கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] ஷட்த்ரவ்ய–பஂசாஸ்திகாயவர்ணந
அண்ணாணீதி ச வயணஂ ஏகத்தப்பஸாதகஂ ஹோதி.. ௪௯..
அஜ்ஞாநீதி ச வசநமேகத்வப்ரஸாதகஂ பவதி.. ௪௯..
ஜ்ஞாநஜ்ஞாநிநோஃ ஸமவாயஸஂபஂதநிராஸோயம்.
ந கலுஜ்ஞாநாதர்தாந்தரபூதஃ புருஷோ ஜ்ஞாநஸமவாயாத் ஜ்ஞாநீ பவதீத்யுபபந்நம். ஸ கலு ஜ்ஞாநஸமவாயாத்பூர்வஂ கிஂ ஜ்ஞாநீ கிமஜ்ஞாநீ? யதி ஜ்ஞாநீ ததா ஜ்ஞாநஸமவாயோ நிஷ்பலஃ. அதாஜ்ஞாநீ ததா கிமஜ்ஞாநஸமவாயாத், கிமஜ்ஞாநேந ஸஹைகத்வாத்? ந தாவதஜ்ஞாநஸமவாயாத்; அஜ்ஞாநிநோ ஹ்யஜ்ஞாநஸமவாயோ நிஷ்பலஃ, ஜ்ஞாநித்வஂ து ஜ்ஞாநஸமவாயாபாவாந்நாஸ்த்யேவ. ததோஜ்ஞாநீதி வசநமஜ்ஞாநேந ஸஹைகத்வமவஶ்யஂ -----------------------------------------------------------------------------
[ஸமவாயாத்] ஸமவாயஸே [ஜ்ஞாநீ] ஜ்ஞாநீ ஹோதா ஹை [ந ஹி] ஐஸா வாஸ்தவமேஂ நஹீஂ ஹை. [அஜ்ஞாநீ] ‘அஜ்ஞாநீ’ [இதி ச வசநம்] ஐஸா வசந [ஏகத்வப்ரஸாதகஂ பவதி] [குண–குணீகே] ஏகத்வகோ ஸித்த கரதா ஹை.
ஜ்ஞாநஸே அர்தாந்தரபூத ஆத்மா ஜ்ஞாநகே ஸமவாயஸே ஜ்ஞாநீ ஹோதா ஹை ஐஸா மாநநா வாஸ்தவமேஂ யோக்ய நஹீஂ ஹை. [ஆத்மாகோ ஜ்ஞாநகே ஸமவாயஸே ஜ்ஞாநீ ஹோநா மாநா ஜாயே தோ ஹம பூசதே ஹைஂ கி] வஹ [–ஆத்மா] ஜ்ஞாநகா ஸமவாய ஹோநேஸே பஹலே வாஸ்தவமேஂ ஜ்ஞாநீ ஹை கி அஜ்ஞாநீ? யதி ஜ்ஞாநீ ஹை [ஐஸா கஹா ஜாயே] தோ ஜ்ஞாநகா ஸமவாய நிஷ்பல ஹை. அப யதி அஜ்ஞாநீ ஹை [ஐஸா கஹா ஜாயே] தோ [பூசதே ஹைஂ கி] அஜ்ஞாநகே ஸமவாயஸே அஜ்ஞாநீ ஹை கி அஜ்ஞாநகே ஸாத ஏகத்வஸே அஜ்ஞாநீ ஹை? ப்ரதம, அஜ்ஞாநகே ஸமவாயஸே அஜ்ஞாநீ ஹோ நஹீஂ ஸகதா; க்யோஂகி அஜ்ஞாநீகோ அஜ்ஞாநகா ஸமவாய நிஷ்பல ஹை ஔர ஜ்ஞாநீபநா தோ ஜ்ஞாநகே ஸமவாயகா அபாவ ஹோநேஸே ஹை ஹீ நஹீஂஂ. இஸலியே ‘அஜ்ஞாநீ’ ஐஸா வசந அஜ்ஞாநகே ஸாத ஏகத்வகோ அவஶ்ய ஸித்த கரதா ஹீ ஹை. ஔர இஸ ப்ரகார அஜ்ஞாநகே ஸாத ஏகத்வ ஸித்த ஹோநேஸே ஜ்ஞாநகே ஸாத பீ ஏகத்வ அவஶ்ய ஸித்த ஹோதா ஹை. --------------------------------------------------------------------------
‘அஜ்ஞாநீ’ ஏவுஂ வசந தே ஏகத்வநீ ஸித்தி கரே. ௪௯.