౨౧౪
భావణిమిత్తో బంధో భావో రదిరాగదోసమోహజుదో.. ౧౪౮..
భావనిమిత్తో బన్ధో భావో రతిరాగద్వేషమోహయుతః.. ౧౪౮..
బహిరఙ్గాన్తరఙ్గబన్ధకారణాఖ్యానమేతత్. గ్రహణం హి కర్మపుద్గలానాం జీవప్రదేశవర్తికర్మస్కన్ధానుప్రవేశః. తత్ ఖలు యోగనిమిత్తమ్. యోగో వాఙ్మనఃకాయకర్మవర్గణాలమ్బన ఆత్మప్రదేశపరిస్పన్దః. బన్ధస్తు కర్మపుద్గలానాం విశిష్ట– శక్తిపరిణామేనావస్థానమ్. స పునర్జీవభావనిమిత్తః. జీవభావః పునా రతిరాగద్వేషమోహయుతః,
-----------------------------------------------------------------------------
అన్వయార్థః– [యోగనిమిత్తం గ్రహణమ్] గ్రహణకా [–కర్మగ్రహణకా] నిమిత్త యోగ హై; [యోగః మనోవచనకాయసంభూతః] యోగ మనవచనకాయజనిత [ఆత్మప్రదేశపరిస్పంద] హై. [భావనిమిత్తః బన్ధః] బన్ధకా నిమిత్త భావ హై; [భావః రతిరాగద్వేషమోహయుతః] భావ రతిరాగద్వేషమోహసే యుక్త [ఆత్మపరిణామ] హై.
టీకాః– యహ, బన్ధకే బహిరంగ కారణ ఔర అన్తరంగ కారణకా కథన హై.
గ్రహణ అర్థాత్ కర్మపుద్గలోంకా జీవప్రదేశవర్తీ [–జీవకే ప్రదేశోంకే సాథ ఏక క్షేత్రమేం స్థిత] కర్మస్కన్ధోమేం ప్రవేశ; ఉసకా నిమిత్త యోగ హై. యోగ అర్థాత్ వచనవర్గణా, మనోవర్గణా, కాయవర్గణా ఔర కర్మవర్గణాకా జిసమేం ఆలమ్బన హోతా హై ఐసా ఆత్మప్రదేశోంకా పరిస్పన్ద [అర్థాత్ జీవకే ప్రదేశోంకా కంపన.
బంధ అర్థాత్ కర్మపుద్గలోంకా విశిష్ట శక్తిరూప పరిణామ సహిత స్థిత రహనా [అర్థాత్ కర్మపుద్గలోంకా అముక అనుభాగరూప శక్తి సహిత అముక కాల తక టికనా]; ఉసకా నిమిత్త జీవభావ హైే. జీవభావ రతిరాగద్వేషమోహయుక్త [పరిణామ] హై అర్థాత్ మోహనీయకే విపాకసే ఉత్పన్న హోనేవాలా వికార హై. -------------------------------------------------------------------------
ఛే భావహేతుక బంధ, నే మోహాదిసంయుత భావ ఛే. ౧౪౮.