ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਸ਼ਡ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯ–ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਵਰ੍ਣਨ
ਦ੍ਰਵ੍ਯਮਾਲਕ੍ਸ਼੍ਯਤੇ, ਤਦੇਵ ਤਥਾਵਿਧੋਭਯਾਵਸ੍ਥਾਵ੍ਯਾਪਿਨਾ ਪ੍ਰਤਿਨਿਯਤੈਕ– ਵਸ੍ਤੁਤ੍ਵਨਿਬਨ੍ਧਨਭੂਤੇਨ ਸ੍ਵਭਾਵੇਨਾਵਿਨਸ਼੍ਟਮਨੁਤ੍ਪਨ੍ਨਂ ਵਾ ਵੇਦ੍ਯਤੇ. ਪਰ੍ਯਾਯਾਸ੍ਤੁ ਤਸ੍ਯ ਪੂਰ੍ਵਪੂਰ੍ਵਪਰਿਣਾਮੋ–ਪਮਰ੍ਦੋਤ੍ਤਰੋਤ੍ਤਰਪਰਿਣਾਮੋਤ੍ਪਾਦਰੂਪਾਃ ਪ੍ਰਣਾਸ਼ਸਂਭਵਧਰ੍ਮਾਣੋਭਿਧੀਯਨ੍ਤੇ. ਤੇ ਚ ਵਸ੍ਤੁਤ੍ਵੇਨ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਦਪ੍ਰੁਥਗ੍ਭੂਤਾ ਏਵੋਕ੍ਤਾਃ. ਤਤਃ ਪਰ੍ਯਾਯੈਃ ਸਹੈਕਵਸ੍ਤੁਤ੍ਵਾਜ੍ਜਾਯਮਾਨਂ ਮ੍ਰਿਯਮਾਣਮਤਿ ਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਸਰ੍ਵਦਾਨੁਤ੍ਪਨ੍ਨਾ ਵਿਨਸ਼੍ਟਂ ਦ੍ਰਸ਼੍ਟਵ੍ਯਮ੍. ਦੇਵਮਨੁਸ਼੍ਯਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯਾਸ੍ਤੁ ਕ੍ਰਮਵਰ੍ਤਿਤ੍ਵਾਦੁਪਸ੍ਥਿਤਾਤਿਵਾਹਿਤਸ੍ਵਸਮਯਾ ਉਤ੍ਪਦ੍ਯਨ੍ਤੇ ਵਿਨਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਚੇਤਿ.. ੧੮..
ਤਾਵਦਿਓ ਜੀਵਾਣਂ ਦੇਵੋ ਮਣੁਸੋ ਤ੍ਤਿ ਗਦਿਣਾਮੋ.. ੧੯..
ਤਾਵਜ੍ਜੀਵਾਨਾਂ ਦੇਵੋ ਮਨੁਸ਼੍ਯ ਇਤਿ ਗਤਿਨਾਮ.. ੧੯..
----------------------------------------------------------------------------- ਜੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ੧ਪੂਰ੍ਵ ਪਰ੍ਯਾਯਕੇ ਵਿਯੋਗਸੇ ਔਰ ੨ਉਤ੍ਤਰ ਪਰ੍ਯਾਯਕੇ ਸਂਯੋਗਸੇ ਹੋਨੇਵਾਲੀ ਉਭਯ ਅਵਸ੍ਥਾਕੋ ਆਤ੍ਮਸਾਤ੍ [ਅਪਨੇਰੂਪ] ਕਰਤਾ ਹੁਆ ਵਿਨਸ਼੍ਟ ਹੋਤਾ ਔਰ ਉਪਜਤਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇਤਾ ਹੈ, ਵਹੀ [ਦ੍ਰਵ੍ਯ] ਵੈਸੀ ਉਭਯ ਅਵਸ੍ਥਾਮੇਂ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤ ਹੋਨੇਵਾਲਾ ਜੋ ਪ੍ਰਤਿਨਿਯਤ ਏਕਵਸ੍ਤੁਤ੍ਵਕੇ ਕਾਰਣਭੂਤ ਸ੍ਵਭਾਵ ਉਸਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ [–ਉਸ ਸ੍ਵਭਾਵਕੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਸੇ] ਅਵਿਨਸ਼੍ਟ ਏਵਂ ਅਨੁਤ੍ਪਨ੍ਨ ਜ੍ਞਾਤ ਹੋਤਾ ਹੈ; ਉਸਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਪੂਰ੍ਵ–ਪੂਰ੍ਵ ਪਰਿਣਾਮਕੇ ਨਾਸ਼ਰੂਪ ਔਰ ਉਤ੍ਤਰ–ਉਤ੍ਤਰ ਪਰਿਣਾਮਕੇ ਉਤ੍ਪਾਦਰੂਪ ਹੋਨੇਸੇ ਵਿਨਾਸ਼–ਉਤ੍ਪਾਦਧਰ੍ਮਵਾਲੀ [–ਵਿਨਾਸ਼ ਏਵਂ ਉਤ੍ਪਾਦਰੂਪ ਧਰ੍ਮਵਾਲੀ] ਕਹੀ ਜਾਤੀ ਹੈ, ਔਰ ਵੇ [ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ] ਵਸ੍ਤੁਰੂਪਸੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸੇ ਅਪ੍ਰੁਥਗ੍ਭੂਤ ਹੀ ਕਹੀ ਗਈ ਹੈ. ਇਸਲਿਯੇ, ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੇ ਸਾਥ ਏਕਵਸ੍ਤੁਪਨੇਕੇ ਕਾਰਣ ਜਨ੍ਮਤਾ ਔਰ ਮਰਤਾ ਹੋਨੇ ਪਰ ਭੀ ਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯ ਸਰ੍ਵਦਾ ਅਨੁਤ੍ਪਨ੍ਨ ਏਵਂ ਅਵਿਨਸ਼੍ਟ ਹੀ ਦੇਖਨਾ [–ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਕਰਨਾ]; ਦੇਵ ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਦਿ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਉਪਜਤੀ ਹੈ ਔਰ ਵਿਨਸ਼੍ਟ ਹੋਤੀ ਹੈਂ ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਵੇ ਕ੍ਰਮਵਰ੍ਤੀ ਹੋਨੇਸੇ ਉਨਕਾ ਸ੍ਵਸਮਯ ਉਪਸ੍ਥਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਔਰ ਬੀਤ ਜਾਤਾ ਹੈ.. ੧੮..
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਏਵਂ] ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ [ਜੀਵਸ੍ਯ] ਜੀਵਕੋ [ਸਤਃ ਵਿਨਾਸ਼ਃ] ਸਤ੍ਕਾ ਵਿਨਾਸ਼ ਔਰ [ਅਸਤਃ ਉਤ੍ਪਾਦਃ] ਅਸਤ੍ਕਾ ਉਤ੍ਪਾਦ [ਨ ਅਸ੍ਤਿ] ਨਹੀਂ ਹੈ; [‘ਦੇਵ ਜਨ੍ਮਤਾ ਹੈੇ ਔਰ ਮਨੁਸ਼੍ਯ ਮਰਤਾ ਹੈ’ – ਐਸਾ ਕਹਾ ਜਾਤਾ ਹੈ ਉਸਕਾ ਯਹ ਕਾਰਣ ਹੈ ਕਿ] [ਜੀਵਾਨਾਮ੍] ਜੀਵੋਂਕੀ [ਦੇਵਃ ਮਨੁਸ਼੍ਯਃ] ਦੇਵ, ਮਨੁਸ਼੍ਯ [ਇਤਿ ਗਤਿਨਾਮ] ਐਸਾ ਗਤਿਨਾਮਕਰ੍ਮ [ਤਾਵਤ੍] ਉਤਨੇ ਹੀ ਕਾਲਕਾ ਹੋਤਾ ਹੈ. --------------------------------------------------------------------------
ਸੁਰਨਰਪ੍ਰਮੁਖ ਗਤਿਨਾਮਨੋ ਹਦਯੁਕ੍ਤ ਕਾਲ਼ ਜ ਹੋਯ ਛੇ. ੧੯.
੧. ਪੂਰ੍ਵ = ਪਹਲੇਕੀ. ੨. ਉਤ੍ਤਰ = ਬਾਦਕੀ