ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਸ਼ਡ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯ–ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਵਰ੍ਣਨ
ਦਧਾਨੋ ਦ੍ਵੇਧੋਪਯੋਗਸ਼੍ਚ. ਪਰ੍ਯਾਯਾਸ੍ਤ੍ਵਗੁਰੁਲਘੁਗੁਣਹਾਨਿਵ੍ਰੁਦ੍ਧਿਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁਤ੍ਤਾਃ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਃ, ਸੂਤ੍ਰੋਪਾਤ੍ਤਾਸ੍ਤੁ ਸੁਰਨਾਰਕ– ਤਿਰ੍ਯਙ੍ਮਨੁਸ਼੍ਲਕ੍ਸ਼ਣਾਃ ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁਤ੍ਤਤ੍ਵਾਦਸ਼ੁਦ੍ਧਾਸ਼੍ਚੇਤਿ.. ੧੬..
ਉਭਯਤ੍ਥ ਜੀਵਭਾਵੋ ਣ ਣਸ੍ਸਦਿ ਣ ਜਾਯਦੇ ਅਣ੍ਣੋ.. ੧੭..
ਉਭਯਤ੍ਰ ਜੀਵਭਾਵੋ ਨ ਨਸ਼੍ਯਤਿ ਨ ਜਾਯਤੇਨ੍ਯਃ.. ੧੭..
ਇਦਂ ਭਾਵਨਾਸ਼ਾਭਾਵੋਤ੍ਪਾਦਨਿਸ਼ੇਧੋਦਾਹਰਣਮ੍. ----------------------------------------------------------------------------- ਅਸ਼ੁਦ੍ਧਤਾਕੇ ਕਾਰਣ ਸਕਲਤਾ–ਵਿਕਲਤਾ ਧਾਰਣ ਕਰਨੇਵਾਲਾ, ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰਕਾ ਉਪਯੋਗ ਹੈ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਜੀਵਕੇ ਗੁਣੋਂ ਸ਼ੁਦ੍ਧ–ਅਸ਼ੁਦ੍ਧ ਚੇਤਨਾ ਤਥਾ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰਕੇ ਉਪਯੋਗ ਹੈਂ].
ਜੀਵਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈਂਃ–– ਅਗੁਰੁਲਘੁਗੁਣਕੀ ਹਾਨਿਵ੍ਰੁਦ੍ਧਿਸੇ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਹੈਂ ਔਰ ਸੁਤ੍ਰਮੇਂ [–ਇਸ ਗਾਥਾਮੇਂ] ਕਹੀ ਹੁਈ, ਦੇਵ–ਨਾਰਕ–ਤਿਰ੍ਯਂਚ–ਮਨੁਸ਼੍ਯਸ੍ਵਰੂਪ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸੇ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤੀ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਹੈਂ.. ੧੬..
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਮਨੁਸ਼੍ਯਤ੍ਵੇਨ] ਮਨੁਸ਼੍ਯਪਤ੍ਵਸੇ [ਨਸ਼੍ਟਃ] ਨਸ਼੍ਟ ਹੁਆ [ਦੇਹੀ] ਦੇਹੀ [ਜੀਵ] [ਦੇਵਃ ਵਾ ਇਤਰਃ] ਦੇਵ ਅਥਵਾ ਅਨ੍ਯ [ਭਵਤਿ] ਹੋਤਾ ਹੈ; [ਉਭਯਤ੍ਰ] ਉਨ ਦੋਨੋਂਮੇਂ [ਜੀਵਭਾਵਃ] ਜੀਵਭਾਵ [ਨ ਨਸ਼੍ਯਤਿ] ਨਸ਼੍ਟ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ ਔਰ [ਅਨ੍ਯਃ] ਦੂਸਰਾ ਜੀਵਭਾਵ [ਨ ਜਾਯਤੇ] ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ.
ਟੀਕਾਃ– ‘ਭਾਵਕਾ ਨਾਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ ਔਰ ਅਭਾਵਕਾ ਉਤ੍ਪਾਦ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ’ ਉਸਕਾ ਯਹ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ. -------------------------------------------------------------------------- ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕਨਯਸੇ ਗੁਣ ਭੀ ਪਰਿਣਾਮੀ ਹੈਂ. [ਦਖਿਯੇ, ੧੫ ਵੀਂ ਗਾਥਾਕੀ ਟੀਕਾ.]
ਮਨੁਜਤ੍ਵਥੀ ਵ੍ਯਯ ਪਾਮੀਨੇ ਦੇਵਾਦਿ ਦੇਹੀ ਥਾਯ ਛੇ;
ਤ੍ਯਾਂ ਜੀਵਭਾਵ ਨ ਨਾਸ਼ ਪਾਮੇ, ਅਨ੍ਯ ਨਹਿ ਉਦ੍ਭਵ ਲਹੇ. ੧੭.