கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] ஷட்த்ரவ்ய–பஂசாஸ்திகாயவர்ணந
[
௫௭
அத்ர முக்தாவஸ்தஸ்யாத்மநோ நிருபாதிஸ்வரூபமுக்தம்.
ஆத்மா ஹி பரத்ரவ்யத்வாத்கர்மரஜஸா ஸாகல்யேந யஸ்மிந்நேவ க்ஷணே முச்யதே தஸ்மி–
ந்நேவோர்த்வகமநஸ்வபாவத்வால்லோகாஂதமதிகம்ய பரதோ கதிஹேதோரபாவாதவஸ்திதஃ கேவலஜ்ஞாநதர்ஶநாப்யாஂ
ஸ்வரூபபூதத்வாதமுக்தோநஂதமதீந்த்ரியஂ ஸுகமநுபவதி. முக்தஸ்ய சாஸ்ய பாவப்ராணதாரணலக்ஷணஂ ஜீவத்வஂ,
சித்ரூபலக்ஷணஂ சேதயித்ருத்வஂ, சித்பரிணாமலக்ஷண உபயோகஃ, நிர்வர்திதஸமஸ்தாதிகாரஶக்திமாத்ரஂ ப்ரபுத்வஂ,
ஸமஸ்தவஸ்த்வஸாதாரணஸ்வரூபநிர்வர்தநமாத்ரஂ கர்த்ருத்வஂ, ஸ்வரூபபூதஸ்வாதந்க்ர்யலக்ஷணஸுகோபலம்ப–ரூபஂ
போக்த்ருத்வஂ, அதீதாநஂதரஶரீரபரிமாணாவகாஹபரிணாமரூபஂ தேஹமாத்ரத்வஂ, உபாதிஸஂபஂதவிவிக்த–
மாத்யந்திகமமூர்தத்வம். கர்மஸஂயுக்தத்வஂ து த்ரவ்யபாவகர்மவிப்ரமோக்ஷாந்ந பவத்யேவ. த்ரவ்யகர்மாணி ஹி புத்கலஸ்கஂதா
பாவகர்மாணி து
-----------------------------------------------------------------------------
டீகாஃ– யஹா முக்தாவஸ்தாவாலே ஆத்மாகா நிருபாதி ஸ்வரூப கஹா ஹை.
ஆத்மா [கர்மரஜகே] பரத்ரவ்யபநேகே காரண கர்மரஜஸே ஸம்பூர்ணரூபஸே ஜிஸ க்ஷண சூடதா ஹை [–முக்த
ஹோதா ஹை], உஸீ க்ஷண [அபநே] ஊர்த்வகமநஸ்வபாவகே காரண லோககே அந்தகோ பாகர ஆகே கதிஹேதுகா
அபாவ ஹோநேஸே [வஹா] ஸ்திர ரஹதா ஹுஆ, கேவலஜ்ஞாந ஔர கேவலதர்ஶந [நிஜ] ஸ்வரூபபூத ஹோநேகே
காரண உநஸே ந சூடதா ஹுஆ அநந்த அதீந்த்ரிய ஸுககா அநுபவ கரதா ஹை. உஸ முக்த ஆத்மாகோ,
பாவப்ராணதாரண ஜிஸகா லக்ஷண [–ஸ்வரூப] ஹை ஐஸா ‘ஜீவத்வ’ ஹோதா ஹை; சித்ரூப ஜிஸகா லக்ஷண [–
ஸ்வரூப] ஹை ஐஸா ‘சேதயித்ருத்வ’ ஹோதா ஹை ; சித்பரிணாம ஜிஸகா லக்ஷண [–ஸ்வரூப] ஹை ஐஸா ‘உபயோக’
ஹோதா ஹை; ப்ராப்த கியே ஹுஏ ஸமஸ்த [ஆத்மிக] அதிகாரோஂகீ ௧ஶக்திமாத்ரரூப ‘ப்ரபுத்வ’ ஹோதா ஹை; ஸமஸ்த
வஸ்துஓஂஸே அஸாதாரண ஐஸே ஸ்வரூபகீ நிஷ்பத்திமாத்ரரூப [–நிஜ ஸ்வரூபகோ ரசநேரூப] ‘கர்த்ருத்வ’ ஹோதா ஹை;
ஸ்வரூபபூத ஸ்வாதஂக்ர்ய ஜிஸகா லக்ஷண [–ஸ்வரூப] ஹை ஐஸே ஸுககீ உபலப்திரூப ‘போக்த்ருத்வ’ ஹோதா ஹை;
அதீத அநந்தர [–அந்திம] ஶரீர ப்ரமாண அவகாஹபரிணாமரூப ‘௨தேஹப்ரமாணபநா’ ஹோதா ஹை; ஔர
உபாதிகே ஸம்பந்தஸே ௩விவிக்த ஐஸா ஆத்யஂதிக [ஸர்வதா] ‘அமூர்தபநா’ ஹோதா ஹை. [முக்த ஆத்மாகோ]
--------------------------------------------------------------------------
௧. ஶக்தி = ஸாமர்த்ய; ஈஶத்வ. [முக்த ஆத்மா ஸமஸ்த ஆத்மிக அதிகாரோஂகோ போகநேமேஂ அர்தாத் உநகா உபயோக கரநேமேஂ
ஸ்வயஂ ஸமர்த ஹை இஸலியே வஹ ப்ரபு ஹை.]
௨. முக்த ஆத்மாகீ அவகாஹநா சரமஶரீரப்ரமாண ஹோதீ ஹை இஸலியே உஸ அந்திம ஶரீரகீ அபேக்ஷா லேகர உநகோ
‘தேஹப்ரமாணபநா’ கஹா ஜா ஸகதா ஹை.
௩. விவிக்த = பிந்ந; ரஹித.