౮౦
అనిధనమనంతవిషయం కైవల్యం చాపి ప్రజ్ఞప్తమ్.. ౪౨..
దర్శనోపయోగవిశేషాణాం నామస్వరూపాభిధానమేతత్.
చక్షుర్దర్శనమచక్షుర్దర్శనమవధిదర్శనం కేవలదర్శనమితి నామాభిధానమ్. ఆత్మా హ్యనంత– సర్వాత్మప్రదేశవ్యాపివిశుద్ధదర్శనసామాన్యాత్మా. స ఖల్వనాదిదర్శనావరణకర్మావచ్ఛన్నప్రదేశః సన్, యత్తదావరణక్షయోపశమాచ్చక్షురిన్ద్రియావలమ్బాచ్చ మూర్తద్రవ్యం వికలం సామాన్యే -----------------------------------------------------------------------------
అన్వయార్థః– [దర్శనమ్ అపి] దర్శన భీ [చక్షుర్యుతమ్] చక్షుదర్శన, [అచక్షుర్యుతమ్ అపి చ] అచక్షుదర్శన, [అవధినా సహితమ్] అవధిదర్శన [చ అపి] ఔర [అనంతవిషయమ్] అనన్త జిసకా విషయ హై ఐసా [అనిధనమ్] అవినాశీ [కైవల్యం] కేవలదర్శన [ప్రజ్ఞప్తమ్] – ఐసే చార భేదవాలా కహా హై.
టీకాః– యహ, దర్శనోపయోగకే భేదోంకే నామ ఔర స్వరూపకా కథన హై.
[౧] చక్షుదర్శన, [౨] అచక్షుదర్శన, [౩] అవధిదర్శన ఔర [౪] కేవలదర్శన – ఇస ప్రకార [దర్శనోపయోగకే భేదోంకే] నామకా కథన హై.
[అబ ఉసకే స్వరూపకా కథన కియా జాతా హైః–] ఆత్మా వాస్తవమేం అనన్త, సర్వ ఆత్మప్రదేశోంమేం వ్యాపక, విశుద్ధ దర్శనసామాన్యస్వరూప హై. వహ [ఆత్మా] వాస్తవమేం అనాది దర్శనావరణకర్మసే ఆచ్ఛాదిత ప్రదేశోంవాలా వర్తతా హుఆ, [౧] ఉస ప్రకారకే [అర్థాత్ చక్షుదర్శనకే] ఆవరణకే క్షయోపశమసే ఔర చక్షు– ఇన్ద్రియకే అవలమ్బనసే మూర్త ద్రవ్యకో వికలరూపసే ౧సామాన్యతః అవబోధన కరతా హై --------------------------------------------------------------------------