Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 300-305 ; Kalash: 185,187.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 148 of 210

 

PDF/HTML Page 2941 of 4199
single page version

vAtanA kahenAr maLI Ave. ahA! Avun A durlabh tattva vartamAnamAn mahAdurlabh thaI paDayun chhe.

bhAI! duniyA mAno ke na mAno, hA pADo ke na pADo; vastusthiti to A ja chhe. panDito mAne ke na mAne, vA virodh kare to karo, paN vastusvarUpamAn pher paDe em nathI. mokShamArga prakAshakamAn Ave chhe ke-

panDiy panDiy panDiy kaN chhoDi vitus keDiyA

he pAnDe! he pAnDe! he pAnDe! tun kaNane chhoDI mAtra photarAn ja khAnDe chhe. arere! ten mAl na lIdho to photarAnthI tane sho lAbh chhe?

juo, ek UnchA gRuhasthanI strI DAngar khAnDatI hatI. khAnDaNImAn upar upar photarAn dekhAy ane dANA to nIche jAy. ek garIb aNaghaD bALae A joyun ne kayAkathI photarAn lAvIne manDI paDI khAnDavA. ene em ke A unchA gharanI bAI photarAn khAnDe chhe to temAn k klAbh hovo joIe. paN ene shun lAbh thAy? kAI nahi; khAlI mahenat mAthe paDe.

tem koI agnAnI dekhe ke-A samyaggnAnI bhAvalingI munivaro mahAvratAdi pALe chhe to lAv huny pALun. tenee kahIe chhIe-bhAI! tArI mahenat phogaT jashe; A phero phogaT jashe bhAI! e mahAvratAdinA rAganA bhAv badhA parabhAv chhe ne e sarva prakAre hey chhe em bhagavAnanI vANImAn Avyun chhe. samajANun kAI...?

[pravachan nan. 3pa7 thI 3pa9 *dinAnk pa-6-77 thI 7-6-77]

PDF/HTML Page 2942 of 4199
single page version

gAthA–300
को णाम भणिज्ज बुहो णादुं सव्वे पराइए भावे।
मज्झमिणं ति य वयणं जाणंतो अप्पयं सुद्धं।। ३००।।
को नाम भणेद्बुधः ज्ञात्वा सर्वान् परकीयान् भावान्।
ममेदमिति च वचनं जानन्नात्मानं शुद्धम्।। ३००।।
(शार्दूलविक्रीडित)
सिद्धान्तोऽयमुदात्तचित्तचरितैर्मोक्षार्थिभिः सेव्यतां
शुद्धं चिन्मयमेकमेव परमं ज्योतिः सदैवास्म्यहम्।
एते ये तु समुल्लसन्ति विविधा भावाः पृथग्लक्षणा–
एतेऽहं नास्मि यतोऽत्र ते मम परद्रव्यं समग्रा अपि।। १८५।।
sau bhAv je parakIy jANe, shuddha jANe Atmane,
te koN gnAnI ‘mArun A’ evun vachan bole khare? 300.

gAthArtha– [सर्वान् भावान्] sarva bhAvone [परकीयान्] pArakA [ज्ञात्वा] jANIne [कः नाम बुधः] koN gnAnI, [आत्मानम्] potAne [शुद्धम्] shuddha [जानम्] jANato thako, [इदम् मम] ‘A mArun chhe’ (- ‘A bhAvo mArA chhe’) [इति च वचनम्] evun vachan [भणेत्] bole?

TIkA– je (puruSh) paranA ane AtmAnA niyat svalakShaNonA vibhAgamAn paDanArI pragnA vaDe gnAnI thAy, te kharekhar ek chinmAtra bhAvane potAno jANe chhe ane bAkInA sarva bhAvone pArakA jANe chhe. Avun jANato thako (te puruSh) parabhAvone ‘A mArA chhe’ em kem kahe? (na ja kahe;) kAraN ke parane ane potAne nishchayathI svasvAmisambandhano asambhav chhe. mATe, sarvathA chidbhAv ja (ek) grahaN karavAyogya chhe, bAkInA samasta bhAvo chhoDavAyogya chhe-evo siddhAnt chhe.

bhAvArtha– lokamAn paN e nyAy chhe ke-je subuddhi hoy, nyAyavAn hoy, te paranAn dhanAdikane potAnAn na kahe. tevI ja rIte je samyaggnAnI chhe, te samasta paradravyone potAnAn karato nathI, potAnA nijabhAvane ja potAno jANI grahaN kare chhe.

have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe- shlokArtha–

[उदात्तचित्तचरितैः मोक्षार्थिभिः] jemanA chittanun charitra udAtta

(-udAr, uchcha, ujjvaL) chhe evA mokShArthIo [अयम् सिद्धान्तः] A siddhAntane


PDF/HTML Page 2943 of 4199
single page version

(अनुष्टुभ्)
परद्रव्यग्रहं कुर्वन् बध्येतैवापराधवान्।
बध्येतानपराधो न स्वद्रव्ये संवृतो यतिः।। १८६।।

[सेव्यताम्] sevan karo ke- ‘[अहम् शुद्धं चिन्मयम् एकम् परमं ज्योतिः एव सदा एव अस्मि] hun to shuddha chaitanyamay ek param jyoti ja sadAy chhun; [तु] ane [एते ये पृथग्लक्षणाः विविधाः भावाः समुल्लसन्ति ते अहं न अस्मि] A je bhinna lakShaNavALA vividh prakAranA bhAvo pragaT thAy chhe te hun nathI, [यतः अत्र ते समग्राः अपि मम परद्रव्यम्] kAraN ke te badhAy mane paradravya chhe’ . 18p.

have AgaLanA kathananI sUchanAno shlok kahe chhe- shlokArtha– [परद्रव्यग्रहं कुर्वन्] je paradravyane grahaN kare chhe [अपराधवान्] te aparAdhI chhe [बध्यते एव] tethI bandhamAn paDe chhe, ane [स्वद्रव्ये संवृतः यतिः] je svadravyamAn ja samvRut chhe (arthAt je potAnA dravyamAn ja gupta chhe-magna chhe-santuShTa chhe, paradravyane grahato nathI) evo yati [अनपराधः] niraparAdhI chhe [न बध्येत] tethI bandhAto nathI. 186.

*
samayasAr gAthA 300 mathALun

have A upadeshanI gAthA kahe chhe-

* gAthA 300 TIkA uparanun pravachan *

‘je (puruSh) paranA ane AtmAnA niyat svalakShaNonA vibhAgamAn paDanArI pragnA vaDe gnAnI thAy, te kharekhar ek chinmAtra bhAvane potAno jANe chhe ane bAkInA sarva bhAvone pArakA jANe chhe.’

je puruSh paranA ane AtmAnA niyat svalakShaNonA vibhAgamAn paDanArI pragnA vaDe gnAnI thAy,..... shun kahyun A? ahAhA...! puruShane dharma kem thAy arthAt te dharmI kevI rIte thAy- te ahIn vAt kare chhe.

bhagavAn AtmAnun lakShaN shuddha chetanA chhe, ne par eTale bandhanun lakShaN rAgAdi chhe. dev-guru-shAstranI bhaktino rAg ho, enI shraddhAno rAg ho ke koI paN puNyabhAv ho, e bandhanun lakShaN chhe. Am bannenAn niyat nAm nishchay svalakShaNone jANIne benI sAndhamAn pragnA paTakavAthI AtmA gnAnI arthAt dharmI thAy chhe.

AtmAno svabhAv chetanA chhe, ane rAg bhinna par chhe; em be vachche sAndh chhe. tyAn sAndhamAn pragnAchhINI paTakatAn arthAt vartamAn gnAnanI dashAne sva-sanmukh vALatAn ‘sva’ nun gnAn thAy chhe ane temAn (nAstipaNe) rAg mArI chIj nathI evun gnAn


PDF/HTML Page 2944 of 4199
single page version

bhegun thaI jAy chhe. Anun nAm bhedavignAn ne dharma chhe. bhAI! dharma karanAre Avun bhedavignAn pratham karavun paDashe. tyAre ja te dharmI arthAt gnAnI thAy chhe. ahA! paranun lakSha maTADI pragnA vaDe chaitanyalakShaN AtmAne grahaN karavAthI arthAt AtmAnubhav karavAthI te gnAnI-dharmI thAy chhe.

have Avo dharmI puruSh kharekhar ek chinmAtra bhAvane potAno jANe chhe. jANavA- dekhavArUp je chetanA svabhAv chhe te mAro chhe em dharmI jANe chhe; ane chetanArahit bAkInA sarva bhAvone te bIjAnA-pArakA jANe chhe. shun kIdhun? A vyavahAraratnatrayano bhAv paN pArako chhe em dharmI jANe chhe. A kaThaN paDe paN A vastusthiti chhe. ek bAju pote AtmA sva ane bIjI bAju sarva rAgAdi par chhe. dharmIne to ‘hun chetanAmAtra AtmA chhun’ -em enA anubhav ne pratItimAn Avyun chhe. samajANun kAI...?

juo, shubharAgano je vikalpa uThe chhe te ja kShetra ne te ja kALamAn gnAn utpanna thAy chhe. benI utpatti A rIte thavA chhatAn pragnAchhINI vaDe dharmI bannene bhinna pADe chhe potAne jANavA-dekhavAnA svabhAvavALo chinmay AtmA jANe chhe ane rAgAdi bhAv chhe te par chhe, mArI chIj nathI-em jANe chhe.

ahAhA....! anant shaktio-guN jemAn vaselA chhe te abhed ek chetanAmAtra vastu bhagavAn AtmA chhe. ahA! AvA potAnA svarUpano je, rAgathI bhinna paDI, anubhav kare chhe te gnAnI-dharmI chhe. te dharmI jIv shuddha ek chinmAtra bhAvane svapaNe anubhave chhe ane bAkInA bhAvone te par jANe chhe. lyo, A dharmI ne Avo dharma!

koI vrat, bhakti, upavAs ke sammedashikhar AdinI jAtrA kare eTale e dharmI em nahi, andar svasvarUpane anubhave ne parane par jANe te dharmI chhe. to keTalAk vaLI kahe chhe-

‘ek vAr vande jo koI, tAke narak-pashugati nahi hoI, -em pUjAmAn Ave chhe ne?

bhAI! e to visheSh shubhabhAv hoy to narak ane pashumAn na jAy. parantu emAn shun vaL‌yun? emAn bhavano ant kyAn Avyo? vaLI koI to em kahe chhe ke-

sammedashikharamAn je vanaspati thAy chhe te paN paritasansArI-haLukarmI hoy chhe. are bhAI! kShetranI sAthe shun sambandh chhe? jyAn siddha bhagavAn birAje chhe tyAn enA peTamAn (-kShetramAn) anantakALe kadI mokSha nahi javAvALA jIvo paN hoy chhe. je muktishilA par bhagavAn siddha birAje chhe tyAn ja (e ja kShetre) bIjA anant nigodanA jIv paN chhe. badhAnun kShetra ek hovA chhatAn bhAve darekane bhinnatA chhe. nigodanA


PDF/HTML Page 2945 of 4199
single page version

jIv pratyek anantA dukhane anubhave chhe, jyAre siddha bhagavanto anant sukhane bhogave chhe. Am parakShetranI sAthe, AtmAnA dharmane kAI sambandh nathI. samajANun kAnIn...?

have kahe chhe -“Avun jANato thako (te puruSh) parabhAvone “A mArA chhe” -em kem kahe? (na ja kahe)’

juo, ‘kem kahe? ’ - e to bhAShA lIdhI chhe. eno artha e ke te parabhAvone ‘A mArA chhe’ -em kem mAne? jeNe rAgathI bhinna shuddha chetanAmAtra bhagavAn AtmAne anubhavyo te gnAnI puruSh vyavahAranA rAgane potAno kem mAne? na ja mAne. kem? to kahe chhe -

‘kAraN ke parane ane potAne nishchayathI svasvAmisambandhano asambhav chhe’ shun kahyun e? shuddha chetanA svabhAv te potAnun sva ane pote-AtmA teno svAmI em svasvAmisambandh chhe, paN rAg potAnun sva ne AtmA teno svAmI-em nathI. parabhAvono svAmI par chhe, AtmA nathI. have jenI sAthe svasvAmisambandh nathI tene (rAgane) gnAnI potAnA kem mAne? na ja mAne-em kahe chhe.

samayasAr parishiShTamAn 47 shaktionun varNan karyun chhe. temAn chhellI ‘svasvAmisambandh’ shakti chhe. je shaktinA kAraNe potAnAn dravya-guN ne nirmaL paryAy potAnun sva chhe ane pote-AtmA teno svAmI chhe evI ‘svasvAmisambandh’ shakti chhe. paN vikAr potAnun sva ane pote vikArano svAmI evo svasvAmisambandh nathI. vikArano svAmI thAy evI AtmAnI koI shakti nathI.

dharmI puruSh A strI-putra Adi mArAn chhe em kadIy mAnatA nathI, kemake par dravya ne parabhAv sAthe AtmAne svasvAmIsambandh hovo asambhav chhe. are! loko to A mArA bhagavAn ne mArA guru ne mArAn shAstra em kahe chhe; parantu bhAI! paravastune potAnI mAnavI e to sthuL agnAn chhe, kemake AtmAmAn par chIjano traNekAL abhAv chhe. potAne ane parane svasvAmisambandh hovAno sadAkAL asambhav chhe.

bApu! A sharIranI kriyA mArI ne bolAy te vANI mArI e to kyAy dUr rahyu, kemake e to pragaT par chhe; ahIn kahe chhe- andaramAn je A dayA, dAn, vrat, bhakti AdinA bhAv utpanna thAy chhe te paN par chhe. vyavahAraratnatrayanA vikalpa par chhe. A paralakShI shAstrabhaNataranun gnAn chhe te paN par chhe, e nij svabhAv nathI. banArasIdAsanI ‘paramArtha vachanikA’ mAn Ave chhe ke - parasatAvalambI gnAn chhe te potAnI chIj nathI kemake parasattAvalambI gnAn mArun sva ne hun eno svAmI evA sambandhano asambhav chhe. je par chhe eno svAmI AtmA kadIy nathI. lyo, have Avun chhe tyAn parathI potAne


PDF/HTML Page 2946 of 4199
single page version

lAbh thAy e vAt kyAn rahI? bApu! jenI sAthe svasvAmisambandh nathI enAthI lAbh thAy e mAnyatA ja mithyAtva chhe.

lokone bichArAone badhun bahAranun thothethothAn maL‌yun chhe. sthAnakavAsIomAn to tap karo ne vrat karo eTale thaI gayo dharma em mAne chhe. bichArAone khabar nathI ke kartAbuddhie rAgane karavo e mithyAtvanun mahApAp chhe. vaLI shvetAmbaramAn bhagavAnanI bhakti karo ne giranAr ne sammedashikharanI jAtrA karo eTale thaI gayo dharma em kahe chhe. paN bhAI! rAgamAn dharma mAnavo e ja mithyAtva chhe. ahIn digambaramAn (digambar sampradAyamAn) strI-kuTumb chhoDo, vastra chhoDo ne nagna thaI jAo eTale dharma thaI jashe em kahe chhe; paN paranun AtmAne grahaN-tyAg mAnavun e mithyAtva chhe. kemake paranAn grahaN-tyAg AtmAmAn chhe nahi. bhagavAn AtmA paranA grahaN-tyAgathI shUnya chhe. ahA! dharmanRun svarUp bahu UnDun sUkShma chhe bhAI!

have A sAmbhaLIne koIne andar virodh-roSh thAy to shun karIe? tenA prati samabhAv ja dharIe. tenA prati dveSh ke vair-virodh na hoy, kemake badhA AtmA andar to bhagavAn svarUp ja chhe. paryAyamAn kShaNik ek samayanI bhUl chhe e bIjI vAt chhe, paN vastu to pote andar bhagavAnasvarUp ja chhe. ahA! potAnA bhagavAnasvarUpanun andaramAn bhAn karIne bhUl TALI deshe. sansAr to ek samayano chhe ane vastu andar bhagavAn trikAL chhe. trikAL vastunAn jyAn andar ruchi ne Ashray thayo tyAn ek samayanI bhUl nAsh pAmI jAy chhe. Avo mArga chhe bhAI!

ahIn kahe chhe-dharmI puruSh vyavahAranA rAgane potAno mAnato nathI kemake vyavahAr (rAg) mArun sva ne hun teno svAmI evo sambandh hovAnun asambhav chhe.

have kahe chhe - ‘mATe, sarvathA chidbhAv ja (ek) grahaN karavAyogya chhe, bAkInA samasta bhAvo chhoDavAyogya chhe--evo siddhAnt chhe.’

shun kIdhu? chetan AtmA ane eno chetanasvabhAv e ja abhed ek anubhav karavAyogya chhe. andar svasvarUpamAn magna thaI enun samvedan ane Anandano svAd levA yogya chhe. bAkInA eTale chaitanyabhAvathI rahit samasta bhAvo chhoDavAyogya chhe. lyo, A siddhAnt kahyo. ‘हति सिद्धांतः’ em chhe ne? matalab ke A siddha thayelI vastu chhe. vyavahAr ne nishchayane svasvAmI sambandh nathI e vAt siddha thaI chUkelI chhe.

prashna– vyavahAr-rAgathI bhinna shuddha chaitanyanI jene antaramAn draShTi thaI chhe evo dharmI puruSh potAnI dIkarIne anyamatamAn Ape ke nahi?

uttara– dharmI puruSh, jyAn dharma nathI tyAn anyamatamAn potAnI dIkarIne kem de? tene evo bhAv-rAg kem Ave? ahA! jene vyavahAre paN A dharmanI kimmat


PDF/HTML Page 2947 of 4199
single page version

ane mahimA Avyo hoy tene paN evo bhAv na Ave to dharmI puruShane kem Ave? na ja Ave. dharmanI vAt paN jyAn chAlatI na hoy ane jyAn dharmashravaNanI koI tak na hoy tevA sthAnamAn dharmAtmA puruSho potAnI dIkarIo Ape nahi.

* gAthA 300 bhAvArtha uparanun pravachan *

‘lokamAn paN e nyAy chhe ke-je subuddhi hoy, nyAyavAn hoy, te paranAn dhanAdikane potAnA na kahe.’

shun kahyun? juo, koI khAnadAn samaju mANas hoy, sthitie sAdhAraN hoy ane ghare dIkarAno lagna prasang hoy to te koI shrImant gRuhasthane tyAnthI ratnano hAr vagere dIkarAne paheravA laI Ave, to shun te ene potAno mAne? ene potAnI mUDI samaje? nA samaje. e chIj mArI nathI emaj yathArtha te mAne; ane e ja laukik nyAy chhe.

‘tevI ja rIte je samyagnAnI chhe, te samasta paradravyone potAnAn karato nathI, potAnA nijabhAvane ja potAno jANI grahaN kare chhe.’

juo, samyaggnAnI dharmI puruShane vyavahArano-puNyano bhAv Ave chhe, paN tene te chhe em jANe chhe, paN te potAno chhe em jANato nathI. te samasta paradravyone tathA parabhAvone potAnA mAnato nathI, indrapad ke chakrInun pad maLe tene te potAnAn jANato nathI tathA je bhAve tIrthankaranAmakarma bandhAy te bhAvaney te potAno mAnato nathI. ahA! potAnA ek chinmAtra bhAvane ja potAno jANI teno anubhav kare chhe. vyavahAr e nijabhAv nathI chhatAn Ave chhe, paN temAn ene heyabuddhi hoy chhe, Adarabuddhi jarAy hotI nathI. lyo, AvI A bhagavAn vItarAg sarvagnadevanI divyadhvanimAn AvelI vAt chhe. jenAn mahAbhAgya hoy tene sAmbhaLavAy maLe chhe. bAkI jenA antaramAn pariNamI jAy enA bhAgyanun to pUchhavun ja shun?

have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe-

* kaLash 18pa shlokArtha uparanun pravachan *

‘उदातचितचरितैः मोक्षर्थिभिः’ jemanA chittanun charitra udAtta chhe evA mokShArthIo.....

juo, mokShArthI lIdhun chhe ne? ahA! mokSha je anantasukhamay pUraNasukhamay chhe. eno namUno jenA anubhavamAn Avyo chhe te mokShArthI chhe. kaLashaTIkAmAn mokShArthIno artha evo karyo chhe ke-sakaL karmano kShay thatAn thAy chhe atIndriyasukh, tene upAdeyarUp anubhave chhe evA chhe je koI jIv teo. ahA! param AnandarUp pragaT dashA te mokSha chhe, ane atIndriy Anandano anshe jene svAd Avyo chhe ane je pUraN Anandano


PDF/HTML Page 2948 of 4199
single page version

arthI chhe te mokShArthI chhe. mokShArthI kaho ke dharmI kaho ke gnAnI kaho-badhun ekArtha chhe.

niyamasAramAn pUrNa atIndriy Anandano AtmalAbh-ene mokSha kahyo chhe. anant AnandanI dashA athavA pUrNa Anandano lAbh enun nAm mokSha chhe; ane mokShano je arthI chhe te mokShArthI chhe. ahA! AvA mokShano arthI koN chhe? pUraN AnandasvarUp je mokSha tenA kAraNarUp je mArga je atIndriy AnandanA svAdarUp chhe te mArgamAn je sthit chhe te mokShamArgI mokShArthI chhe. bIjI rIte kahIe to mokSha jenun prayojan chhe ane je mokSha mATe ja nirantar mathe chhe te samyagdraShTi dharmAtmA mokShArthI chhe.

anant dukhanI dashA te sansAr chhe, enAthI viparIt anant-pUraN AnandanI dashA te mokSha chhe. ane jemAn kinchit AnandanI dashA ane k kdu;khanI dashA chhe evI sAdhakanI dashA te mokShArthI chhe.

kevo chhe mokShArthI? to kahe chhe-nij bhagavAn AtmA jemAn gnAn ne Anand pUrNa svabhAv paDayAn chhe enI jene draShTi thaI chhe; vastu pUraN shuddha pUrNAnandamay chhe tenun jene gnAn thayun chhe ane antaramAn ramaNatArUp jene AcharaN pragaT thayun chhe-ahA! Avo te mokShArthI chhe. chhe ne andar? ke jenA chittanun charitra arthAt AcharaN udAtta chhe arthAt udAr, uchcha, ujjvaL chhe. ahA! kShaNe kShaNe enA AnandanI ramaNatA vadhatI jAy chhe.

kahe chhe- ‘jenA chittanun charitra udAtta chhe evA mokShArthIo.....’ joyun? mokShArthInA chittanun eTale gnAnanun AcharaN atyant udAtta eTale udAr, uchcha, ujjvaL chhe. bhagavAn AtmA gnAn- svarUp chhe. emAn AcharaN (ramaNatA) karavun e chetananun AcharaN chhe. samyagdraShTine Avun AtmAnun AcharaN hoy chhe. ahA! Avun AcharaN karavAmAn te udAr chhe. andaramAnthI Anand kADhavAmAn te udAr chhe. jem koI dAneshvarI dAn devAmAn udAr hoy chhe ne? tem A paN andaramAnthI Anand kADhI potAne devAmAn udAr chhe. ahA! Avun udAr ne ujjvaL arthAt rAgarahit pavitra AcharaN samyagdraShTine hoy chhe.

vastu bhagavAn AtmA shuddha chetanAsvarUp chhe. temAn antar-ekAgra thaI temAn ramavun, charavun, Tharavun te gnAnanun AcharaN chhe. samyagdraShTine-mokShArthIne Avun AcharaN ati udAtta eTale udAr, uchcha ne ujjvaL hoy chhe. juo ene je bAhya vratAdi hoy chhe te AcharaN -em vAt nathI. e AcharaN kyAn chhe? ene to upachArathI AcharaN kahyun chhe. A to gnAnamAn-AnandamAn ramavA-charavA-TharavArUp, ahA! je AnandanA svAdarUp chhe-evA AtmAnA AcharaNanI vAt chhe. samajANun kAI.....?

aho! shun digambar santonI vANI! jANe rAmabAN! agnAnano (-rAgano) nAsh karI gnAnanun AcharaN pragaT karAve evI aho! A rAmabAN vANI chhe.


PDF/HTML Page 2949 of 4199
single page version

gnAnanun chAritra eTale vItarAgI chAritra; vratAdi rAganun AcharaN te gnAnanun AcharaN nahi. kaLash TIkAkAre ‘udAr chittacharitrai’ no evo artha karyo chhe ke - sansAr- sharIr-bhogathI rahit chhe manano abhiprAy jemano. bhAI! bhagavAnano mArag to A chhe bApA!

‘AlApapaddhit’ mAn adhyAtmanA nishchay ne vyavahAr em be nay lIdhA chhe. tyAn pUrNa shuddha abhed ek-ne nishchayanayano viShay lIdho chhe. matalab ke je chetanadravya chhe te pUrNa shuddha chhe, pUrNa AnandarUp chhe, chAritranI pUrNa ramaNatArUp chhe. eTale ke andar svabhAvamAn pUraN ramaNatArUp chAritra trikAL paDayun chhe. vartamAn paryAyamAn bhale ramaNatA ochhI chhe, parantu svarUpamAnto chAritra pUrNa ramaNatArUp chhe. ahA! AvA AtmAne avalambIne jeNe AnandamAn keli-ramaNatA karavArUp, gnAnanun AcharaN pragaT karyun chhe. ane jene pUrNa AnandanA lAbhanun prayojan chhe te mokShArthInun AcharaN, ahIn kahe chhe, ati udAr chhe. A rAganI kriyAnI vAt nathI hon. gnAnIne rAg hoy chhe, paN teno ene Adar nathI. e to eno jANanAr mAtra rahe chhe.

ahAhA.......! pUrNAnandano nAth prabhu AtmA chhe. enA Anandanun prachur svasamvedan jenI dashAmAn Avyun chhe te mokShamArgI mokShArthI chhe. muninI mukhyatAe vAt chhe ne? samayasAr gAthA pa mAn AchAryadev kahe chhe ke -mArA nijavaibhavathI hun samayasAr kahIsh. kevo chhe nijavaibhav? to kahe chhe-prachur AnandanA svasamvedananI dashA jenI mahor-chhAp chhe e mAro nijavaibhav chhe. lyo, A sivAy sharIr, vANI ke vratAdi rAganI kriyA e kAI nijavaibhav nathI. andar pragaT prachur atIndriy AnandanI dashA te nijavaibhav chhe ane te mokShArthInun AcharaN chhe.

have prachur AnandamAn rahenArA munirAj AchArya amRutachandra kahe chhe-jemanA chittanun charitra udAtta chhe evA mokShArthIo ‘अयम सिद्धांतः’ A siddhAntane ‘सेव्यताम’ sevan karo ke- ‘अहम शुद्धम चिन्मयम् एकं परमं ज्योतिः एव सदा एव अस्मि’ hun to shuddha chaitanyamay ek param jyoti ja sadAy chhun;.....

siddhAnt nAm siddha thayelI vastu. AchArya kahe chhe- A siddha thayelun chhe enun sevan karo ke-hun to shuddha chinmay ek param jyoti ja sadAy chhun. ahA! dharmI jIv potAne Avo anubhave chhe ke-hun shuddha chinmay sadAy ekarUp param chaitanya jyotisvarUp ja chhun. ahA! tiryanch paN jyAre samakit pAme chhe tyAre potAnA svarUpane Avo ja anubhave chhe ke-hun ek chhun, shuddha chhun, sadAy param chinmAtrajyotisvarUp ja chhun.

juo, ahIn ‘sadAy shuddha’ - em lIdhun chhe. mATe koI em kahe ke ashuddha paryAy vakhate dravya (trikALI) ashuddha thaI jAy chhe to e vAt khoTI chhe. vastu chetanA-


PDF/HTML Page 2950 of 4199
single page version

svabhAv to andar ekarUp trikAL shuddha ja chhe. ahAhA...! bhagavAn AtmA andar deh ne rAgathI - vikArathI bhinna ane vartamAn paryAyathI ne bhedanA bhAvathIy bhinna evo trikAL shuddha ja chhe. samakitI potAnA AvA abhyantar svarUpane anubhave chhe ane enun nAm dharma chhe. samajAy chhe kAI...? shuddha ne anubhavyo tyAre ‘shuddha’ chhe em jANyun ne enun nAm dharma chhe. AvI vAt chhe!

vaLI kahe chhe- ‘tu’ ane ‘एते ये पृथग्लक्षणाः विविधाः भावाः समुल्लसन्ति ते अहं न अस्मि’ A je bhinna lakShaNavALA vividh prakAranA bhAvo pragaT thAy chhe te hun nathI; ‘यतः अत्र ते समग्राः अपि मम परद्रव्यम्’ kAraN ke te badhAy mane paradravya chhe.

shun kahe chhe? ke A je chaitanyathI bhinna lakShaNavALA dayA, dAn, vrat, bhakti Adi anek prakAranA bhAvo pragaT thAy chhe te hun nathI. jhINI vAt chhe bhAI! sAdhak dashA chhe ne? pUraN sarvagna vItarAganI dashA nathI. to kahe chhe-mArI paryAyamAn asankhya prakAranA shubh ne ashubh bhAvo pragaT thAy chhe. bhAShA juo! pahelAn kahyun ke-hun sadAy ekarUp shuddha chinmAtra chhun; have kahe chhe-chetanAthI bhinna lakShaNavALA vividh bhAvo mArI paryAyamAn ‘समुल्लसन्ति’ eTale pragaT thAy chhe. ahAhA...! ahIn shun kahevun chhe? ke-muni-dharmI- mokShamArgI evo hun mane ekarUp ja anubhavun chhun ane A bhinna lakShaNavALA anek je bhAvo paryAyamAn pragaT thAy chhe ‘ते अहं न अस्मि’ te hun nathI arthAt A bhAvo mArAthI bhinna ja chhe, teo hun nathI. antaranI sukShma vAt chhe.

loko to vrat, tap Adi shubhabhAvone sAdhan mAne chhe, jyAre ahIn kahe chhe-te hun nahi. pRuthaklakShaNavALA te anek bhAvo Ave chhe kharA, paN te hun nahi, teo mArA shuddha ek chinmay svabhAvathI bhinna ja chhe. vikAralakShaNavALA chhe ne? mATe teo bhinna ja chhe. bhAI! A mahinA mahinAnA upavAs-tap kare e shuddha AtmA nahi ane te AtmAno dharma nahi. bahu AkarI vAt bApA! kamajorIthI te bhAvo pragaT thAy chhe. paN dharmI kahe chhe-te hun nahi; hun to shuddha ek chinmAtra AtmA chhuun. lyo, A pramANe dharmIne svasvarUpanI astinA bhAnamAn parabhAvonI nAsti AvI jAy chhe. ‘A hun chhun’ evA bhAnamAn ‘A hun nathI’ - em AvI jAy chhe. samajANun kAI...?

ek samayanI kevaLagnAnanI paryAy paripUrNa chhe. e paryAyamAn potAnA dravya-guN ane traNe kALanI paryAyanun tathA chhaye dravyonun gnAn Ave chhe. paN paryAyamAn dravya-guN ke chha dravyo AvatAn (praveshatAn) nathI. tevI rIte shrutagnAnanI paryAyamAn paN ‘A hun chhun’ evun dhruvanA astitvanun ane ‘A hun nathI’ - em rAgAdinun gnAn Ave chhe, paN rAgAdi padArtho kAI emAn AvatA (praveshatA) nathI, bhinna ja rahe chhe. A pramANe svasvarUpamAn ekAgra thaIne pariNamatA gnAnIne potAnA gnAnamAn rAgAdi parabhAvo potAnAthI bhinna bhAse chhe.


PDF/HTML Page 2951 of 4199
single page version

gnAnI kahe chhe-paryAyamAn pragaT thatA A vividh shubhAshubh bhAvo te hun nathI kAraN ke teo badhAy mane paradravya chhe. em ke te parabhAvo badhA paradravya chhe em hun jANun chhun. antaramAn shuddha chaitanyasvabhAvanA Ashraye pragaT nirmaL ratnatrayanI pariNati e mArun sva chhe, paN A rAgAdi bhAvo badhA mane paradravya chhe. ahA! je bhAve tIrthankaragotra bandhAy te ShoDashakAraN bhAvanAo paN mane paradravya chhe em kahe chhe. prakRiti je bandhAy te to ajIv par chhe ja, parantu je vyavahAraratnatrayanA vikalpa utpanna thAy te paN mane ajIv parachIj chhe em kahe chhe. samajANun kAI...?

have AgaLanA kathananI sUchanAno shlok kahe chhe-

* kaLash 186 shlokArtha uparanun pravachan *

‘परद्रव्यग्रहं कुर्वन’ je paradravyane grahaN kare chhe ‘अपराधवान’ te aparAdhI chhe, ‘बध्येत एव’ tethI bandhamAn paDe chhe,..................

paradravya eTale vrat, tap, bhakti, dayA, dAn Adi parabhAvone je potAnA mAnI grahaN kare chhe e aparAdhI eTale gunhegAr chhe. shun kahyun A? ke dev-guru-shAstranI shraddhAno rAg, shAstra-bhaNatarano rAg ane pAnchamahAvrat, samiti, gupti Adi vyavahAraratnatrayano rAg ke jene dharmI puruSh paradravya jANe chhe tene potAnun mAnavun te aparAdh-gunho chhe; ane evo aparAdhI jIv bandhanamAn paDe chhe. bhAI! jeTalA vyavahAranA vikalpo utpanna thAy chhe te badhA paradravya chhe. tene je bhalA ane svadravya jANe chhe te gunhegAr-chor-aparAdhI chhe. lyo, A sonun chAndI, ne jarajhavAharAt te paradravya e to kyAy rahI gayA. samajANun kAI...?

have kahe chhe- ‘स्व द्रव्ये संवृतः ‘je svadravyamAn ja samvRut chhe evo yati अनपराधः’ niraparAdhI chhe ‘न बध्येत’ tethI bandhAto nathI.

ahAhA...! je munirAj svadravyamAn ja santuShTa thaI rame chhe te niraparAdhI chhe. je paradravya-parabhAvane vAnchhato nathI paN nityAnand-sahajAnandasvarUp svadravyamAn ja gupta thaI tRupta-tRupta rahe chhe te niraparAdhI chhe ane tethI te bandhAto nathI.

keTalAk kahe chhe-atyAre shuddha upayog nathI, mATe puNya e ja dharma chhe. are! tun shun kahe chhe bhAI? shuddha upayog nathI tethI shun puNya dharma thaI jAy? ahIn to ene paradravya kahe chhe ane ene grahaN karavun te aparAdh chhe, bandhan chhe. are bhAI! puNya karIne to tun anantavAr navamI graiveyak gayo, paN bhavabhramaN maTayun nahi. ahA! paradravyane-puNyane potAnun mAne e mahA aparAdh chhe ane enI sajA chAr gatinI jel chhe.


PDF/HTML Page 2952 of 4199
single page version

vaLI koI kahe chhe-kAnajIsvAmI vyavahArano lop kare chhe; em ke vyavahArathI lAbh thAy em kahetA nathI.

vAt sAchI chhe; vyavahAr Ave chhe, te ho bhale; paN tethI shun? e kAI dharma ke dharmanun kAraN nathI. gnAnI tene paradravya jANe chhe. shun kIdhun? karoDo lagAvIne mandir bandhAve, pratimA padharAve paN e bhAv paradravya chhe em gnAnI jANe chhe. ahA! e bhAvone potAnA gaNavA te mahA aparAdh chhe.

prashna– to koI mandiro bandhAvashe nahi, pratimA padharAvashe nahi. uttara– bhAI! tane khabar nathI. mandir to enA kALe enA kAraNe thAy chhe. ene koN bandhAve? ane dharmAtmAne evo rAg AvyA vinA raheto nathI, paN chhe e aparAdh. mArga bahu sUkShma chhe. bApA! lokone jainapaNun shun chhe e khabar nathI.

ahI kahe chhe-paradravyane-vyavahAranA vikalpaney je grahatA nathI te yati niraparAdhI chhe. munirAjane vyavahArano vikalpa Ave, paN eno ene Adar nathI. enAthI lAbh chhe vA e potAnI chIj chhe em te mAnatA nathI. ahA! AvA! muni-sant niraparAdhI chhe ane emane bandhan nathI. je alpa bandh thAy chhe tene svabhAvanI draShTinI mukhyatAmAn gaNavAmAn Avato nathI. svadravya je AtmA emAn rAg chhe nahi, tethI svabhAvadraShTivant munirAjane bandhan nathI. kinchit rAg ne bandh thAy chhe te svabhAvanI draShTimAn gauN chhe, kemake dharmI ene paradravya jANe chhe. samajANun kAI...? AvI vAt chhe.

[pravachan nan 360*dinAnk 8-6-77]

PDF/HTML Page 2953 of 4199
single page version

gAthA 301 thI 303
थेपादी अवराहे जो कुव्वदि सो उ संकिदो भमदि।
मा बज्झेज्जं केण वि चोरो त्ति जणम्हि वियरंतो।। ३०१।।
जो ण कुणदि अवराहे सो णिस्संको दु जणवदे भमदि।
ण वि तस्स बज्झिदुं जे चिंता उप्पज्जदि कयाइ।। ३०२।।
एवम्हि सावराहो बज्झामि अहं तु संकिदो चेदा।
जइ पुण णिरावराहो णिस्संकोहं ण बज्झामि।। ३०३।।
स्तेयादीनपराधान् यः करोति स तु शङ्कितो भ्रमति।
मा बध्ये केनापि चौर इति जने विचरन्।। ३०१।।
यो न करोत्यपराधान् स निरशङ्कस्तु जनपदे भ्रमति।
नापि तस्य बद्धुं यच्चिन्तोत्पद्यते कदाचित्।। ३०२।।
एवमस्मि सापराधो बध्येऽहं तु शङ्कितश्चेतयिता।
यदि पुनर्निरपराधो निरशङ्कोऽहं न बध्ये।। ३०३।।

have A kathanane draShTAntapUrvak gAthAmAn kahe chhe-

aparAdh chauryAdik kare je puruSh te shankti phare,
ke lokamAn pharatAn rakhe ko chor jANI bAndhashe; 301.
aparAdh je karato nathI, nishank lok viShe phare,
‘bandhAun hun’ evI kadI chintA na thAye tehane. 302.
tyam AtamA aparAdhI ‘hun bandhAun’ em sashank chhe,
ne niraparAdhI jIv ‘nahi bandhAun’ em nishank chhe. 303.

gAthArtha– [यः] je puruSh [स्तेयादीन् अपराधान्] chorI Adi aparAdho [करोति] kare chhe [सः तु] te [जने विचरन्] lokamAn pharatAn [मा] rakhe [केन अपि] mane koI [चौरः इति] chor jANIne [बध्ये] bAndhashe-pakaDashe’ em [शङ्कितः भ्रमति] shankti phare chhe; [यः] je puruSh [अपराधान्] aparAdh [न करोति] karato nathI


PDF/HTML Page 2954 of 4199
single page version

[सः तु] te [जनपदे] lokamAn [निरशङ्कः भ्रमति] nishank phare chhe, [यद्] kAraN ke [तस्य] tene [बद्धुं चिन्ता] bandhAvAnI chintA [कदाचित् अपि] kadApi [न उत्पद्यते] UpajatI nathI. [एवम्] evI rIte [चेतयिता] aparAdhI AtmA ‘[सापराधः अस्मि] hun aparAdhI chhun [बध्ये तु अहम्] tethI hun bandhAIsh’ em [शङ्कितः] shankti hoy chhe, [यदि पुनः] ane jo [निरपराधः] niraparAdhI (AtmA) hoy to ‘[अहं न बध्ये] hun nahi bandhAun’ em [निरशङ्कः] nishank hoy chhe.

TIkA– jem A jagatamAn je puruSh, paradravyanun grahaN jenun lakShaN chhe evo aparAdh kare chhe tene ja bandhanI shankA thAy chhe ane je aparAdh karato nathI tene bandhanI shankA thatI nathI, tem AtmA paN je ashuddha vartato thako, paradravyanun grahaN jenun lakShaN chhe evo aparAdh kare chhe tene ja bandhanI shankA thAy chhe ane je shuddha vartato thako aparAdh karato nathI tene bandhanI shankA thatI nathI-evo niyam chhe. mATe sarvathA sarva pArakA bhAvonA parihAr vaDe (arthAt paradravyanA sarva bhAvone chhoDIne) shuddha AtmAne grahaN karavo, kAraN ke em thAy tyAre ja niraparAdhapaNun thAy chhe.

bhAvArtha– jo mANas chorI Adi aparAdh kare to tene bandhananI shankA thAy; niraparAdhane shankA shA mATe thAy? tevI ja rIte jo AtmA paradravyanA grahaNarUp aparAdh kare to tene bandhanI shankA thAy ja; jo potAne shuddha anubhave, parane na grahe, to bandhanI shankA shA mATe thAy? mATe paradravyane chhoDI shuddha AtmAnun grahaN karavun. tyAre ja niraparAdh thavAy chhe.

*
samayasAr gAthA 301 thI 303 mathALun

have A kathanane draShTAntapUrvak gAthAmAn kahe chhe-

* gAthA 301 thI 303 TIkA uparanun pravachan *

‘jem A jagatamAn je puruSh, paradravyanun grahaN jenun lakShaN chhe evo aparAdh kare chhe tene ja bandhanI shankA thAy chhe ane je aparAdh karato nathI tene bandhanI shankA thatI nathI, tem......’

lokamAn je paisA, kapaDAn, dAgInA ItyAdi paravastunI chorI kare chhe te aparAdhI chhe ane tene, mane koI pakaDashe, bAndhashe, bandhanamAn-jelamAn nAkhashe evI shankA thAy chhe. parantu je Avo aparAdh karato nathI te nirbhay rahe chhe, tene bandhananI shankA thatI nathI. A draShTAnt chhe. have kahe chhe-


PDF/HTML Page 2955 of 4199
single page version

‘tem AtmA paN je ashuddha vartato thako, paradravyanun grahaN jenun lakShaN chhe evo aparAdh kare chhe tene ja bandhanI shankA thAy chhe ane je shuddha vartato thako aparAdh karato nathI tene bandhanI shankA thatI nathI-evo niyam chhe.’

joyun? kahe chhe-AtmA paN ashuddha vartato thako aparAdhI chhe. ashuddhatA (vikAr- rAg) chhe te paradravya chhe. tethI ashuddhatAmAn- paradravyamAn vartato thako jIv aparAdh kare chhe. ahAhA.....! dayA, dAn, bhakti AdinA je bhAv thAy chhe te paradravya chhe ane temAn ekatvabuddhithI je varte chhe, vA te bhAv mArI chIj chhe em je mAne chhe te aparAdhI chhe. samyagdraShTine kinchit ashuddhatA thAy chhe paN temAn te ekatvapaNe vartato nathI. paN agnAnI rAgamAn ekatvapaNe varte chhe ane tethI te aparAdhI chhe.

duniyAmAn atyAre chha chha mAsanA upavAs ne vrat Adi kare chhe ne? ane enI pAchhaL varaghoDA kADhe chhe ne? ahA! e dharma chhe e vAt to dUr raho, ahAn kahe chhe-emAn je (ekapaNe) varte chhe te aparAdh chhe. ahA! je prANI ashuddha varte chhe arthAt ashuddhatA mArI chIj chhe em mAnI varte chhe te aparAdhI-gunhegAr chhe. gajab vAt chhe bhAI! A dayA, dAn, vratAdinA bhAv bhalA chhe ne mArA chhe em mAnIne je varte chhe te aparAdhI chhe.

ahAhA...! AtmA chaitanyaprakAshano punj prabhu chhe. tene chhoDI puNya-pApanA bhAvane potAnA mAnI je varte chhe te mUDh mithyAdraShTi chhe, aparAdhI pApI chhe. te bandhanane prApta thAy chhe. bhAI! rAg Adi je paradravya chhe tene potAnA mAnavA e aparAdh chhe ane tenI sajA bandhan chhe, chAragatinI jel chhe, samajAy chhe kAI....?

ahA! arihant paramAtmAne jemAnthI anant gnAn ane anant Anand pragaT andar thAy chhe evI gnAn ne AnandanI shakti darek AtmAmAn pUrNa paDelI chhe. te kyAy bahArathI pragaT thAy chhe em nathI. andar shaktie vidyamAn chhe te arihant dashAmAn pragaT thAy chhe.

panchAstikAyamAn jyAn dravya, guN ne paryAy traNe ek dravyanAn chhe, anyadravyathI bhinna ek sattA chhe-em siddha karavun hoy tyAn ‘द्रवति इति द्रव्यम्’ drave chhe te dravya chhe em kahyun. tyAn em batAvavun chhe ke ashuddha paryAy paN pote dravya drave chhe. tyAn paryAy dravyanI chhe em ek astitva (sattA) siddha karavun chhe. jem samudramAn tarang uThe chhe te samudranAn chhe tem dravyamAn je paryAy uThe chhe te dravyanI chhe. panchAstikAy gAthA ra7mAn Ave chhe ke- rAgadveShano kartA AtmA chhe. tyAn vikAr AtmAnI paryAyamAn thAy chhe em batAvavun chhe.


PDF/HTML Page 2956 of 4199
single page version

jayAn dravyadraShTi, adhyAtmanI draShTi karAvavI hoy tyAn (shAstramAn) em Ave ke paryAy dravyamAn nathI, ane tethI paryAy dravyathI utpanna thatI nathI; paryAyano kartA dravya nathI, paryAy paryAyathI utpanna thAy chhe. paramAtmaprakAsh gAthA 68mAn Ave chhe ke-trikALI Anandano nAth prabhu AtmA ja ek paramArtha vastu chhe. te mokShamArga Adi paryAyano kartA nathI. jyAn shuddha dravyanI draShTi karAvavI hoy tyAn kahe ke-sAmbhaL! tArI andar je nityAnand prabhu (virAje) chhe e kadIy paryAyane karato nathI. AtmA to Anandakand sachchidAnand prabhu svabhAve siddha sadash chhe. jem bhagavAn siddhamAn rAgadveSh nathI tem bhagavAn AtmAmAn (trikALI dravyamAn) rAgadveSh nathI, jo emAn rAgadveSh hoy to te kadI TaLI shake nahi. lyo, AvI vAt chhe!

ek kor kartA kahe ne vaLI pAchho akartA kahe. ahIn kahe chhe-rAgamAn vartato jIv mithyAdraShTi chhe. e to e rAgane potAno mAne chhe ne? to rAgamAn varte chhe em kahyun. bhAI! jyAn je apekShAe kathan hoy te yathArtha samajavun joIe. apekShAthI yathArtha samaje to virodh na Ave.

ahIn kahe chhe-je koI jIv puNya pariNAm mArA, te men karyA chhe ane e mArun kartavya chhe em mAnato ashuddhatAmAn varte chhe te aparAdhI chhe. te ashuddha vartato thako paradravyanun grahaN jenun lakShaN chhe evo aparAdh kare chhe. juo, ahIn rAg paradravya chhe em kahyun chhe. bhagavAn AtmAnA svarUpamAn rAg chhe nahi ane jo te AtmAnA svarUpamAn hoy to kadI nAsh pAme nahi. paN arihant ane siddha paramAtmA je thAy chhe temane paryAyamAn rAgadveShano nAsh thAy chhe; mATe e siddha thAy chhe ke rAg potAnI chIj nathI, paradravya chhe. mATe je rAgamAn potApaNe varte chhe te aparAdhI chhe ane tene avashya shankA thAy chhe ke-hun bandhAun chhun, mane bandhan thAy chhe.

ahAhA...! Avo bhagavAnano mArag! shun thAy? vastusthiti ja AvI chhe. bhagavAne kAI karI chhe em nathI; emaNe to jevI vastusthiti chhe tevI jANI chhe ane evI divyadhvanimAn pragaT karI chhe. ahAhA...! bhagavAn kahe chhe-je koI paN jIv potAnA shuddha gnAtA-daShTAsvabhAvane chhoDIne puNya pariNAmamAn (vyavahAramAn) potApaNe varte chhe e aparAdhI chhe ane ene shankA thAy chhe ke-hun bandhAun chhun; ane te bandhAy ja chhe. ahA! gAthAe gAthAe A pokAr chhe.

parantu je shuddha vartato thako aparAdh karato nathI tene bandhananI shankA thatI nathI. ahAhA...! hun to gnAnAnandasvarUp prabhu ek shuddha chinmAtra AtmA chhun em anubhav- rUp je vartamAn dashAmAn varte chhe te aparAdhI, gunhegAr ke chor nathI. potAnA shuddha bhagavAn AtmAnI antadraShTi, gnAn ne ramaNatAmAn je varte chhe te aparAdh karato


PDF/HTML Page 2957 of 4199
single page version

nathI; arthAt jevo AtmA vastue shuddha chhe evo paryAyamAn shuddha vartato thako nirmaL ratnatrayarUp pariName chhe te niraparAdh chhe ne tene bandhananI shankA thatI nathI evo niyam chhe. juo, A niyam eTale siddhAnt kahyo.

have kahe chhe- ‘mATe sarvathA sarva pArakA bhAvonA parihAr vaDe shuddha AtmAne grahaN karavo, kAraN ke em thAy tyAre ja niraparAdhapaNun thAy chhe.’

AtmA je vastu chhe te sachchidAnandasvarUp prabhu shuddha chidAnandakand chhe. temAn karmanA nimittathI utpanna thatA hinsA, jUTh, chorI Adi pApanA bhAvo ne dayA, dAn Adi puNyabhAvo-te sarva paradravya chhe, parabhAvo chhe. ahIn kahe chhe-e sarva parabhAvonI draShTi chhoDI shuddha AtmAne grahaN karavo eTale ke shuddha AtmAmAn ja draShTi lagAvavI, tene ja gnAnanun gney banAvavun ane temAn ja lInatA karavI; kemake tyAre ja niraparAdhatA thAy chhe. Anun nAm jainadharma chhe.

to jIvonI dayA pALavI e jainadharma nahi? bhAI! jIvonI dayAno je vikalpa Ave chhe te, ahIn kahe chhe, paradravya chhe, parabhAv chhe; ane tene grahaN karavo te aparAdh chhe. paranI dayA to bApu! koI pALI shakato nathI. par jIv to enun Ayu hoy to bache chhe. koIno bachAvyo bache chhe em chhe nahi. chhatAn hun bIjAne bachAvI shakun chhun em mAne e to mithyAtva chhe. bIjAne koN bachAve? chhatAn evo parane bachAvavAno vikalpa Ave kharo; gnAnIne paN Ave chhe. parantu gnAnI tene grahato nathI kemake parabhAvanun grahaN te aparAdh chhe, chorI chhe. je parabhAvane potAno mAnI varte chhe te niyamathI aparAdhI chhe ne te bandhAy chhe. samajANun kAI...?

jeTalA koI dayA, dAn, vrat, tap, bhakti Adi shubhanA vikalpa uThe chhe te sarva paradravya chhe, parabhAv chhe, e kAI AtmAno svabhAv nathI. te sarva parabhAvonA sarvathA parihAr vaDe...... , juo sarva ane sarvathA em be shabdo paDayA chhe. eTale ke shubhAshubh sarva parabhAvonun sarvathA lakSha chhoDIne nirvikalpa shuddha gnAnAnandasvarUpI AtmAne jANavo- anubhavavo ane emAn ja draShTi lagAvI sthir thavun enun nAm shuddha AtmAne grahaN karyo kahevAy chhe ane tyAre ja te niraparAdh thAy chhe.

A sivAy, koI moTo abajopati sheTh hoy, moTo rAjA hoy ke moTo dev hoy, jo ene dehAdi ane rAgAdi parabhAvothI bhinna potAnA shuddha chaitanyasvarUpanun bhAn nathI tene dehanI ne rAganI ekatAbuddhimAn deh chhUTe chhe. ahA! AvA jIvo bichArA chAragatimAn rajhaLI mare chhe. mATe sarva parabhAvonun sarvathA lakSha chhoDI shuddha


PDF/HTML Page 2958 of 4199
single page version

AtmAne grahaN karavo ke jethI niraparAdhatA pragaT thAy chhe ane bandhan thatun nathI. samajANun kAI...?

* gAthA 301 thI 303 bhAvArtha uparanun pravachan *

‘jo mANas chorI Adi aparAdh kare to tene bandhananI shankA thAy; niraparAdhane shankA shA mATe thAy?’

juo, je chorI Adi aparAdh kare tene shankA-bhay thAy ke mane koI pakaDashe, bandhanamAn nAkhashe. paN niraparAdhane shankA-bhay shun kAm thAy? je niraparAdh chhe e to nirbhay ja chhe, tene bandhanano bhay nathI.

‘tevI ja rIte jo AtmA paradravyanA grahaNarUp aparAdh kare to tene bandhanI shankA thAy ja; jo potAne shuddha anubhave, parane na grahe to bandhanI shankA shA mATe thAy?’

shun kIdhun? ke -jo AtmA parabhAvane-shubhAshubh rAgane grahaN kare to tene chorIno aparAdh thAy chhe, mATe tene bandhanI shankA-bhay thAy ja. paN je parabhAvane grahe ja nahi, ek shuddha AtmAne ja anubhave te niraparAdhI chhe ane tethI tene bandhananI shankA-bhay kem thAy? tene bandhanano bhay thato nathI.

‘mATe paradravyane chhoDI shuddha AtmAnun grahaN karavun. tyAre ja niraparAdh thavAy chhe.’ lyo, shubhabhAv karatAn karatAn niraparAdh thavAy em nahi, paN sarva shubh bhAvanun paN sarvathA lakSha chhoDIne potAnA shuddha ek chaitanyabhAvane grahaN karavAthI niraparAdh thavAy chhe em kahe chhe. juo A niraparAdh thavAnI rIt!

[pravachan nan. 361*dinAnk 9–6–77]
OM

PDF/HTML Page 2959 of 4199
single page version

gAthA 304–30p

को हि नामायमपराधः? –

संसिद्धिराधसिद्धं साधियमाराधियं च एयट्ठं। अवगदराधो जो खलु चेदा सो होदि अवराधो।। ३०४।। जो पुण णिरावराधो चेदा णिस्संकिओ उ सो होइ। आराहणाइ णिच्चं वट्टेइ अहं ति जाणंतो।। ३०५।।

संसिद्धिराधसिद्धं साधितमाराधितं चैकार्थम्।
अपगतराधो यः खलु चेतयिता स भवत्यपराधः।। ३०४।।
यः पुनर्निरपराधश्चेतयिता निरशङ्कितस्तु स भवति।
आराधनया नित्यं वर्तते अहमिति जानन्।। ३०५।।

have pUchhe chhe ke A ‘aparAdh’ eTale shun? tenA uttaramAn aparAdhanun svarUp kahe chhe-

sansiddhi, siddhi, rAdh, ArAdhit, sAdhit–ek chhe,
e rAdhathI je rahit chhe te AtamA aparAdh chhe; 304.
vaLI AtamA je niraparAdhI te nishankti hoy chhe,
varte sadA ArAdhanAthI, jANato ‘hun’ Atmane. 30p.

gAthArtha– [संसिद्धिराधसिद्धम्] sansiddhi, *rAdh, siddha, [साधितम् आराधितं च] sAdhit ane ArAdhit- [एकार्थम्] e shabdo ekArtha chhe; [यः खलु चेतयिता] je AtmA [अपगतराधः] ‘apagatarAdh’ arthAt rAdhathI rahit chhe [सः] te AtmA [अपराधः] aparAdh [भवति] chhe.

[पुनः] vaLI [यः चेतयिता] je AtmA [निरपराधः] niraparAdh chhe [सः तु] te [निरशङ्कितः भवति] nishank hoy chhe; [अहम् इति जानन्] ‘shuddha AtmA te ja hun chhun’ em jANato thako [आराधनया] ArAdhanAthI [नित्यं वर्तते] sadA varte chhe. _________________________________________________________________ * rAdh = ArAdhanA; prasannatA; kRupA; siddhi; pUrNatA; siddha karavun te; pUrNa karavun te.


PDF/HTML Page 2960 of 4199
single page version

(मालिनी)
अनवरतमनन्तबध्यते सापराधः
स्पृशति निरपराधो बन्धनं नैव जातु।
नियतमयमशुद्धं स्वं भजन्सापराधो
भवति निरपराधः साधु शुद्धात्मसेवी।। १८७।।

TIkA– paradravyanA parihAr vaDe shuddha AtmAnI siddhi athavA sAdhan te rAdh. je AtmA ‘apagatarAdh’ arthAt rAdh rahit hoy te AtmA aparAdh chhe. athavA (bIjo samAsavigrah A pramANe chhe) je bhAv rAdh rahit hoy te bhAv aparAdh chhe; te aparAdh sahit je AtmA vartato hoy te AtmA sAparAdh chhe. te AtmA, paradravyanA grahaNanA sadbhAv vaDe shuddha AtmAnI siddhinA abhAvane lIdhe bandhanI shankA thatI hoIne svayam ashuddha hovAthI, anArAdhak ja chhe. ane je AtmA niraparAdh chhe te, samagra paradravyanA parihAr vaDe shuddha AtmAnI siddhinA sadbhAvane lIdhe bandhanI shankA nahi thatI hovAthI ‘upayog ja jenun ek lakShaN chhe evo ek shuddha AtmA ja hun chhun’ em nishchay karato thako shuddha AtmAnI siddhi jenun lakShaN chhe evI ArAdhanAthI sadAy vartato hovAthI, ArAdhak ja chhe.

bhAvArtha– sansiddhi, rAdh, siddhi, sAdhit ane ArAdhit-e shabdono artha ek ja chhe. ahIn shuddha AtmAnI siddhi athavA sAdhananun nAm ‘rAdh’ chhe. jene te rAdh nathI te AtmA sAparAdh chhe ane jene te rAdh chhe te AtmA niraparAdh chhe. je sAparAdh chhe tene bandhanI shankA thAy chhe mATe te svayam ashuddha hovAthI anArAdhak chhe; ane je niraparAdh chhe te nishank thayo thako potAnA upayogamAn lIn hoy chhe tethI tene bandhanI shankA nathI, mATe ‘shuddha AtmA te ja hun chhun’ evA nishchayapUrvak vartato thako samyagdarshan, gnAn, chAritra ane tapanA ek bhAvarUp nishchay ArAdhanAno ArAdhak ja chhe.

have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe-

shlokArtha– [सापराधः] sAparAdh AtmA [अनवरतम्] nirantar [अनन्तैः] anant pudgalaparamANurUp karmothI [बध्यते] bandhAy chhe; [निरपराधः] niraparAdh AtmA [बन्धनम्] bandhanane [जातु] kadApi [स्पृशति न एव] sparshato nathI ja. [अयम्] je sAparAdh AtmA chhe te to [नियतम्] niyamathI [स्वम् अशुद्धं भजन्] potAne ashuddha sevato thako [सापराधः] sAparAdh chhe; [निरपराधः] niraparAdh AtmA to [साधु] bhalI rIte [शुद्धात्मसेवी भवति] shuddha AtmAno sevanAr hoy chhe. 187.

*