హి ఘృతోత్పతౌ గోరసస్య సతో న వినాశః న చాపి గోరసవ్యతిరిక్తస్యార్థాన్తరస్యాసతః ఉత్పాదః కిన్తు
గోరసస్యైవ సదుచ్ఛేదమసదుత్పాదం చానుపలభ–మానస్య స్పర్శరసగన్ధవర్ణాదిషు పరిణామిషు గుణేషు
పూర్వావస్థయా వినశ్యత్సూత్తరావస్థయా ప్రాదర్భవత్సు నశ్యతి చ నవనీతపర్యాయో ఘతృపర్యాయ ఉత్పద్యతే, తథా
సర్వభావానామపీతి.. ౧౫..
టీకాః– యహాఁ ఉత్పాదమేం అసత్కే ప్రాదుర్భావకా ఔర వ్యయమేం సత్కే వినాశకా నిషేధ కియా హై
హోతా ––ఐసా ఇస గాథామేం కహా హై].
వినాశ ఔర ఉత్పాద కరతే హైం. జిసప్రకార ఘీకీ ఉత్పత్తిమేం గోరసకా–సత్కా–వినాశ నహీం హై తథా
గోరససే భిన్న పదార్థాన్తరకా–అసత్కా–ఉత్పాద నహీం హై, కిన్తు గోరసకో హీ, సత్కా వినాశ ఔర
అసత్కా ఉత్పాద కియే బినా హీ, పూర్వ అవస్థాసే వినాశ ప్రాప్త హోనే వాలే ఔర ఉత్తర అవస్థాసే ఉత్పన్న
హోనే వాలే స్పర్శ–రస–గంధ–వర్ణాదిక పరిణామీ గుణోంమేం మక్ఖనపర్యాయ వినాశకో ప్రాప్త హోతీ హై తథా
ఘీపర్యాయ ఉత్పన్న హోతీ హై; ఉసీప్రకార సర్వ భావోంకా భీ వైసా హీ హై [అర్థాత్ సమస్త ద్రవ్యోంకో నవీన
పర్యాయకీ ఉత్పత్తిమేం సత్కా వినాశ నహీం హై తథా అసత్కా ఉత్పాద నహీం హై, కిన్తు సత్కా వినాశ ఔర
అసత్కా ఉత్పాద కియే బినా హీ, పహలేకీ [పురానీ] అవస్థాసే వినాశకో ప్రాప్త హోనేవాలే ఔర బాదకీ
[నవీన] అవస్థాసే ఉత్పన్న హోనేవాలే
పరిణామీ=పరిణమిత హోనేవాలే; పరిణామవాలే. [పర్యాయార్థిక నయసే గుణ పరిణామీ హైం అర్థాత్ పరిణమిత హోతే హైం.]