కహానజైనశాస్త్రమాలా] షడ్ద్రవ్య–పంచాస్తికాయవర్ణన
సో సస్సదో అసద్దో ఏక్కో అవిభాగీ ముత్తిభవో.. ౭౭..
స శాశ్వతోశబ్దః ఏకోవిభాగీ భూర్తిభవః.. ౭౭..
పరమాణువ్యాఖ్యేయమ్.
ఉక్తానాం స్కంధరూపపర్యాయాణాం యోన్త్యో భేదః స పరమాణుః. స తు పునర్విభాగాభావాద–విభాగీ, నిర్విభాగైకప్రదేశత్వాదేకః, మూర్తద్రవ్యత్వేన సదాప్యవినశ్వరత్వాన్నిత్యః, అనాదినిధనరూపాదిపరిణామోత్పన్నత్వాన్మూర్తిభవః, రూపాదిపరిణామోత్పన్నత్వేపి శబ్దస్య పరమాణుగుణత్వాభావాత్పుద్గలస్కంధపర్యాయత్వేన వక్ష్యమాణత్వాచ్చాశబ్దో నిశ్చీయత ఇతి.. ౭౭.. -----------------------------------------------------------------------------
అన్వయార్థః– [సర్వషాం స్కంధానాం] సర్వ స్కంధోంకా [యః అన్త్యః] జో అన్తిమ భాగ [తం] ఉసే [పరమాణుమ్ విజానీహి] పరమాణు జానో. [సః] వహ [అవిభాగీ] అవిభాగీ, [ఏకః] ఏక, [శాశ్వతః], శాశ్వత [మూర్తిభవః] మూర్తిప్రభవ [మూర్తరూపసే ఉత్పన్న హోనేవాలా] ఔర [అశబ్దః] అశబ్ద హై.
టీకాః– యహ, పరమాణుకీ వ్యాఖ్యా హై.
పూర్వోక్త స్కంధరూప పర్యాయోంకా జో అన్తిమ భేద [ఛోటే–సే–ఛోటా అంశ] వహ పరమాణు హై. ఔర వహ తో, విభాగకే అభావకే కారణ అవిభాగీ హై; నిర్విభాగ–ఏక–ప్రదేశీ హోనేసే ఏక హై; మూర్తద్రవ్యరూపసే సదైవ అవినాశీ హోనేసే నిత్య హై; అనాది–అనన్త రూపాదికే పరిణామసే ఉత్పన్న హోనేకే కారణ మూర్తిప్రభవ హై; ఔర రూపాదికే పరిణామసే ఉత్పన్న హోనే పర భీ అశబ్ద హై ఐసా నిశ్చిత హై, క్యోంకి శబ్ద పరమాణుకా గుణ నహీం హై తథా ఉసకా[శబ్దకా] అబ [౭౯ వీం గాథామేం] పుద్గలస్కంధపర్యాయరూపసే కథన హై.. ౭౭.. -------------------------------------------------------------------------- మూర్తిప్రభవ = మూర్తపనేరూపసే ఉత్పన్న హోనేవాలా అర్థాత్ రూప–గన్ధ–రస స్పర్శకే పరిణామరూపసే జిసకా ఉత్పాద హోతా హై ఐసా.[మూర్తి = మూర్తపనా]
తే ఏకనే అవిభాగ, శాశ్వత, మూర్తిప్రభవ, అశబ్ద ఛే. ౭౭.