੩੮
] ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਸਂਗ੍ਰਹ
[ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦ
ਪ੍ਰਤਿਸਮਯਸਂਭਵਦਗੁਰੁਲਘੁਗੁਣਹਾਨਿਵ੍ਰੁਦ੍ਧਿਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁਤ੍ਤਸ੍ਵਭਾਵਪਰ੍ਯਾਯਸਂਤਤ੍ਯਵਿਚ੍ਛੇਦਕੇਨੈਕੇਨ ਸੋਪਾਧਿਨਾ
ਮਨੁਸ਼੍ਯਤ੍ਵਲਕ੍ਸ਼ਣੇਨ ਪਰ੍ਯਾਯੇਣ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ ਜੀਵਃ, ਤਥਾਵਿਧੇਨ ਦੇਵਤ੍ਵਲਕ੍ਸ਼ਣੇਨ ਨਾਰਕਤਿਰ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਲਕ੍ਸ਼ਣੇਨ ਵਾਨ੍ਯੇਨ
ਪਰ੍ਯਾਯੇਣੋਤ੍ਪਦ੍ਯਤੇ. ਨ ਚ ਮਨੁਸ਼੍ਯਤ੍ਵੇਨ ਨਾਸ਼ੇ ਜੀਵਤ੍ਵੇਨਾਪਿ ਨਸ਼੍ਯਤਿ, ਦੇਵਤ੍ਵਾਦਿਨੋਤ੍ਪਾਦੇ ਜੀਵਤ੍ਵੇਨਾਪ੍ਯੁਤ੍ਪਦ੍ਯਤੇਃ
ਕਿਂ ਤੁ ਸਦੁਚ੍ਛੇਦਮਸਦੁਤ੍ਪਾਦਮਨ੍ਤਰੇਣੈਵ ਤਥਾ ਵਿਵਰ੍ਤਤ ਇਤਿ..੧੭..
ਸੋ ਚੇਵ ਜਾਦਿ ਮਰਣਂ ਜਾਦਿ ਣ ਣਠ੍ਠੋ ਣ ਚੇਵ ਉਪ੍ਪਣ੍ਣੋ.
ਉਪ੍ਪਣ੍ਣੋ ਯ ਵਿਣਟ੍ਠੋ ਦੇਵੋ ਮਣੁਸੁ ਤ੍ਤਿ ਪਜ੍ਜਾਓ.. ੧੮..
ਸ ਚ ਏਵ ਯਾਤਿ ਮਰਣਂ ਯਾਤਿ ਨ ਨਸ਼੍ਟੋ ਨ ਚੈਵੋਤ੍ਪਨ੍ਨਃ.
ਉਤ੍ਪਨ੍ਨਸ਼੍ਚ ਵਿਨਸ਼੍ਟੋ ਦੇਵੋ ਮਨੁਸ਼੍ਯ ਇਤਿ ਪਰ੍ਯਾਯਃ.. ੧੮..
ਅਤ੍ਰ ਕਥਂਚਿਦ੍ਵਯਯੋਤ੍ਪਾਦਵਤ੍ਤ੍ਵੇਪਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਸਦਾਵਿਨਸ਼੍ਟਾਨੁਤ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਵਂ ਖ੍ਯਾਪਿਤਮ੍.
ਯਦੇਵ ਪੂਰ੍ਵੋਤ੍ਤਰਪਰ੍ਯਾਯਵਿਵੇਕਸਂਪਰ੍ਕਾਪਾਦਿਤਾਮੁਭਯੀਮਵਸ੍ਥਾਮਾਤ੍ਮਸਾਤ੍ਕੁਰ੍ਵਾਣਮੁਚ੍ਛਿਦ੍ਯਮਾਨਮੁਤ੍ਪਦ੍ਯ–ਮਾਨਂ ਚ
-----------------------------------------------------------------------------
ਪ੍ਰਤਿਸਮਯ ਹੋਨੇਵਾਲੀ ਅਗੁਰੁਲਧੁਗੁਣਕੀ ਹਾਨਿਵ੍ਰੁਦ੍ਧਿਸੇ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਨੇਵਾਲੀ ਸ੍ਵਭਾਵਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੀ ਸਂਤਤਿਕਾ
ਵਿਚ੍ਛੇਦ ਨ ਕਰਨੇਵਾਲੀ ਏਕ ਸੋਪਾਧਿਕ ਮਨੁਸ਼੍ਯਤ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪ ਪਰ੍ਯਾਯਸੇ ਜੀਵ ਵਿਨਾਸ਼ਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਔਰ
ਤਥਾਵਿਧ [–ਸ੍ਵਭਾਵਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੇ ਪ੍ਰਵਾਹਕੋ ਨ ਤੋੜਨੇਵਾਲੀ ਸੋਪਾਧਿਕ] ਦੇਵਤ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪ, ਨਾਰਕਤ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪ ਯਾ
ਤਿਰ੍ਯਂਚਤ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪ ਅਨ੍ਯ ਪਰ੍ਯਾਯਸੇ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਵਹਾਁ ਐਸਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁਸ਼੍ਯਪਤ੍ਵਸੇ ਵਿਨਸ਼੍ਟ ਹੋਨੇਪਰ
ਜੀਵਤ੍ਵਸੇ ਭੀ ਨਸ਼੍ਟ ਹੋਤਾ ਹੈ ਔਰ ਦੇਵਤ੍ਵਸੇ ਆਦਿਸੇ ਉਤ੍ਪਾਦ ਹੋਨੇਪਰ ਜੀਵਤ੍ਵ ਭੀ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਕਿਨ੍ਤੁ
ਸਤ੍ਕੇ ਉਚ੍ਛੇਦ ਔਰ ਅਸਤ੍ਕੇ ਉਤ੍ਪਾਦ ਬਿਨਾ ਹੀ ਤਦਨੁਸਾਰ ਵਿਵਰ੍ਤਨ [–ਪਰਿਵਰ੍ਤਨ, ਪਰਿਣਮਨ] ਕਰਤਾ ਹੈ..
੧੭..
ਗਾਥਾ ੧੮
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਸਃ ਚ ਏਵ] ਵਹੀ [ਯਾਤਿ] ਜਨ੍ਮ ਲੇਤਾ ਹੈ ਔਰ [ਮਰਣਂਯਾਤਿ] ਮ੍ਰੁਤ੍ਯੁ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਤਾ ਹੈ
ਤਥਾਪਿ [ਨ ਏਵ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨਃ] ਵਹ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ [ਚ] ਔਰ [ਨ ਨਸ਼੍ਟਃ] ਨਸ਼੍ਟ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ; [ਦੇਵਃ
ਮਨੁਸ਼੍ਯਃ] ਦੇਵ, ਮੁਨਸ਼੍ਯ [ਇਤਿ ਪਰ੍ਯਾਯਃ] ਐਸੀ ਪਰ੍ਯਾਯ [ਉਤ੍ਪਨ੍ਨਃ] ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤੀ ਹੈ [ਚ] ਔਰ [ਵਿਨਸ਼੍ਟਃ]
ਵਿਨਸ਼੍ਟ ਹੋਤੀ ਹੈ.
ਟੀਕਾਃ– ਯਹਾਁ, ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਕਥਂਚਿਤ੍ ਵ੍ਯਯ ਔਰ ਉਤ੍ਪਾਦਵਾਲਾ ਹੋਨੇਪਰ ਭੀ ਉਸਕਾ ਸਦਾ ਅਵਿਨਸ਼੍ਟਪਨਾ ਔਰ
ਅਨੁਤ੍ਪਨ੍ਨਪਨਾ ਕਹਾ ਹੈ.
--------------------------------------------------------------------------
ਜਨ੍ਮੇ ਮਰੇ ਛੇ ਤੇ ਜ, ਤੋਪਣ ਨਾਸ਼–ਉਦ੍ਭਵ ਨਵ ਲਹੇ;
ਸੁਰ–ਮਾਨਵਾਦਿਕ ਪਰ੍ਯਯੋ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਨੇ ਲਯ ਥਾਯ ਛੇ. ੧੮.