கஇயஂ கஓவஸமியஂ தம்ஹா பாவஂ து கம்மகதஂ.. ௫௮..
க்ஷாயிகஃ க்ஷாயோபஶமிகஸ்தஸ்மாத்பாவஸ்து கர்மக்ருதஃ.. ௫௮..
த்ரவ்யகர்மணாஂ நிமித்தமாத்ரத்வேநௌதயிகாதிபாவகர்த்ருத்வமத்ரோக்தம். ந கலு கர்மணா விநா ஜீவஸ்யோதயோபஶமௌ க்ஷயக்ஷாயோபஶமாவபி வித்யேதே; ததஃ க்ஷாயிகக்ஷாயோபஶமிகஶ்சௌதயிகௌபஶமிகஶ்ச பாவஃ கர்மக்ருதோநுமஂதவ்யஃ. பாரிணாமிகஸ்த்வநாதிநிதநோ -----------------------------------------------------------------------------
அந்வயார்தஃ– [கர்மணா விநா] கர்ம பிநா [ஜீவஸ்ய] ஜீவகோ [உதயஃ] உதய, [உபஶமஃ] உபஶம, [க்ஷாயிகஃ] க்ஷாயிக [வா] அதவா [க்ஷாயோபஶமிகஃ] க்ஷாயோபஶமிக [ந வித்யதே] நஹீஂ ஹோதா, [தஸ்மாத் து] இஸலியே [பாவஃ] பாவ [–சதுர்வித ஜீவபாவ] [கர்மக்ருதஃ] கர்மக்ருத ஹைஂ.
டீகாஃ– யஹா, [ஔதயிகாதி பாவோஂகே] நிமித்தமாத்ர ரூபஸே த்ரவ்யகர்மோகோ ஔதயிகாதி பாவோஂகா கர்தாபநா கஹா ஹை.
[ஏக ப்ரகாரஸே வ்யாக்யா கரநே பர–] கர்மகே பிநா ஜீவகோ உதய–உபஶம ததா க்ஷய–க்ஷயோபஶம நஹீஂ ஹோதே [அர்தாத் த்ரவ்யகர்மகே பிநா ஜீவகோ ஔதயிகாதி சார பாவ நஹீஂ ஹோதே]; இஸலியே க்ஷாயிக, க்ஷாயோபஶமிக, ஔதயிக யா ஔபஶமிக பாவ கர்மக்ருத ஸஂமத கரநா. பாரிணாமிக பாவ தோ அநாதி– அநந்த, நிருபாதி, ஸ்வாபாவிக ஹீ ஹைஂ. [ஔதயிக ஔர க்ஷாயோபஶமிக பாவ கர்மகே பிநா நஹீஂ ஹோதே இஸலியே கர்மக்ருத கஹே ஜா ஸகதே ஹைஂ– யஹ பாத தோ ஸ்பஷ்ட ஸமஜமேஂ ஆ ஸகதீ ஹை; க்ஷாயிக ஔர ஔபஶமிக பாவோஂகே ஸம்பந்தமேஂ நிம்நோக்தாநுஸார ஸ்பஷ்டதா கீ ஜாதீ ஹைஃ] க்ஷாயிக பாவ, யத்யபி ஸ்வபாவகீ வ்யக்திரூப [–ப்ரகடதாரூப] ஹோநேஸே அநந்த [–அந்த ரஹித] ஹை ததாபி, கர்மக்ஷய த்வாரா உத்பந்ந ஹோநேகே
-------------------------------------------------------------------------- நிருபாதி = உபாதி ரஹித; ஔபாதிக ந ஹோ ஐஸா. [ஜீவகா பாரிணாமிக பாவ ஸர்வ கர்மோபாதிஸே நிரபேக்ஷ ஹோநேகே
புத்கலகரம விண ஜீவநே உபஶம, உதய, க்ஷாயிக அநே
க்ஷாயோபஶமிக ந ஹோய, தேதீ கர்மக்ருத ஏ பாவ சே. ௫௮.
௧௦௦