స్పృష్టేషు తేషు జాయతే శబ్ద ఉత్పాదికో నియతః.. ౭౯..
శబ్దస్య పద్గలస్కంధపర్యాయత్వఖ్యాపనమేతత్.
ఇహ హి బాహ్యశ్రవణేన్ద్రియావలమ్బితో భావేన్ద్రియపరిచ్ఛేద్యో ధ్వనిః శబ్దః. స ఖలు స్వ– రూపేణానంతపరమాణూనామేకస్కంధో నామ పర్యాయః. బహిరఙ్గసాధనీభూతమహాస్కంధేభ్యః తథావిధపరిణామేన సముత్పద్యమానత్వాత్ స్కంధప్రభవః, యతో హి పరస్పరాభిహతేషు మహాస్కంధేషు శబ్దః సముపజాయతే. -----------------------------------------------------------------------------
అన్వయార్థః– [శబ్దః స్కంధప్రభవః] శబ్ద స్కంధజన్య హై. [స్కంధః పరమాణుసఙ్గసఙ్గాతః] స్కంధ పరమాణుదలకా సంఘాత హై, [తేషు స్పృష్టేషు] ఔర వే స్కంధ స్పర్శిత హోనేసే– టకరానేసే [శబ్దః జాయతే] శబ్ద ఉత్పన్న హోతా హై; [నియతః ఉత్పాదికః] ఇస ప్రకార వహ [శబ్ద] నియతరూపసే ఉత్పాద్య హైం.
టీకాః– శబ్ద పుద్గలస్కంధపర్యాయ హై ఐసా యహాఁ దర్శాయా హై.
ఇస లోకమేం, బాహ్య శ్రవణేన్ద్రియ ద్వారా ౧అవలమ్బిత భావేన్ద్రియ ద్వారా జాననే–యోగ్య ఐసీ జో ధ్వని వహ శబ్ద హై. వహ [శబ్ద] వాస్తవమేం స్వరూపసే అనన్త పరమాణుఓంకే ఏకస్కంధరూప పర్యాయ హై. బహిరంగ సాధనభూత [–బాహ్య కారణభూత] మహాస్కన్ధోం ద్వారా తథావిధ పరిణామరూప [శబ్దపరిణామరూప] ఉత్పన్న --------------------------------------------------------------------------
స్కంధాభిధాతే శబ్ద ఊపజే, నియమథీ ఉత్పాద్య ఛే. ౭౯.
౧౨౬
౧. శబ్ద శ్రవణేంద్రియకా విషయ హై ఇసలియే వహ మూర్త హై. కుఛ లోగ మానతే హైం తదనుసార శబ్ద ఆకాశకా గుణ నహీం హై, క్యోంకి అమూర్త ఆకాశకా అమూర్త గుణ ఇన్ద్రియకా విషయ నహీంం హో సకతా.