౨౦౦
అనుకమ్పాస్వరూపాఖ్యానమేతత్. కఞ్చిదుదన్యాదిదుఃఖప్లుతమవలోక్య కరుణయా తత్ప్రతిచికీర్షాకులితచిత్తత్వమజ్ఞానినోను–కమ్పా. జ్ఞానినస్త్వధస్తనభూమికాసు విహరమాణస్య జన్మార్ణవనిమగ్నజగదవలోకనాన్మనాగ్మనఃఖేద ఇతి.. ౧౩౭..
జీవస్స కుణది ఖోహం కలుసో త్తి య తం బుధా బేంతి.. ౧౩౮..
జీవస్య కరోతి క్షోభం కాలుష్యమితి చ తం బుధా బ్రువన్తి.. ౧౩౮..
చిత్తకలుషత్వస్వరూపాఖ్యానమేతత్. క్రోధమానమాయాలోభానాం తీవ్రోదయే చిత్తస్య క్షోభః కాలుష్యమ్. తేషామేవ మందోదయే తస్య ప్రసాదోకాలుష్యమ్. తత్ కాదాచిత్కవిశిష్టకషాయక్షయోపశమే సత్యజ్ఞానినో భవతి. కషాయోదయాను– వృత్తేరసమగ్రవ్యావర్తితోపయోగస్యావాంతరభూమికాసు కదాచిత్ జ్ఞానినోపి భవతీతి.. ౧౩౮.. ----------------------------------------------------------------------------- అవలోకనసే [అర్థాత్ సంసారసాగరమేం డుబే హుఏ జగతకో దేఖనేసే] మనమేం కించిత్ ఖేద హోనా వహ హై.. ౧౩౭..
అన్వయార్థః– [యదా] జబ [క్రోధః వా] క్రోధ, [మానః] మాన, [మాయా] మాయా [వా] అథవా [లోభః] లోభ [చిత్తమ్ ఆసాద్య] చిత్తకా ఆశ్రయ పాకర [జీవస్య] జీవకో [క్షోభం కరోతి] క్షోభ కరతే హైైం, తబ [తం] ఉసే [బుధాః] జ్ఞానీ [కాలుష్యమ్ ఇతి చ బ్రువన్తి] ‘కలుషతా’ కహతే హైం.
టీకాః– యహ, చిత్తకీ కలుషతాకే స్వరూపకా కథన హై. ------------------------------------------------------------------------- ఇస గాథాకీ ఆచార్యవర శ్రీ జయసేనాచార్యదేవకృత టీకామేం ఇస ప్రకార వివరణ హైః– తీవ్ర తృషా, తీవ్ర క్షుధా, తీవ్ర
వ్యాకుల హోకర అనుకమ్పా కరతా హై; జ్ఞానీ తో స్వాత్మభావనాకో ప్రాప్త న కరతా హుఆ [అర్థాత్ నిజాత్మాకే
అనుభవకీ ఉపలబ్ధి న హోతీ హో తబ], సంక్లేశకే పరిత్యాగ ద్వారా [–అశుభ భావకో ఛోడకర] యథాసమ్భవ
ప్రతికార కరతా హై తథా ఉసే దుఃఖీ దేఖకర విశేష సంవేగ ఔర వైరాగ్యకీ భావనా కరతా హై.
జీవనే కరే జే క్షోభ, తేనే కలుషతా జ్ఞానీ కహే. ౧౩౮.