கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] ஷட்த்ரவ்ய–பஂசாஸ்திகாயவர்ணந
[
௨௯
குணபர்யாயாஸ்த்வந்வயவ்ய–திரேகித்வாத்த்ரௌவ்யோத்பத்திவிநாஶாந் ஸுசயந்தி, நித்யாநித்யஸ்வபாவஂ பரமார்தஂ
ஸச்சோபலக்ஷயந்தீதி..௧௦..
உப்பத்தீ வ விணாஸோ தவ்வஸ்ஸ ய ணத்தி அத்தி ஸப்பாவோ.
விகமுப்பாததவத்தஂ கரேஂதி தஸ்ஸேவ பஜ்ஜாயா.. ௧௧..
உத்பத்திர்வோ விநாஶோ த்ரவ்யஸ்ய ச நாஸ்த்யஸ்தி ஸத்பாவஃ.
விகமோத்பாததுவ்ரத்வஂ குர்வந்தி தஸ்யைவ பர்யாயாஃ.. ௧௧..
அத்ரோபயநயாப்யாஂ த்ரவ்யலக்ஷணஂ ப்ரவிபக்தம்.
-----------------------------------------------------------------------------
வ்யதிரேகவாலீ ஹோநேஸே [௧] த்ரௌவ்யகோ ஔர உத்பாதவ்யயகோ ஸூசித கரதே ஹைஂ ததா [௨]
நித்யாநித்யஸ்வபாவவாலே பாரமார்திக ஸத்கோ பதலாதே ஹைஂ.
பாவார்தஃ– த்ரவ்யகே தீந லக்ஷண ஹைஂஃ ஸத் உத்பாதவ்யயத்ரௌவ்ய ஔர குணபர்யாயேஂ. யே தீநோஂ லக்ஷண பரஸ்பர
அவிநாபாவீ ஹைஂ; ஜஹா ஏக ஹோ வஹா ஶேஷ தோநோஂ நியமஸே ஹோதே ஹீ ஹைஂ.. ௧௦..
காதா ௧௧
அந்வயார்தஃ– [த்ரவ்யஸ்ய ச] த்ரவ்யகா [உத்பத்திஃ] உத்பாத [வா] யா [விநாஶஃ] விநாஶ [ந அஸ்தி]
நஹீஂ ஹை, [ஸத்பாவஃ அஸ்தி] ஸத்பாவ ஹை. [தஸ்ய ஏவ பர்யாயாஃ] உஸீகீ பர்யாயேஂ [விகமோத்பாதத்ருவத்வஂ]
விநாஶ, உத்பாத ஔர த்ருவதா [குர்வந்தி] கரதீ ஹைஂ.
டீகாஃ– யஹா தோநோேஂ நயோஂ த்வாரா த்ரவ்யகா லக்ஷண விபக்த கியா ஹை [அர்தாத் தோ நயோஂகீ அபேக்ஷாஸே
த்ரவ்யகே லக்ஷணகே தோ விபாக கியே கயே ஹைஂ].
ஸஹவர்தீ குணோஂ ஔர க்ரமவர்தீ பர்யாயோஂகே ஸத்பாவரூப, த்ரிகால–அவஸ்தாயீ [ த்ரிகால ஸ்தித
ரஹநேவாலே], அநாதி–அநந்த த்ரவ்யகே விநாஶ ஔர உத்பாத உசித நஹீஂ ஹை. பரந்து உஸீகீ பர்யாயோஂகே–
--------------------------------------------------------------------------
நஹி த்ரவ்யநோ உத்பாத அதவா நாஶ நஹி, ஸத்பாவ சே;
தேநா ஜ ஜே பர்யாய தே உத்பாத–லய–த்ருவதா கரே. ௧௧.