கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] ஷட்த்ரவ்ய–பஂசாஸ்திகாயவர்ணந
ஸோ தஸ்ஸ தேண கத்தா ஹவதி த்தி ய ஸாஸணே படிதஂ.. ௫௭..
கர்ம வேதயமாநோ ஜீவோ பாவஂ கரோதி யாத்ரஶகம்.
ஸ தஸ்ய தேந கர்தா பவதீதி ச ஶாஸநே படிதம்.. ௫௭..
ஜீவஸ்யௌதயிகாதிபாவாநாஂ கர்த்ருத்வப்ரகாரோக்திரியம்.
ஜீவேந ஹி த்ரவ்யகர்ம வ்யவஹாரநயேநாநுபூயதே; தச்சாநுபூயமாநஂ ஜீவபாவாநாஂ நிமித்தமாத்ரமுபவர்ண்யதே. தஸ்மிந்நிமித்தமாத்ரபூதே ஜீவேந கர்த்ருபூதேநாத்மநஃ கர்மபூதோ பாவஃ க்ரியதே. அமுநா யோ யேந ப்ரகாரேண ஜீவேந பாவஃ க்ரியதே, ஸ ஜீவஸ்தஸ்ய பாவஸ்ய தேந ப்ரகாரேண கர்தா பவதீதி.. ௫௭..
-----------------------------------------------------------------------------
அந்வயார்தஃ– [கர்ம வேதயமாநஃ] கர்மகோ வேததா ஹஆ [ஜீவஃ] ஜீவ [யாத்ரஶ–கம் பாவஂ] ஜைஸே பாவகோ [கரோதி] கரதா ஹை, [தஸ்ய] உஸ பாவகா [தேந] உஸ ப்ரகாரஸே [ஸஃ] வஹ [கர்தா பவதி] கர்தா ஹை–[இதி ச] ஐஸா [ஶாஸநே படிதம்] ஶாஸநமேஂ கஹா ஹை.
டீகாஃ– யஹ, ஜீவகே ஔதயிகாதி பாவோஂகே கர்த்ருத்வப்ரகாரகா கதந ஹை.
ஜீவ த்வாரா த்ரவ்யகர்ம வ்யவஹாரநயஸே அநுபவமேஂ ஆதா ஹை; ஔர வஹ அநுபவமேஂ ஆதா ஹுஆ ஜீவபாவோஂகா நிமித்தமாத்ர கஹலாதா ஹை. வஹ [த்ரவ்யகர்ம] நிமித்தமாத்ர ஹோநேஸே, ஜீவ த்வாரா கர்தாரூபஸே அபநா கர்மரூப [கார்யரூப] பாவ கியா ஜாதா ஹை. இஸலியே ஜோ பாவ ஜிஸ ப்ரகாரஸே ஜீவ த்வாரா கியா ஜாதா ஹை, உஸ பாவகா உஸ ப்ரகாரஸே வஹ ஜீவ கர்தா ஹை.. ௫௭..
--------------------------------------------------------------------------
தே பாவநோ தே ஜீவ சே கர்தா–கஹ்யுஂ ஜிநஶாஸநே. ௫௭.