కర్మాణ్యవగాహతే, తత్పరిణామనిమిత్తలబ్ధాత్మపరిణామైః మూర్తకర్మభిరపి విశిష్టతయావగాహ్యతే చ. అయం త్వన్యోన్యావగాహాత్మకో జీవమూర్తకర్మణోర్బంధప్రకారః. ఏవమమూర్తస్యాపి జీవస్య మూర్తేన పుణ్యపాపకర్మణా కథఞ్చిద్బన్ధో న విరుధ్యతే.. ౧౩౪..
అథ ఆస్రవపదార్థవ్యాఖ్యానమ్.
చిత్తమ్హి ణత్థి కలుసం పుణ్ణం జీవస్స ఆసవది.. ౧౩౫..
చిత్తే నాస్తి కాలుష్యం పుణ్యం జీవస్యాస్రవతి.. ౧౩౫..
-----------------------------------------------------------------------------
పునశ్చ [అమూర్త జీవకా మూర్తకర్మోంకే సాథ బన్ధప్రకార ఇస ప్రకార హై కి], నిశ్చయనయసే జో అమూర్త హై ఐసా జీవ, అనాది మూర్తకర్మ జిసకా నిమిత్త హై ఐసే రాగాదిపరిణామ ద్వారా స్నిగ్ధ వర్తతా హుఆ, మూర్తకర్మోంకో విశిష్టరూపసే అవగాహతా హై [అర్థాత్ ఏక–దూసరేకో పరిణామమేం నిమిత్తమాత్ర హోం ఐసే సమ్బన్ధవిశేష సహిత మూర్తకర్మోంకే క్షేత్రమేం వ్యాప్త హోతా హై] ఔర ఉస రాగాదిపరిణామకే నిమిత్తసే జో అపనే [జ్ఞానావరణాది] పరిణామకో ప్రాప్త హోతే హైం ఐసే మూర్తకర్మ భీ జీవకో విశిష్టరూపసే అవగాహతే హైం [అర్థాత్ జీవకే ప్రదేశోంకే సాథ విశిష్టతాపూర్వక ఏకక్షేత్రావగాహకో ప్రాప్త హోతే హైం]. యహ, జీవ ఔర మూర్తకర్మకా అన్యోన్య–అవగాహస్వరూప బన్ధప్రకార హై. ఇస ప్రకార అమూర్త ఐసే జీవకా భీ మూర్త పుణ్యపాపకర్మకే సాథ కథంచిత్ [–కిసీ ప్రకార] బన్ధ విరోధకో ప్రాప్త నహీం హోతా.. ౧౩౪..
ఇస ప్రకార పుణ్య–పాపపదార్థకా వ్యాఖ్యాన సమాప్త హుఆ.
అబ ఆస్రవపదార్థకా వ్యాఖ్యాన హై.
అన్వయార్థః– [యస్య] జిస జీవకో [ప్రశస్తః రాగః] ప్రశస్త రాగ హై, [అనుకమ్పాసంశ్రితః పరిణామః] అనుకమ్పాయుక్త పరిణామ హైే [చ] ఔర [చిత్తే కాలుష్యం న అస్తి] చిత్తమేం కలుషతాకా అభావ హై, [జీవస్య] ఉస జీవకో [పుణ్యమ్ ఆస్రవతి] పుణ్య ఆస్రవిత హోతా హై. --------------------------------------------------------------------------
మనమాం నహీం కాలుష్య ఛే, త్యాం పుణ్య–ఆస్రవ హోయ ఛే. ౧౩౫.
౧౯౬