ਗੁਣਾ ਹਿ ਜੀਵਸ੍ਯ ਜ੍ਞਾਨਾਨੁਭੂਤਿਲਕ੍ਸ਼ਣਾ ਸ਼ੁਦ੍ਧਚੇਤਨਾ,
ਕਾਰ੍ਯਾਨੁਭੂਤਿਲਕ੍ਸ਼ਣਾ ਕਰ੍ਮਫਲਾਨੁਭੂਤਿਲਕ੍ਸ਼ਣਾ ਚਾਸ਼ੁਦ੍ਧਚੇਤਨਾ, ਚੈਤਨ੍ਯਾਨੁਵਿਧਾਯਿਪਰਿਣਾਮਲਕ੍ਸ਼ਣਃ ਸ–
ਵਿਕਲ੍ਪਨਿਰ੍ਵਿਕਲ੍ਪਰੂਪਃ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਸ਼ੁਦ੍ਧਤਯਾ ਸਕਲਵਿਕਲਤਾਂ
-----------------------------------------------------------------------------
ਗਾਥਾ ੧੬
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਜੀਵਾਦ੍ਯਾਃ] ਜੀਵਾਦਿ [ਦ੍ਰਵ੍ਯ] ਵੇ [ਭਾਵਾਃ] ‘ਭਾਵ’ ਹੈਂ. [ਜੀਵਗੁਣਾਃ] ਜੀਵਕੇ ਗੁਣ
[ਚੇਤਨਾ ਚ ਉਪਯੋਗਃ] ਚੇਤਨਾ ਤਥਾ ਉਪਯੋਗ ਹੈਂ [ਚ] ਔਰ [ਜੀਵਸ੍ਯ ਪਰ੍ਯਾਯਾਃ] ਜੀਵਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ
[ਸੁਰਨਰਨਾਰਕਤਿਰ੍ਯਞ੍ਚਃ] ਦੇਵ–ਮਨੁਸ਼੍ਯ–ਨਾਰਕ–ਤਿਰ੍ਯਂਚਰੂਪ [ਬਹਵਃ] ਅਨੇਕ ਹੈਂ.
ਟੀਕਾਃ– ਯਹਾ ਭਾਵੋਂ [ਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂ], ਗੁਣੋਂਂ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਬਤਲਾਯੇ ਹੈਂ.
ਜੀਵਾਦਿ ਛਹ ਪਦਾਰ੍ਥ ਵੇ ‘ਭਾਵ’ ਹੈਂ. ਉਨਕੇ ਗੁਣ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਪ੍ਰਸਿਦ੍ਧ ਹੈਂ, ਤਥਾਪਿ ੧ਆਗੇ [ਅਗਲੀ
ਗਾਥਾਮੇਂ] ਜੋ ਉਦਾਹਰਣ ਦੇਨਾ ਹੈ ਉਸਕੀ ਪ੍ਰਸਿਦ੍ਧਿਕੇ ਹੇਤੁ ਜੀਵਕੇ ਗੁਣੋਂ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂ ਕਥਨ ਕਿਯਾ ਜਾਤਾ
ਹੈਃ–
ਜੀਵਕੇ ਗੁਣੋਂ ੨ਜ੍ਞਾਨਾਨੁਭੂਤਿਸ੍ਵਰੂਪ ਸ਼ੁਦ੍ਧਚੇਤਨਾ ਤਥਾ ਕਾਰ੍ਯਾਨੁਭੂਤਿਸ੍ਵਰੂਪ ਔਰ ਕਰ੍ਮਫਲਾਨੁਭੂਤਿ–
ਸ੍ਵਰੂਪ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧਚੇਤਨਾ ਹੈ ਔਰ ੩ਚੈਤਨ੍ਯਾਨੁਵਿਧਾਯੀ–ਪਰਿਣਾਮਸ੍ਵਰੂਪ, ਸਵਿਕਲ੍ਪਨਿਰ੍ਵਿਕਲ੍ਪਰੂਪ, ਸ਼ੁਦ੍ਧਤਾ–
--------------------------------------------------------------------------
੧. ਅਗਲੀ ਗਾਥਾਮੇਂ ਜੀਵਕੀ ਬਾਤ ਉਦਾਹਰਣਕੇ ਰੂਪਮੇਂ ਲੇਨਾ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਉਸ ਉਦਾਹਰਣਕੋ ਪ੍ਰਸਿਦ੍ਧ ਕਰਨੇਕੇ ਲਿਯੇ ਯਹਾਁ
ਜੀਵਕੇ ਗੁਣੋਂ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕਾ ਕਥਨ ਕਿਯਾ ਗਯਾ ਹੈ.
੨. ਸ਼ੁਦ੍ਧਚੇਤਨਾ ਜ੍ਞਾਨਕੀ ਅਨੁਭੂਤਿਸ੍ਵਰੂਪ ਹੈ ਔਰ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧਚੇਤਨਾ ਕਰ੍ਮਕੀ ਤਥਾ ਕਰ੍ਮਫਲਕੀ ਅਨੁਭੂਤਿਸ੍ਵਰੂਪ ਹੈ.
੩. ਚੈਤਨ੍ਯ–ਅਨੁਵਿਧਾਯੀ ਪਰਿਣਾਮ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਚੈਤਨ੍ਯਕਾ ਅਨੁਸਰਣ ਕਰਨੇਵਾਲਾ ਪਰਿਣਾਮ ਵਹ ਉਪਯੋਗ ਹੈ. ਸਵਿਕਲ੍ਪ
ਉਪਯੋਗਕੋ ਜ੍ਞਾਨ ਔਰ ਨਿਰ੍ਵਿਕਲ੍ਪ ਉਪਯੋਗਕੋ ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਕਹਾ ਜਾਤਾ ਹੈ. ਜ੍ਞਾਨੋਪਯੋਗਕੇ ਭੇਦੋਂਮੇਂਸੇ ਮਾਤ੍ਰ ਕੇਵਜ੍ਞਾਨ ਹੀ ਸ਼ੁਦ੍ਧ
ਹੋਨੇਸੇ ਸਕਲ [ਅਖਣ੍ਡ, ਪਰਿਪੂਰ੍ਣ] ਹੈ ਔਰ ਅਨ੍ਯ ਸਬ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧ ਹੋਨੇਸੇ ਵਿਕਲ [ਖਣ੍ਡਿਤ, ਅਪੂਰ੍ਣ] ਹੈਂ;
ਦਰ੍ਸ਼ਨੋਪਯੋਗਕੇ ਭੇਦੋਂਮੇਸੇ ਮਾਤ੍ਰ ਕੇਵਲਦਰ੍ਸ਼ਨ ਹੀ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਹੋਨੇਸੇ ਸਕਲ ਹੈ ਔਰ ਅਨ੍ਯ ਸਬ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧ ਹੋਨੇਸੇ ਵਿਕਲ ਹੈਂ.
ਜੀਵਾਦਿ ਸੌ ਛੇ ‘ਭਾਵ,’ ਜੀਵਗੁਣ ਚੇਤਨਾ ਉਪਯੋਗ ਛੇ;
ਜੀਵਪਰ੍ਯਯੋ ਤਿਰ੍ਯਂਚ–ਨਾਰਕ–ਦੇਵ–ਮਨੁਜ ਅਨੇਕ ਛੇ. ੧੬.