కహానజైనశాస్త్రమాలా] నవపదార్థపూర్వక–మోక్షమార్గప్రపంచవర్ణన
భవన్తి. యదా తు సమస్తపర–సమయప్రవృత్తినివృత్తిరూపయా స్వసమయప్రవృత్త్యా సఙ్గచ్ఛంతే, తదా నివృత్తకృశానుసంవలనానీవ ఘృతాని విరుద్ధకార్యకారణభావాభావాత్సాక్షాన్మోక్షకారణాన్యేవ భవన్తి. తతః స్వసమయప్రవృత్తినామ్నో జీవస్వభావనియతచరితస్య సాక్షాన్మోక్షమార్గత్వముపపన్న–మితి..౧౬౪..
భవతీతి దుఃఖమోక్షః పరసమయరతో భవతి జీవః.. ౧౬౫..
----------------------------------------------------------------------------- [దర్శన–జ్ఞాన–చారిత్ర], సమస్త పరసమయప్రవృత్తిసే నివృత్తిరూప ఐసీ స్వసమయప్రవృత్తికే సాథ సంయుక్త హోతే హైం తబ, జిసే అగ్నికే సాథకా మిలితపనా నివృత్త హుఆ హై ఐసే ఘృతకీ భాఁతి, విరుద్ధ కార్యకా కారణభావ నివృత్త హో గయా హోనేసే సాక్షాత్ మోక్షకా కారణ హీ హై. ఇసలియే ‘స్వసమయప్రవృత్తి’ నామకా జో జీవస్వభావమేం నియత చారిత్ర ఉసే సాక్షాత్ మోక్షమార్గపనా ఘటిత హోతా హై .. ౧౬౪.. ౧
హోతా హై [ఇతి] ఐసా [యది] యది [అజ్ఞానాత్] అజ్ఞానకే కారణ [జ్ఞానీ] జ్ఞానీ [మన్యతే] మానే, తో వహ [పరసమయరతః జీవః] పరసమయరత జీవ [భవతి] హై. [‘అర్హంతాదికే ప్రతి భక్తి–అనురాగవాలీ మందశుద్ధిసే భీ క్రమశః మోక్ష హోతా హై’ ఇస ప్రకార యది అజ్ఞానకే కారణ [–శుద్ధాత్మసంవేదనకే అభావకే కారణ, రాగాంశకేే కారణ] జ్ఞానీకో భీ [మంద పురుషార్థవాలా] ఝుకావ వర్తే, తో తబ తక వహ భీ సూక్ష్మ పరసమయమేం రత హై.]
-------------------------------------------------------------------------
శాస్త్రోమేం ఆనేవాలే ఐసే భిన్నభిన్న పద్ధతినకే కథనోంకో సులఝాతే హుఏ యహ సారభూత వాస్తవికతా ధ్యానమేం రఖనీ
చాహియే కి –జ్ఞానీకో జబ శుద్ధాశుద్ధరూప మిశ్రపర్యాయ వర్తతీ హై తబ వహ మిశ్రపర్యాయ ఏకాంతసే సంవర–నిర్జరా–మోక్షకే
కారణభూత నహీం హోతీ , అథవా ఏకాంతసే ఆస్రవ–బంధకే కారణభూత నహీం హోతీ, పరన్తు ఉస మిశ్రపర్యాయకా శుద్ధ
అంశ సంవర–నిర్జరా–మోక్షకే కారణభూత హోతా హై ఔర అశుద్ధ అంశ ఆస్రవ–బంధకే కారణభూత హోతా హై.]
౧. ఇస నిరూపణకే సాథ తులనా కరనేకే లియే శ్రీ ప్రవచనసారకీ ౧౧ వీం గాథా ఔర ఉసకీ తత్త్వప్రదీపికా టీకా
దేఖిఏ.
౨. మాననా = ఝుకావ కరనా; ఆశయ రఖనా; ఆశా రఖనా; ఇచ్ఛా కరనా; అభిప్రాయ కరనా.