௮௨
த்வயோரப்யபிந்நப்ரதேஶத்வேநைகக்ஷேத்ரத்வாத், த்வயோரப்யேகஸமயநிர்வ்ருத்தத்வேநைககாலத்வாத், த்வயோரப்யேகஸ்வபாவ– த்வேநைகபாவத்வாத். ந சைவமுச்யமாநேப்யேகஸ்மிந்நாத்மந்யாபிநிபோதிகாதீந்யநேகாநி ஜ்ஞாநாநி விருத்யஂதே, த்ரவ்யஸ்ய விஶ்வரூபத்வாத். த்ரவ்யஂ ஹி ஸஹக்ரமப்ரவ்ருத்தாநஂதகுணபர்யாயாதாரதயாநஂதரூபத்வாதேகமபி விஶ்வ– ரூபமபிதீயத இதி.. ௪௩..
தவ்வாணஂதியமதவா தவ்வாபாவஂ பகுவ்வஂதி.. ௪௪..
த்ரவ்யாநஂத்யமதவா த்ரவ்யாபாவஂ ப்ரக்ருர்வந்தி.. ௪௪..
----------------------------------------------------------------------------- தோநோஂகோ ஏகத்ரவ்யபநா ஹை, தோநோஂகே அபிந்ந ப்ரதேஶ ஹோநேஸே தோநோஂகோ ஏகக்ஷேத்ரபநா ஹை, தோநோஂ ஏக ஸமயமேேஂ ரசே ஜாதே ஹோநேஸே தோநோஂகோ ஏககாலபநா ஹை, தோநோஂகா ஏக ஸ்வபாவ ஹோநேஸே தோநோஂகோ ஏகபாவபநா ஹை. கிந்து ஐஸா கஹா ஜாநே பர பீ, ஏக ஆத்மாமேஂ ஆபிநிபோதிக [–மதி] ஆதி அநேக ஜ்ஞாந விரோத நஹீஂ பாதே, க்யோஂகி த்ரவ்ய விஶ்வரூப ஹை. த்ரவ்ய வாஸ்தவமேஂ ஸஹவர்தீ ஔர க்ரமவர்தீ ஐஸே அநந்த குணோஂ ததா பர்யாயோஂகா ஆதார ஹோநேகே காரண அநந்தரூபவாலா ஹோநேஸே, ஏக ஹோநே பர பீ, ௧விஶ்வரூப கஹா ஜாதா ஹை .. ௪௩..
அந்வயார்தஃ– [யதி] யதி [த்ரவ்யஂ] த்ரவ்ய [குணதஃ] குணோஂஸே [அந்யத் ச பவதி] அந்ய [–பிந்ந] ஹோ [குணாஃ ச] ஔர குண [த்ரவ்யதஃ அந்யே] த்ரவ்யஸே அந்ய ஹோ தோ [த்ரவ்யாநஂத்யம்] த்ரவ்யகீ அநந்ததா ஹோ [அதவா] அதவா [த்ரவ்யாபாவஂ] த்ரவ்யகா அபாவ [ப்ரகுர்வந்தி] ஹோ.
டீகாஃ– த்ரவ்யகா குணோஂஸே பிந்நத்வ ஹோ ஔர குணோஂகா த்ரவ்யஸே பிந்நத்வ ஹோ தோ தோஷ ஆதா ஹை உஸகா யஹ கதந ஹை. -------------------------------------------------------------------------- ௧. விஶ்வரூப = அநேகரூப. [ஏக த்ரவ்ய ஸஹவர்தீ அநந்த குணோஂகா ஔர க்ரமவர்தீ அநந்த பர்யாயோஂகா ஆதார ஹோநேகே
அநேக ஜ்ஞாநாத்மக ஹோநேமேஂ விரோத நஹீஂ ஹை.]
தோ தாய த்ரவ்ய–அநந்ததா வா தாய நாஸ்தி த்ரவ்யநீ. ௪௪.