అరసమరూవమగంధం అవ్వత్తం చేదణాగుణమసద్దం.
పుద్గలద్రవ్యప్రభవా భవన్తి గుణాః పర్యాయాశ్చ బహవః.. ౧౨౬..
అరసమరూపమగంధమవ్యక్తం చేతనాగుణమశబ్దమ్.
జానీహ్యలిఙ్గగ్రహణం జీవమనిర్దిష్టసంస్థానమ్.. ౧౨౭..
-----------------------------------------------------------------------------
అన్వయార్థః– [సంస్థానాని] [సమచతురస్రాది] సంస్థాన, [సంఘాతాః] [ఔదారిక శరీర సమ్బన్ధీ] సంఘాత, [వర్ణరసస్పర్శగంధశబ్దాః చ] వర్ణ, రస, స్పర్శ, గన్ధ ఔర శబ్ద–[బహవః గుణాః పర్యాయాః చ] ఐసే జో బహు గుణ ఔర పర్యాయేం హైం, [పుద్గలద్రవ్యప్రభవాః భవన్తి] వే పుద్గలద్రవ్యనిష్పన్న హై.
[అరసమ్ అరూపమ్ అగంధమ్] జో అరస, అరూప తథా అగన్ధ హై, [అవ్యక్తమ్] అవ్యక్త హై, [అశబ్దమ్] అశబ్ద హై, [అనిర్దిష్టసంస్థానమ్] అనిర్దిష్టసంస్థాన హై [అర్థాత్ జిసకా కోఈ సంస్థాన నహీం కహా ఐసా హై], [చేతనాగుణమ్] చేతనాగుణవాలా హై ఔర [అలిఙ్గగ్రహణమ్] ఇన్ద్రియోంకే ద్వారా అగ్రాహ్య హై, [జీవం జానీహి] ఉసే జీవ జానో.
టీకాః– జీవ–పుద్గలకే సంయోగమేం భీ, ఉనకే భేదకే కారణభూత స్వరూపకా యహ కథన హై [అర్థాత్ జీవ ఔర పుద్గలకే సంయోగమేం భీ, జిసకే ద్వారా ఉనకా భేద జానా జా సకతా హై ఐసే ఉనకే భిన్న– భిన్న స్వరూపకా యహ కథన హై]. --------------------------------------------------------------------------
తే బహు గుణో నే పర్యయో పుద్గలదరవనిష్పన్న ఛే. ౧౨౬.
జే చేతనాగుణ, అరసరూప, అగంధశబ్ద, అవ్యక్త ఛే,
౧౮౬