கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] ஷட்த்ரவ்ய–பஂசாஸ்திகாயவர்ணந
நிஶ்சயேந ஜீவகர்மணோஶ்சைககர்த்ருத்வேபி வ்யவஹாரேண கர்மதத்தபலோபலஂபோ ஜீவஸ்ய ந விருத்யத இத்யத்ரோக்தம்.
ஜீவா ஹி மோஹராகத்வேஷஸ்நிக்தத்வாத்புத்கலஸ்கஂதாஶ்ச ஸ்வபாவஸ்நிக்தத்வாத்பஂதாவஸ்தாயாஂ பரமாணு– த்வஂத்வாநீவாந்யோந்யாவகாஹக்ரஹணப்ரதிபத்தத்வேநாவதிஷ்டஂதே. யதா து தே பரஸ்பரஂ வியுஜ்யஂதே, ததோதித–ப்ரச்யவமாநா -----------------------------------------------------------------------------
அந்வயார்தஃ– [ஜீவாஃ புத்கலகாயாஃ] ஜீவ ஔர புத்கலகாய [அந்யோந்யாவகாட–க்ரஹணப்ரதிபத்தாஃ] [விஶிஷ்ட ப்ரகாரஸே] அந்யோந்ய–அவகாஹகே க்ரஹண த்வாரா [பரஸ்பர] பத்த ஹைஂ; [காலே வியுஜ்யமாநாஃ] காலமேஂ ப்ருதக ஹோநே பர [ஸுகதுஃகஂ தததி புஞ்ஜந்தி] ஸுகதுஃக தேதே ஹைஂ ஔர போகதே ஹைஂ [அர்தாத் புத்கலகாய ஸுகதுஃக தேதே ஹைஂ ஔர ஜீவ போகதே ஹைஂ].
டீகாஃ– நிஶ்சயஸே ஜீவ ஔர கர்மகோ ஏககா [நிஜ–நிஜ ரூபகா ஹீ] கர்த்ருத்வ ஹோநே பர பீ, வ்யவஹாரஸே ஜீவகோ கர்மே த்வாரா தியே கயே பலகா உபபோக விரோதகோ ப்ராப்த நஹீஂ ஹோதா [அர்தாத் ‘கர்ம ஜீவகோே பல தேதா ஹை ஔர ஜீவ உஸே போகதா ஹை’ யஹ பாத பீ வ்யவஹாரஸே கடித ஹோதீ ஹை] ஐஸா யஹா கஹா ஹை.
ஜீவ மோஹராகத்வேஷ த்வாரா ஸ்நிக்த ஹோநேகே காரண ததா புத்கலஸ்கஂத ஸ்வபாவஸே ஸ்நிக்த ஹோநேகே காரண, [வே] பந்த–அவஸ்தாமேஂ– பரமாணுத்வஂத்வோஂகீ பாதி–[விஶிஷ்ட ப்ரகாரஸே] அந்யோந்ய–அவகாஹகே க்ரஹண த்வாரா பத்தரூபஸே ரஹதே ஹைஂ. ஜப வே பரஸ்பர ப்ருதக ஹோதே ஹைஂ தப [புத்கலஸ்கந்த நிம்நாநுஸார பல தேதே ஹைஂ ஔர ஜீவ உஸே போகதே ஹைஂ]– உதய பாகர கிர ஜாநேவாலே புத்கலகாய ஸுகதுஃகரூப ஆத்மபரிணாமோஂகே -------------------------------------------------------------------------- பரமாணுத்வஂத்வ= தோ பரமாணுஓஂகா ஜோா; தோ பரமாணுஓஂஸே நிர்மித ஸ்கஂத; த்வி–அணுக ஸ்கஂத.