௧௮
] பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹ
[பகவாநஶ்ரீகுந்தகுந்த
அத்ர பஞ்சாஸ்திகாயாநாஂ காலஸ்ய ச த்ரவ்யத்வமுக்தம்.
த்ரவ்யாணி ஹி ஸஹக்ரமபுவாஂ குணபர்யாயாணாமநந்யதயாதாரபூதாநி பவந்தி. ததோ
வ்ருத்தவர்தமாநவர்திஷ்யமாணாநாஂ பாவாநாஂ பர்யாயாணா ஸ்வரூபேண பரிணதத்வாதஸ்திகாயாநாஂ பரிவர்தநலிங்கஸ்ய
காலஸ்ய சாஸ்தி த்ரவ்யத்வம். ந ச தேஷாஂ பூதபவத்பவிஷ்யத்பாவாத்மநா பரிணமமாநாநாமநித்யத்வம், யதஸ்தே
பூதபவத்பவிஷ்யத்பாவாவஸ்தாஸ்வபி ப்ரதிநியதஸ்வரூபாபரித்யாகா–ந்நித்யா ஏவ. அத்ர காலஃ
புத்கலாதிபரிவர்தநஹேதுத்வாத்புத்கலாதிபரிவர்தநகம்யமாநபர்யாயத்வா–ச்சாஸ்திகாயேஷ்வந்தர்பாவார்த ஸ பரிவர்தந–
லிங்க இத்யுக்த இதி.. ௬..
-----------------------------------------------------------------------------
த்ரவ்ய வாஸ்தவமேஂ ஸஹபாவீ குணோஂகோ ததா க்ரமபாவீ பர்யாயோஂகோ ௧அநந்யரூபஸே ஆதாரபூத ஹை. இஸலியே
ஜோ வர்த சூகே ஹைஂ, வர்த ரஹே ஹைஂ ஔர பவிஷ்யமேஂ வர்தேஂகே உந பாவோஂ–பர்யாயோஂரூப பரிணமித ஹோநேகே காரண
[பாச] அஸ்திகாய ஔர ௨பரிவர்தநலிஂக கால [வே சஹோஂ] த்ரவ்ய ஹைஂ. பூத, வர்தமாந ஔர பாவீ பாவஸ்வரூப
பரிணமித ஹோநேஸே வே கஹீஂ அநித்ய நஹீஂ ஹை, க்யோஂகி பூத, வர்தமாந ஔர பாவீ பாவரூப அவஸ்தாஓஂமேஂ பீ
ப்ரதிநியத [–அபநே–அபநே நிஶ்வித] ஸ்வரூபகோ நஹீஂ சோதே இஸலியே வே நித்ய ஹீ ஹை.
யஹா கால புத்கலாதிகே பரிவர்தநகா ஹேது ஹோநேஸே ததா புத்கலாதிகே பரிவர்தந த்வாரா உஸகீ
பர்யாய கம்ய [ஜ்ஞாத] ஹோதீ ஹைஂ இஸலியே உஸகா அஸ்திகாயோஂமேஂ ஸமாவேஶ கரநேகே ஹேது உஸே
‘௩பரிவர்தநலிஂக’ கஹா ஹை. [புத்கலாதி அஸ்திகாயோஂகா வர்ணந கரதே ஹுஏ உநகே பரிவர்தந (பரிணமந)
கா வர்ணந கரநா சாஹியே. ஔர உநகே பரிவர்தநகா வர்ணந கரதே ஹுஏ உந பரிவர்தநமேஂ நிமித்தபூத
பதார்தகா [காலகா] அதவா உஸ பரிவர்தந த்வாரா ஜிநகீ பர்யாயேஂ வ்யக்த ஹோதீ ஹைஂ உஸ பதார்தகா
[காலகா] வர்ணந கரநா அநுசித நஹீஂ கஹா ஜா ஸகதா. இஸப்ரகார பஂசாஸ்திகாயகே வர்ணநமேஂ காலகே
வர்ணநகா ஸமாவேஶ கரநா அநுசித நஹீஂ ஹை ஐஸா தர்ஶாநேகே ஹேது இஸ காதாஸூத்ரமேஂ காலகே லியே
‘பரிவர்தநலிஂக’ ஶப்தகா உபயோக கியா ஹை.].. ௬..
--------------------------------------------------------------------------
௧. அநந்யரூப=அபிந்நரூப [ஜிஸப்ரகார அக்நி ஆதார ஹை ஔர உஷ்ணதா ஆதேய ஹை ததாபி வே அபிந்ந ஹைஂ, உஸீப்ரகார த்ரவ்ய
ஆதார ஹை ஔர குண–பர்யாய ஆதேய ஹைஂ ததாபி வே அபிந்ந ஹைஂ.]
௨. பரிவர்தநலிஂக=புத்கலாதிகா பரிவர்தந ஜிஸகா லிஂக ஹை; வஹ புத்கலாதிகே பரிணமந த்வாரா ஜோ ஜ்ஞாந ஹோதா ஹை
வஹ. [லிஂக=சிஹ்ந; ஸூசக; கமக; கம்ய கராநேவாலா; பதலாநேவாலா; பஹிசாந கராநேவாலா.]
௩. [௧] யதி புத்கலாதிகா பரிவர்தந ஹோதா ஹை தோ உஸகா கோஈ நிமித்த ஹோநா சாஹியே–இஸப்ரகார பரிவர்தநரூபீ சிஹ்ந
த்வாரா காலகா அநுமாந ஹோதா ஹை [ஜிஸப்ரகார துஆரூபீ சிஹ்ந த்வாரா அக்நிகா அநுமாந ஹோதா ஹை உஸீப்ரகார],
இஸலியே கால ‘பரிவர்தநலிஂக’ ஹை. [௨] ஔர புத்கலாதிகே பரிவர்தந த்வாரா காலகீ பர்யாயேஂ [–‘கர்ம ஸமய’,
‘அதிக ஸமய ஐஸீ காலகீ அவஸ்தாஏ] கம்ய ஹோதீ ஹைஂ இஸலியே பீ கால ‘பரிவர்தநலிஂக’ ஹை.