௩௬
] பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹ
[பகவாநஶ்ரீகுந்தகுந்த
பாவா ஜீவாதீயா ஜீவகுணா சேதணா ய உவஓகோ.
ஸுரணரணாரயதிரியா ஜீவஸ்ஸ ய பஜ்ஜயா பஹுகா.. ௧௬..
பாவா ஜீவாத்யா ஜீவகுணாஶ்சேதநா சோபயோகஃ.
ஸுரநரநாரகதிர்யஞ்சோ ஜீவஸ்ய ச பர்யாயாஃ பஹவஃ.. ௧௬..
அத்ர பாவகுணபர்யாயாஃ ப்ரஜ்ஞாபிதாஃ.
பாவா ஹி ஜீவாதயஃ ஷட் பதார்தாஃ. தேஷாஂ குணாஃ பர்யாயாஶ்ச ப்ரஸித்தாஃ. ததாபி ஜீவஸ்ய
வக்ஷ்யமாணோதாஹரணப்ரஸித்தயதர்மபிதீயந்தே. குணா ஹி ஜீவஸ்ய ஜ்ஞாநாநுபூதிலக்ஷணா ஶுத்தசேதநா,
கார்யாநுபூதிலக்ஷணா கர்மபலாநுபூதிலக்ஷணா சாஶுத்தசேதநா, சைதந்யாநுவிதாயிபரிணாமலக்ஷணஃ ஸ–
விகல்பநிர்விகல்பரூபஃ ஶுத்தாஶுத்ததயா ஸகலவிகலதாஂ
-----------------------------------------------------------------------------
காதா ௧௬
அந்வயார்தஃ– [ஜீவாத்யாஃ] ஜீவாதி [த்ரவ்ய] வே [பாவாஃ] ‘பாவ’ ஹைஂ. [ஜீவகுணாஃ] ஜீவகே குண
[சேதநா ச உபயோகஃ] சேதநா ததா உபயோக ஹைஂ [ச] ஔர [ஜீவஸ்ய பர்யாயாஃ] ஜீவகீ பர்யாயேஂ
[ஸுரநரநாரகதிர்யஞ்சஃ] தேவ–மநுஷ்ய–நாரக–திர்யஂசரூப [பஹவஃ] அநேக ஹைஂ.
டீகாஃ– யஹா பாவோஂ [த்ரவ்யோஂ], குணோஂஂ ஔர பர்யாயேஂ பதலாயே ஹைஂ.
ஜீவாதி சஹ பதார்த வே ‘பாவ’ ஹைஂ. உநகே குண ஔர பர்யாயேஂ ப்ரஸித்த ஹைஂ, ததாபி ௧ஆகே [அகலீ
காதாமேஂ] ஜோ உதாஹரண தேநா ஹை உஸகீ ப்ரஸித்திகே ஹேது ஜீவகே குணோஂ ஔர பர்யாயோஂ கதந கியா ஜாதா
ஹைஃ–
ஜீவகே குணோஂ ௨ஜ்ஞாநாநுபூதிஸ்வரூப ஶுத்தசேதநா ததா கார்யாநுபூதிஸ்வரூப ஔர கர்மபலாநுபூதி–
ஸ்வரூப அஶுத்தசேதநா ஹை ஔர ௩சைதந்யாநுவிதாயீ–பரிணாமஸ்வரூப, ஸவிகல்பநிர்விகல்பரூப, ஶுத்ததா–
--------------------------------------------------------------------------
௧. அகலீ காதாமேஂ ஜீவகீ பாத உதாஹரணகே ரூபமேஂ லேநா ஹை, இஸலியே உஸ உதாஹரணகோ ப்ரஸித்த கரநேகே லியே யஹா
ஜீவகே குணோஂ ஔர பர்யாயோஂகா கதந கியா கயா ஹை.
௨. ஶுத்தசேதநா ஜ்ஞாநகீ அநுபூதிஸ்வரூப ஹை ஔர அஶுத்தசேதநா கர்மகீ ததா கர்மபலகீ அநுபூதிஸ்வரூப ஹை.
௩. சைதந்ய–அநுவிதாயீ பரிணாம அர்தாத் சைதந்யகா அநுஸரண கரநேவாலா பரிணாம வஹ உபயோக ஹை. ஸவிகல்ப
உபயோககோ ஜ்ஞாந ஔர நிர்விகல்ப உபயோககோ தர்ஶந கஹா ஜாதா ஹை. ஜ்ஞாநோபயோககே பேதோஂமேஂஸே மாத்ர கேவஜ்ஞாந ஹீ ஶுத்த
ஹோநேஸே ஸகல [அகண்ட, பரிபூர்ண] ஹை ஔர அந்ய ஸப அஶுத்த ஹோநேஸே விகல [கண்டித, அபூர்ண] ஹைஂ;
தர்ஶநோபயோககே பேதோஂமேஸே மாத்ர கேவலதர்ஶந ஹீ ஶுத்த ஹோநேஸே ஸகல ஹை ஔர அந்ய ஸப அஶுத்த ஹோநேஸே விகல ஹைஂ.
ஜீவாதி ஸௌ சே ‘பாவ,’ ஜீவகுண சேதநா உபயோக சே;
ஜீவபர்யயோ திர்யஂச–நாரக–தேவ–மநுஜ அநேக சே. ௧௬.