ஸுமச்சேதஃ, உத்தரபாவப்ராதுர்பாவஶ்ச ஸமுத்பாதஃ, பூர்வோதரபாவோச்சேதோத்பாதயோரபி ஸ்வஜாதேரபரித்யாகோ த்ரௌவ்யம்.
தாநி ஸாமாந்யாதேஶாத–பிந்நாநி விஶேஷாதேஶாத்பிந்நாநி யுகபத்பாவீநி ஸ்வபாவபூதாநி த்ரவ்யஸ்ய லக்ஷணஂ
பவந்தீதி. குணபர்யாயா வா த்ரவ்யலக்ஷணம். அநேகாந்தாத்மகஸ்ய வஸ்துநோந்வயிநோ விஶேஷா குணா வ்யதிரேகிணஃ
பர்யாயாஸ்தே த்ரவ்யே யௌகபத்யேந க்ரமேண ச ப்ரவர்தமாநாஃ கதஞ்சித்பிந்நாஃ கதஞ்சிதபிந்நாஃ ஸ்வபாவபூதாஃ
த்ரவ்யலக்ஷணதாமா–
‘ஸத்தா லக்ஷண ஹை ஔர த்ரவ்ய லக்ஷ்ய ஹை’ – ஐஸா விபாக கிஸப்ரகார கடித ஹோதா ஹை? உத்தரஃ––
அநேகாந்தாத்மக த்ரவ்யகே அநந்த ஸ்வரூப ஹைேஂ, உநமேஂஸே ஸத்தா பீ உஸகா ஏக ஸ்வரூப ஹை; இஸலியே
அநந்தஸ்வரூபவாலா த்ரவ்ய லக்ஷ்ய ஹை ஔர உஸகா ஸத்தா நாமகா ஸ்வரூப லக்ஷண ஹை – ஐஸா லக்ஷ்யலக்ஷணவிபாக
அவஶ்ய கடித ஹோதா ஹை. இஸப்ரகார அபாதிதரூபஸே ஸத் த்ரவ்யகா லக்ஷண ஹை.]
அதவா, உத்பாதவ்யயத்ரௌவ்ய த்ரவ்யகா லக்ஷண ஹை.
அர்தாத வர்தமாந பாவகீ உத்பத்தி] ஸோ உத்பாத ஹை ஔர பூர்வ–உத்தர பாவோஂகே வ்யய–உத்பாத ஹோநே பர பீ
ஸ்வஜாதிகா அத்யாக ஸோ த்ரௌவ்ய ஹை. வே உத்பாத–வ்யய–த்ரௌவ்ய –– ஜோ–கி ஸாமாந்ய ஆதேஶஸே அபிந்ந ஹைஂ
[அர்தாத ஸாமாந்ய கதநஸே த்ரவ்யஸே அபிந்ந ஹைஂ], விஶேஷ ஆதேஶஸே [த்ரவ்யஸே] பிந்ந ஹைஂ, யுகபத் வர்ததே ஹைேஂ
ஔர ஸ்வபாவபூத ஹைஂ வே – த்ரவ்யகா லக்ஷண ஹைஂ.
க்ரமஶஃ ப்ரவர்ததே ஹைஂ, [த்ரவ்யஸே] கதஂசித பிந்ந ஔர கதஂசித அபிந்ந ஹைஂ ததா ஸ்வபாவபூத ஹைஂ வே – த்ரவ்யகா
லக்ஷண ஹைஂ.