Panchastikay Sangrah-Hindi (Telugu transliteration). Nirjara padarth ka vyakhyan Gatha: 144.

< Previous Page   Next Page >


Page 207 of 264
PDF/HTML Page 236 of 293

 

కహానజైనశాస్త్రమాలా] నవపదార్థపూర్వక–మోక్షమార్గప్రపంచవర్ణన

[
౨౦౭

అథ నిర్జరాపదార్థవ్యాఖ్యానమ్.

సంవరజోగేహిం జుదో తవేహిం జో చిట్ఠదే బహువిహేహిం.
కమ్మాణం ణిజ్జరణం బహుగాణం
కుణది సో ణియదం.. ౧౪౪..

సంవరయోగాభ్యాం యుక్తస్తపోభిర్యశ్చేష్టతే బహువిధైః.
కర్మణాం నిర్జరణం బహుకానాం కరోతి స నియతమ్.. ౧౪౪..

నిర్జరాస్వరూపాఖ్యానమేతత్.

శుభాశుభపరిణామనిరోధః సంవరః, శుద్ధోపయోగో యోగః. తాభ్యాం యుక్తస్తపోభిరనశనావమౌదర్య– వృత్తిపరిసంఖ్యానరసపరిత్యాగవివిక్తశయ్యాసనకాయక్లేశాదిభేదాద్బహిరఙ్గైః ప్రాయశ్చిత్తవినయవైయావృత్త్య– స్వాధ్యాయవ్యుత్సర్గధ్యానభేదాదన్తరఙ్గైశ్చ బహువిధైర్యశ్చేష్టతే స ఖలు -----------------------------------------------------------------------------

అబ నిర్జరాపదార్థకా వ్యాఖ్యాన హై.

గాథా ౧౪౪

అన్వయార్థః– [సంవరయోగాభ్యామ్ యుక్తః] సంవర ఔర యోగసే [శుద్ధోపయోగసే] యుక్త ఐసా [యః] జో

జీవ [బహువిధైః తపోభిః చేష్టతే] బహువిధ తపోం సహిత ప్రవర్తతా హై, [సః] వహ [నియతమ్] నియమసే [బహుకానామ్ కర్మణామ్] అనేక కర్మోంకీ [నిర్జరణం కరోతి] నిర్జరా కరతా హై.

టీకాః– యహ, నిర్జరాకే స్వరూపకా కథన హై.

సంవర అర్థాత్ శుభాశుభ పరిణామకా నిరోధ, ఔర యోగ అర్థాత్ శుద్ధోపయోగ; ఉనసే [–సంవర ఔర యోగసే] యుక్త ఐసా జో [పురుష], అనశన, అవమౌదర్య, వృత్తిపరిసంఖ్యాన, రసపరిత్యాగ, వివిక్తశయ్యాసన తథా కాయక్లేశాది భేదోంవాలే బహిరంగ తపోం సహిత ఔర ప్రాయశ్చిత్త, వినయ, వైయావృత్త్య, స్వాధ్యాయ, వ్యుత్సర్గ ఔర ధ్యాన ఐసే భేదోంవాలే అంతరంగ తపోం సహిత–ఇస ప్రకార బహువిధ తపోం సహిత -------------------------------------------------------------------------

౧. జిస జీవకో సహజశుద్ధస్వరూపకే ప్రతపనరూప నిశ్చయ–తప హో ఉస జీవకే, హఠ రహిత వర్తతే హుఏ అనశనాదిసమ్బన్ధీ భావోంకో తప కహా జాతా హై.
ఉసమేం వర్తతా హుఆ శుద్ధిరూప అంశ వహ నిశ్చయ–తప హై ఔర
శుభపనేరూప అంశకో వ్యవహార–తప కహా జాతా హై. [మిథ్యాద్రష్టికో నిశ్చయ–
తప నహీం హై ఇసలియే ఉసకే అనశనాదిసమ్బన్ధీ శుభ భావోంకో వ్యవహార–తప భీ నహీం కహా జాతా ; క్యోంకి జహాఁ
యథార్థ తపకా సద్భావ హీ నహీం హై, వహాఁ ఉన శుభ భావోంమేం ఆరోప కిసకా కియా జావే?]

జే యోగ–సంవరయుక్త జీవ బహువిధ తపో సహ పరిణమే,
తేనే నియమథీ నిర్జరా బహు కర్మ కేరీ థాయ ఛే. ౧౪౪.