కహానజైనశాస్త్రమాలా] నవపదార్థపూర్వక–మోక్షమార్గప్రపంచవర్ణన
తత్త్వవినిశ్చయబీజమ్. తేషామేవ మిథ్యాదర్శనోదయాన్నౌయానసంస్కారాది స్వరూపవిపర్యయేణాధ్యవసీయ–మానానాం తన్నివృత్తౌ సమఞ్జసాధ్యవసాయః సమ్యగ్జ్ఞానం, మనాగ్జ్ఞానచేతనాప్రధానాత్మతత్త్వోపలంభబీజమ్. సమ్యగ్దర్శనజ్ఞానసన్నిధానాదమార్గేభ్యః సమగ్రేభ్యః పరిచ్యుత్య స్వతత్త్వే విశేషేణ రూఢమార్గాణాం సతా– మిన్ద్రియానిన్ద్రియవిషయభూతేష్వర్థేషు రాగద్వేషపూర్వకవికారాభావాన్నిర్వికారావబోధస్వభావః సమభావశ్చారిత్రం, తదాత్వాయతిరమణీయమనణీయసోపునర్భవసౌఖ్యస్యైకబీజమ్. ఇత్యేష త్రిలక్షణో మోక్షమార్గః పురస్తా– న్నిశ్చయవ్యవహారాభ్యాం వ్యాఖ్యాస్యతే. ఇహ తు సమ్యగ్దర్శనజ్ఞానయోర్విషయభూతానాం నవపదార్థానాము– పోద్ధాతహేతుత్వేన సూచిత ఇతి.. ౧౦౭.. ----------------------------------------------------------------------------- ఆత్మతత్త్వకే ౧వినిశ్చయకా బీజ హై. ౨నౌకాగమనకే సంస్కారకీ భాఁతి మిథ్యాదర్శనకే ఉదయకే కారణ జో స్వరూపవిపర్యయపూర్వక అధ్యవసిత హోతే హైం [అర్థాత్ విపరీత స్వరూపసే సమఝమేం ఆతే హైం – భాసిత హోతే హైం] ఐసే ఉన ‘భావోం’ కా హీ [–నవ పదార్థోంకా హీ], మిథ్యాదర్శనకే ఉదయకీ నివృత్తి హోనే పర, జో సమ్యక్ అధ్యవసాయ [సత్య సమఝ, యథార్థ అవభాస, సచ్చా అవబోధ] హోనా, వహ సమ్యగ్జ్ఞాన హై – జో కి [సమ్యగ్జ్ఞాన] కుఛ అంశమేం జ్ఞానచేతనాప్రధాన ఆత్మతత్త్వకీ ఉపలబ్ధికా [అనుభూతికా] బీజ హై. సమ్యగ్దర్శన ఔర సమ్యగ్జ్ఞానకే సద్భావకే కారణ సమస్త అమార్గోంసే ఛూటకర జో స్వతత్త్వమేం విశేషరూపసే ౩రూఢ మార్గవాలే హుఏ హైం ఉన్హేం ఇన్ద్రియ ఔర మనకే విషయభూత పదార్థోంకే ప్రతి రాగద్వేషపూర్వక వికారకే అభావకే కారణ జో నిర్వికారజ్ఞానస్వభావవాలా సమభావ హోతా హై, వహ చారిత్ర హై – జో కి [చారిత్ర] ఉస కాలమేం ఔర ఆగామీ కాలమేం రమణీయ హై ఔర అపునర్భవకే [మోక్షకే] మహా సౌఖ్యకా ఏక బీజ హై.
–ఐసే ఇస త్రిలక్షణ [సమ్యగ్దర్శన–జ్ఞాన–చారిత్రాత్మక] మోక్షమార్గకా ఆగే నిశ్చయ ఔర వ్యవహారసే వ్యాఖ్యాన కియా జాఏగా. యహాఁ తో సమ్యగ్దర్శన ఔర సమ్యగ్జ్ఞానకే విషయభూత నవ పదార్థోంకే ౪ఉపోద్ఘాతకే హేతు రూపసే ఉసకీ సూచనా దీ గఈ హై.. ౧౦౭.. -------------------------------------------------------------------------- యహాఁ ‘సంస్కారాది’కే బదలే జహాఁ తక సమ్భవ హై ‘సంస్కారాదివ’ హోనా చాహియే ఐసా లగతా హై. ౧. వినిశ్చయ = నిశ్చయ; ద్రఢ నిశ్చయ. ౨. జిస ప్రకార నావమేం బైఠే హుఏ కిసీ మనుష్యకో నావకీ గతికే సంస్కారవశ, పదార్థ విపరీత స్వరూపసే సమఝమేం ఆతే
భీ గతిమాన సమఝమేం ఆతే హైం], ఉసీ ప్రకార జీవకో మిథ్యాదర్శనకే ఉదయవశ నవ పదార్థ విపరీత స్వరూపసే
సమఝమేం ఆతే హైం.
౩. రూఢ = పక్కా; పరిచయసే ద్రఢ హుఆ. [సమ్యగ్దర్శన ఔర సమ్యగ్జ్ఞానకే కారణ జినకా స్వతత్త్వగత మార్గ విశేష
సమభావ వహ చారిత్ర హై ].
౪. ఉపోద్ఘాత = ప్రస్తావనా [సమ్యగ్దర్శన–జ్ఞాన–చారిత్ర మోక్షమార్గ హై. మోక్షమార్గకే ప్రథమ దో అంగ జో సమ్యగ్దర్శన ఔర సమ్యగ్జ్ఞాన ఉనకే విషయ నవ పదార్థ హైం; ఇసలియే అబ అగలీ గాథాఓంమేం నవ పదార్థోంకా వ్యఖ్యాన కియా జాతా హై. మోక్షమార్గకా విస్తృత వ్యఖ్యాన ఆగే జాయేగా. యహాఁ తో నవ పదార్థోంకే వ్యఖ్యానకీ ప్రస్తావనా కే హేతురూపసే ఉసకీ మాత్ర సూచనా దీ గఈ హై.]