கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] ஷட்த்ரவ்ய–பஂசாஸ்திகாயவர்ணந
புத்கலத்ரவ்யவிகல்பாதேஶோயம்.
புத்கலத்ரவ்யாணி ஹி கதாசித்ஸ்கஂதபர்யாயேண, கதாசித்ஸ்கஂததேஶபர்யாயேண, கதாசித்ஸ்கஂதப்ரதேஶபர்யாயேண, கதாசித்பரமாணுத்வேநாத்ர திஷ்டந்தி. நாந்யா கதிரஸ்தி. இதி தேஷாஂ சதுர்விகல்பத்வமிதி.. ௭௪..
அத்தத்தஂ ச பதேஸோ பரமாணூ சேவ அவிபாகீ.. ௭௫..
அர்தார்த ச ப்ரதேஶஃ பரமாணுஶ்சைவாவிபாகீ.. ௭௫..
-----------------------------------------------------------------------------
அந்வயார்தஃ– [தே புத்கலகாயாஃ] புத்கலகாயகே [சதுர்விகல்பாஃ] சார பேத [ஜ்ஞாதவ்யாஃ] ஜாநநா; [ஸ்கஂதாஃ ச] ஸ்கஂத, [ஸ்கஂததேஶாஃ] ஸ்கஂததேஶ [ஸ்கஂதப்ரதேஶாஃ] ஸ்கஂதப்ரதேஶ [ச] ஔர [பரமாணவஃ பவந்தி இதி] பரமாணுு.
டீகாஃ– யஹ, புத்கலத்ரவ்யகே பேதோஂகா கதந ஹை.
புத்கலத்ரவ்ய கதாசித் ஸ்கஂதபர்யாயஸே, கதாசித் ஸ்கஂததேஶரூப பர்யாயஸே, கதாசித் ஸ்கஂதப்ரதேஶரூப பர்யாயஸே ஔர கதாசித் பரமாணுரூபஸே யஹா [லோகமேஂ] ஹோதே ஹைஂ; அந்ய கோஈ கதி நஹீஂ ஹை. இஸ ப்ரகார உநகே சார பேத ஹைஂ.. ௭௪..
அந்வயார்தஃ– [ஸகலஸமஸ்தஃ] ஸகல–ஸமஸ்த [புத்கலபிண்டாத்மக ஸம்பூர்ண வஸ்து] வஹ [ஸ்கஂதஃ] ஸ்கஂத ஹை. [தஸ்ய அர்தஂ து] உஸகே அர்தகோ [தேஶஃ இதி பணந்தி] தேஶ கஹதே ஹைஂ, [அர்தாதஂ ச] அர்தகா அர்த வஹ [ப்ரதேஶஃ] ப்ரதேஶ ஹை [ச] ஔர [அவிபாகீ] அவிபாகீ வஹ [பரமாணுஃ ஏவ] ஸசமுச பரமாணு ஹை. ------------------------------------------------------------------------
அர்தார்த தேநுஂ ‘ப்ரதேஶ’ நே அவிபாக தே ‘பரமாணு’ சே. ௭௫.