కహానజైనశాస్త్రమాలా] షడ్ద్రవ్య–పంచాస్తికాయవర్ణన
అణిధణమణంతవిసయం కేవలియం చావి పణ్ణత్తం.. ౪౨..
-----------------------------------------------------------------------------
జో జ్ఞాన ఘటపటాది జ్ఞేయ పదార్థోంకా అవలమ్బన లేకర ఉత్పన్న నహీం హోతా వహ కేవలజ్ఞాన హై. వహ శ్రుతజ్ఞానస్వరూప భీ నహీం హై. యద్యపి దివ్యధ్వనికాలమేం ఉసకే ఆధారసే గణధరదేవ ఆదికో శ్రుతజ్ఞాన పరిణమిత హోతా హై తథాపి వహ శ్రుతజ్ఞాన గణధరదేవ ఆదికో హీ హోతా హై, కేవలీభగవన్తోంకో తో కేవలజ్ఞాన హీ హోతా హై. పునశ్చ, కేవలీభగవన్తోంకో శ్రుతజ్ఞాన నహీం హై ఇతనా హీ నహీం, కిన్తు ఉన్హేం జ్ఞాన–అజ్ఞాన భీ నహీం హై అర్థాత్ ఉన్హేం కిసీ విషయకా జ్ఞాన తథా కిసీ విషయకా అజ్ఞాన హో ఐసా భీ నహీం హై – సర్వ విషయోంకా జ్ఞాన హీ హోతా హై; అథవా, ఉన్హేం మతి–జ్ఞానాది అనేక భేదవాలా జ్ఞాన నహీం హై – ఏక కేవలజ్ఞాన హీ హై.
యహాఁ జో పాఁచ జ్ఞానోంకా వర్ణన కియా గయా హై వహ వ్యవహారసే కియా గయా హై. నిశ్చయసే తో బాదల రహిత సూర్యకీ భాఁతి ఆత్మా అఖణ్డ–ఏక–జ్ఞాన–ప్రతిభాసమయ హీ హై.
అబ అజ్ఞానత్రయకే సమ్బన్ధమేం కహతే హైంః–
మిథ్యాత్వ ద్వారా అర్థాత్ భావ–ఆవరణ ద్వారా అజ్ఞాన [–కుమతిజ్ఞాన, కుశ్రుతజ్ఞాన తథా విభంగజ్ఞాన] ఔర అవిరతిభావ హోతా హై తథా జ్ఞేయకా అవలమ్బన లేనేసే [–జ్ఞేయ సమ్బన్ధీ విచార అథవా జ్ఞాన కరనేసే] ఉస–ఉస కాల దుఃనయ ఔర దుఃప్రమాణ హోతే హైం. [మిథ్యాదర్శనకే సద్భావమేం వర్తతా హుఆ మతిజ్ఞాన వహ కుమతిజ్ఞాన హై, శ్రుతజ్ఞాన వహ కుశ్రుతజ్ఞాన హై, అవధిజ్ఞాన వహ విభంగజ్ఞాన హై; ఉసకే సద్భావమేం వర్తతే హుఏ నయ వే దుఃనయ హైం ఔర ప్రమాణ వహ దుఃప్రమాణ హై.] ఇసలియే ఐసా భావార్థ సమఝనా చాహియే కి నిర్వికార శుద్ధ ఆత్మాకీ అనుభూతిస్వరూప నిశ్చయ సమ్యక్త్వ ఉపాదేయహై.
ఇస ప్రకార జ్ఞానోపయోగకా వర్ణన కియా గయా.. ౪౧.. --------------------------------------------------------------------------
నిఃసీమవిషయ అనిధన కేవళరూప భేద కహేల ఛే. ౪౨.