ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਸ਼ਡ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯ–ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਵਰ੍ਣਨ
ਜੀਵਸ੍ਯੋਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਯਸਦੁਚ੍ਛੇਦਾਸਦੁਤ੍ਪਾਦਕਰ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵੋਪਪਤ੍ਤ੍ਯੁਪਸਂਹਾਰੋਯਮ੍. ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਹਿ ਸਰ੍ਵਦਾਵਿਨਸ਼੍ਟਾਨੁਤ੍ਪਨ੍ਨਮਾਮ੍ਨਤਮ੍ ਤਤੋ ਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਦ੍ਰਵ੍ਯਰੂਪੇਣ ਨਿਤ੍ਯਤ੍ਵਮੁਪਨ੍ਯਸ੍ਤਮ੍ ਤਸ੍ਯੈਵ ਦੇਵਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯਰੂਪੇਣ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਵਤੋ ਭਾਵਕਰ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵਮੁਕ੍ਤਂ; ਤਸ੍ਯੈਵ ਚ ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯਰੂਪੇਣ ਵ੍ਯਯਤੋਭਾਵਕਰ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵਮਾਖ੍ਯਾਤਂ; ਤਸ੍ਯੈਵ ਚ ਸਤੋ ਦੇਵਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯਸ੍ਯੋਚ੍ਛੇਦਮਾਰਭਮਾਣਸ੍ਯ ਭਾਵਾਭਾਵ– ਕਰ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵਮੁਦਿਤਂ; ਤਸ੍ਯੈਵ ਚਾਸਤਃ ਪੁਨਰ੍ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯਸ੍ਯੋਤ੍ਪਾਦਮਾਰਭਮਾਣਸ੍ਯਾਭਾਵਭਾਵਕਰ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵਮਭਿਹਿਤਮ੍ ਸਰ੍ਵਮਿਦਮਨਵਦ੍ਯਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਰ੍ਯਾਯਾਣਾਮਨ੍ਯਤਰਗੁਣਮੁਖ੍ਯਤ੍ਵੇਨ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਾਤ੍ ਤਥਾ ਹਿ–ਯਦਾ ਜੀਵਃ ਪਰ੍ਯਾਯ–ਗੁਣਤ੍ਵੇਨ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੁਖ੍ਯਤ੍ਵੇਨ ਵਿਵਕ੍ਸ਼੍ਯਤੇ ਤਦਾ ਨੋਤ੍ਪਦ੍ਯਤੇ, ਨ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ, ਨ ਚ ਕ੍ਰਮਵ੍ਰੁਤ੍ਤ੍ਯਾਵਰ੍ਤਮਾਨਤ੍ਵਾਤ੍ -----------------------------------------------------------------------------
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਏਵਮ੍] ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ [ਗੁਣਪਰ੍ਯਯੈਃ ਸਹਿਤ] ਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯ ਸਹਿਤ [ਜੀਵਃ] ਜੀਵ [ਸਂਸਰਨ੍] ਸਂਸਰਣ ਕਰਤਾ ਹੁਆ [ਭਾਵਮ੍] ਭਾਵ, [ਅਭਾਵਮ੍] ਅਭਾਵ, [ਭਾਵਾਭਾਵਮ੍] ਭਾਵਾਭਾਵ [ਚ] ਔਰ [ਅਭਾਵਭਾਵਮ੍] ਅਭਾਵਭਾਵਕੋ [ਕਰੋਤਿ] ਕਰਤਾ ਹੈ.
ਟੀਕਾਃ– ਯਹ, ਜੀਵ ਉਤ੍ਪਾਦ, ਵ੍ਯਯ, ਸਤ੍–ਵਿਨਾਸ਼ ਔਰ ਅਸਤ੍–ਉਤ੍ਪਾਦਕਾ ਕਰ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵ ਹੋਨੇਕੀ ਸਿਦ੍ਧਿਰੂਪ ਉਪਸਂਹਾਰ ਹੈ.
ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਸਰ੍ਵਦਾ ਅਵਿਨਸ਼੍ਟ ਔਰ ਅਨੁਤ੍ਪਨ੍ਨ ਆਗਮਮੇਂ ਕਹਾ ਹੈ; ਇਸਲਿਯੇ ਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਰੂਪਸੇ ਨਿਤ੍ਯਪਨਾ ਕਹਾ ਗਯਾ. [੧] ਦੇਵਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯਰੂਪਸੇ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤਾ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ ਉਸੀਕੋ [–ਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ਹੀ] ਭਾਵਕਾ [–ਉਤ੍ਪਾਦਕਾ] ਕਰ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵ ਕਹਾ ਗਯਾ ਹੈ; [੨] ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯਰੂਪਸੇ ਨਾਸ਼ਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ ਉਸੀਕੋ ਅਭਾਵਕਾ [–ਵ੍ਯਯਕਾ] ਕਰ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵ ਕਹਾ ਗਯਾ ਹੈ; [੩] ਸਤ੍ [ਵਿਦ੍ਯਮਾਨ] ਦੇਵਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯਕਾ ਨਾਸ਼ ਕਰਤਾ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ ਉਸੀਕੋ ਭਾਵਾਭਾਵਕਾ [–ਸਤ੍ਕੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾ] ਕਰ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵ ਕਹਾ ਗਯਾ ਹੈ; ਔਰ [੪] ਫਿਰਸੇ ਅਸਤ੍ [–ਅਵਿਦ੍ਯਮਾਨ] ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯਕਾ ਉਤ੍ਪਾਦ ਕਰਤਾ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ ਉਸੀਕੋ ਅਭਾਵਭਾਵਕਾ [– ਅਸਤ੍ਕੇ ਉਤ੍ਪਾਦਕਾ] ਕਰ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵ ਕਹਾ ਗਯਾ ਹੈ.
–ਯਹ ਸਬ ਨਿਰਵਦ੍ਯ [ਨਿਰ੍ਦੋਸ਼, ਨਿਰ੍ਬਾਧ, ਅਵਿਰੁਦ੍ਧ] ਹੈ, ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯੋਮੇਂਸੇ ਏਕਕੀ ਗੌਣਤਾਸੇ ਔਰ ਅਨ੍ਯਕੀ ਮੁਖ੍ਯਤਾਸੇ ਕਥਨ ਕਿਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ. ਵਹ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈਃ––