இஹ ஹி ஜீவாநாஂ புத்கலாநாஂ ச ஸத்தாஸ்வபாவத்வாதஸ்தி ப்ரதிக்ஷணமுத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யைகவ்ருத்திரூபஃ பரிணாமஃ. ஸ கலு ஸஹகாரிகாரணஸத்பாவே த்ரஷ்டஃ, கதிஸ்தித்யவகாஹபரிணாமவத். யஸ்து ஸஹகாரிகாரணஂ ஸ காலஃ. தத்பரிணாமாந்யதாநுபபதிகம்யமாநத்வாதநுக்தோபி நிஶ்சயகாலோ–ஸ்தீதி நிஶ்சீயதே. யஸ்து நிஶ்சயகாலபர்யாயரூபோ வ்யவஹாரகாலஃ ஸ ஜீவபத்கலபரிணாமேநாபி–வ்யஜ்யமாநத்வாத்ததாயத்த ஏவாபிகம்யத ஏவேதி.. ௨௩.. -----------------------------------------------------------------------------
இஸ ஜகதமேஂ வாஸ்தவமேஂ ஜீவோஂகோ ஔர புத்கலோஂகோ ஸத்தாஸ்வபாவகே காரண ப்ரதிக்ஷண உத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யகீ ஏகவ்ருத்திரூப பரிணாம வர்ததா ஹை. வஹ [–பரிணாம] வாஸ்தவமேஂ ஸஹகாரீ காரணகே ஸத்பாவமேஂ திகாஈ தேதா ஹை, கதி–ஸ்தித–அவகாஹபரிணாமகீ பாதி. [ஜிஸப்ரகார கதி, ஸ்திதி ஔர அவகாஹரூப பரிணாம தர்ம, அதர்ம ஔர ஆகாஶரூப ஸஹகாரீ காரணோஂகே ஸத்பாவமேஂ ஹோதே ஹைஂ, உஸீ ப்ரகார உத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யகீ ஏகதாரூப பரிணாம ஸஹகாரீ காரணகே ஸத்பாவமேஂ ஹோதே ஹைஂ.] யஹ ஜோ ஸஹகாரீ காரண ஸோ கால ஹை. ௧ஜீவ–புத்கலகே பரிணாமகீ ௨அந்யதா அநுபபத்தி த்வாரா ஜ்ஞாத ஹோதா ஹை இஸலிஏ, நிஶ்சயகால–[அஸ்திகாயரூபஸே] அநுக்த ஹோநே பர பீ–[த்ரவ்யரூபஸே] வித்யமாந ஹை ஐஸா நிஶ்சித ஹோதா ஹை. ஔர ஜோ நிஶ்சயகாலகீ பர்யாயரூப வ்யவஹாரகால வஹ, ஜீவ–புத்கலோஂகே பரிணாமஸே வ்யக்த [–கம்ய] ஹோதா ஹை இஸலியே அவஶ்ய ததாஶ்ரித ஹீ [–ஜீவ ததா புத்கலகே பரிணாமகே ஆஶ்ரித ஹீ] கிநா ஜாதா ஹை ..௨௩.. --------------------------------------------------------------------------
ததாபி ஜீவ–புத்கலோஂகே பரிணாம ஸ்பஷ்ட க்யாலமேஂ ஆதே ஹைஂ இஸலியே காலத்ரவ்யகோ ஸித்த கரநேமேஂ மாத்ர உந தோகே பரிணாமகீ ஹீ பாத லீ கஈ ஹை.
பரிணாம அர்தாத் உநகீ ஸமயவிஶிஷ்ட வ்ருத்தி. வஹ ஸமயவிஶிஷ்ட வ்ருத்தி ஸமயகோ உத்பந்ந கரநேவாலே கிஸீ பதார்தகே
பிநா [–நிஶ்சயகாலகே பிநா] நஹீஂ ஹோ ஸகதீ. ஜிஸப்ரகார ஆகாஶ பிநா த்ரவ்ய அவகாஹந ப்ராப்த நஹீஂ கர
ஸகதே அர்தாத் உநகா விஸ்தார [திர்யகபநா] நஹீஂ ஹோ ஸகதா உஸீ ப்ரகார நிஶ்சயகால பிநா த்ரவ்ய பரிணாமகோ
ப்ராப்த நஹீஂ ஹோ ஸகதே அர்தாத் உநகோ ப்ரவாஹ [ஊர்த்வபநா] நஹீஂ ஹோ ஸகதா. இஸ ப்ரகார நிஶ்சயகாலகே அஸ்தித்வ
பிநா [அர்தாத் நிமித்தபூத காலத்ரவ்யகே ஸத்பாவ பிநா] அந்ய கிஸீ ப்ரகார ஜீவ–புத்கலகே பரிணாம பந நஹீஂ
ஸகதே இஸலியே ‘நிஶ்சயகால வித்யமாந ஹை’ ஐஸா ஜ்ஞாத ஹோதா ஹை– நிஶ்சித ஹோதா ஹை.]
௪௮