మహాసత్తా ప్రోక్తైవ. అన్యా తు ప్రతినియతవస్తువర్తినీ స్వరూపాస్తిత్వసూచికావాన్తరసత్తా. తత్ర
మహాసత్తావాన్తరసత్తారూపేణా–సత్తావాన్తరసత్తా చ మహాసత్తారూపేణాసత్తేత్యసత్తా సత్తాయాః. యేన
స్వరూపేణోత్త్పాదస్తత్తథో–త్పాదైకలక్షణమేవ, యేన స్వరూపేణోచ్ఛేదస్తత్తథోచ్ఛేుదైకలక్షణమేవ, యేన స్వరూపేణ
ధ్రోవ్యం తత్తథా ధ్రౌవ్యైకలక్షణమేవ, తత ఉత్పద్యమానోచ్ఛిద్యమానావతిష్ఠమానానాం వస్తునః స్వరూపాణాం ప్రత్యేకం
త్రైలక్షణ్యాభావాదత్రిలక్షణత్వంః త్రిలక్షణాయాః. ఏకస్య వస్తునః స్వరూపసత్తా నాన్యస్య వస్తునః స్వరూపసత్తా
భవతీత్యనేకత్వమేకస్యాః. ప్రతినియతపదార్థస్థితాభిరేవ సత్తాభిః పదార్థానాం ప్రతినియమో
[ఉపర్యుక్త సప్రతిపక్షపనా స్పష్ట సమఝాయా జాతా హైః–]
సత్తా ద్వివిధ హైః మహాసత్తా ఔర అవాన్తరసత్తా . ఉనమేం సర్వ పదార్థసమూహమేం వ్యాప్త హోనేవాలీ,
ప్రతినిశ్చిత [–ఏక–ఏక నిశ్చిత] వస్తుమేం రహేనేవాలీ, స్వరూప–అస్తిత్వకో సూచిత కరనేవాలీ
అవాన్తరసత్తా [విశేషసత్తా] హై. [౧] వహాఁ మహాసత్తా అవాన్తరసత్తారూపసే అసత్తా హైే ఔర అవాన్తరసత్తా
మహాసత్తారూపసే అసత్తా హై ఇసలియే సత్తాకో అసత్తా హై [అర్థాత్ జో సామాన్యవిశేషాత్మక సత్తా
మహాసత్తారూప హోనేసే ‘సత్తా’ హై వహీ అవాన్తరసత్తారూప భీ హోనేసే ‘అసత్తా’ భీ హై]. [౨] జిస
స్వరూపసే ఉత్పాద హై ఉసకా [–ఉస స్వరూపకా] ఉసప్రకారసే ఉత్పాద ఏక హీ లక్షణ హై, జిస
స్వరూపసే వ్యయ హైే ఉసకా [–ఉస స్వరూపకా] ఉసప్రకారసే వ్యయ ఏక హీ లక్షణ హై ఔర జిస స్వరూపసే
ధ్రౌవ్య హై ఉసకా [–ఉస స్వరూపకా] ఉసప్రకారసే ధ్రౌవ్య ఏక హీ లక్షణ హై ఇసలియే వస్తుకే ఉత్పన్న
హోేనేవాలే, నష్ట హోేనేవాలే ఔర ధ్రువ రహనేతవాలే స్వరూపోంమేంసే ప్రత్యేకకో త్రిలక్షణకా అభావ హోనేసే
త్రిలక్షణా [సత్తా] కో అత్రిలక్షణపనా హై. [అర్థాత్ జో సామాన్యవిశేషాత్మక సత్తా మహాసత్తారూప హోనేసే
‘త్రిలక్షణా’ హై వహీ యహాఁ కహీ హుఈ అవాన్తరసత్తారూప భీ హోనేసే ‘అత్రిలక్షణా’ భీ హై]. [౩] ఏక
వస్తుకీ స్వరూపసత్తా అన్య వస్తుకీ స్వరూపసత్తా నహీం హై ఇసలియే ఏక [సత్తా] కో అనేకపనా హై.
[అర్థాత్ జో సామాన్యవిశేషాత్మక సత్తా మహాసత్తారూప హోనేసే ‘ఏక’ హై వహీ యహాఁ కహీ హుఈ
అవాన్తరసత్తారూప భీ హోనేసే ‘అనేక’ భీ హై]. [౪] ప్రతినిశ్చిత [వ్యక్తిగత నిశ్చిత] పదార్థమేం స్థిత
సత్తాఓం ద్వారా హీ పదార్థోంకా ప్రతినిశ్చితపనా [–భిన్న–భిన్న నిశ్చిత వ్యక్తిత్వ] హోతా హై ఇసలియే
సర్వపదార్థస్థిత [సత్తా] కో ఏకపదార్థస్థితపనా హై. [అర్థాత్ జో సామాన్యవిశేషాత్మక సత్తా
మహాసత్తారూప హోనేసే