౨౦౬
సంవరణం తస్స తదా సుహాసుహకదస్స
సంవరణం తస్య తదా శుభాశుభకృతస్య కర్మణః.. ౧౪౩..
విశేషేణ సంవరస్వరూపాఖ్యానమేతత్.
యస్య యోగినో విరతస్య సర్వతో నివృత్తస్య యోగే వాఙ్మనఃకాయకర్మణి శుభపరిణామరూపం పుణ్యమశుభపరిణామరూపం పాపఞ్చ యదా న భవతి తస్య తదా శుభాశుభభావకృతస్య ద్రవ్యకర్మణః సంవరః స్వకారణాభావాత్ప్రసిద్ధయతి. తదత్ర శుభాశుభపరిణామనిరోధో భావపుణ్యపాపసంవరో ద్రవ్యపుణ్యపాప–సంవరస్య హేతుః ప్రధానోవధారణీయ ఇతి.. ౧౪౩..
-----------------------------------------------------------------------------
అన్వయార్థః– [యస్య] జిసే [–జిస మునికో], [విరతస్య] విరత వర్తతే హుఏ [యోగే] యోగమేం [పుణ్యం పాపం చ] పుణ్య ఔర పాప [యదా] జబ [ఖలు] వాస్తవమేం [న అస్తి] నహీం హోతే, [తదా] తబ [తస్య] ఉసే [శుభాశుభకృతస్య కర్మణాః] శుభాశుభభావకృత కర్మకా [సంవరణమ్] సంవర హోతా హై.
టీకాః– యహ, విశేషరూపసే సంవరకా స్వరూపకా కథన హై.
జిస యోగీకో, విరత అర్థాత్ సర్వథా నివృత్త వర్తతే హుఏ, యోగమేం–వచన, మన ఔర కాయసమ్బన్ధీ క్రియామేంం–శుభపరిణామరూప పుణ్య ఔర అశుభపరిణామరూప పాప జబ నహీం హోతే, తబ ఉసే శుభాశుభభావకృత ద్రవ్యకర్మకా [–శుభాశుభభావ జిసకా నిమిత్త హోతా హై ఐసే ద్రవ్యకర్మకా], స్వకారణకే అభావకే కారణ సంవర హోతా హై. ఇసలియే యహాఁ [ఇస గాథామేం] శుభాశుభ పరిణామకా నిరోధ–భావపుణ్యపాపసంవర– ద్రవ్యపుణ్యపాపసంవరకా ప్రధాన హేతు అవధారనా [–సమఝనా].. ౧౪౩..
ఇస ప్రకార సంవరపదార్థకా వ్యాఖ్యాన సమాప్త హుఆ. ------------------------------------------------------------------------- ప్రధాన హేతు = ముఖ్య నిమిత్త. [ద్రవ్యసంవరమేం ‘ముఖ్య నిమిత్త’ జీవకే శుభాశుభ పరిణామకా నిరోధ హై. యోగకా నిరోధ నహీం హై. [ యహాఁ యహ ధ్యాన రఖనే యోగ్య హై కి ద్రవ్యసంవరకా ఉపాదాన కారణ– నిశ్చయ కారణ తో పుద్గల స్వయం హీ హై.]
త్యారే శుభాశుభకృత కరమనో థాయ సంవర తేహనే. ౧౪౩.