ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਸ਼ਡ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯ–ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਵਰ੍ਣਨ
[
੪੯
ਵਵਗਦਪਣਵਣ੍ਣਰਸੋ ਵਵਗਦਦੋਗਂਧਅਟ੍ਠਫਾਸੋ ਯ.
ਅਗੁਰੁਲਹੁਗੋ ਅਮੁਤ੍ਤੋ ਵਟ੍ਟਣਲਕ੍ਖੋ ਯ ਕਾਲੋ ਤ੍ਤਿ.. ੨੪..
ਵ੍ਯਪਗਤਪਸ਼੍ਚਵਰ੍ਣਰਸੋ ਵ੍ਯਪਗਤਦ੍ਵਿਗਨ੍ਧਾਸ਼੍ਟਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਸ਼੍ਚ.
ਅਗੁਰੁਲਘੁਕੋ ਅਮੂਰ੍ਤੋ ਵਰ੍ਤਨਲਕ੍ਸ਼ਣਸ਼੍ਚ ਕਾਲ ਇਤਿ.. ੨੪..
-----------------------------------------------------------------------------
ਗਾਥਾ ੨੪
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਕਾਲਃ ਇਤਿ] ਕਾਲ [ਨਿਸ਼੍ਚਯਕਾਲ] [ਵ੍ਯਪਗਤਪਞ੍ਚਵਰ੍ਣਰਸਃ] ਪਾਁਚ ਵਰ੍ਣ ਔਰ ਪਾਁਚ ਰਸ
ਰਹਿਤ, [ਵ੍ਯਪਗਤਦ੍ਵਿਗਨ੍ਧਾਸ਼੍ਟਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਃ ਚ] ਦੋ ਗਂਧ ਔਰ ਆਠ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ ਰਹਿਤ, [ਅਗੁਰੁਲਘੁਕਃ ] ਅਗੁਰੁਲਘੁ,
[ਅਮੂਰ੍ਤਃ] ਅਮੂਰ੍ਤ [ਚ] ਔਰ [ਵਰ੍ਤਨਲਕ੍ਸ਼ਣਃ] ਵਰ੍ਤਨਾਲਕ੍ਸ਼ਣਵਾਲਾ ਹੈ.
ਭਾਵਾਰ੍ਥਃ– ਯਹਾਁ ਨਿਸ਼੍ਚਯਕਾਲਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਕਹਾ ਹੈ.
ਲੋਕਾਕਾਸ਼ਕੇ ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਕ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਮੇਂ ਏਕ–ਏਕ ਕਾਲਾਣੁ [ਕਾਲਦ੍ਰਵ੍ਯ] ਸ੍ਥਿਤ ਹੈ. ਵਹ ਕਾਲਾਣੁ
[ਕਾਲਦ੍ਰਵ੍ਯ] ਸੋ ਨਿਸ਼੍ਚਯਕਾਲ ਹੈ. ਅਲੋਕਾਕਾਸ਼ਮੇਂ ਕਾਲਾਣੁ [ਕਾਲਦ੍ਰਵ੍ਯ] ਨਹੀਂ ਹੈ.
ਵਹ ਕਾਲ [ਨਿਸ਼੍ਚਯਕਾਲ] ਵਰ੍ਣ–ਗਂਧ–ਰਸ–ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ ਰਹਿਤ ਹੈ, ਵਰ੍ਣਾਦਿ ਰਹਿਤ ਹੋਨੇਸੇ ਅਮੂਰ੍ਤ ਹੈ ਔਰ
ਅਮੂਰ੍ਤ ਹੋਨੇਸੇ ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮ, ਅਤਨ੍ਦ੍ਰਿਯਜ੍ਞਾਨਗ੍ਰਾਹ੍ਯ ਹੈ. ਔਰ ਵਹ ਸ਼ਟ੍ਗੁਣਹਾਨਿਵ੍ਰੁਦ੍ਧਿਸਹਿਤ ਅਗੁਰੁਲਘੁਤ੍ਵਸ੍ਵਭਾਵਵਾਲਾ
ਹੈ. ਕਾਲਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਵਰ੍ਤਨਾਹੇਤੁਤ੍ਵ ਹੈ; ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸ਼ੀਤਰੁਤੁਮੇਂ ਸ੍ਵਯਂ ਅਧ੍ਯਯਨਕ੍ਰਿਯਾ ਕਰਤੇ ਹੁਏ
ਪੁਰੁਸ਼ਕੋ ਅਗ੍ਨਿ ਸਹਕਾਰੀ [–ਬਹਿਰਂਗ ਨਿਮਿਤ੍ਤ] ਹੈ ਔਰ ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸ੍ਵਯਂ ਘੁਮਨੇ ਕੀ ਕ੍ਰਿਯਾ ਕਰਤੇ ਹੁਏ
ਕੁਮ੍ਭਾਰਕੇ ਚਾਕਕੋ ਨੀਚੇਕੀ ਕੀਲੀ ਸਹਕਾਰੀ ਹੈ ਉਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨਿਸ਼੍ਚਯਸੇ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਪਰਿਣਾਮਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਜੀਵ–
ਪੁਦ੍ਗਲਾਦਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂਕੋ [ਵ੍ਯਵਹਾਰਸੇ] ਕਾਲਾਣੁਰੂਪ ਨਿਸ਼੍ਚਯਕਾਲ ਬਹਿਰਂਗ ਨਿਮਿਤ੍ਤ ਹੈ.
ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਃ– ਅਲੋਕਮੇਂ ਕਾਲਦ੍ਰਵ੍ਯ ਨਹੀਂ ਹੈ ਵਹਾਁ ਆਕਾਸ਼ਕੀ ਪਰਿਣਤਿ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੋ ਸਕਤੀ ਹੈ?
--------------------------------------------------------------------------
ਸ਼੍ਰੀ ਅਮ੍ਰੁਤਚਦ੍ਰਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਨੇ ਇਸ ੨੪ਵੀਂ ਗਾਥਾਕੀ ਟੀਕਾ ਲਿਖੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਇਸਲਿਏ ਅਨੁਵਾਦਮੇਂ ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਕੇ ਬਾਦ ਤੁਰਨ੍ਤ
ਭਾਵਾਰ੍ਥ ਲਿਖਾ ਗਯਾ ਹੈ.
ਰਸਵਰ੍ਣਪਂਚਕ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼–ਅਸ਼੍ਟਕ, ਗਂਧਯੁਗਲ ਵਿਹੀਨ ਛੇ,
ਛੇ ਮੂਰ੍ਤਿਹੀਨ, ਅਗੁਰੁਲਘੁਕ ਛੇ, ਕਾਲ਼ ਵਰ੍ਤਨਲਿਂਗ ਛੇ. ੨੪.