௨௫௨
] பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹ
[பகவாநஶ்ரீகுந்தகுந்த
த்விவிதஂ கில தாத்பர்யம்–ஸூத்ரதாத்பர்யஂ ஶாஸ்த்ரதாத்பர்யஞ்சேதி. தத்ர ஸூத்ரதாத்பர்யஂ ப்ரதிஸூத்ரமேவ ப்ரதிபாதிதம்.
ஶாஸ்த்ரதாத்பர்யஂ த்விதஂ ப்ரதிபாத்யதே. அஸ்ய கலு பாரமேஶ்வரஸ்ய ஶாஸ்த்ரஸ்ய, ஸகலபுருஷார்த–
ஸாரபூதமோக்ஷதத்த்வப்ரதிபத்திஹேதோஃ பஞ்சாஸ்திகாயஷட்த்ரவ்யஸ்வரூபப்ரதிபாதநேநோபதர்ஶிதஸமஸ்தவஸ்துஸ்வ–
பாவஸ்ய, நவபதார்தப்ரபஞ்சஸூசநாவிஷ்க்ருதபந்தமோக்ஷஸஂபந்திபந்தமோக்ஷாயதநபந்தமோக்ஷவிகல்பஸ்ய, ஸம்யகா–
வேதிதநிஶ்சயவ்யவஹாரரூபமோக்ஷமார்கஸ்ய, ஸாக்ஷந்மோக்ஷகாரணபூதபரமவீதராகத்வவிஶ்ராந்தஸமஸ்தஹ்ருதயஸ்ய,
பரமார்ததோ வீதராகத்வமேவ தாத்பர்யமிதி. ததிதஂ வீதராகத்வஂ வ்யவஹாரநிஶ்சயாவிரோதேநைவாநுகம்யமாநஂ
பவதி ஸமீஹிதஸித்தயே
ஸர்வ
ஷட்த்ரவ்யகே ஸ்வரூபகே ப்ரதிபாதந த்வாரா ஸமஸ்த வஸ்துகா ஸ்வபாவ தர்ஶாயா கயா ஹை, நவ பதார்தகே விஸ்த்ருத
கதந த்வாரா ஜிஸமேஂ பந்த–மோக்ஷகே ஸம்பந்தீ [ஸ்வாமீ], பந்த–மோக்ஷகே ஆயதந [ஸ்தாந] ஔர பந்த–
மோக்ஷகே விகல்ப [பேத] ப்ரகட கிஏ கஏ ஹைஂ, நிஶ்சய–வ்யவஹாரரூப மோக்ஷமார்ககா ஜிஸமேஂ ஸம்யக் நிரூபண
கியா கயா ஹை ததா ஸாக்ஷாத் மோக்ஷகே காரணபூத பரமவீதராகபநேமேஂ ஜிஸகா ஸமஸ்த ஹ்ருதய ஸ்தித ஹை–ஐஸே
இஸ ஸசமுச ௩பாரமேஶ்வர ஶாஸ்த்ரகா, பரமார்தஸே வீதராகபநா ஹீ தாத்பர்ய ஹை.
ஸோ இஸ வீதராகபநேகா வ்யவஹார–நிஶ்சயகே விரோத த்வாரா ஹீ அநுஸரண கியா ஜாஏ தோ இஷ்டஸித்தி
ஹோதீ ஹை, பரந்து அந்யதா நஹீஂ [அர்தாத் வ்யவஹார ஔர நிஶ்சயகீ ஸுஸஂகததா ரஹே இஸ ப்ரகார
வீதராகபநேகா அநுஸரண கியா ஜாஏ தபீ இச்சிதகீ ஸித்தி ஹோதீ ஹை,
௨. புருஷார்த = புருஷ–அர்த; புருஷ–ப்ரயோஜந. [புருஷார்தகே சார விபாக கிஏ ஜாதே ஹைஂஃ தர்ம, அர்த, காம ஔர மோக்ஷ;
பரந்து ஸர்வ புருஷ–அர்தோஂமேஂ மோக்ஷ ஹீ ஸாரபூத [தாத்த்விக] புருஷ–அர்த ஹை.]
-----------------------------------------------------------------------------
தாத்பர்ய த்விவித ஹோதா ஹைஃ ௧ஸூத்ரதாத்பர்ய ஔர ஶாஸ்த்ரதாத்பர்ய. உஸமேஂ, ஸூத்ரதாத்பர்ய ப்ரத்யேக ஸூத்ரமேஂ
[ப்ரத்யேக காதாமேஂ] ப்ரதிபாதித கியா கயா ஹை ; ஔர ஶாஸ்த்ரதாத்பர்ய அப ப்ரதிபாதித கியா ஜாதா ஹைஃ–
௨புருஷார்தோஂமேஂ ஸாரபூத ஐஸே மோக்ஷதத்த்வகா ப்ரதிபாதந கரநேகே லியே ஜிஸமேஂ பஂசாஸ்திகாய ஔர
௪அ
-------------------------------------------------------------------------
௧. ப்ரத்யேக காதாஸூத்ரகா தாத்பர்ய ஸோ ஸூத்ரதாத்பர்ய ஹை ஔர ஸம்பூர்ண ஶாஸ்த்ரகா தாத்பர்ய ஸோே ஶாஸ்த்ரதாத்பர்ய ஹை.
௩. பாரமேஶ்வர = பரமேஶ்வரகே; ஜிநபகவாநகே; பாகவத; தைவீ; பவித்ர.
௪. சடவேஂ குணஸ்தாநமேஂ முநியோக்ய ஶுத்தபரிணதிகா நிரந்தர ஹோநா ததா மஹாவ்ரதாதிஸம்பந்தீ ஶுபபாவோஂகா யதாயோக்யரூபஸே
ஹோநா வஹ நிஶ்சய–வ்யவஹாரகே அவிரோதகா [ஸுமேலகா] உதாஹரண ர்ஹை. பாசவே குணஸ்தாநமேஂ உஸ குணஸ்தாநகே யோக்ய
ஶுத்தபரிணதி நிரந்தர ஹோநா ததா தேஶவ்ரதாதிஸம்பந்தீ ஶுபபாவோஂகா யதாயோக்யரூபஸே ஹோநா வஹ பீ நிஶ்சய–வ்யவஹாரகே
அவிரோதகா உதாஹரண ஹை.