௪௬
] பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹ
[பகவாநஶ்ரீகுந்தகுந்த
ஸத்யபர்யாயஜாதமுச்சிநத்தி, நாஸதுத்பாதயதி யதா து த்ரவ்யகுணத்வேந பர்யாயமுக்யத்வேந விவக்ஷ்யதே ததா
ப்ராதுர்பவதி, விநஶ்யதி, ஸத்பர்யாயஜாதமதிவாஹிதஸ்வகாலமுச்சிநத்தி, அஸதுபஸ்தித–ஸ்வகாலமுத்பாத
யதி சேதி. ஸ கல்வயஂ ப்ரஸாதோநேகாந்தவாதஸ்ய யதீத்ரஶோபி விரோதோ ந விரோதஃ..௨௧..
இதி ஷட்த்ரவ்யஸாமாந்யப்ரரூபணா.
ஜீவா புக்கலகாயா ஆயாஸஂ அத்திகாஇயா ஸேஸா.
அமயா அத்தித்தமயா காரணபுதா ஹி லோகஸ்ஸ.. ௨௨..
ஜீவாஃ புத்கலகாயா ஆகாஶமஸ்திகாயௌ ஶேஷௌ.
அமயா அஸ்தித்வமயாஃ காரணபூதா ஹி லோகஸ்ய.. ௨௨..
-----------------------------------------------------------------------------
ஜப ஜீவ, பர்யாயகீ கௌணதாஸே ஔர த்ரவ்யகீ முக்யதாஸே விவக்ஷித ஹோதா ஹை தப வஹ [௧] உத்பந்ந
நஹீஂ ஹோதா, [௨] விநஷ்ட நஹீஂ ஹோதா, [௩] க்ரமவ்ருத்திஸே வர்தந நஹீஂ கரதா இஸலியே ஸத் [–வித்யமாந]
பர்யாயஸமூகோே விநஷ்ட நஹீஂ கரதா ஔர [௪] அஸத்கோ [–அவித்யமாந பர்யாயஸமூஹகோ] உத்பந்ந நஹீஂ
கரதா; ஔர ஜப ஜீவ த்ரவ்யகீ கௌணதாஸே ஔர பர்யாயகீ முக்யதாஸே விவக்ஷித ஹோதா ஹை தப வஹ [௧]
உபஜதா ஹை, [௨] விநஷ்ட ஹோதா ஹை, [௩] ஜிஸகா ஸ்வகால பீத கயா ஹை ஐஸே ஸத் [–வித்யமாந]
பர்யாயஸமூஹகோ விநஷ்ட கரதா ஹை ஔர [௪] ஜிஸகா ஸ்வகால உபஸ்தித ஹுஆ ஹை [–ஆ பஹுசா ஹை] ஐஸே
அஸத்கோ [–அவித்யமாந பர்யாயஸமூஹகோ] உத்பந்ந கரதா ஹை.
வஹ ப்ரஸாத வாஸ்தவமேஂ அநேகாந்தவாதகா ஹை கி ஐஸா விரோத பீ [வாஸ்தவமேஂ] விரோத நஹீஂ ஹை.. ௨௧..
இஸப்ரகார ஷட்த்ரவ்யகீ ஸாமாந்ய ப்ரரூபணா ஸமாப்த ஹுஈ.
காதா ௨௨
அந்வயார்தஃ– [ஜீவாஃ] ஜீவ, [புத்கலகாயாஃ] புத்கலகாய, [ஆகாஶம்] ஆகாஶ ஔர [ஶேஷௌ
அஸ்திகாயௌ] ஶேஷ தோ அஸ்திகாய [அமயாஃ] அக்ருத ஹைஂ, [அஸ்தித்வமயாஃ] அஸ்தித்வமய ஹைஂ ஔர [ஹி]
வாஸ்தவமேஂ [லோகஸ்ய காரணபூதாஃ] லோககே காரணபூத ஹைஂ.
டீகாஃ– யஹா [இஸ காதாமேஂ], ஸாமாந்யதஃ ஜிநகா ஸ்வரூப [பஹலே] கஹா கயா ஹை ஐஸே சஹ
த்ரவ்யோஂமேஂஸே பாசகோ அஸ்திகாயபநா ஸ்தாபித கியா கயா ஹை.
--------------------------------------------------------------------------
ஜீவத்ரவ்ய, புத்தகலகாய, நப நே அஸ்திகாயோ ஶேஷ பே
அணுக்ருதக சே, அஸ்தித்வமய சே, லோககாரணபூத சே. ௨௨.