ஊர்த்வ கச்சதி ஶேஷா விதிக்வர்ஜாஂ கதிஂ யாஂதி.. ௭௩..
அத புத்கலத்ரவ்யாஸ்திகாயவ்யாக்யாநம்.
இதி தே சதுவ்வியப்பா புக்கலகாயா முணேயவ்வா.. ௭௪..
இதி தே சதுர்விகல்பாஃ புத்கலகாயா ஜ்ஞாதவ்யாஃ.. ௭௪..
-----------------------------------------------------------------------------
அந்வயார்தஃ– [ப்ரக்ருதிஸ்தித்யநுபாகப்ரதேஶபஂதைஃ] ப்ரக்ருதிபந்த, ஸ்திதிபந்த, அநுபாகபந்த ஔர ப்ரதேஶபந்தஸே [ஸர்வதஃ முக்தஃ] ஸர்வதஃ முக்த ஜீவ [ஊத்வஂ கச்சதி] ஊர்த்வகமந கரதா ஹை; [ஶேஷாஃ] ஶேஷ ஜீவ [பவாந்தரமேஂ ஜாதே ஹுஏ] [விதிக்வர்ஜா கதிஂ யாஂதி] விதிஶாஏ சோ கர கமந கரதே ஹைஂ.
டீகாஃ– பத்த ஜீவகோ கர்மநிமித்தக ஷட்வித கமந [அர்தாத் கர்ம ஜிஸமேஂ நிமித்தபூத ஹைஂ ஐஸா சஹ திஶாஓஂஂமேஂ கமந] ஹோதா ஹை; முக்த ஜீவகோ பீ ஸ்வாபாவிக ஐஸா ஏக ஊர்த்வகமந ஹோதா ஹை. – ஐஸா யஹா கஹா ஹை.
பாவார்தஃ– ஸமஸ்த ராகாதிவிபாவ ரஹித ஐஸா ஜோ ஶுத்தாத்மாநுபூதிலக்ஷண த்யாந உஸகே பல த்வாரா சதுர்வித பந்தஸே ஸர்வதா முக்த ஹுஆ ஜீவ பீ, ஸ்வாபாவிக அநந்த ஜ்ஞாநாதி குணோஂஸே யுக்த வர்ததா ஹுஆ, ஏகஸமயவர்தீ அவிக்ரஹகதி த்வாரா [லோகாக்ரபர்யஂத] ஸ்வாபாவிக ஊர்த்வகமந கரதா ஹை. ஶேஷ ஸஂஸாரீ ஜீவ மரணாந்தமேஂ விதிஶாஏ சோகர பூர்வோக்த ஷட்–அபக்ரமஸ்வரூப [கர்மநிமித்தக] அநுஶ்ரேணீகமந கரதே ஹைஂ.. ௭௩..
இஸ ப்ரகார ஜீவத்ரவ்யாஸ்திகாயகா வ்யாக்யாந ஸமாப்த ஹுஆ.
அப புத்கலத்ரவ்யாஸ்திகாயகா வ்யாக்யாந ஹை. --------------------------------------------------------------------------
தே ஸ்கஂத தேநோ தேஶ, ஸ்ஂகதப்ரதேஶ, பரமாணு கஹ்யா. ௭௪.
௧௧௮