Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
ಶ್ರೀ ದಿಗಂಬರ ಜೈನ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಮಂದಿರ ಟ್ರಸ್ಟ, ಸೋನಗಢ - ೩೬೪೨೫೦
१८२) जो णवि मण्णइ जीउ समु पुण्णु वि पाउ वि दोइ ।
सो चिरु दुक्खु सहंतु जिय मोहिं हिंडइ लोइ ।।५५।।
यः नैव मन्यते जीवः समाने पुण्यमपि पापमपि द्वे ।
स चिरं दुःखं सहमानः जीव मोहेन हिण्डते लोके ।।५५।।
जो इत्यादि । जो णवि मण्णइ यः कर्ता नैव मन्यते जीउ जीवः । किं न मन्यते ।
समु समाने । के । पुण्णु वि पाउ वि दोइ पुण्यमपि पापमपि द्वे सो स जीवः चिरु दुक्खु
सहंतु चिरं बहुतरं कालं दुःखं सहमानः सन् जिय हे जीव मोहिं हिंडइ लोइ मोहेन मोहितः
सन् हिण्डते भ्रमति । क्व । लोके संसारे इति । तथा च । यद्यप्यसद्भूतव्यवहारेण द्रव्यपुण्यपापे
परस्परभिन्ने भवतस्तथैवाशुद्धनिश्चयेन भावपुण्यपापे भिन्ने भवतस्तथापि शुद्धनिश्चयनयेन
ಭಾವಾರ್ಥ: — ಜೋ, ಕೇ ಅಸದ್ಭೂತ ವ್ಯವಹಾರನಯಥೀ ದ್ರವ್ಯಪುಣ್ಯ ಅನೇ ದ್ರವ್ಯಪಾಪ ಪರಸ್ಪರ ಭಿನ್ನ
ಛೇ ತೇಮ ಜ ಅಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯನಯಥೀ ಭಾವಪುಣ್ಯ ಅನೇ ಭಾವಪಾಪ ಭಿನ್ನ ಛೇ ತೋಪಣ ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯನಯಥೀ
ಪುಣ್ಯಪಾಪರಹಿತ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾಥೀ ವಿಲಕ್ಷಣ ತೇಓ, ಜೇಮ ಸೋನಾನೀ ಅನೇ ಲೋಢಾನೀ ಬೇಡೀ ಬಂಧನನೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಏ
ಸಮಾನ ಛೇ ತೇಮ, ಬಂಧನೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಏ ಸಮಾನ ಜ ಛೇ – ಏ ಪ್ರಮಾಣೇ ನಯವಿಭಾಗಥೀ ಜೇ ಪುಣ್ಯ-ಪಾಪ ಬನ್ನೇನೇ
ಸಮಾನ ಮಾನತೋ ನಥೀ ತೇ ನಿರ್ಮೋಹ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾಥೀ ವಿಪರೀತ ಮೋಹಥೀ ಮೋಹಿತ ಥತೋ ಸಂಸಾರಮಾಂ ಪರಿಭ್ರಮಣ
ಕರೇ ಛೇ.
೩೧೦ ]ಯೋಗೀನ್ದುದೇವವಿರಚಿತ: [ ಅಧಿಕಾರ-೨ : ದೋಹಾ-೫೫
गाथा – ५५
अन्वयार्थ : — [यः ] जो [जीवः ] जीव [पुण्यमपि पापमपि द्वे ] पुण्य और पाप
दोनोंको [समाने ] समान [नैव मन्यते ] नहीं मानता, [सः ] वह जीव [मोहेन ] मोहसे मोहित
हुआ [चिरं ] बहुत काल तक [दुःखं सहमानः ] दुःख सहता हुआ [लोके ] संसारमें [हिंडते ]
भटकता है ।
भावार्थ : — यद्यपि असद्भूत (असत्य) व्यवहारनयसे द्रव्यपुण्य और द्रव्यपाप ये
दोनों एक दूसरेसे भिन्न हैं, और अशुद्धनिश्चयनयसे भावपुण्य और भावपाप ये दोनों भी आपसमें
भिन्न हैं, तो भी शुद्ध निश्चयनयकर पुण्य-पाप रहित शुद्धात्मासे दोनों ही भिन्न हुए बंधरूप
होनेसे दोनों समान ही हैं । जैसे सोनेकी बेड़ी और लोहेकी बेड़ी ये दोनों ही बंधका कारण
हैं — इससे समान हैं । इस तरह नयविभागसे जो पुण्य-पापको समान नहीं मानता, वह निर्मोही
शुद्धात्मासे विपरीत जो मोहकर्म उससे मोहित हुआ संसारमें भ्रमण करता है । ऐसा कथन सुनकर