కహానజైనశాస్త్రమాలా] నవపదార్థపూర్వక–మోక్షమార్గప్రపంచవర్ణన
స్వసమయపరసమయోపాదానవ్యుదాసపురస్సరకర్మక్షయద్వారేణ జీవస్వభావనియతచరితస్య మోక్ష– మార్గత్వద్యోతనమేతత్.
సంసారిణో హి జీవస్య జ్ఞానదర్శనావస్థితత్వాత్ స్వభావనియతస్యాప్యనాదిమోహనీయో– దయానువృత్తిపరత్వేనోపరక్తోపయోగస్య సతః సముపాత్తభావవైశ్వరుప్యత్వాదనియతగుణపర్యాయత్వం పరసమయః పరచరితమితి యావత్. తస్యైవానాదిమోహనీయోదయానువృత్తిపరత్వమపాస్యాత్యన్తశుద్ధోపయోగస్య సతః సముపాత్తభావైక్యరుప్యత్వాన్నియతగుణపర్యాయత్వం స్వసమయః స్వచరితమితి యావత్ అథ ఖలు యది కథఞ్చనోద్భిన్నసమ్యగ్జ్ఞానజ్యోతిర్జీవః పరసమయం వ్యుదస్య స్వసమయముపాదత్తే తదా కర్మబన్ధాదవశ్యం భ్రశ్యతి. యతో హి జీవస్వభావనియతం చరితం మోక్షమార్గ ఇతి.. ౧౫౫.. -----------------------------------------------------------------------------
టీకాః– స్వసమయకే గ్రహణ ఔర పరసమయకే త్యాగపూర్వక కర్మక్షయ హోతా హై– ఐసే ప్రతిపాదన ద్వారా యహాఁ [ఇస గాథామేం] ‘జీవస్వభావమేం నియత చారిత్ర వహ మోక్షమార్గ హై’ ఐసా దర్శాయా హై.
సంసారీ జీవ, [ద్రవ్య–అపేక్షాసే] జ్ఞానదర్శనమేం అవస్థిత హోనేకే కారణ స్వభావమేం నియత [–నిశ్చలరూపసే స్థిత] హోనే పర భీ జబ అనాది మోహనీయకే ఉదయకా అనుసరణ కరకే పరిణతి కరనే కే కారణ ఉపరక్త ఉపయోగవాలా [–అశుద్ధ ఉపయోగవాలా] హోతా హై తబ [స్వయం] భావోంకా విశ్వరూపపనా [–అనేకరూపపనా] గ్రహణ కియా హోనకేే కారణ ఉసేే జో అనియతగుణపర్యాయపనా హోతా హై వహ పరసమయ అర్థాత్ పరచారిత్ర హై; వహీ [జీవ] జబ అనాది మోహనీయకే ఉదయకా అనుసరణ కరనే వాలీ పరిణతి కరనా ఛోడకర అత్యన్త శుద్ధ ఉపయోగవాలా హోతా హై తబ [స్వయం] భావకా ఏకరూపపనా గ్రహణ కియా హోనేకే కారణ ఉసే జో నియతగుణపర్యాయపనా హోతా హై వహ స్వసమయ అర్థాత్ స్వచారిత్ర హై.
అబ, వాస్తవమేం యది కిసీ భీ ప్రకార సమ్యగ్జ్ఞానజ్యోతి ప్రగట కరకే జీవ పరసమయకో ఛోడకర స్వసమయకో గ్రహణ కరతా హై తో కర్మబన్ధసే అవశ్య ఛూటతా హై; ఇసలియే వాస్తవమేం [ఐసా నిశ్చిత హోతా హై కి] జీవస్వభావమేం నియత చారిత్ర వహ మోక్షమార్గ హై.. ౧౫౫.. ------------------------------------------------------------------------- ౧. ఉపరక్త=ఉపరాగయుక్త [కిసీ పదార్థమేం హోనేవాలా. అన్య ఉపాధికే అనురూప వికార [అర్థాత్ అన్య ఉపాధి జిసమేం
౨. అనియత=అనిశ్చిత; అనేకరూప; వివిధ ప్రకారకే. ౩. నియత=నిశ్చిత; ఏకరూప; అముక ఏక హీ ప్రకారకే.