ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਸ਼ਡ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯ–ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਵਰ੍ਣਨ
ਣਾਦਿਕਰ੍ਮਕਿਰ੍ਮੀਰਤਾਨ੍ਵਯਃ. ਯਥੈਵ ਚ ਤਤ੍ਰ ਵੇਣੁਦਣ੍ਡੇ ਵਿਚਿਤ੍ਰਚਿਤ੍ਰਕਿਰ੍ਮੀਰਤਾਨ੍ਵਯਾਭਾਵਾਤ੍ਸੁਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਤ੍ਵਂ, ਤਥੈਵ ਚ ਕ੍ਵਚਿਜ੍ਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯੇ ਜ੍ਞਾਨਵਰਣਾਦਿਕਰ੍ਮ ਕਿਰ੍ਮੀਰਤਾਨ੍ਵਯਾਭਾਵਾਦਾਪ੍ਤਾਗਮਸਮ੍ਯਗਨੁਮਾਨਾਤੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯ– ਜ੍ਞਾਨਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਤ੍ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਵਮਿਤਿ.. ੨੦.. ----------------------------------------------------------------------------- ਜ੍ਞਾਨਾਵਰਣਾਦਿ ਕਰ੍ਮਸੇ ਹੁਏ ਚਿਤ੍ਰਵਿਚਿਤ੍ਰਪਨੇਕਾ ਅਨ੍ਵਯ ਹੈ. ਔਰ ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਬਾਂਁਸਮੇਂ [ਉਪਰਕੇ ਭਾਗਮੇਂ] ਸੁਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਪਨਾ ਹੈ ਕ੍ਯੋਂਕਿ [ਵਹਾਁ] ਵਿਚਿਤ੍ਰ ਚਿਤ੍ਰੋਂਸੇ ਹੁਏ ਚਿਤ੍ਰਵਿਚਿਤ੍ਰਪਨੇਕੇ ਅਨ੍ਵਯਕਾ ਅਭਾਵ ਹੈ, ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਉਸ ਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯਮੇਂ [ਉਪਰਕੇ ਭਾਗਮੇਂ] ਸਿਦ੍ਧਪਨਾ ਹੈ ਕ੍ਯੋਂਕਿ [ਵਹਾਁ] ਜ੍ਞਾਨਾਵਰਣਾਦਿ ਕਰ੍ਮਸੇ ਹੁਏ ਚਿਤ੍ਰਵਿਚਿਤ੍ਰਪਨੇਕੇ ਅਨ੍ਵਯਕਾ ਅਭਾਵ ਹੈ– ਕਿ ਜੋ ਅਭਾਵ ਆਪ੍ਤ– ਆਗਮਕੇ ਜ੍ਞਾਨਸੇ ਸਮ੍ਯਕ੍ ਅਨੁਮਾਨਜ੍ਞਾਨਸੇ ਔਰ ਅਤੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯ ਜ੍ਞਾਨਸੇ ਜ੍ਞਾਤ ਹੋਤਾ ਹੈ.
ਭਾਵਾਰ੍ਥਃ– ਸਂਸਾਰੀ ਜੀਵਕੀ ਪ੍ਰਗਟ ਸਂਸਾਰੀ ਦਸ਼ਾ ਦੇਖਕਰ ਅਜ੍ਞਾਨੀ ਜੀਵਕੋ ਭ੍ਰਮ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤਾ ਹੈ ਕਿ – ‘ਜੀਵ ਸਦਾ ਸਂਸਾਰੀ ਹੀ ਰਹਤਾ ਹੈ, ਸਿਦ੍ਧ ਹੋ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਤਾ; ਯਦਿ ਸਿਦ੍ਧ ਹੋ ਤੋ ਸਰ੍ਵਥਾ ਅਸਤ੍– ਉਤ੍ਪਾਦਕਾ ਪ੍ਰਸਂਗ ਉਪਸ੍ਥਿਤ ਹੋ.’ ਕਿਨ੍ਤੁ ਅਜ੍ਞਾਨੀਕੀ ਯਹ ਬਾਤ ਯੋਗ੍ਯ ਨਹੀਂ ਹੈ.
ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜੀਵਕੋ ਦੇਵਾਦਿਰੂਪ ਏਕ ਪਰ੍ਯਾਯਕੇ ਕਾਰਣਕਾ ਨਾਸ਼ ਹੋਨੇ ਪਰ ਉਸ ਪਰ੍ਯਾਯਕਾ ਨਾਸ਼ ਹੋਕਰ ਅਨ੍ਯ ਪਰ੍ਯਾਯਕੀ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤੀ ਹੈ, ਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯ ਤੋ ਜੋ ਹੈ ਵਹੀ ਰਹਤਾ ਹੈ; ਉਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜੀਵਕੋ ਸਂਸਾਰਪਰ੍ਯਾਯਕੇ ਕਾਰਣਭੂਤ ਮੋਹਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਾਦਿਕਾ ਨਾਸ਼ ਹੋਨੇ ਪਰ ਸਂਸਾਰਪਰ੍ਯਾਯਕਾ ਨਾਸ਼ ਹੋਕਰ ਸਿਦ੍ਧਪਰ੍ਯਾਯ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤੀ ਹੈ, ਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯ ਤੋ ਜੋ ਹੈ ਵਹੀ ਰਹਤਾ ਹੈ. ਸਂਸਾਰਪਰ੍ਯਾਯ ਔਰ ਸਿਦ੍ਧਪਰ੍ਯਾਯ ਦੋਨੋਂ ਏਕ ਹੀ ਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਹੈਂ.
ਪੁਨਸ਼੍ਚ, ਅਨ੍ਯ ਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ਸਮਝਾਤੇ ਹੈਂਃ– ਮਾਨ ਲੋ ਕਿ ਏਕ ਲਂਬਾ ਬਾਁਸ ਖੜਾ ਰਖਾ ਗਯਾ ਹੈ; ਉਸਕਾ ਨੀਚੇਕਾ ਕੁਛ ਭਾਗ ਰਂਗਬਿਰਂਗਾ ਕਿਯਾ ਗਯਾ ਹੈ ਔਰ ਸ਼ੇਸ਼ ਉਪਰਕਾ ਭਾਗ ਅਰਂਗੀ [–ਸ੍ਵਾਭਾਵਿਕ ਸ਼ੁਦ੍ਧ] ਹੈ. ਉਸ ਬਾਁਸਕੇ ਰਂਗਬਿਰਂਗੇ ਭਾਗਮੇਂਸੇ ਕੁਛ ਭਾਗ ਖੁਲਾ ਰਖਾ ਗਯਾ ਹੈ ਔਰ ਸ਼ੇਸ਼ ਸਾਰਾ ਰਂਗਬਿਰਂਗਾ ਭਾਗ ਔਰ ਪੂਰਾ ਅਰਂਗੀ ਭਾਗ ਢਕ ਦਿਯਾ ਗਯਾ ਹੈ. ਉਸ ਬਾਁਸਕਾ ਖੁਲਾ ਭਾਗ ਰਂਗਬਿੇਰਂਗਾ ਦੇਖਕਰ ਅਵਿਚਾਰੀ ਜੀਵ ‘ਜਹਾਁ–ਜਹਾਁ ਬਾਁਸ ਹੋ ਵਹਾਁ–ਵਹਾਁ ਰਂਗਬਿਰਂਗੀਪਨਾ ਹੋਤਾ ਹੈ’ ਐਸੀ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤਿ [–ਨਿਯਮ, ਅਵਿਨਾਭਾਵਸਮ੍ਬਨ੍ਧ] ਕੀ ਕਲ੍ਪਨਾ ਕਰ ਲੇਤਾ ਹੈ ਔਰ ਐਸੇ ਮਿਥ੍ਯਾ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤਿਜ੍ਞਾਨ ਦ੍ਵਾਰਾ ਐਸਾ ਅਨੁਮਾਨ ਖੀਂਚ ਲੇਤਾ ਹੈ ਕਿ ‘ਨੀਚੇਸੇ ਉਪਰ ਤਕ ਸਾਰਾ