ਇਦਂ ਸਿਦ੍ਧਸ੍ਯ ਨਿਰੁਪਾਧਿਜ੍ਞਾਨਦਰ੍ਸ਼ਨਸੁਖਸਮਰ੍ਥਨਮ੍. ਆਤ੍ਮਾ ਹਿ ਜ੍ਞਾਨਦਰ੍ਸ਼ਨਸੁਖਸ੍ਵਭਾਵਃ ਸਂਸਾਰਾਵਸ੍ਥਾਯਾਮਨਾਦਿਕਰ੍ਮਕ੍ਲ੍ਰੁੇਸ਼ਸਂਕੋਚਿਤਾਤ੍ਮਸ਼ਕ੍ਤਿਃ ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯਸਂਪਰ੍ਕੇਣ ਕ੍ਰਮੇਣ ਕਿਂਚਿਤ੍ ਕਿਂਚਿਜ੍ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ਼੍ਯਤਿ, ਪਰਪ੍ਰਤ੍ਯਯਂ ਮੂਰ੍ਤਸਂਬਦ੍ਧਂ ਸਵ੍ਯਾਬਾਧਂ ਸਾਂਤਂ ਸੁਖਮਨੁਭਵਤਿ ਚ. ਯਦਾ ਤ੍ਵਸ੍ਯ ਕਰ੍ਮਕ੍ਲ੍ਰੁੇਸ਼ਾਃ ਸਾਮਸ੍ਤ੍ਯੇਨ ਪ੍ਰਣਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ, ਤਦਾਨਰ੍ਗਲਾਸਂਕੁਚਿਤਾਤ੍ਮ– ਸ਼ਕ੍ਤਿਰਸਹਾਯਃ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਯੁਗਪਤ੍ਸਮਗ੍ਰਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ਼੍ਯਤਿ, ਸ੍ਵਪ੍ਰਤ੍ਯਯਮਮੂਰ੍ਤਸਂਬਦ੍ਧਮਵ੍ਯਾਬਾਧਮਨਂਤਂ ਸੁਖ ਮਨੁਭਵਤਿ ਚ. ਤਤਃ ਸਿਦ੍ਧਸ੍ਯ ਸਮਸ੍ਤਂ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਜਾਨਤਃ ਪਸ਼੍ਯਤਃ, ਸੁਖਮਨੁਭਵਤਸ਼੍ਚ ਸ੍ਵਂ, ਨ ਪਰੇਣ ਪ੍ਰਯੋਜਨਮਿਤਿ.. ੨੯.. -----------------------------------------------------------------------------
ਭਾਵਾਰ੍ਥਃ– ਸਿਦ੍ਧਭਗਵਾਨ [ਤਥਾ ਕੇਵਲੀਭਗਵਾਨ] ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞਤ੍ਵਾਦਿਰੂਪਸੇ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ; ਉਨਕੇ ਉਸ ਪਰਿਣਮਨਮੇਂ ਲੇਸ਼ਮਾਤ੍ਰ ਭੀ [ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿ] ਪਰਕਾ ਆਲਮ੍ਬਨ ਨਹੀਂ ਹੈ.
ਯਹਾਁ ਕੋਈ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞਕਾ ਨਿਸ਼ੇਧ ਕਰਨੇਵਾਲਾ ਜੀਵ ਕਹੇ ਕਿ– ‘ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਹੈ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਦੇਖਨੇਮੇਂ ਨਹੀਂ ਆਤੇ,’ ਤੋ ਉਸੇ ਨਿਮ੍ਨੋਕ੍ਤਾਨੁਸਾਰ ਸਮਝਾਤੇ ਹੈਂਃ–
ਹੇ ਭਾਈ! ਯਦਿ ਤੁਮ ਕਹਤੇ ਹੋ ਕਿ ‘ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਨਹੀਂ ਹੈ,’ ਤੋ ਹਮ ਪੂਛਤੇ ਹੈਂ ਕਿ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਕਹਾਁ ਨਹੀਂ ਹੈ? ਇਸ ਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਮੇਂ ਔਰ ਇਸ ਕਾਲਮੇਂ ਅਥਵਾ ਤੀਨੋਂ ਲੋਕਮੇਂ ਔਰ ਤੀਨੋਂ ਕਾਲਮੇਂ? ਯਦਿ ‘ਇਸ ਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਮੇਂ ਔਰ ਇਸ ਕਾਲਮੇਂ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਨਹੀਂ ਹੈ’ ਐਸਾ ਕਹੋ, ਤੋ ਵਹ ਸਂਮਤ ਹੀ ਹੈ. ਕਿਨ੍ਤੁ ਯਦਿ ‘ ਤੀਨੋਂ ਲੋਕਮੇਂ ਔਰ ਤੀਨੋਂ ਕਾਲਮੇਂ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਨਹੀਂ ਹੈ ’ ਐਸਾ ਕਹੋ ਤੋ ਹਮ ਪੂਛਤੇ ਹੈਂ ਕਿ ਵਹ ਤੁਮਨੇ ਕੈਸੇ ਜਾਨਾ? ਯ੍ਦਿ ਤੀਨੋਂ ਲੋਕਕੋ ਔਰ ਤੀਨੋਂ ਕਾਲਕੋ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਰਹਿਤ ਤੁਮਨੇ ਦੇਖ–ਜਾਨ ਲਿਯਾ ਤੋ ਤੁਮ੍ਹੀਂ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਹੋ ਗਯੇ, ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਜੋ ਤੀਨ ਲੋਕ ਔਰ ਤੀਨ ਕਾਲਕੋ ਜਾਨੇ ਵਹੀ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਹੈ. ਔਰ ਯਦਿ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਰਹਿਤ ਤੀਨੋਂ ਲੋਕ ਔਰ ਤੀਨੋਂ ਕਾਲਕੋ ਤੁਮਨੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਾ–ਜਾਨਾ ਹੈ ਤੋ ਫਿਰ ‘ ਤੀਨ ਲੋਕ ਔਰ ਤੀਨ ਕਾਲਮੇਂ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਨਹੀਂ ਹੈ ’ ਐਸਾ ਤੁਮ ਕੈਸੇ ਕਹ ਸਕਤੇ ਹੋ? ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸਿਦ੍ਧ ਹੋਤਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਮ੍ਹਾਰਾ ਕਿਯਾ ਹੁਆ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞਕਾ ਨਿਸ਼ੇਧ ਯੋਗ੍ਯ ਨਹੀਂ ਹੈ.
ਹੇ ਭਾਈ! ਆਤ੍ਮਾ ਏਕ ਪਦਾਰ੍ਥ ਹੈੇ ਔਰ ਜ੍ਞਾਨ ਉਸਕਾ ਸ੍ਵਭਾਵ ਹੈ; ਇਸਲਿਯੇ ਉਸ ਜ੍ਞਾਨਕਾ ਸਮ੍ਪੂਰ੍ਣ ਵਿਕਾਸ ਹੋਨੇ ਪਰ ਐਸਾ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਰਹਤਾ ਕਿ ਜੋ ਉਸ ਜ੍ਞਾਨਮੇਂ ਅਜ੍ਞਾਤ ਰਹੇ. ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪਰਿਪੂਰ੍ਣ ਉਸ਼੍ਣਤਾਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਅਗ੍ਨਿ ਸਮਸ੍ਤ ਦਾਹ੍ਯਕੋ ਜਲਾਤੀ ਹੈ, ਉਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪਰਿਪੂਰ੍ਣ ਜ੍ਞਾਨਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ
੬੦