PDF/HTML Page 2561 of 4199
single page version
कम्मं च ण देसि तुमं दुक्खिदसुहिदा कह कया ते।। २५४।।
कम्मोदएण जीवा दुक्खिदसुहिदा हवंति जदि सव्वे।
कम्मं च ण दिंति तुहं कदोसि कहं दुक्खिदो तेहिं।। २५५।।
कम्मोदएण जीवा दुक्खिदसुहिदा हवंति जदि सव्वे।
कम्मं च ण दिंति तुहं कह तं सुहिदो कदो तेहिं।। २५६।।
कर्म च न ददासि त्वं दुःखितसुखिताः कथं कृतास्ते।। २५४।।
कर्म च न ददति तव कृतोऽसि कथं दुःखितस्तैः।। २५५।।
कर्म च न ददति तव कथं त्वं सुखितः कृतस्तैः।। २५६।।
tun karma to deto nathI, ten kem dukhit–sukhI karyA? 2pa4.
te karma tuj detA nathI, to dukhit kem karyo tane? 2pap.
te karma tuj detA nathI, to sukhit kem karyo tane? 2pa6.
[दुःखितसुखिताः] dukhI-sukhI [भवन्ति] thAy chhe, [च] ane [त्वं] tun [कर्म] temane karma to [न ददासि] deto nathI, to (he bhAI!) ten [ते] temane [दुःखितसुखिताः] dukhI-sukhI [कथं कृताः] kaI rIte karyA?
PDF/HTML Page 2562 of 4199
single page version
कर्मोदयान्मरणजीवित दुःखसौख्यम्।
अज्ञानमेतदिह यत्तु परः परस्य
कुर्यात्पुमान्मरणजीवितदुःखसौख्यम् ।। १६८।।
[दुःखितसुखिताः] dukhI-sukhI [भवन्ति] thAy chhe, [च] ane teo [तव] tane [कर्म] karma to [न ददति] detA nathI, to (he bhAI!) [तैः] temaNe [दुःखितः] tane dukhI [कथं कृतः असि] kaI rIte karyo?
[दुःखितसुखिताः] dukhI-sukhI [भवन्ति] thAy chhe, [च] ane teo [तव] tane [कर्म] karma to [न ददति] detA nathI, to (he bhAI!) [तैः] temaNe [त्वं] tane [सुखितः] sukhI [कथं कृतः] kaI rIte karyo?
kAraN ke potAnA karmanA udayanA abhAvamAn sukh-dukh thavAn ashakya chhe; vaLI potAnun karma bIjAthI bIjAne daI shakAtun nathI, kAraN ke te (potAnun karma) potAnA pariNAmathI ja upArjit thAy chhe; mATe koI paN rIte bIjo bIjAne sukh-dukh karI shake nahi. tethI ‘hun par jIvone sukhI-dukhI karun chhun ane par jIvo mane sukhI-dukhI kare chhe’ evo adhyavasAy dhruvapaNe agnAn chhe.
hoy to te Ashay agnAn chhe. mATe, sarva jIvo potapotAnA karmanA udayathI sukhI-dukhI thAy chhe tyAn em mAnavun ke ‘hun parane sukhI-dukhI karun chhun ane par mane sukhI-dukhI kare chhe’, te agnAn chhe. nimittanaimittikabhAvanA Ashraye (koIne koInAn) sukhadukhano karanAr kahevo te vyavahAr chhe; te nishchayanI draShTimAn gauN chhe.
jIvit, dukh, sukh- [सर्व सदैव नियतं स्वकीय–कर्मोदयात् भवति] badhuy sadaiv niyamathI (-chokkas) potAnA karmanA udayathI thAy chhe; [परः पुमान् परस्य मरण– जीवित–दुःख–सौख्यम् कुर्यात्] ‘bIjo puruSh bIjAnAn maraN, jIvan, dukh, sukh kare chhe’ [यत् तु] Am je mAnavun [एतत् अज्ञानम्] te to agnAn chhe. 168.
PDF/HTML Page 2563 of 4199
single page version
पश्यन्ति ये मरणजीवितदुःखसौख्यम्।
कर्माण्यहंकृतिरसेन चिकीर्षवस्ते
मिथ्याद्रशो नियतमात्महनो भवन्ति।। १६९।।
pharI A ja arthane draDh karatun ane AgaLanA kathananI sUchanArUp kAvya have kahe chhe-
shlokArtha– [एतत् अज्ञानम् अधिगम्य] A (pUrve kahelI mAnyatArUp) agnAnane pAmIne [ये परात् परस्य मरण–जीवित–दुःख–सौख्यम् पश्यन्ति] je puruSho parathI paranAn maraN, jIvan, dukh, sukh dekhe chhe arthAt mAne chhe, [ते] te puruSho- [अहंकृतिरसेन कर्माणि चिकीर्षवः] ke jeo e rIte ahankAr-rasathI karmo karavAnA ichchhak chhe (arthAt ‘hun A karmone karun chhun’ evA ahankArarUpI rasathI jeo karma karavAnI- mAravA-jivADavAnI, sukhI-dukhI karavAnI-vAnchhA karanArA chhe) teo- [नियतम्] niyamathI [मिथ्याद्रशः आत्महनः भवन्ति] mithyAdraShTi chhe, potAnA AtmAno ghAt karanArA chhe.
bhAvArtha– jeo parane mAravA-jivADavAno tathA sukh-dukh karavAno abhiprAy kare chhe teo mithyAdraShTi chhe. teo potAnA svarUpathI chyut thayA thakA rAgI, dveShI, mohI thaIne potAthI ja potAno ghAt kare chhe, tethI hinsak chhe. 169.
have pUchhe chhe ke A adhyavasAy agnAn kaI rIte chhe? teno uttar kahe chhe-
‘pratham to, jIvone sukh-dukh kharekhar potAnA karmanA udayathI ja thAy chhe,...’ juo, A pAchhun Avyun. jem agAu ‘jIvone jIvit kharekhar potAnA AyukarmanA udayathI ja chhe’-em kahyun hatun tem ahIn paN lIdhun ke ‘jIvone sukh-dukh kharekhar potAnA karmanA udayathI ja thAy chhe.’ A vyavahAranun kathan chhe. ahIn siddha shun karavun chhe? ke jIvone bIjo koI sukh-dukh karI shakato nathI. A siddha karavA jIvone karmanA udayathI sukhadukh thAy chhe em kahyun chhe. bAkI karma to jaD chhe, enAthI kAI jIvane sukh-dukh thAy? na thAy. Ane sukhanI sAmagrI-paisA,
PDF/HTML Page 2564 of 4199
single page version
AhAr Adi-maLe chhe e to enA kAraNe enA kALe maLe chhe ane tyAre tyAn shAtA- vedanIy Adi puNyakarmanA udayanun nimitta chhe bas eTalun ja. bAkI karmano uday kAI paisA Adi sAmagrIno svAmI nathI ke te paisA Adi Ave.
ahIn sukh-dukh eTale anukUL-pratikUL sanyoganI vAt chhe. have e anukUL- pratikUL sanyog to enA upAdAnanA kAraNe Ave chhe, ane emAn pUrvakarma nimitta chhe; anukULatAmAn puNyakarmanun nimitta chhe ne pratikULatAmAn pApakarmanun nimitta chhe. Avo nimittanaimittikabhAv jANI ahIn kahyun ke-jIvone sukh-dukh kharekhar potAnA karmanA udayathI ja thAy chhe. ahIn siddha A karavun chhe ke koI bIjo jIvone sukh-dukh karI shakato nathI. AvI jhINI vAt! aho! digambar santoe gajab kAm karyAn chhe. tattvane pInkhI- pInkhIne spaShTa karyun chhe.
ahAhA...! shun kahe chhe? ke-‘jIvone sukh-dukh kharekhar potAnA karmanA udayathI ja thAy chhe, kAraN ke potAnA karmanA udayanA abhAvamAn sukh dukh thavAn ashakya chhe.’
joyun? jo ene karmano uday na hoy to sukh-dukhanI anukUL-pratikUL sAmagrI maLavI shakya nathI. matalab ke bIjo koI ene sukh-dukh karavA samartha nathI.
have kahe chhe-‘vaLI potAnun karma bIjAne bIjAthI daI shakAtun nathI, kAraN ke te (potAnun karma) potAnA pariNAmathI ja upArjit thAy chhe.’
‘potAnun karma’- em kem kahyun? kem ke A karmano sambandh bIjA sAthe nathI em batAvavun chhe. bAkI karma to jaD chhe, karma kyAn AtmAnun chhe? paN enA potAnA pariNAmanA nimitte upajelun chhe mATe potAnun karma chhe em vyavahArathI kahyun chhe. kahe chhe- potAnun karma bIjAthI bIjAne daI shakAtun nathI. bIjo koI potAnun karma bIjAne Ape ane ene sukhI-dukhI kare em banI shakatun athI. ahA! potAnA karmanA udayathI ja potAne anukUL-pratikUL sanyog maLe chhe.
ahA! bIjAthI potAnun karma bIjAne daI shakAtun nathI. kem? kemake te potAnA pariNAmathI ja upArjit thAy chhe. e sukh-dukhanA je paramANu bandhANA te enA pariNAmathI ja eTale ke enA pariNAmanA nimitte bandhANA chhe. A nimitta-naimittik sambandh darshAvyo chhe. pUrve potAne je vibhAvarUp pariNAm thayA te nimitta, ane te ja samaye kArmaNavargaNAnA rajakaNo svayam potAnI yogyatAthI karmarUpe thayA te naimittik. e karma bandhANAn te ja kALe jIvanA pariNAmanun nimitta dekhIne, ‘potAnun karma potAnA pariNAmathI ja upArjit thAy chhe’ em vyavahArathI kahyun. ahIn ATalun
PDF/HTML Page 2565 of 4199
single page version
siddha karavun chhe ke-bIjAthI potAnun karma bIjAne daI shakAtun nathI, kemake potAnA pariNAmanA nimittathI potAnun karma bandhAy chhe.
atyAre to badho goTo uThayo chhe ke badhun karmathI ja thAy; gnAnAvaraNIy karma gnAnane roke ityAdi.
bApu! e to shAstramAn nimittanun kathan chhe. shun e jaD karma chetanane roke? are, e be vachche to atyantAbhAv chhe. have jyAn atyant abhAv chhe tyAn karma jIvane shun kare? kAI nahi. e to jIv pote potAnI upAdAnayogyatAthI atyant hINApaNe pariName chhe ane pote ja potAno ghAt kare chhe tyAre karmanun nimitta hoy chhe bas eTalun ja. bhAI! ek tattvane bIjA tattvanI sAthe bheLavI nAkhe to em bhaLe nahi, paN tArI mAnyatA UndhI thAy, tane mithyAtva thAy.
have kahe chhe-‘mATe koI paN rIte bIjo bIjAne sukh-dukh karI shake nahi. tethI hun par jIvone sukhI-dukhI karun chhun ane par jIvo mane sukhI-dukhI kare chhe-evo adhyavasAy dhruvapaNe agnAn chhe.’ lyo, hun parane sukh-dukh karun evo adhyavasAy nishchayathI agnAn chhe, mithyAtva chhe. mithyAdraShTine Avo adhyavasAy hoy chhe ane tene te anant sansAranun kAraN bane chhe.
shrI jayasenAchAryanI TIkAmAn kAyA, man, vachan ane shastra-em chAr bolathI vAt lIdhI chhe. ‘kAyAthI hun bIjAne sukhI-dukhI karI shakun manathI hun bIjAne sukhI-dukhI karI shakun, vANIthI hun bIjAne sukhI-dukhI karI shakun ke shastrothI bIjAne kApI shakun’-evo adhyavasAy-abhiprAy mithyAtvabhAv chhe; kemake bIjo to enA karmanA udayane laIne sukhI-dukhI thAy chhe.
hun shastrathI ene kApun-mArun e adhyavasAy mithyAtva chhe. are bhAI! shastrane tun aDatoy nathI tyAn shastrane tun kem chalAve? ahAhA...! bhagavAn to em kahe chhe ke- pratyek dravya potAnA guN paryAyane chumbe chhe, aDe chhe; paN paradravyane chumbatun nathI, aDatun nathI. be bhinna dravyomAn atyantAbhAv chhe. to pachhI man, vachan, kAy, shastra Adi jaD padArthothI tun bIjAne sukhI-dukhI kem karI shake? na karI shake. tathApi hun bIjAne sukhI- dukhI karI shakun chhun em tun mAne chhe to tun mithyAdraShTi chhe. parathI paranun kArya thAy, karmathI jIvane vikAr thAy evI mAnyatA mithyAdraShTinI chhe. samajANun kAI...?
‘jIvano jevo Ashay hoy te Ashay pramANe jagatamAn kAryo banatAn na hoy to te Ashay agnAn chhe.’
PDF/HTML Page 2566 of 4199
single page version
hun bIjAne sukhI-dukhI karun em Ashay-abhiprAy rAkhe paN em banatun nathI, koI bIjAne sukhI-dukhI karI shakAtun nathI. tethI te abhiprAy agnAn chhe, mithyAtva chhe.
‘mATe, sarva jIvo potapotAnA karmanA udayathI sukhI-dukhI thAy chhe tyAn em mAnavun ke-hun parane sukhI-dukhI karun chhun ane par mane sukhI-dukhI kare chhe, te agnAn chhe.’ ahA! AvI spaShTa vAt chhe.
‘nimittanaimittikabhAvanA Ashraye (koIne koInAn) sukhadukhano karanAr kahevo te vyavahAr chhe; te nishchayanI draShTimAn gauN chhe.
vyavahArathI parane parano kartA kahevAmAn Ave e bIjI vAt chhe, paN vastusthiti em chhe nahi em yathArtha samajavun joIe.
have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe-
‘इह’ A jagatamAn ‘मरण–जीवित–दुःख–सौख्यम्’ jIvone maraN, jIvit, dukh, sukh-‘सर्व सदैव नियतं स्वकीय–कर्मोदयात भवति’ badhuy sadaiv niyamathI (-chokkas) potAnA karmanA udayathI thAy chhe.
shun kIdhun? jIvone jIvan, maraN ane sukh-dukhanA sanjogo maLe e badhuy hameshAn niyamathI potAnA karmanA udayathI maLe chhe. koI bIjo bIjAnA jIvan-maraNane ke sukh- dukhane kare chhe em chhe ja nahi.
‘परः पुमान् परस्य मरण–जीवित–दुःख–सौख्यम कुर्यात्-bIjo puruSh bIjAnAn maraN, jIvan, dukh, sukh kare chhe ‘यत् तu’ Am je mAnavun ‘एतत् अज्ञानम’ te to agnAn chhe.
bhAI! ek dravya bIjA dravyane kare arthAt ek dravya bIjA dravyanI kriyAno- jIvit maraN, sukh, dukh ityAdino kartA chhe em mAnavun te agnAn chhe. ahA! ek dravyane bIjA dravyano kartA mAne ke Ishvarane badhAyano kartA mAne-e bey mAnyatA ek sarakhun agnAn chhe. jagatane Ishvarano kartA mAne, vA ek dravyane bIjA dravyano kartA mAne e banney mithyAdraShTi chhe, dIrghasansArI chhe.
pharI A ja arthane draDh karatun ane AgaLanA kathananI sUchanArUp kAvya have kahe chhe-
‘एतत् अज्ञानम् अधिगम्य’ A (-pUrve kahelI mAnyatArUp) agnAnane pAmIne
PDF/HTML Page 2567 of 4199
single page version
‘ये परात् परस्य मरण–जीवित–दुःख–सौख्यम पश्यन्ति’ je puruSho parathI paranAn maraN, jIvan, dukh, sukh dekhe chhe arthAt mAne chhe ‘तe’ te puruSho..........
ahAhA..! shun kahe chhe? ke je puruSho em mAne chhe ke-paranA Indriy, man-vachan- kAy, Ayu ne shvAsochchhvAs-em prANone harI shakun chhun, rAkhI shakun chhun vA temane IShTa- aniShTa sanjogo daIne sukhI-dukhI karI shakun chhun teo mithyAdraShTi chhe.
kevA chhe te puruSho? to kahe chhe- ‘अहंकृतिरसेन कर्माणि चिकीर्षवः’ ahankArarasathI karmo karavAnA Ichchhak chhe, arthAt hun A karmone karun chhun-evA ahankArarUpI rasathI karmo karavAnI-mAravA-jivADavAnI, sukhI-dukhI karavAnI vAnchhA karanArA chhe.
have AmAnthI bIjA keTalAk Undho artha kADhe chhe; em ke bIjAnun kAm to karavun paN eno ahankAr na karavo; ahankArano niShedh chhe bAkI paranun kAm na karavun ke paranun karI shakato nathI-em nathI. parane mArI shakIe, jivADI shakIe, sukh-dukh ApI shakIe, paN eno ahankAr na karavo. bhAre (viparIt) vAt bhAI!
are bhAI! tArI samajamAn bahu pher chhe bApu! jo paranun karI shake to tyAn ahankAr karavAmAn shun doSh chhe? kAI doSh nathI. ahIn to kahe chhe ke- paranun karma-kriyA AtmA karI shakato ja nathI. hun paranun karun-evo adhyavasAy ja ahankArarasathI bharelo chhe- ane te mithyAtvano doSh chhe. ahAhA...! AtmA bIjAne AhAr pANI, auShadh, vastra, Adi daI shakato ja nathI, bIjAnAn jIvan-maraN te karI shakato ja nathI e mUL siddhAnt chhe. ene AhArAdi IShTa sanyog Ave te enA puNyakarmanA udayane laIne chhe, tathA ene rogAdi pratikULatA thAy te enA pApakarmanA udayane laIne chhe. vaLI enA prANonun rakShaN enA AyukarmanA udayathI chhe tathA enun maraN AyukarmanA kShayane laIne chhe paN koI jIv koI anyanun kArya kare e mAnyatA ja agnAn chhe, mithyAtva chhe. mATe paranun karavun kharun, paN eno ahankAr na karavo-e vAt narI bhrAnti chhe samajANun kAI...?
loko to evun mAne ke-ApaNe ek bIjAne madad karavI, ekabIjAnAn kAm karavAn- e ApaNI pharaj chhe. paN bhAI! trilokanAth jainaparameshvaranI AgnAmAn to A Avyun chhe ke AtmA, bIjAnA prANonI rakShA karavI, bIjAnun mot nIpajAvavun ke bIjAne AhAr- auShadhAdi sagavaDo ApavI ityAdi paranAn koI paN kArya karI shakato ja nathI.
prashna– bIjAne jher daIne mAravAno bhAv Ave te kyo bhAv chhe?
uttara– ‘hun jher daI, enA prANone harun’-evo je bhAv chhe te mithyAtvabhAv chhe. bhAI! mAravAno abhiprAy mithyAtvabhAv chhe. ane tevI ja rIte ‘hun bIjAnA prANonI rakShA karun’- evo bIjAne jivADavAno abhiprAy paN mithyAtvabhAv chhe. kem?
PDF/HTML Page 2568 of 4199
single page version
kemake tun tem karI shakato nathI. jIv mare ke na mare te to tenA Ayukarmane laIne chhe. Ayuno uday hoy to na mare, jIve; jheranA prasangamAn paN jIve, ane Ayuno kShay thayo hoy to mare; jivADavAno prayatna hoy chhatAn mare. AyukarmanA udaye jIve ne AyukarmanA kShayathI mare em kahevun e paN vyavahAr chhe. vAstavamAn to jIvanI dehamAn rahevAnI sthitinI jeTalI yogyatA hoy teTalo kAL te dehamAn rahe ane tyAre AyukarmanA udayanun niyamathI nimitta chhe tethI AyukarmathI jIve chhe em vyavahArathI kahevAy chhe. te ja pramANe sthiti pUrI thatAn deh chhUTe tyAre AyukarmanA kShayathI maryo em vyavahArathI kahevAy chhe. ahA! vItarAgano mArga bahu jhINo chhe bhAI!
A vastusthiti chhe, chhatAn jeo parathI paranAn jIvan, maraN, sukh-dukh mAne chhe teo ahankArarasathI karmo karavAnA ichchhak chhe. chhe ne pAThamAn ke-‘अहंकृतिरसेन कर्माणि चिकिर्षवः’ teo ahankArarasathI karmo karavAnA Ichchhak chhe. Avo arthakAr shrI jayachandajIe barAbar chokakho artha karyo chhe. paranun karavun, paN eno ahankAr na karavo-em nahi; paN hun paranun kArya karun chhun evA ahankArarasathI bharelA paranAn kArya karavAnI IchchhAvALA teo mUDh agnAnI mithyAdraShTi chhe em vAt chhe. hun paranun karun chhun-e mAnyatA ja ahankArarasayukta mithyAtva chhe bhAI! shAstranA artha karavAmAn pher e Akho draShTino pher chhe bApu!
gharamAn das-vIs mANas hoy ne A ekalo raLato hoy eTale mAne ke hun badhAnne poShun chhun. paN em nathI hon. ahIn kahe chhe-tun bIjAne poShI shake ja nahi. hun saune poShun- em maphatano ahankAr karIne tun tArA mithyAtva ne kaShAyane puShTa kare e bIjI vAt chhe, bAkI bIjAnun poShaN tun traNakALamAn karI shakato nathI. gharamAn strI hoy te dAL-bhAt- shAk-roTalI ityAdi barAbar karIne TANe Ape, roTalI unI-unI karIne thALImAn pIrase eTale A mAne ke mArI sagavaD barAbar sAchave chhe. paN bhAI! e tArI mAnyatA sAv mithyA chhe. bhAI! e roTalI Adi koN kare? ne koN thALImAn pIrase? e to pudagalanA rajakaNo potAnA kAraNe te te kALe roTalI AdirUpe pariName chhe ane potAnI paryAyathI tyAnthI khasIne thALImAn jAy chhe; strI to temAn nimittamAtra chhe. tyAn tun em mAne ke strIe mane sagavaD ApI to te tArI mAnyatA mithyA chhe, kemake bIjo bIjAnun kAm-kArya karI shakato ja nathI. ahA! Avo bhagavAn jineshvarano mArga samajavo bahu kaThaN bApA!
A sheThiyAone ghaNAn abhimAn hoy, -em ke amane pAnch-das karoD rUpiyA chhe enAthI ATalA badhA nokarone nibhAvIe chhIe. dhULey nathI, sAmbhaLane. shun rUpiyA tArA chhe? ane shun paranAn (sharIrAdinAn) kArya tun karI shake chhe? ahA! hun paranun karun chhun em mithyA abhimAn kare, paN paranun e kadIy karI shakato nathI.
PDF/HTML Page 2569 of 4199
single page version
A vastusvarUp chhe bApu! AtmAmAn evI koI shakti nathI ke te paranun (sharIr, paisA ke bIjA jIvanun) kArya karI shake. darek dravya pote ja potAnun kArya karavA samartha chhe, ene bIjun koI dravya karI shake nahi.
prashna– to charaNAnuyogamAn em Ave chhe ke-shrAvake munine AhAradAn Apyun to mAno eNe munine mokShamArga Apyo. Ap to koI bIjAnun kAI kare nahi em kaho chho to A kevI rIte chhe?
uttara– bhAI! e to nimittanI mukhyatAthI vyavahAranun kathan chhe. e to tyAn nimittanaimittik sambandhanun gnAn karAvyun chhe. tyAn shrAvak AhAradAn daI shake chhe em siddha nathI karavun. e to mokShamArgamAn sthit munirAjane AhAr levAno vikalpa je kALamAn thayo hoy te ja kALamAn shrAvakane AhAradAnano vikalpa thAy chhe ne bahAramAn AhAranI AvavAnI kriyA enAmAn je thavA yogya hoy te thaI hoy chhe to vyavahArathI kahevAmAn Ave chhe ke shrAvake munine AhAradAn dIdhun; bAkI AhAranun dAn koN kare ne koN le? paradravyanI kriyA AtmA kare e traNakALamAn satya nathI.
tevI rIte mokShamArgamAn sthit munirAjane shrAvake koI mokShamArga dIdho chhe emey nathI. mokShamArga to bApu! antaranI chIj chhe bhAI! e to shuddha ant tattva ek gnAyakasvabhAvI AtmAnA antar-avalambane pragaT thAy chhe; ene bIjo koN de? e to tyAn dAn adhikAramAn shrAvakane avashya AhAradAnanA pariNAm thatA hoy chhe eTalun siddha karavA dAnano mahimA pragaT karyo chhe. bAkI e sarva upachArakathan jANavun. samajANun kAI...?
ahIn kahe chhe-A jaD sharIr ne Indriyo dvArA bIjA jIvone-strI-putra-parivAr Adine hun bhogAdi sukh Apun chhun evI mAnyatA ahankArarasathI bharelI chhe ane te mithyAtva chhe, kemake sharIr-IndriyAdi jaDanI kriyA tathA par jIvonA sukh-dukhanI kriyA AtmA karI shakato ja nathI. sharIr-indriyAdinI kriyA svayam enA pudagalo vaDe thAy chhe ane bIjA jIvo sau potapotAnA bhAvathI ja sukhI-dukhI thAy chhe. bhAI! Avun ja jain parameshvare kahelun vastunun svarUp chhe. are! duniyAe jainanA nAme paN chidAnandarasane chhoDIne ahankArarasane ja poShyo chhe!
A dukAnanA thaDe beTho hoy ne vepAr-dhandho barAbar chAle, mAl Ave ne jAy, paisA Ave ne jAy, tyAn A em mAne ke-hun A badhun chalAvun chhun tene kahe chhe bhAI! e tAro mithyA ahankAr chhe; kemake ek ek paramANunI pratisamay thatI ek ek paryAy svayam te te paramANuthI thAy chhe. paramANunI kriyA, koI bIjo kahe ke hun karun chhun to te enun agnAn chhe. A roTalAnA be baTakAn thAy ne! tene hun karun chhun em mAne te mithyA ahankAr chhe, agnAn chhe.
PDF/HTML Page 2570 of 4199
single page version
ahA! paradravyanI pariNatine hun karun chhun evA ahankArarasathI bharelA, paranAn kArya karavAnI vAnchhAvALA te puruSho ‘नियतम’ niyamathI ‘मिथ्याद्रशः आत्महनः भवन्ति’ mithyAdraShTi chhe potAnA AtmAno ghAt karanArA chhe.
shun kIdhun? ke hun paranAn kArya karI shakun chhun evA ahankArathI paranAn kArya karavAnI jeone vAnchhA chhe teo niyamathI mithyAdraShTi chhe, potAnA shuddha chaitanyasvarUpano ghAt karanArA chhe. paranI rakShA to karavI, paN eno ahankAr na karavo-em vAt nathI A. A to tun paranI rakShA karI shakato ja nathI em vAt chhe. tathApi jo paranI rakShA karavAnI tane vAnchhA chhe to tun mithyAdraShTi chho, AtmaghAtI chho. Avun Akarun lAge evun chhe. mArag bahu jhINo chhe bhAI! lokoe vItarAganA tattvane samajyA vinA em ne em hAnke rAkhyun chhe. (paN ethI shun lAbh chhe?)
A mandir men banAvyAn ane andar pratimAnI pratisthApanA men karI ityAdi paranI kriyA men karI em jeo mAne chhe teo mithyA ahankArathI bharelA paranAn karma karavAnI vAnchhAvALA ‘आत्महन’ AtmAno ghAt karanArA mahApApI chhe. ahA! AtmAno to shuddha gnAtA-draShTA svabhAv chhe. tene jANavA-dekhavAnA svabhAvavALo na mAnatAn paranAn karma karavAvALo mAnyo temAn potAnA svabhAvano ghAt thayo, svabhAvanI hinsA thaI. bhAI! A to bhagavAn sarvagnadevano A hukam chhe. samajANun kAI...? ‘kAI’ eTale kaI paddhatithI A kahevAy chhe ane emAn shun nyAy chhe te samajAy chhe ke nahi-em vAt chhe. badhun samajAy to to nyAl thaI jAy.
prashna– paN anAsaktibhAve to te paranAn karma kare ne?
uttara– are bhAI! tun shun kahe chhe A? paranun karavun ne anAsakti-e be bhAv sAthe hoI ja shake nahi. bIje (anyamatamAn) evo upadesh chhe ke anAsaktibhAve paranAn kAm karavAn, paranI sevA karavI ityAdi; paN ahIn vItarAganA shAsanamAn to A vAt chhe ke-‘paranun karI shakun chhun’ e ja Asakti nAm mithyAtvabhAv chhe. ahA! keTalun bharyun chhe A kaLashamAn? juo ne! hun parane haNI shakun chhun, vA teno angachhed karI dukhI karI shakun chhun evo mithyAbhAv to AtmAnI hinsA karanAro mahApApamay chhe ja; paN hun bIjAnun jIvatar karI shakun chhun, enI dayA pALI shakun chhun, vA anukULatA daIne sukhI karI shakun chhun ityAdi abhiprAy paN mithyAbhAv chhe ane te AtmAno ghAt karanAr mahApApamay chhe; kemake bIjo bIjAne haNe vA jivADe e vAt traNakALamAn sAchI nathI.
koIne em thAy ke Avo mArag kyAthi kADhayo vaLI? tene kahIe chhIe ke bhAI! A to anantakALathI pravAharUpe chAlyo Avato mArga chhe. ten koI di’
PDF/HTML Page 2571 of 4199
single page version
sAmbhaLyo na hoy eTale tane navo lAge, paN A to mUL sanAtan mArga chhe jene kundakund Adi santoe ahIn prasiddha karyo chhe.
ahA! bApu! ten anantakALamAn paranAn kAm karyAnAn mithyA abhimAn karyAn chhe. bAkI tun potAnI (chaitanya) sattAne chhoDIne shun paranI sattAmAn pravesh kare chhe ke tun paranAn kArya karI shake? tArun hovApaNun je chhe te shun paranAn hovApaNAmAn jAy chhe ke tun paranun karI shake? nA; kadIy nahi. to pachhI tun paranAn kAm karI shakato ja nathI e nyAy chhe. bhAI! A vItarAg parameshvarano mArag nyAyathI chhe. koIne na bese eTale kAI satya badalAI jAy! ahA! A to vItarAganA nyAyathI siddha thayelI vAt! te kadI na badalAy bApu!
juo, samvat 1997 mAn mumbaIthI ek moTA vakIl AvyA hatA. te kahetA hatA ke-koI paradravyanun kAI karI shake nahi em Ap kaho chho paN (hAth lAmbo karIne kahe) dekho, A hun karI shakun chhun ke nahi?
ahA! prabhu! tane A shun thayun? e (hAth lAmbo thayo te) koNe karyun enI tane khabar nathI ne mAne chhe ke men karyun? bApu! e hAthanA rajakaNo to pote potAthI te kALe e dashArUp thayA chhe, temAn tArA AtmAe kAI karyun nathI. AtmA to eno jANanAr vA ahankAr karanAr chhe, paN e jaDanI kriyAno karanAr to kadIy nathI. ahA! ame paranI- deshanI, samAjanI sevA karIe chhIe, AndhaLA-baherAn-mUgAn lokonI shALAo chalAvIe chhIe, sArAn sArAn makAno banAvIe chhIe, moTAn kArakhAnAn chalAvIe chhIe ityAdi paranAn kAm karavA sambandhI badhI mAnyatA mUDh mithyAdraShTinI chhe. are bhAI! koN konI sevA kare? koN makAno banAve? koN kArakhAnAn chalAve? e badhun pudgalanun kArya enA paramANuthI thAy chhe; ene AtmA kadIy karI shakato nathI.
ahA! devAdhidev arihant paramAtmA jain parameshvaranI A AgnA chhe ke-bhAI! tun paranun kAI karI shakato nathI. A pAmpaN hAle chhe ne? e pAmpaNane paN tun halAvI shakato nathI; kemake e to jaD pudgal-mATI chhe, te Am-tem thAy chhe e jaD paramANunI kriyA to enA potAnA kAraNe thAy chhe. have ene badale hun ene karun chhun em mAne e mithyA ahankAr chhe. ahIn kahe chhe-
nishchayathI paranA jIvan-maraNane, paranAn sukh-dukhane hun karun chhun em jeo dekhe chhe teo mithyA ahankArathI bharelA paranAn kAm karavAnI vAnchhAvALA mUDh mithyAdraShTi chhe ane ‘Atmahana’-AtmAno ghAt karanArA chhe. AtmAno ghAt karanArA chhe eTale shun? ke AtmA trikAL dhruv vastu chhe te to jevI chhe tevI chhe, teno to ghAt thato nathI, paN paryAyamAn tenI shAnti haNAy chhe. hun Ane (-parane) karun chhun evA
PDF/HTML Page 2572 of 4199
single page version
mAnyatA enI shAntine haNe chhe arthAt e mAnyatA enI vItarAgI shAntinA pariNAmane pragaT thavA detI nathI.
ahA! ‘teo mithyAdraShTi, AtmAnA haNanArA chhe’-A shabdoe to gajab karyo chhe. parane haNI shakato nathI, chhatAn ‘parane haNI shakun chhun’-evI mAnyatAmAn, kahe chhe, pote haNAI jAy chhe; parane jivADI shakato nathI, chhatAn ‘parane jivADI shakun chhun’-evI mAnyatAthI potAnun jIvan haNAI jAy chhe; pote paranAn sukh-dukh karI shakato nathI, AhAr-auShadhAdi vaDe parano upakAr karI shakato nathI vA shastrAdinA ghAt vaDe parano apakAr karI shakato nathI, chhatAn ‘paranAn sukh-dukh, upakAr-apakAr karI shakun chhun’-evI mAnyatAthI potAno AtmA haNAI jAy chhe. tethI kahyun ke -‘paranAn kArya hun karun’-evI mAnyatA vaDe ahankAr karanArA teo mithyAdraShTi AtmAne haNanArA mahApApI ja chhe. lyo, AvI vAt chhe!
‘jeo parane mAravA-jivADavAno tathA sukh-dukh karavAno abhiprAy kare chhe teo mithyAdraShTi chhe.’
shun kIdhun? parane mAravA-jivADavAno eTale paranA prANone haravAno ane paranA prANonI rakShA karavAno jene abhiprAy chhe te mithyAdraShTi chhe. vaLI paranAn sukh-dukh karavAno eTale parane anukUL sanyogo devAno ane parane pratikUL sanyogo devAno je abhiprAy kare chhe te paN mithyAdraShTi chhe.
hamaNAn IndoramAn traN-traN mandiramAn chorI thaI. bhagavAnanI mUrti upADI gayA, ane polIse ATh jaNane pakaDayA. ahA! dharmanA sthAnamAn paN chorI! gajab vAt chhe ne! ahIn kahe chhe-te mUrti choravAnI kriyA (tenun sthAnAntar thavAnI kriyA) to tun karI shakato nathI. paN hun parane chorI shakun chhun em abhiprAyathI choravAnI vAnchhA chhe ne! ahIn kahe chhe-te mithyAtvabhAv chhe. ahA! paranI kriyA karavAno abhiprAy chhe te mithyAtvabhAv chhe ane tevA jIvo mithyAdraShTi chhe. have kahe chhe-
‘teo potAnA svarUpathI chyut thayA thakA rAgI, dveShI, mohI thaIne potAthI ja potAno ghAt kare chhe, tethI hinsak chhe.’
juo, shun kahe chhe? ke hun bIjAnA prANonI rakShA karI shakun chhun, vA bIjAne mArI shakun chhun tathA bIjAne anukUL-pratikUL sanjogo daI shakun chhun-ityAdi jeno abhiprAy chhe teo potAnA shuddha chaitanyasvarUpathI bhraShTa thaIne rAgI, dveShI, mohI thaIne potAthI ja potAnA AtmAno ghAt kare chhe ane tethI teo hinsak chhe. ahA! hun paranAn kAm karI shakun chhun em mAnanAre, hun pote shuddha akhanD ek gnAnAnand-
PDF/HTML Page 2573 of 4199
single page version
svabhAvI AtmA chhun-em mAnyun nahi tethI te pote potAno ja niShedh karato thako, potAnA shuddha gnAn-darshanarUp chaitanyaprANonI rakShA nahi karato hovAthI hinsak chhe.
ahAhA...! AtmA traNe kAL potAnA chaitanyaprANothI-gnAn-darshan Adi prANothI jIve chhe; e enun vAstavik jIvatar chhe. paN ene bhUlIne, enAthI bhraShTa thaIne hun paranun jIvatar karun evo abhiprAy kare e to potAnA shuddha prANono ghAt karanAr potAno ja hinsak chhe. Avun lokone Akarun lAge, paN shun thAy?
vaLI koI to kahe chhe-paranI dayA pALavI e jIvano svabhAv chhe. lyo, have AvI viparIt vAt! are bhAI! jIvano to ek gnAnasvabhAv chhe. ahAhA....! gnAnamAtra vastu bhagavAn AtmA chhe. temAn paranun karavun Avyun kyAthi? bhAI! tArI mAnyatAmAn bahu pher chhe bApA! paranI dayA pALavAnA abhiprAyane to ahIn mithyAtvabhAv kahyo chhe bhAI! dayAne jyAn jIvano svabhAv kahyo chhe tyAn e svadayAnI vAt chhe. ahAhA....! jevo pote rAgarahit vItarAg ek gnAnasvabhAvI AtmA chhe tevo paryAyamAn prasiddha karavo enun nAm vAstavik dayA ne ahinsA chhe ane te AtmAno svabhAv chhe. bAkI paranI dayA pALavAno rAg utpanna karavo e kAI jIv-svabhAv nathI; ene jIv-svabhAv mAne te mithyAdraShTi chhe, potAno ja hinsak chhe.
gajab vAt chhe bhAI! janma-maraNathI rahit thavAno mArga AkhAy jagatathI judo-nirALo chhe. parane mAravA-jivADavAno abhiprAy, svarUpathI chyut thayelo evo viparItabhAv chhe, e tArA svarUpano ghAtak chhe prabhu! ahA! AvI vAt sAmbhaLavAy bhAgya hoy to maLe, bAkI duniyA to AkhI rakhaDavAnA panthe chhe. are! anantakALamAn e kIDA-kAgaDA-kUtarA-nArakI ne manuShyanA avatAr karI karIne marI gayo chhe; tene e chorAsInA chakrAvAmAnthI ugArI levAno A ek ja mArga chhe; ahA! A mArag samajyA vinA teno uddhAr kyAthi thAy?
PDF/HTML Page 2574 of 4199
single page version
तम्हा दु मारिदो दे दुहाविदो चेदि ण हु मिच्छा।। २५७।।
जो ण मरदि ण य दुहिदो सो वि य कम्मोदएण चेव खलु।
तम्हा ण मारिदो णो दुहाविदो चेदि ण हु मिच्छा।। २५८।।
तस्मात्तु मारितस्ते दुःखितश्चेति न खलु मिथ्या।। २५७।।
तस्मान्न मारितो नो दुःखितश्चेति न खलु मिथ्या।। २५८।।
have A arthane gAthA dvArA kahe chhe-
tethI ‘haNyo men, dukhI karyo’–tuj mat shun nahi mithyA khare? 2pa7.
vaLI nav mare, nav dukhI bane, te karmanA udaye khare,
‘men nav haNyo, nav dukhI karyo’–tuj mat shun nahi mithyA khare? 2pa8.
gAthArtha– [यः म्रियते] je mare chhe [च] ane [यः दुःखितः जायते] je dukhI thAy chhe [सः सर्वः] te sau [कर्मोदयेन] karmanA udayathI thAy chhe; [तस्मात् तु] tethI [मारितः च दुःखितः] ‘men mAryo, men dukhI karyo’ [इति] evo [ते] tAro abhiprAy [न खलु मिथ्या] shun kharekhar mithyA nathI?
[च] vaLI [यः न म्रियते] je nathI marato [च] ane [न दुःखितः] nathI dukhI thato [सः अपि] te paN [खलु] kharekhar [कर्मोदयेन च एव] karmanA udayathI ja thAy chhe; [तस्मात्] tethI [न मारितः च न दुःखितः] ‘men na mAryo, men na dukhI karyo’ [इति] evo tAro abhiprAy [न खलु मिथ्या] shun kharekhar mithyA nathI?
TIkA– je mare chhe athavA jIve chhe, dukhI thAy chhe athavA sukhI thAy chhe, te kharekhar potAnA karmanA udayathI ja thAy chhe, kAraN ke potAnA karmanA udayanA
PDF/HTML Page 2575 of 4199
single page version
य एवाध्यवसायोऽयमज्ञानात्माऽस्य द्रश्यते।। १७०।।
abhAvamAn tenun te pramAN thavun (arthAt maravun, jIvavun, dukhI thavun ke sukhI thavun) ashakya chhe. mATe ‘men Ane mAryo, Ane jivADayo, Ane dukhI karyo, Ane sukhI karyo’ evun dekhanAr arthAt mAnanAr mithyAdraShTi chhe.
bhAvArtha– koI koInun mAryun maratun nathI, jivADayun jIvatun nathI, sukhI-dukhI karyun sukhI-dukhI thatun nathI; tethI je mAravA, jivADavA Adino abhiprAy kare te to mithyAdraShTi ja hoy-em nishchayanun vachan chhe. ahIn vyavahAranay gauN chhe.
have AgaLanA kathananI sUchanArUp shlok kahe chhe- shlokArtha– [अस्य मिथ्याद्रष्टेः] mithyAdraShTine [यः एव अयम् अज्ञानात्मा अध्यवसायः द्रश्यते] je A agnAnasvarUp *adhyavasAy jovAmAn Ave chhe [सः एव] te adhyavasAy ja, [विपर्ययात्] viparyayasvarUp (-viparIt, mithyA) hovAthI, [अस्य बन्धहेतुः] te mithyAdraShTine bandhanun kAraN chhe.
bhAvArtha– jUTho abhiprAy te ja mithyAtva, te ja bandhanun kAraN-em jANavun. 170.
have A arthane gAthA dvArA kahe chhe-
‘je mare chhe athavA jIve chhe, dukhI thAy chhe athavA sukhI thAy chhe, te khareekhar potAnA karmanA udayathI ja thAy chhe, kAraN ke potAnA karmanA udayanA abhAvamAn tenun te pramANe thavun ashakay chhe.’
jIv mare chhe ne jIv jIve chhe eTale shun? ahAhA...! AtmA to anAdianant vastu sadA potAnA shuddha chaitanyaprANothI jIvit chhe, te kadIy marato nathI evo amar chhe. to pachhI jIv mare chhe ne jIve chhe e shun chhe? bhAI! ene bahAranA prANo-pAnch Indriyo, man-vachan-kAy, Ayune shvAsochchhvAs-no viyog thavAthI e mare chhe em kahevAy chhe ane te prANono sanyog rahe to te jIve chhe em kahevAy chhe. e ja pramANe ene anukUL sAdhanono sanyog thavAthI e sukhI chhe ane pratikUL sAdhanono sanyog thavAthI e dukhI chhe em lokamAn kahe chhe.
PDF/HTML Page 2576 of 4199
single page version
ahIn kahe chhe-je mare chhe athavA jIve chhe, dukhI thAy chhe athavA sukhI thAy chhe, te kharekhar potAnA karmanA udayathI ja thAy chhe. eTale shun? ke bIjo koI ene mArI ke jivADI shakato nathI, bIjo koI ene dukhI-sukhI karI shakato nathI. je mare chhe te kharekhar potAnA AyukarmanA kShayathI ja mare chhe, koI bIjAno mAryo mare chhe em chhe ja nahi. vaLI je jIve chhe te kharekhar potAnA AyukarmanA udayathI ja jIve chhe, koI bIjAno jivADayo jIve chhe em chhe ja nahi. tevI ja rIte AhAr, vastra, pAtra, dhan Adi anukUL sAmagrI vaDe je sukhI thAy chhe te shAtAvedanIyanA udayathI ja sukhI thAy chhe ane rog Adi pratikULatA vaDe dukhI thAy chhe te ashAtAvedanIyanA udayathI ja dukhI thAy chhe. ene koI bIjo sukhI-dukhI kare chhe em chhe nahi. AvI vastuvyavasthA chhe.
ahIn, ‘kharekhar karmanA udayathI ja’-em lIdhun chhe ne? to koI vaLI kahe chhe- juo, karmane laIne thAy chhe ke nahi?
are bhAI! e to nimittanI mukhyatAthI vAt karI chhe. ‘bIjo bIjAnAn jIvan- maraN, sukh-dukh karI shake chhe’-evA abhiprAyano niShedh karavA ‘kharekhar karmanA udayathI ja’ jIvanun jIvavun-maravun tathA sukhI-dukhI thavun thAy chhe em ahIn kahyun chhe. bAkI jIv jIve chhe te potAnI dehamAn rahevAnI sthitinI yogyatAthI ja jIve chhe ane jIv mare chhe te paN tenA deh-viyoganI te kALe yogyatA chhe tethI mare chhe. AyukarmanA kShayathI mare chhe ne AyukarmanA udayathI jIve chhe em kahevun e to nimittanun gnAn karAvanArun vyavahAranun kathan chhe.
tevI rIte bahAranA AhArAdi anukUL sanyogo Ave chhe te to enA potAnA kAraNe potAthI Ave chhe ne temAn shAtAnA udayanun nimitta chhe tathA rog Adi pratikUL sanyogo Ave chhe te paN enA potAnA kAraNe Ave chhe ne emAn ashAtAnA udayanun nimitta chhe. ahA! bahAranA sanyogo-rajakaNe rajakaN-potAnI je te avasthA sahit AvavAnA hoy te ja Ave chhe ane te kALe shAtA ke ashAtAnun nimitta hoy chhe; paN nimittanA kAraNe sanyog Ave chhe em nathI. lokamAn kahe chhe ne ke-‘dANe dANe khAnAranun nAm chhe;’ matalab ke je rajakaNo jenA sanyogamAn javAnA chhe te pratinishchitapaNe tenA sanyogamAn javAnA ja chhe; koI bIjo bIjAne sanyog Ape vA enA sanyog badalI de em chhe ja nahi.
e paramANu-AhAr-auShadhAdinA rajakaNo-je AvavA yogya hoy te tenA kALe sanyogamAn potAnI yogyatAthI ja Ave chhe ane temAn Ane shAtAnun nimitta hoy chhe. have tyAn bIjo em kahe ke-‘A hun daun chhun’ to kahe chhe-em nathI. ‘e bhUkhathI pIDAto hato ne men ene shIro khavaDAvyo’-em koI mAne to kahe chhe ke
PDF/HTML Page 2577 of 4199
single page version
e mAnyatA yathArtha nathI, kemake shIro ene maLyo e to enA shAtAnA udayane laIne maLyo chhe, emAn tArun kAI kartavya nathI. e ja kahyun ne ke-jIvane potAnA karmanA udayanA abhAvamAn tenun jIvan-maraN, sukhI-dukhI thavun ashakya chhe. ahA! bIjo bIjAnun kAm karI de e ashakya chhe.
have kahe chhe- ‘mATe men Ane mAryo, Ane jivADayo, Ane dukhI karyo, Ane sukhI karyo-evun dekhanAr arthAt mAnanAr mithyAdraShTi chhe.’
jIvone jIvan-maraN, sukh-dukh potAnA karmanA udayathI ja thAy chhe. Am vastuvyavasthA hovA chhatAn, je em mAne chhe ke- men Ane shastrathI mArI nAkhyo, men Ane sarpa karaDAvIne mArI nAkhyo, men Ane jher ApIne mArI nAkhyo- te mithyAdraShTi chhe, agnAnI chhe; kemake enA AyukarmanA kShay vinA koInun maraN thaI shakatun nathI, tevI rIte je em mAne chhe ke- men Ane AhAr-pANI, auShadhAdi vaDe jivADayo to e paN mithyAdraShTi chhe, agnAnI chhe; kemake enA AyukarmanA uday vinA koInun jIvan TakI shakatun nathI.
vaLI bIjo jIv sukhI thAy chhe te shAtAnA udayanA kAraNe sukhI thAy chhe. have ene badale A em mAne ke men anukUL sAmagrI dIdhI mATe sukhI thayo to kahe chhe- te mithyAdraShTi chhe, kemake shAtAkarmanA abhAvamAn koI sukhI thaI shakatun nathI, e ja rIte bIjo jIv dukhI thAy chhe te ashAtAvedanIyanA udayathI dukhI thAy chhe. have ene badale A em mAne ke-men pratikULatA daIne dukhI karyo to te mithyAdraShTi chhe, kemake ashAtA vedanIyanA uday vinA koI dukhI thaI shakato nathI. AvI vAt chhe.
kahe chhe-men Ane mAryo, jivADayo, sukhI karyo ke dukhI karyo-evun dekhanAr arthAt mAnanAr mithyAdraShTi chhe. mithyA ahankAr chhe ne emAn? ahIn ahankAr shabda nathI nAkhyo, paN bhAI! hun bIjAne mArI-jivADI shakun chhun ke sukhI-dukhI karI shakun chhun- e abhiprAy pote ja mithyA ahankAr chhe ane te vaDe jIv mithyAdraShTi chhe. koI em mAne ke-ApaNe karIe, karI shakIe, paN eno ahankAr na karavo-to em chhe nahi. ApaNe paranun karIe vA karI shakIe e abhiprAy pote ja ahankAr rUp mithyAbhAv chhe. evA abhiprAyavALo mithyAdraShTi chhe, ene satyanI khabar nathI.
samayasAr nATakamAn shrI banArasIdAse kahyun chhe ne ke-
ahAhA...! A paranAn levA devAnAn, jIvan-maraNanAn ne sukh-dukhanAn kAryono
PDF/HTML Page 2578 of 4199
single page version
kartA thAy te agnAnI chhe. paranAn kArya karavAno abhiprAy seve chhe te jANanAr raheto nathI. paN je kartA thato nathI te jANanAr rahe chhe ane te gnAnI chhe. ahA! hun to ek gnAnasvarUp chhun, paranAn kAryo to parathI-enAthI thAy, hun to eno jANanAr mAtra sAkShI chhun em jANavAmAtrapaNe pariName te gnAnI chhe.
ahAhA......! AtmA nirmaLAnandano nAth prabhu sadA gnAnAnandasvabhAvI bhagavAn chhe. tenA atIndriy AnandanI prAptino A upAy chhe. shun? ke- paranI kriyA hun karI shakato nathI, paranAn jIvan-maraN ke sukh dukh hun karI shakato nathI, paranAn kAryo paramAn parathI thAy, hun to jANanAr-dekhanAramAtra chhun-em jANavA-dekhavAmAtrapaNe pariNamavun te sAchA AnandanI prAptino upAy chhe. bhAI! karavAno abhiprAy e to bojo-dukh chhe, ane jANavApaNe rahevun emAn nirAkuL Anand chhe. gnAnI sadA nirAkuL AnandanI mojamAn rahe chhe.
‘koI koInun mAryun maratun nathI, jivADayun jIvatun nathI, sukhI-dukhI karyun sukhI- dukhI thatun nathI; tethI je maravA, jivADavA Adino abhiprAy kare te to mithyAdraShTi ja hoy-em nishchayanun vachan chhe.
A puruSho badhA strI-putra-parivArane jivADe chhe ke nahi? ane A badhA sheThiyA nokarone jivADe chhe ke nahi?
bhAI! koN jivADe? hun parane jivADun-evo ahankAr chhe e to mithyAtvashalya chhe. e shalyanA kAraNe bhagavAn! tun narak nigodanA ne kIDI-kIDAnA anant-anant bhav karIne marI gayo chhe. bhAI! tArA apAr-pArAvAr dukhane jonArA paN kampI UThe evA ten dukh sahan karyAn chhe. e dukh kem kahyAn jAy? bhAI! e dukhathI ugaravun hoy to sulaTI jA, paranAn kArya karun-e abhiprAy chhoDI de. A chhokarAnne pALun-poShun, moTA karun ne sukhI karun-e vAt javA de ane andar gnAnAnandasvabhAvI bhagavAn virAjI rahyo chhe temAn jA, tane atIndriy sukh thashe.
ahA! koI koInun kAI karI shakatun nathI e mUL siddhAnt chhe. tethI je bIjAne mAravA-jivADavA Adino abhiprAy kare chhe te niyamathI mithyAdraShTi chhe. A nishchayanun vachan chhe eTale A satyArtha chhe. ahIn vyavahAranay gauN chhe. ANe Ane mAryo-jivADayo em vyavahArathI kahevAy paN vastusvarUp em nathI. tethI ahIn vyavahAranay gauN chhe. AvI vAt chhe.
have AgaLanA kathananI sUchanArUp shlok kahe chhe-
PDF/HTML Page 2579 of 4199
single page version
‘अस्य मिथ्याद्रष्टेः’ mithyAdraShTine eTale jenI jUThI draShTi chhe, samyakdraShTithI viruddha asatyadraShTi chhe tene ‘य एव अयम् अज्ञानात्मा अध्यवसायः द्रश्यते’ je A agnAnasvarUp adhyavasAy jovAmAn Ave chhe ‘सः एव’ te adhyavasAy ja, विपर्ययात्’ viparyayasvarUp hovAthI, ‘अस्य बन्धहेतुः’ te mithyAdraShTine bandhanun kAraN chhe.
ahAhA...! shun kahe chhe? ke men Ane jivADayo, A badhAn chhokarAnne pALI-poShIne moTAn karyAn, bhaNAvyAn-gaNAvyAn, sArA sanskAr daIne sanskArI karyAn-ItyAdi badho agnAnarUp adhyavasAy chhe.
juo, je pariNAm mithyA abhiprAy sahit hoy (-svaparanA ekatvanA abhiprAy sahit hoy) athavA vaibhAvik hoy te pariNAm mATe adhyavasAy shabda vaparAy chhe.
tyAre koI vaLI kahe chhe- bIjAne mAravA jivADavAno adhyavasAy eTale abhiprAy bandhanun kAraN chhe, arthAt je ekatvabuddhi hoy te bandhanun kAraN chhe, paN evo bhAv nahi.
are bhAI! adhyavasAyano artha bhAv paN thAy ne ekatvabuddhi thAy-em enA be artha thAy chhe.
tyAre te kahe chhe- jivADavAno bhAv chhe e to prashasta ja chhe, enun phaL paN prashasta ja chhe. (eTale ke enun phaL mokSha chhe)
pravachanasAramAn shrAvakanA adhikAramAn (gAthA rapap mAn) ‘रागो पसत्थभूदो ‘em Ave chhe. tyAn Ashay em chhe ke je prashasta pad (tIrthankar, chakravartI, baLadev Adi pad) maLe chhe te ene (-samyagdraShTine) prashastarAg-svarUp shubhopayogathI maLe chhe, lyo, AmAnthI te Avo artha kADhe chhe ke- prashastarAgathI prashastapad maLe ane e padathI mokSha thAy; mATe prashastarAg bandhanun kAraN nathI. parantu bhAI! prashastarAg paN chhe to bandhanun ja kAraN. ahIn samyagdraShTinA prasangamAn e gauN chhe e bIjI vAt chhe.
vaLI koI loko em kahe chhe ke-samayasAranA puNya-pAp adhikAramAn (gAthA 147mAn) je shubhAshubh karma sAthe rAg ane sansargano niShedh karavAmAn Avyo chhe te jaDakarmanI vAt chhe, shubhAshubh bhAv sAthe rAg ane sansargano niShedh nathI karyo.
are bhAI! shAstramAn (sa. gA. 1pa3 mAn) amRutachandrAchArye ‘karma’ shabdano artha karatAn vrat, niyam, shIl, tap, vagere badhAne karma kahyun chhe. vaLI prashasta rAganA hetu, svabhAv, anubhav ane Ashray- em chAr bhedano niShedh karIne shubhAshubh karma ek ja chhe em siddha karyun chhe. eTale shubhAshubh pariNAm paN karma kahevAy chhe ane enun bandhan paN karma kahevAy chhe. bhAI! shAstranA abhiprAy sAthe potAnI draShTi keLavavI joIe. potAnI draShTie shAstranA UndhA artha kare e to mahA viparItatA chhe.
PDF/HTML Page 2580 of 4199
single page version
adhyavasAyanA ATalA artha chhe.- je pariNAm sva-paranA ekatvanA abhiprAy sahit hoy athavA vaibhAvik hoy te pariNAm mATe adhyavasAy shabda vaparAy chhe. koI ThekANe sva-paranI ekatvabuddhi sahit hoy te pariNAmane agnAnasvarUp adhyavasAy athavA mithyA abhiprAy kahevAmAn Ave chhe.
vaLI koI ThekANe ekalA (svaparanI ekatvabuddhi rahit) pariNAm hoy tene paN adhyavasAy kahevAmAn Ave chhe; ane
koI ThekANe nirmaL (shuddha) pariNAm mATe paN adhyavasAy shabda vaparAyo chhe. ahIn kahe chhe-je A agnAnasvarUp adhyavasAy jovAmAn Ave chhe te adhyavasAy viparyayasvarUp-mithyA hovAthI te mithyAdraShTine bandhanun kAraN chhe.
bhAI! Ane (-parane) hun mArI-jIvADI shakun ke sukhI-dukhI karI shakun, sukh- dukhanAn sAdhano daI shakun’-e badhI AtmAnA gnAnasvarUpathI tadna viparIt mAnyatA chhe; AtmAnA svabhAvathI viruddha bhAv hovAthI tene vibhAv pariNAm kaho ke adhyavasAy kaho-e adhyavasAy ja mithyAdraShTine bandhanun kAraN chhe.
bhAI! hun parane jivADun-em adhyavasAy tun kare paN traNakALamAn em karI shake nahi. enun Ayu hoy to jIve ne na hoy to na jIve; paN tArun jivADayun jIve em traNakALamAn banI shake nahi. A sheThiyAo bahu dhanavAn hoy ane ghaNA nokaro rAkhe ne mAne ke ame badhAne nabhAvIe chhIe to kahe chhe-dhULey nabhAvato nathI tun, sAmbhaLane. ‘hun parane nabhAvun chhun’-e mAnyatA ja tArI jUThI chhe, kemake jagatanI pratyek vastu svatantra chhe.
ahAhA...! bhagavAn tun sachchidAnandasvarUp prabhu akhanD ek gnAnamAtra vastu svatantra chho. tane khabar nathI prabhu! paN tun shAshvat gnAn ane Anandano bhanDAr andar sadA paramAtmasvarUpe shAshvat birAjamAn chho. ahA! tArA Anand-sukhanI prApti prabhu! tArAthI ja (svanA AshrayathI ja) thAy chhe; paN par mane sukhI karashe ke parane k kdaun to hun sukhI thaIsh e mAnyatA ja mithyA shalya chhe, bandhanun kAraN chhe samajANun kAI...?