Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
ஶ்ரீ திகஂபர ஜைந ஸ்வாத்யாயமஂதிர ட்ரஸ்ட, ஸோநகட - ௩௬௪௨௫௦
गृहीत्वाप्यत्रैव भवे विशिष्टसमाधिबलेन पुण्यबन्धं कृत्वा पश्चात्पूर्वकृतचारित्रमोहोदयेन विषयासक्त ो
भूत्वा रुद्रो भवति । कथं ते परमात्मस्वरूपं न जानन्ति इति पूर्वपक्षः । तत्र परिहारं ददाति ।
युक्त मुक्तं भवता, यद्यपि रत्नत्रयाराधनां कृतवन्तस्तथापि याद्रशेन
वीतरागनिर्विकल्परत्नत्रयस्वरूपेण तद्भवे मोक्षो भवति ताद्रशं न जानन्तीति । अत्र यमेव
शुद्धात्मानं साक्षादुपादेयभूतं तद्भवमोक्षसाधकाराधनासमर्थं च ते हरिहरादयो न जानन्तीति य
एवोपादेयो भवतीति भावार्थः ।।४२।।
बलसे पुण्यबंध करता है, उसके बाद पूर्वकृत चारित्रमोहके उदयसे विषयोंमें लीन हुआ रुद्र
(हर) कहलाता है । इसलिये वे हरिहरादिक परमात्माका स्वरूप कैसे नहीं जानते ? इसका
समाधान यह है, कि तुम्हारा कहना ठीक है । यद्यपि इन हरिहरादिक महान पुरुषोंने रत्नत्रयकी
आराधना की, तो भी जिस तरहके वीतराग-निर्विकल्प-रत्नत्रयस्वरूपसे तद्भव मोक्ष होता है,
वैसा रत्नत्रय इनके नहीं प्रगट हुआ, सरागरत्नत्रय हुआ है, इसीका नाम व्यवहाररत्नत्रय है ।
सो यह तो हुआ, लेकिन शुद्धोपयोगरूप वीतरागरत्नत्रय नहीं हुआ, इसलिये वीतरागरत्नत्रयके
धारक उसी भवसे मोक्ष जानेवाले योगी जैसा जानते हैं, वैसा ये हरिहरादिक नहीं जानते ।
इसीलिये परमशुद्धोपयोगियोंकी अपेक्षा इनको नहीं जाननेवाले कहा गया है, क्योंकि जैसे
स्वरूपके जाननेसे साक्षात् मोक्ष होता है, वैसा स्वरूप ये नहीं जानते । यहाँपर सारांश यह
है, कि जिस साक्षात् उपादेय शुद्धात्माको तद्भव मोक्षके साधक महामुनि ही आराध सकते
हैं, और हरिहरादिक नहीं जान सकते, वही चिंतवन करने योग्य है ।।४२।।
பூர்வபக்ஷ : — பூர்வபவமாஂ கோஈ ஜீவ பேதாபேதரத்நத்ரயநீ ஆராதநா கரீநே, அநே விஶிஷ்ட
புண்யபஂத கரீநே பசீ அஜ்ஞாநபாவதீ நிதாநபஂத கரே சே, த்யார பசீ தே ஸ்வர்கமாஂ ஜஈநே பரீ மநுஷ்ய
தஈநே த்ரண கஂடநோ அதிபதி ஏவோ வாஸுதேவ தாய சே; பீஜோ கோஈ ஜீவ ஜிநதீக்ஷா க்ரஹீநே பண
தே ஜ பவமாஂ விஶிஷ்ட ஸமாதிநா பளதீ புண்யபஂத கரீநே, பசீ பூர்வக்ருத சாரித்ரமோஹநா உதயதீ
விஷயாஸக்த தஈநே ருத்ர தாய சே; தோ பசீ தேஓ பரமாத்மஸ்வரூபநே நதீ ஜாணதா — ஏம கேம கஹோ
சோ?
தேநுஂ ஸமாதாந : — தமாருஂ கஹேவுஂ யோக்ய சே. ஜோ கே தே ஹரி, ஹர ஜேவா ப்ரஸித்த புருஷோஏ
பூர்வே ரத்நத்ரயநீ ஆராதநா கரேலீ சே தோபண, ஜேவா வீதராக நிர்விகல்ப ரத்நத்ரயஸ்வரூபதீ தே ஜ பவே
மோக்ஷ தாய தேவா ப்ரகாரே தேஓ பரமாத்மஸ்வரூபநே ஜாணதா நதீ.
அஹீஂ ஸாக்ஷாத் உபாதேயபூத அநே தே ஜ பவே மோக்ஷநீ ஸாதக ஏவீ ஆராதநாமாஂ
ஸமர்த, ஏவா ஜே ஶுத்த ஆத்மாநே தே ஹரி-ஹராதி ஜாணதா நதீ, தே ஜ உபாதேய சே ஏவோ பாவார்த
சே. ௪௨.
அதிகார-௧ : தோஹா-௪௨ ]பரமாத்மப்ரகாஶ: [ ௭௫