౨౨౬
సో సగచరిత్తభట్ఠో
స స్వకచరిత్రభ్రష్టః పరచరితచరో భవతి జీవః.. ౧౫౬..
పరచరితప్రవృత్తస్వరూపాఖ్యానమేతత్.
యో హి మోహనీయోదయానువృత్తివశాద్రజ్యమానోపయోగః సన్ పరద్రవ్యే శుభమశుభం వా భావమాదధాతి, స స్వకచరిత్రభ్రష్టః పరచరిత్రచర ఇత్యుపగీయతే; యతో హి స్వద్రవ్యే శుద్ధోపయోగవృత్తిః స్వచరితం, పరద్రవ్యే సోపరాగోపయోగవృత్తిః పరచరితమితి.. ౧౫౬.. -----------------------------------------------------------------------------
అన్వయార్థః– [యః] జో [రాగేణ] రాగసే [–రంజిత అర్థాత్ మలిన ఉపయోగసే] [పరద్రవ్యే] పరద్రవ్యమేం [శుభమ్ అశుభమ్ భావమ్] శుభ యా అశుభ భావ [యది కరోతి] కరతా హై, [సః జీవః] వహ జీవ [స్వకచరిత్రభ్రష్టః] స్వచారిత్రభ్రష్ట ఐసా [పరచరితచరః భవతి] పరచారిత్రకా ఆచరణ కరనేవాలా హై.
టీకాః– యహ, పరచారిత్రమేం ప్రవర్తన కరనేవాలేకే స్వరూపకా కథన హై.
జో [జీవ] వాస్తవమేం మోహనీయకే ఉదయకా అనుసరణ కరనేవాలీే పరిణతికే వశ [అర్థాత్ మోహనీయకే ఉదయకా అనుసరణ కరకే పరిణమిత హోనేకే కారణ ] రంజిత–ఉపయోగవాలా [ఉపరక్తఉపయోగవాలా] వర్తతా హుఆ, పరద్రవ్యమేం శుభ యా అశుభ భావకో ధారణ కరతా హై, వహ [జీవ] స్వచారిత్రసే భ్రష్ట ఐసా పరచారిత్రకా ఆచరణ కరనేవాలా కహా జాతా హై; క్యోంకి వాస్తవమేం స్వద్రవ్యమేం ంశుద్ధ–ఉపయోగరూప పరిణతి వహ స్వచారిత్ర హై ఔర పరద్రవ్యమేం సోపరాగ–ఉపయోగరూప పరిణతి వహ పరచారిత్ర హై.. ౧౫౬..
------------------------------------------------------------------------- ౧. సోపరాగ=ఉపరాగయుక్త; ఉపరక్త; మలిన; వికారీ; అశుద్ధ [ఉపయోగమేం హోనేవాలా, కర్మోదయరూప ఉపాధికే అనురూప
జే రాగథీ పరద్రవ్యమాం కరతో శుభాశుభ భావనే,
తే స్వకచరిత్రథీ భ్రష్ట పరచారిత్ర ఆచరనార ఛే. ౧౫౬.