కహానజైనశాస్త్రమాలా] షడ్ద్రవ్య–పంచాస్తికాయవర్ణన
హవది గది స్స ప్పసరో జీవాణం పుగ్గలాణం చ.. ౮౮..
భవతి గతేః సః ప్రసరో జీవానాం పుద్గలానాం చ.. ౮౮..
ధర్మాధర్మయోర్గతిస్థితిహేతుత్వేప్యంతౌదాసీన్యాఖ్యాపనమేతత్.
యథా హి గతిపరిణతః ప్రభఞ్జనో వైజయంతీనాం గతిపరిణామస్య హేతుకర్తావలోక్యతే న తథా ధర్మః. స ఖలు నిష్క్రియత్వాత్ న కదాచిదపి గతిపరిణామమేవాపద్యతే. కుతోస్య సహకారిత్వేన పరేషాం -----------------------------------------------------------------------------
అన్వయార్థః– [ధర్మాస్తికః] ధర్మాస్తికాయ [న గచ్ఛతి] గమన నహీం కరతా [చ] ఔర [అన్యద్రవ్యస్య] అన్య ద్రవ్యకో [గమనం న కరోతి] గమన నహీం కరాతా; [సః] వహ, [జీవానాం పుద్గలానాం చ] జీవోం తథా పుద్గలోంకో [గతిపరిణామమేం ఆశ్రయమాత్రరూప హోనేసే] [గతేః ప్రసరః] గతికా ఉదాసీన ప్రసారక [అర్థాత్ గతిప్రసారమేం ఉదాసీన నిమిత్తభూత] [భవతి] హై.
టీకాః– ధర్మ ఔర అధర్మ గతి ఔర స్థితికే హేతు హోనే పర భీ వే అత్యన్త ఉదాసీన హైం ఐసా యహాఁ కథన హై.
జిస ప్రకార గతిపరిణత పవన ధ్వజాఓంకే గతిపరిణామకా హేతుకర్తా దిఖాఈ దేతా హై, ఉసీ ప్రకార ధర్మ [జీవ–పుద్గలోంకే గతిపరిణామకా హేతుకర్తా] నహీం హై. వహ [ధర్మ] వాస్తవమేం నిష్క్రియ --------------------------------------------------------------------------
జీవ–పుద్గలోనా గతిప్రసార తణో ఉదాసీన హేతు ఛే. ౮౮.