కహానజైనశాస్త్రమాలా] నవపదార్థపూర్వక–మోక్షమార్గప్రపంచవర్ణన
[
౧౬౩
మోక్షమార్గస్యైవ తావత్సూచనేయమ్.
సమ్యక్త్వజ్ఞానయుక్తమేవ నాసమ్యక్త్వజ్ఞానయుక్తం, చారిత్రమేవ నాచారిత్రం, రాగద్వేషపరిహీణమేవ న
రాగద్వేషాపరిహీణమ్, మోక్షస్యైవ న భావతో బంధస్య, మార్గ ఏవ నామార్గః, భవ్యానామేవ నాభవ్యానాం,
లబ్ధబుద్ధీనామేవ నాలబ్ధబుద్ధీనాం, క్షీణకషాయత్వే భవత్యేవ న కషాయసహితత్వేభవతీత్యష్టధా నియమోత్ర
ద్రష్టవ్యః.. ౧౦౬..
-----------------------------------------------------------------------------
గాథా ౧౦౬
అన్వయార్థః– [సమ్యక్త్వజ్ఞానయుక్తం] సమ్యక్త్వ ఔర జ్ఞానసే సంయుక్త ఐసా [చారిత్రం] చారిత్ర–
[రాగద్వేషపరిహీణమ్] కి జో రాగద్వేషసే రహిత హో వహ, [లబ్ధబుద్ధీనామ్] లబ్ధబుద్ధి [భవ్యానాం]
భవ్యజీవోంకో [మోక్షస్య మార్గః] మోక్షకా మార్గ [భవతి] హోతా హై.
టీకాః– ప్రథమ, మోక్షమార్గకీ హీ యహ సూచనా హై.
సమ్యక్త్వ ఔర జ్ఞానసే యుక్త హీ –న కి అసమ్యక్త్వ ఔర అజ్ఞానసే యుక్త, చారిత్ర హీ – న కి
అచారిత్ర, రాగద్వేష రహిత హో ఐసా హీ [చారిత్ర] – న కి రాగద్వేష సహిత హోయ ఐసా, మోక్షకా హీ –
౧భావతః న కి బన్ధకా, మార్గ హీ – న కి అమార్గ, భవ్యోంకో హీ – న కి అభవ్యోంకో , ౨లబ్ధబుద్ధియోం
కో హీ – న కి అలబ్ధబుద్ధియోంకో, ౩క్షీణకషాయపనేమేం హీ హోతా హై– న కి కషాయసహితపనేమేం హోతా హై.
ఇస ప్రకార ఆఠ ప్రకారసే నియమ యహాఁ దేఖనా [అర్థాత్ ఇస గాథామేం ఉపరోక్త ఆఠ ప్రకారసే నియమ కహా
హై ఐసా సమఝనా].. ౧౦౬..
--------------------------------------------------------------------------
౧. భావతః = భావ అనుసార; ఆశయ అనుసార. [‘మోక్షకా’ కహతే హీ ‘బన్ధకా నహీం’ ఐసా భావ అర్థాత్ ఆశయ స్పష్ట
సమఝమేం ఆతా హై.]
౨. లబ్ధబుద్ధి = జిన్హోంనే బుద్ధి ప్రాప్త కీ హో ఐసే.
౩. క్షీణకషాయపనేమేం హీ = క్షీణకషాయపనా హోతే హీ ; క్షీణకషాయపనా హో తభీ. [సమ్యక్త్వజ్ఞానయుక్త చారిత్ర – జో
కి రాగద్వేషరహిత హో వహ, లబ్ధబుద్ధి భవ్యజీవోంకో, క్షీణకషాయపనా హోతే హీ, మోక్షకా మార్గ హోతా హై.]