మూర్తకర్మసమర్థనమేతత్.

యతో హి కర్మణాం ఫలభూతః సుఖదుఃఖహేతువిషయో మూర్తో మూర్తైరిన్ద్రియైర్జీవేన నియతం భుజ్యతే, తతః కర్మణాం మూర్తత్వమనుమీయతే. తథా హి–మూర్తం కర్మ, మూర్తసంబంధేనానుభూయమానమూర్తఫలత్వాదాఖు–విషవదితి.. ౧౩౩.. -----------------------------------------------------------------------------

భావార్థః– నిశ్చయసే జీవకే అమూర్త శుభాశుభపరిణామరూప భావపుణ్యపాప జీవకా కర్మ హై. శుభాశుభపరిణామ ద్రవ్యపుణ్యపాపకా నిమిత్తకారణ హోనకే కారణ మూర్త ఐసే వే పుద్గలపరిణామరూప [సాతా– అసాతావేదనీయాది] ద్రవ్యపుణ్యపాప వ్యవహారసే జీవకా కర్మ కహే జాతే హైం.. ౧౩౨..

అన్వయార్థః– [యస్మాత్] క్యోంకి [కర్మణః ఫలం] కర్మకా ఫల [విషయః] జో [మూర్త] విషయ వే [నియతమ్] నియమసే [స్పర్శైః] [మూర్త ఐసీ] స్పర్శనాది–ఇన్ద్రియోం ద్వారా [జీవేన] జీవసే [సుఖం దుఃఖం] సుఖరూపసే అథవా దుఃఖరూపసే [భుజ్యతే] భోగే జాతే హైం, [తస్మాత్] ఇసలియే [కర్మాణి] కర్మ [మూర్తాని] మూర్త హైం.

టీకాః– యహ, మూర్త కర్మకా సమర్థన హై.

కర్మకా ఫల జో సుఖ–దుఃఖకే హేతుభూత మూర్త విషయ వే నియమసే మూర్త ఇన్ద్రియోంం ద్వారా జీవసే భోగే జాతే హైం, ఇసలియే కర్మకే మూర్తపనేకా అనుమాన హో సకతా హై. వహ ఇస ప్రకారః– జిస ప్రకార మూషకవిష మూర్త హై ఉసీ ప్రకార కర్మ మూర్త హై, క్యోంకి [మూషకవిషకే ఫలకీ భాఁతి] మూర్తకే సమ్బన్ధ ద్వారా అనుభవమేం ఆనేవాలా ఐసా మూర్త ఉసకా ఫల హై. [చూహేకే విషకా ఫల (–శరీరమేం సూజన ఆనా, బుఖార ఆనా ఆది) మూర్త హైే ఔర మూర్త శరీరకే సమ్బన్ధ ద్వారా అనుభవమేం ఆతా హై–భోగా జాతా హై, ఇసలియే అనుమాన హో --------------------------------------------------------------------------

౧౯౪