౨౧౬
] పంచాస్తికాయసంగ్రహ
[భగవానశ్రీకున్దకున్ద
మిథ్యాత్వాదిద్రవ్యపర్యాయాణామపి బహిరఙ్గకారణద్యోతనమేతత్.
తన్త్రాన్తరే కిలాష్టవికల్పకర్మకారణత్వేన బన్ధహేతుర్ద్రవ్యహేతురూపశ్చతుర్వికల్పః ప్రోక్తః మిథ్యా–
త్వాసంయమకషాయయోగా ఇతి. తేషామపి జీవభావభూతా రాగాదయో బన్ధహేతుత్వస్య హేతవః, యతో
రాగాదిభావానామభావే ద్రవ్యమిథ్యాత్వాసంయమకషాయయోగసద్భావేపి జీవా న బధ్యన్తే. తతో రాగా–
దీనామన్తరఙ్గత్వాన్నిశ్చయేన బన్ధహేతుత్వమవసేయమితి.. ౧౪౯..
–ఇతి బన్ధపదార్థవ్యాఖ్యానం సమాప్తమ్.
-----------------------------------------------------------------------------
టీకాః– యహ, మిథ్యాత్వాది ద్రవ్యపర్యాయోంకో [–ద్రవ్యమిథ్యాత్వాది పుద్గలపర్యాయోంకో] భీ [బంధకే]
బహిరంగ–కారణపనేకా ప్రకాశన హై.
౧
గ్రంథాన్తరమేం [అన్య శాస్త్రమేం] మిథ్యాత్వ, అసంయమ, కషాయ ఔర యోగ ఇన చార ప్రకారకే
ద్రవ్యహేతుఓంకో [ద్రవ్యప్రత్యయోంకో] ఆఠ ప్రకారకే కర్మోంకే కారణరూపసే బన్ధహేతు కహే హైం. ఉన్హేం భీ
బన్ధహేతుపనేకే హేతు జీవభావభూత రాగాదిక హైం; క్యోంకి ౨రాగాదిభావోంకా అభావ హోనే పర ద్రవ్యమిథ్యాత్వ,
ద్రవ్య–అసంయమ, ద్రవ్యకషాయ ఔర ద్రవ్యయోగకే సద్భావమేం భీ జీవ బంధతే నహీం హైం. ఇసలియే రాగాదిభావోంకో
అంతరంగ బన్ధహేతుపనా హోనేకే కారణ ౩నిశ్చయసే బన్ధహేతుపనా హై ఐసా నిర్ణయ కరనా.. ౧౪౯..
ఇస ప్రకార బంధపదార్థకా వ్యాఖ్యాన సమాప్త హుఆ.
-------------------------------------------------------------------------
౧. ప్రకాశన=ప్రసిద్ధ కరనా; సమఝనా; దర్శానా.
౨. జీవగత రాగాదిరూప భావప్రత్యయోంకా అభావ హోనే పర ద్రవ్యప్రత్యయోంకే విద్యమానపనేమేం భీ జీవ బంధతే నహీం హైం. యది
జీవగత రాగాదిభావోంకే అభావమేం భీ ద్రవ్యప్రత్యయోంకే ఉదయమాత్రసే బన్ధ హో తో సర్వదా బన్ధ హీ రహే [–మోక్షకా
అవకాశ హీ న రహే], క్యోంకి సంసారీయోంకో సదైవ కర్మోదయకా విద్యమానపనా హోతా హై.
౩. ఉదయగత ద్రవ్యమిథ్యాత్వాది ప్రత్యయోంకీ భాఁతి రాగాదిభావ నవీన కర్మబన్ధమేం మాత్ర బహిరంగ నిమిత్త నహీం హై కిన్తు వే
తో నవీన కర్మబన్ధమేం ‘అంతరంగ నిమిత్త’ హైం ఇసలియే ఉన్హేం ‘నిశ్చయసే బన్ధహేతు’ కహే హైం.