Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 306-307 ; Kalash: 188-192.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 149 of 210

 

PDF/HTML Page 2961 of 4199
single page version

* samayasAr gAthA 304 – 30pa mathALun *
have pUchhe chhe ke A aparAdh eTale shun? tenA uttaramAn aparAdhanun svarUp kahe chhe-
* gAthA 304 – 30pa TIkA uparanun pravachan *
‘paradravyanA parihAr vaDe shuddha AtmAnI siddhi athavA sAdhan te rAdh.’
joyun? paradravyanA parihAr vaDe...; eTale ke rAgAdi parabhAvane chhoDIne...; ahA!

chAhe to dayA, dAn, vratAdinA puNyabhAv ho topaN te paradravya chhe, parabhAv chhe. ahIn kahe chhe-e puNya-pApanA sarva parabhAvone chhoDIne ek chidAnandaghan prabhu AtmAnI draShTi, enun gnAn ane emAn ramaNatA thavI te shuddha AtmAnI siddhi chhe. shun kIdhun? ke andar nirmaL ratnatrayarUp sAdhakabhAv pragaT thayo tyAre bhagavAn AtmAnI siddhi thaI; tyAre vastu trikALI shuddha A chhe em siddha thayun arthAt tyAre sAdhan thayun. ahIn kahe chhe-AvI sAdhanadashA pragaT thaI te rAdh chhe. A, aparAdhanI sAme rAdh shabda chhe. ahIn shun kahevun chhe? ke nirmaLAnandano nAth bhagavAn AtmA chhe. teno Ashray karavAthI je andar sAdhak bhAv pragaT thayo, nirmaL ratnatray pragaT thayA ke jemAn bhagavAn AtmAnI siddhi thaI te sAdhakabhAv rAdh chhe, shuddha AtmAnun sevan chhe.

ahA! anAdithI jIvane puNya-pApanA bhAv je vikAr chhe tenI siddhi hatI. A vikAr chhe te hun chhun em ene mithyAtvanun-aparAdhanun sevan hatun. have te ja AtmAne jyAre gulAnT khAIne hun to shuddha chidAnandakand prabhu AtmA chhun-em enAn gnAn-shraddhAn ne ramaNatA thayAn tyAre tene paryAyamAn shuddha AtmAnI siddhi thaI. Avo sAdhak bhAv je chhe te rAdh chhe, AtmAnun sevan chhe-em kahe chhe. Anun nAm dharma ne mokShano mArga chhe.

bhAI! bhagavAnano mArga bahun jhINo chhe. vaLI, eNe badhun bahArathI kalpyun chhe eTale A jhINun paDe chhe. are! dharmanA nAme atyAre to bhAre goTALo chAlI rahyo chhe. chor koTavALane danDe evI atyAre sthiti chhe. paN bApu! mArag ten kalpyo chhe tevo nathI. ahA! vItarAg parameshvaranI akaShAy karuNAthI AvelI A vANI sAmbhaL to kharo prabhu! vrat karavAn ne tap karavAn ne chovihAr karavo-e badhI kriyA to rAg chhe, te aparAdh chhe, gunho chhe, chorI chhe. ahA! te apavitra, ashuddha, bAdhak ne virAdhak bhAv chhe. te bandhanun kAraN chhe. ek bhagavAn AtmA ja param pavitra abandh chhe.


PDF/HTML Page 2962 of 4199
single page version

shun kIdhun? bhagavAn AtmA chaitanyaghan prabhu paramapavitra ane abandh chhe. teno draShTimAn svIkAr karavo ane temAn ja lInatA karavI te AtmAnI siddhi chhe. ahIn kahe chhe- jemAn AtmAnI siddhi-prApti thAy te sAdhakabhAv rAdh chhe. te sAdhakapaNun bhagavAn AtmAnI sevA chhe.

loko te janasevA te prabhu sevA em kahe chhe ne? paN emAn to dhULey prabhu sevA nathI sAmbhaLane. paranI sevA koN karI shake chhe? A AngaLI UnchI-nIchI thAy chhe ne? te paN AtmA karI shakato nathI. te kAI AtmAnun kArya nathI kemake e to jaD mATI-dhUL chhe. enun pariNaman jaD paramANuo palaTIne kare chhe; emAn AtmAnun kAI kArya nathI. ane rAganI sevA je kare chhe tey agnAnI chhe.

chAlatI moTarane hAth vaDe aTakAvI de evun ek pahelavAnamAn baL hatun; ane tenun ene abhimAn hatun. parantu te ja pahelavAn jyAre maraN-pathArIe paDayo tyAre sharIr par beThelI mAkhIney uDADavAnI enI shakti na hatI. bhAI! sharIranI jaDanI kriyA koN karI shake? maphatanun abhimAn kare ke men A karyun. bAkI deh, vANI ItyAdi jaDanI kriyA AtmA karI shakato nathI. tathApi e mithyA abhimAn kare emAn to bandhanI siddhi thAy chhe. ahA! e bandhano sAdhakabhAv chhe. samajANun kAI...?

bhAI! par taraphanA lakShavALA bhAvo-chAhe hinsAdi pApanA ho ke ahinsAdi puNyanA ho-te sarva bhAvo aparAdh chhe. puNyanA bhAvo paN aparAdh ja chhe. te bhAvo bandh sAdhak chhe. te bhAvonun sevan kare te bandhanun ja sevan kare chhe ane tene sansAranI ja siddhi thAy chhe. bhAI! rAganun sevan te sansAranI ja siddhi chhe. ahA! Avun yathArtha jANIne je samasta parabhAvothI vimukh thaI Atmasanmukh thAy chhe, bhagavAn AtmAnAn nirmaL gnAn- shraddhAn ne antar-ramaNatArUp chAritra pragaT kare chhe tene AtmAnI siddhi-prApti thAy chhe. AvI vAt chhe.

bhAShA to sAdI chhe bhagavAn! paN bhAv gambhIr chhe. ahA! jene ekAvatArI indro paN ati vinamra thaI ekachitte sAmbhaLe te bhagavAnanI vANInI gambhIratAnI shI vAt! ahA! te apAr gambhIr ne adbhUt alaukik chhe.

juo, upar saudharma devalok chhe. temAn batrIs lAkh vimAn chhe. pratyek vimAnamAn asankhya dev chhe. teno svAmI shakrendra chhe. te traN gnAnano dhArak samakitI AtmagnAnI chhe. te ekAvatArI arthAt have pachhI ek bhav karIne manuShya thaIne mokSha jashe. tenI patnI shachI paN ekAvatArI chhe. jyAre utpanna thaI tyAre to mithyAdraShTi hatI. parantu te indra sAthe bhagavAnanI vANI sAmbhaLavA jatI tyAn tene antar-svabhAvano Ashray thavAthI AtmagnAn thayun hoy chhe, te paN ek bhav karIne mokSha jashe. ahA! shukra ane


PDF/HTML Page 2963 of 4199
single page version

shachI banne samosaraNamAn bhagavAnanI je vANI sAmbhaLatA hoy te vANI kevI hoy? bApu! A bIjAnI dayA karo ne dAn karo ne upavAs karo ItyAdi to kumbhArey kahe chhe. ane emAn navun shun chhe? evun to eNe anant vAr karyun chhe.

bhAI! rAtribhojan karavun e mahApAp chhe kemake emAn trasajIvo sahit anek jIvonI hinsA thAy chhe. vaLI tIvra lolupatA vinA rAtribhojan hotun nathI. te pramANe lasaN, DungaLI, baTATA Adi kandamUL ke jemAn anantA nigodanA jIv vidyamAn chhe tenun bhojan karavun e paN mahApAp chhe. are bhAI! tane khabar nathI paN e kandamULanA anantA jIvomAn tArA pUrvanA anek mAtA, pitA ane santAnanA jIv paN chhe. ahA! tenI andar tArI pUrvanI anant mAtAo chhe. ahA! evA kandamULanun bhakShaN shun tane shobhe chhe? jarA vichAr to kar. ahIn kahe chhe-e sarva hinsAnA bhAv to aparAdh ane pAp chhe ja, paN enI dayA pALavAno shubharAg je thAy chhe ey pAp chhe, aparAdh chhe, gunho chhe. bahu AkarI vAt bhagavAn!

are! 84 lAkh yoninA avatAramAn ene keTakeTalun dukh thayun chhe? koIe kahyun ke- chhApAmAn Aj Avyun chhe ke koIno ekano ek dIkaro jIpamAnthI uThalI paDayo ane jIp tenA par pharI vaLI ane te chhokaro marI gayo. ahA! ene kevI pArAvAr vedanA ne keTalun dukh thayun hashe? bhAI! paN e dukh ene jIpanA kAraNe thayun chhe em nathI; parantu ene deh ane rAganI je ekatAbuddhi chhe tenun e dukh chhe. sanyogI chIj to ene aDIy nathI. bhagavAn AtmA shuddha chetanAmay arUpI chIj chhe. te rUpI chIj ne kadI aDe nahi ne rUpI chIj ene kadI aDe nahi. ek chIj bIjI chIj ne kadI aDe nahI evun ja vastusvarUp chhe. paN dehAdi ne puNya-pAp Adi je parabhAvo chhe tenI ekatvabuddhi arthAt te hun chhun evo bhAv te dukh chhe. ahA! ghANImAn jem tal pIlAy tem AtmA anAdithI rAg-dveSh moharUp ghANImAn pIlAI rahyo chhe. ahIn kahe chhe-tAre AvA dukhathI chhuTavun hoy to AtmA pUrNAnandano nAth prabhu andar ekalA AnandathI bharyo chhe tenI siddhi kar. shuddha AtmAnI siddhi e mokShanun sAdhan chhe.

ahA! jem koI baLukI bAI gAyanA AnchaLamAnthI dUdh dohIne kADhe tem AchArya amRutachandre bhagavAn kundakundAchAryanI gAthAomAn je bhAv bharyA chhe te dohI dohIne bahAr kADhayA chhe. bhAI! tun sAmbhaL to kharo. bhagavAn! tun traNalokano nAth prabhu andar atIndriy gnAn ne AnandathI pUraN bharelo parameshvar chho. ane A paryAyamAn je shubhAshubh vRutio uThe chhe te aparAdh chhe, dukh chhe. mATe te parabhAvothI haThI upayogane antarmukh karI shuddha AtmAnun-potAnA parameshvaranun-gnAn kar ane draShTine temAn ja sthir karI antar- ramaNatA kar. ahA! shuddha svarUpanAn gnAn-shraddhAn ne ramaNatA-AcharaN e ja


PDF/HTML Page 2964 of 4199
single page version

AtmAnI siddhi chhe ane e ja sAdhakapaNun chhe, e ja rAdh nAm AtmAnI sevA chhe. samajANun kAI...?

samayasAr gAthA 17 - 18 mAn Ave chhe ke-AbAlagopAL sarvane temanI gnAnanI paryAyamAn AtmA jANavAmAn AvI rahyo chhe. shun kIdhun? bhAI! tArI gnAnanI dashAmAn svagney evo bhagavAn AtmA jaNAI rahyo chhe. gnAn svaparaprakAshak chhe ne? tethI agnAnIne paN enI gnAnanI paryAyamAn AtmA to jaNAI rahyo chhe. paN shun thAy? enI draShTi enA upar nathI. enI draShTi bahAr par-rAg ne nimittAdi-par chhe. ahA! enI bahirAtmadraShTi chhe ane tethI tene paranun-rAgAdinun astitva bhAse chhe. paN jyAre e ja gulAnT mArIne andaramAn pUrNAnandanA astitvane dekhe chhe tyAre hun Avo shuddha chidAnandaghan prabhu AtmA chhun-em ene AtmAnI siddhi-prApti thAy chhe. e ja sAdhakabhAv chhe ane e ja rAdh chhe.

have kahe chhe- ‘je AtmA “apagatarAdh” arthAt rAdh rahit hoy te AtmA aparAdh chhe.’

juo, shun kIdhun? ke je AtmA rAdh rahit eTale ke shuddha chaitanyasvarUpanI sevAthI rahit chhe, sAdhakapaNAthI rahit chhe, vA AtmAnI siddhithI rahit chhe te aparAdh chhe. shuddha AtmAnA gnAn-shraddhAn ne AcharaNathI rahit chhe te AtmA aparAdh chhe. juo, karmanun- nimittanun jor chhe mATe aparAdhI chhe em nahi, paN sAdhakapaNAthI rahit chhe, shuddha AtmAnA sevanathI rahit chhe mATe aparAdhI chhe em kahe chhe. te aparAdh potAno potAnA kAraNe chhe. have kahe chhe-

‘athavA (bIjo samAsavigrah A pramANe chhe) je bhAv rAdh rahit hoy te bhAv aparAdh chhe.’

juo, pahelAn em kahyun ke je AtmA rAdh rahit chhe te aparAdh chhe, ne have em kahyun ke je bhAv rAdh rahit chhe te aparAdh chhe. ahA! je bhAv vaDe shuddha AtmAnun sevan na thAy te rAgAdi bhAv sarva aparAdh chhe. ane jeno bhAv aparAdh chhe te AtmA aparAdh chhe-em vAt chhe.

have kahe chhe- ‘te aparAdh sahit je AtmA vartato hoy te AtmA sAparAdh chhe.’ ahA! AtmA to shuddha chaitanya prabhu AtmA chhe, parantu je AtmA potAnA shuddha chaitanyanI sanmukhatAno anAdar karanAr evA puNya-pAp Adi rAgabhAvamAn varte chhe te sAparAdh chhe, gunhegAr chhe. pratyek AtmA andaramAn to atIndriy AnandasvarUp bhagavAn svarUpe andar sadA virAjI rahyo chhe. paN agnAnIne te kem bese? potAnA shuddha astitvanI jene khabar nathI evo agnAnI to puNya Adi vyavahArabhAvomAn


PDF/HTML Page 2965 of 4199
single page version

mashagul-ekarUp thaIne varte chhe. ahIn kahe chhe-evo jIv sAparAdh chhe, gunhegAr chhe.

have kahe chhe- ‘te AtmA, paradravyanA grahaNanA sadbhAv vaDe shuddha AtmAnI siddhinA abhAvane lIdhe bandhanI shankA thatI hoIne svayam ashuddha hovAthI, anArAdhak ja chhe.’

joyun? paradravyanA eTale rAgAdi parabhAvonA grahaN vaDe ene shuddha AtmAnI asiddhi-aprApti chhe. shun kIdhun? rAgAdi bhAv chhe te paradravya chhe ane enun grahaN karavun e aparAdh chhe. munine mahAvratano rAg Ave tene te grahe te aparAdh chhe. keTalAk loko mahAvratAdine chAritra ane dharma mAne chhe, paN bhAI! mahAvratAdinA pariNAm te shubhabhAv chhe ane te paradravya hovAthI tenun grahaN karavun te aparAdh chhe. bahu AkarI vAt chhe prabhu! paN A satya vAt chhe. ahA! mahAvratAdinA pariNAm bhagavAn AtmAnI chIjathI anya chIj chhe ne? tethI te paradravya chhe ane tene grahavun-sevavun te aparAdh chhe. munirAj- bhAvalingI sant-paN tene (krame AvI paDelo) aparAdh ja jANe chhe. koIpaN rAgane anubhavavo ne bhalo jANavo, potAno jANavo te aparAdh chhe. ahA! rAganI sevAmAn ane ArAdhanAmAn paDayo chhe te jIv sAparAdh chhe, gunhegAr chhe ane tene AtmAnI siddhi-prAptino abhAv chhe.

ahA! A pramANe paradravyanA grahaNanA sadbhAvamAn, shuddha AtmAnI aprApti hovAthI, ene hun bandhan pAmun chhun em shankA thAy chhe. ahA! bhagavAn AtmA svayam abandhasvarUp chhe, abaddhaspRuShTa chhe. AvA AtmAnI draShTine anubhav thavA te jainashAsan chhe (gAthA 1p). parantu je AvA shuddha AtmAne chhoDI paradravyano-rAgano anubhav kare chhe, rAgane seve chhe tene shuddha AtmAnI asiddhi-aprApti chhe ane tethI tene bandhanI shankA thAy ja chhe. A kAraNe svayam ashuddha hovAthI anArAdhak ja chhe. potAnA param pavitra paramAtmadravyanAn gnAn-shraddhAn ane sevanA-ArAdhanA abhAvamAn ne puNya-pAp Adi parabhAvonA grahaNanA sadbhAvamAn te anArAdhak arthAt aparAdhI ja chhe. ahA! te koIpaN rIte AtmAno ArAdhak nathI.

bhAI! A koIpaN rIte khUb shAnti ne dhIraj keLavIne samajavun hon. Avo yog maLavo mahAdurlabh chhe. are! nigodamAnthI nIkaLI tras avasthAne prApta thavun ati durlabh chhe. emAny panchendriy manuShyapaNAne prApta thavun-enI durlabhatAnI shI vAt! ane jainadarshan ane vItarAganI vANIno yog to mahA mahA durlabh chhe. bhAI! tane Avo yog maL‌yo chhe; mATe tattvanI samajaN karI bhavano abhAv kar. bhavarahit andar bhagavAn AtmA tun pote chho tenAn gnAn-shraddhAn ane ArAdhanA pragaT kar. rAganI ArAdhanAthI tane shun prayojan chhe?

ahA! jeo rAganI sevAmAn paDayA chhe ne dayA, dAn, vrat Adi vyavahAranA bhAvothI, te vyavahAr karatAn karatAn kalyAN thaI jashe em mAne chhe teo nichchhal


PDF/HTML Page 2966 of 4199
single page version

nathI arthAt mithyAtvane ja sevI rahyA chhe. evA jIvo, ahIn kahe chhe, aparAdhI ane anArAdhak ja chhe. pAThamAn ‘anArAdhak ja’ chhe em kahyun chhe. matalab ke koIpaN prakAre teo AtmAnA ArAdhak nathI. samajANun kAI...? bhAI! AtmAnAn nirmaL gnAn- shraddhAn ne AcharaN sivAy jeTalo paN bahArano kriyAkAnD chhe te sarva AtmAno anArAdhak bhAv chhe.

have kahe chhe- ‘ane je AtmA niraparAdh chhe te, samagra paradravyanA parihAr vaDe shuddha AtmAnI siddhinA sadbhAvane lIdhe bandhanI shankA nahi thatI hovAthI “upayog ja jenun ek lakShaN chhe evo ek shuddha AtmA ja hun chhun” em nishchay karato thako shuddha AtmAnI siddhi jenun lakShaN chhe evI ArAdhanAthI sadAy vartato hovAthI, ArAdhak ja chhe.’

joyun? je niraparAdh chhe tene samagra paradravyanA parihAr vaDe shuddha AtmAnI siddhino-prAptino sadbhAv chhe. ahAhA...! dharmI jIvane samasta paradravya arthAt rAgAdi bhAvonA parityAganI bhAvanA chhe ane tene shuddha AtmAnI siddhino sadbhAv chhe. shun kIdhun? ke dharmI jIvanA gnAn-shraddhAn ane AcharaNamAn samagra rAganA parihAr vaDe ek shuddha AtmA ja varte chhe. ahAhA...! dharmI jIv ek shuddha AtmAmAn ja lIn sthir chhe ane tethI tene bandhanI shankA thatI nathI. ahA! svarUpanAn shraddhAn-gnAn ne AcharaNanA sadbhAvamAn tene bandhanI shankA kem thAy? na ja thAy.

ahA! dharmI jIvane to antarangamAn A nishchay thayo chhe ke ‘upayogalakShaN ek shuddha AtmA ja hun chhun;’ rAgAdi vyavahAr te hun nahi. rAgAdi to paradravya-bandhanun lakShaN chhe. bhAI! mArga to A ek ja chhe. shubharAg-shubhaupayog paN paradravya chhe ane tene grahaN karavo, sevavo te aparAdh chhe, mithyAtvabhAv chhe. ahA! ATh varShanI kumArikA paN samyagdarshan prApta kare chhe tyAre chothe guNasthAne te em mAne chhe ke-hun to jANanadekhan- svabhAvI sadA upayogasvarUpI AtmA chhun ane A puNya-pApanA bhAvo mArAthI bhinna chhe. Am vAt chhe.

prashna– e to ThIk, paN A badhI lapane-strI-putra-parivArane ane dehAdine-kyAn rAkhavI?

uttara– bApu! e badhI lap kyAn tArI chIj chhe? tArAmAn e kyAn garI gaI chhe? ane tun enAmAn kyAn gayo chhe? bhAI! e to badhI pratyakSha parachIj chhe. ahIn to visheSh em kahe chhe ke-dayA, dAn, vrat, bhakti Adino je rAg chhe te paradravya chhe, kemake te nIkaLI javA yogya chhe ne siddhadashAmAn nIkaLI ja jAy chhe. bhagavAn! ek jANavAdekhavAnA upayogarUp ja tArun svarUp chhe. gnAtAdraShTA sivAy bIjun koI tArun svarUp nathI. (pachhI bIjI chIjane rAkhavAno savAl ja kyAn chhe?)


PDF/HTML Page 2967 of 4199
single page version

ahA! AvI vAt! to keTalA kahe chhe ke A vAto to badhI chothA ArAnA jIvo mATe chhe. paN bhAI! em nathI. ahA! samayasAr shAstra to pancham ArAnA munie pancham ArAnA jIvonA kalyAN arthe banAvyun chhe. koI vaLI kahe chhe ke-A shAstra to chhaThThA guNasthAnavartI munine mATe chhe; to e vAt paN yathArtha nathI. kemake je agnAnI apratibaddha chhe tene samajAvavA mATe A shAstra kundakundAchAryadeve rachyun chhe. (juo gAthA ra3, ra4, rap).

ahA! chothe guNasthAnake vartato samyagdraShTi jIv antarangamAn evo draDh nishchay kare chhe ke-A upayogalakShaN ek shuddha AtmA ja hun chhun. laukikamAn jene dharma mAne chhe te shubharAg mArun lakShaN nahi. laukikamAn game te mAno, rAgAdi bhAvo kadIy mArA chhe ja nahi; hun to param pavitra shuddha ek upayogalakShaN jIv chhun. ahA! AvAn AtmAnAn gnAnashraddhAn sahit dharmI puruSh sadAy (AtmAnI) ArAdhanApUrvak varte chhe. ahA! draShTinA viShayamAn jene potAno pUraN parameshvar prabhu AtmA varte chhe te jIv ArAdhak chhe. tene ja AtmAnun sevan karanAr sAdhak kahevAmAn Ave chhe. shuddha upayogamay ja hun chhun-em jene antarangamAn draDh shraddhAn thayun chhe te sadAy ArAdhak chhe. bhAI! koIvAr dravyano Ashray ane koIvAr rAgano Ashray hoy evun dharmInun svarUp nathI. dharmIne to nirantar ek shuddha Atmadravyano ja Ashray hoy chhe.

prashna– to shun vrat, tap, bhakti, pUjA ItyAdi dharmIne hotAn ja nathI? uttara– koN kahe chhe ke hotAn nathI? dharmIne e badhA bhAvo hoy chhe, paN e shubharAg chhe, aparAdh chhe; dharma nahi. dharmIne je rAg hoy chhe tene te jANe ja chhe; tene man te jANavAlAyak chhe; paN AdaravAlAyak chhe em nahi.

bhAI! AtmAnI ek samayanI avasthAmAn hinsA, jUTh, chorI, viShay-vAsanA Adi je ashubharAg thAy chhe te pAp chhe; ane dayA, dAn, vratAdino je shubharAg thAy chhe te paN nishchayathI pAp ja chhe. bahu AkarI vAt bhAI! paN vAt em ja chhe. (yathArtha ja chhe) yogasAramAn AchArya yogIndradev kahe chhe-

“pAp tattvane pAp to jANe jag sau koI;
puNya tattva paN pAp chhe kahe anubhavI budh koI.”

bhAI! ek upayogamay shuddha AtmA ja hun chhun evun yathArtha shraddhAn thayA vinA gnAn ne AcharaN kayAnthI Ave? e sivAyanun badhun (kriyAkAnD) to thothAn chhe.

are! A jindagI em ne em chAlI jAy chhe hon. arere! rAganI draShTimAn vartavAvALo jIv kyAn jashe? bhAI! A jaD deh to baLI ne khAkh thaI jashe. enI to khAkh ja thAy ne? paN jIv kyAn jashe? ahA! jeNe rAg ne puNya bhAv ne


PDF/HTML Page 2968 of 4199
single page version

potAnA mAnyA chhe te rAganA-dukhanA vedanamAn ja jashe. te chAragatimAn dukhanA vedanamAn jashe. ane je, hun ek upayogamay shuddha AtmA ja chhun evI shuddha AtmAnI draShTipUrvak ArAdhak thayo chhe te jyAn jashe tyAn AtmAmAn ja raheshe.

juo, shreNIk mahArAjAne temanun AyuShya pahelAn (mithyAdashAmAn) bandhAI gayun hatun to teo marIne pahelI narake gayA. paN kShAyik samakitI chhe ne? to teo antaramAn AtmavAsI chhe. narakamAn teo tyAn tIrthankaragotra bAndhe chhe. teo AvatI chovIsImAn pahelA tIrthankar thashe. ahA! narakamAn hoy topaN samyagdraShTi jIv potAne shuddha chaitanyasvarUp sadA upayogasvarUp ja dekhe chhe, shraddhe chhe. tene rAgAdi pariNAm Ave chhe topaN tene te AtmabhUt mAnato nathI. bhAI! A panchamakALanA munivar panchamakALanA jIvathI thaI shake e vAt kahe chhe. rakhe koI A chothA ArAnA jIvo mATe chhe em mAnatA; kemake AtmAne ArAthI shun sambandh chhe? AtmAne koI Aro-phAro lAgU paDato nathI. samajANun kAI...?

* gAthA 304 – 30pa bhAvArtha uparanun pravachan *

‘sansiddhi, rAdh, siddhi, sAdhit ane ArAdhit-e shabdano artha ek ja chhe.’ sansiddhi eTale samyak prakAre siddha thavun. eTale shun? ke AtmA jevo shuddha ek upayogamay chhe tevo draShTi, gnAn ne chAritramAn Avavo te sansiddhi chhe, AtmAnAn samyak gnAn-shraddhAn ane chAritra pragaT thatAn AtmAnI siddhi-prApti thAy chhe ane te sansiddhi chhe.

shrI jayasenAchAryanI TIkAmAn ‘sansiddhi’ no artha ‘rAdhan’ karyo chhe. mULamAn to ‘rAdh’ kahevun chhe. bhagavAn AtmA chaitanyamahAprabhu jevo chhe tevun enun gnAn-shraddhAn thavun ane temAn ja ramaNatArUp chAritranun pragaT thavun te rAdh nAm rAdhan chhe. ene ja AtmAnI sevA ane ArAdhan kahe chhe.

are! anAdithI eNe rAganI sevA karI, paN shuddha Atmatattvanun sevan na karyun. ahA! te mahA aparAdh chhe.

ahA! AtmA shuddha chidAnandaghan ek jANavAdekhavAnA upayogasvarUp mAtra chhe. tenAn gnAn-shraddhAn karI temAn ja sthiratA karavI e shuddha AtmAnI siddhi athavA sAdhananun nAm ‘rAdh’ chhe. darshan-gnAnamAn shuddha AtmA jaNAyo te enI siddhi chhe ane te ja rAdh chhe.

have kahe chhe- ‘jene te rAdh nathI te AtmA sAparAdh chhe ane jene te rAdh chhe te AtmA niraparAdh chhe.’

juo, bhagavAnanI pujA, bhakti ItyAdi je rAg chhe te, pUrNa vItarAgatA na thAy


PDF/HTML Page 2969 of 4199
single page version

tyAn sudhI, jo ke dharmInI draShTi rAg par nathI chhatAn dharmIne AvyA vinA raheto nathI. ashubhathI bachavA te bhAvo tene heyabuddhie Ave chhe, chhatAn te chhe aparAdh.

prashna– jo em chhe to tene kem karavo? uttara– bhAI! karavAnI to vAt ja kyAn chhe? e to ashubh vanchanArthe evo shubhabhAv tene Ave chhe bas. (samakitI ene kare chhe em chhe nahi).

A nALiyer hoy chhe ne? enI uparanAn chhAlAn te shrIphaL nathI, je kAchalI chhe te paN shrIphaL nathI ane andar goLA uparanI je rAtaD chhe te paN shrIphaL nathI. shrIphaL to andar je mITho, saphed goLo chhe te chhe. tem A sharIr chhe te chhAlAn chhe, ane dravyakarma chhe te kAchalInA sthAne chhe tathA shubhAshubhabhAv te rAtaD chhe. e badhAyathI bhinna andar atIndriy gnAn ne Anandano pinD chhe te AtmA chhe. ahA! AvA AtmAnI ArAdhanA- sevA-sAdhanA te rAdh chhe jene te rAdh nathI. te AtmA sAparAdh chhe ane jene te rAdh chhe te niraparAdh chhe.

bhAI! param mahimAvant evI tArI chIjanI tane khabar nathI. bhagavAn kahe chhe- tun pUraN gnAn, darshan, sukh, vIrya Adi anant guNathI bharelo gnAnAnand-lakShmIno bhanDAr chho. ahA! tArAmAn atIndriy gnAn pUraN bharelun chhe. tArI ek ek gnAnanI paryAyano koI achintya apAr mahimA chhe; ne evI anant paryAyono pinD tun bhagavAn AtmA chho. ahA! tArA mahimAnI shI vAt! (bhagavAn kevaLI paN te pUraN kahI shake nahi evo eno apAr mahimA chhe). ahIn kahe chhe-evA apAr mahimAvant Atmadravyanun sevan karavun te rAdh chhe. jene te rAdh nathI te sAparAdh chhe, ane jene te rAdh chhe te niraparAdh chhe.

have kahe chhe- ‘je sAparAdh chhe tene bandhanI shankA thAy chhe mATe te svayam ashuddha hovAthI anArAdhak chhe; ane je niraparAdh chhe te nishank thayo thako potAnA upayogamAn lIn hoy chhe tethI tene bandhanI shankA nathI, mATe “shuddha AtmA te ja hun chhun”-evA nishchayapUrvak vartato thako samyagdarshan, gnAn, chAritra ane tapanA ek bhAvarUp nishchay ArAdhanAno ArAdhak ja chhe.’

joyun? je sAparAdh chhe tene bandhanI shankA thAy chhe. mATe te svayam ashuddha chhe tethI anArAdhak chhe. rAg-vyavahAr chhe te ashuddha chhe. ane te ashuddha mArI chIj chhe em je mAne chhe te ashuddhano ArAdhak thAy chhe. mATe te AtmAno anArAdhak ja chhe.

ane je niraparAdh chhe te nishank chhe. te potAnA upayogamAn lIn thAy chhe. dharmI potAnA gnAnadarshanamay AtmAmAn lIn chhe. tene je rAg Ave chhe tene mAtra te


PDF/HTML Page 2970 of 4199
single page version

jANe chhe. rAg chhe mATe jANe chhe em nahi, potAnA sahaj sAmarthya vaDe ja gnAn rAgane jANe chhe. svane ne parane-rAgane jANavun e gnAnanun sahaj sAmarthya chhe.

ek vAr charchA thayelI temAn sAmevALA kahe ke-lokAlok chhe to kevaLagnAn tene jANe chhe. tyAre kahyun-bhAI! em nathI. kevaLagnAnanI paryAy potAthI ja chhe. te paryAy sahaj potAnA sAmarthyathI pragaT thaI chhe; lokAlokanI sattA chhe mATe jANavAnI (kevaLagnAnanI) paryAy utpanna thaI chhe em nathI. (lokAlok to anAdithI chhe, ne kevaLagnAn svAshraye navun pragaTe chhe).

ahAhA....! nirmaLAnandano nAth prabhu AtmA chhe. ahIn kahe chhe-emAn jA ne prabhu! tyAn tane goThashe, tyAn tane ruchashe; kemake te ekalo AnandathI bharelo chhe.

paN A badhAthI (kunTumb AdithI) nivRutti thAy tyAre ne? bhAI! e badhAthI to nivRutta ja chho; kemake e badhAn kayAn tArAmAn chhe. sAchI nivRutti to tun rAganI bhAvanAthI nivRutta thAy tyAre thAy. are! digambar dravyalingI muni thaIne bahArathI to ten anantavAr nivRutti lIdhI, paN rAgabuddhi, anshabuddhi maTI nahi ne dravyadraShTi karI nahi. tethI tun aparAdhI ja rahyo. bhAI! dravyadraShTi karI shuddha AtmasvarUpamAn lIn thaI rahevun-e ek ja sukhano upAy chhe. bAkI to badhun thothAn chhe. samajANun kAI...?

ahIn kahe chhe-dharmI nishank thayo thako potAnA upayogamAn lIn thAy chhe. tene bandhanI shankA thatI nathI. kyAthi thAy? svarUpamAn lIn thaI rahe tene bandhanI shankA kevI? ahA! ‘shuddha AtmA ja hun chhun’ -evA nishchayapUrvak vartato te darshan, gnAn, chAritra ne tapanA ekabhAvarUp nishchay ArAdhanAno ArAdhak ja chhe. juo, nishchay ArAdhanA ekabhAvarUp eTale vItarAgabhAvarUp-AnandabhAvarUp-chaitanyabhAvarUp chhe. AtmAnAn darshan, gnAn, chAritra ne tap e badhA vItarAgabhAvarUp ekabhAvarUp chhe. ahA! shuddha chaitanyamAn lIn thaI pratapavun te tap chhe; ane te ja upavAs. ‘upavasati Iti upavAsa’ AtmAnI samIp vasavun te upavAs chhe. lyo, A sivAy bAkI badhA apavAs eTale mAThA vAs chhe. samajANun kAI...?

A pramANe jene nirmaL ratnatray pragaT thayAn chhe te dharmI jIv ekabhAvarUp nishchay ArAdhanAno ArAdhak ja chhe.

have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe-

* kaLash 187 shlokArtha uparanun pravachan *

‘सापराधः’ sAparAdh AtmA ‘अनवरतम्’ nirantar ‘अनन्तैः’ anant pudgal paramANurUp karmothI ‘बध्यते’ bandhAy chhe; ‘निरपराधः’ niraparAdh AtmA ‘बन्धनम्’ bandhanane ‘जातु’ kadApi ‘स्पृशति न एव’ sparshato nathI ja.


PDF/HTML Page 2971 of 4199
single page version

shun kIdhun? sAparAdh eTale shuddha ek nityAnand-chidAnand prabhu AtmAne chhoDIne je puNya-pApanA bhAvane potAnA mAne chhe ane enAthI potAne lAbh mAne chhe evo AtmA anant anant pudgalaparamANumay karmothI bandhAy chhe. ahA! je chIj potAnI nathI tene potAnI mAne te prANI chor chhe, aparAdhI chhe. te niyamathI karmo vaDe bandhAy chhe.

parantu niraparAdh eTale rAgarahit je gnAnAnandamay potAnI chIj tenI draShTi karI temAn ja je jIv rame chhe tene kadApi bandhan thatun nathI. ahAhA! ashuddha upayogarUp puNya- pApanA bhAvathI rahit je shuddha upayogI chhe te AtmA niraparAdhI chhe. ene bandhanano kadI sparsha nathI. dharmI jIv potAnI gnAnAnandasvarUp shuddha chaitanyasattAne sparshe chhe, anubhave chhe; paN bandhanane eTale ke je rAgabhAv Ave chhe tene sparshato nathI.

‘अयम’ je sAparAdh AtmA chhe te to ‘नियतम’ niyamathI ‘स्वम अशुद्धं भजन्’ potAne ashuddha sevato thako ‘सापराधः’ sAparAdh chhe; ‘निरपराधः’ niraparAdh AtmA to ‘साधु’ bhalI rIte ‘शुद्धात्मसेवी भवति’ shuddha AtmAno sevanAr hoy chhe.

juo, dayA, dAn, pujA, bhakti ItyAdi shubharAganI sevanA chhe te ashubhanI jem ja ashuddhanI sevanA chhe. ahA! A rIte potAne ashuddha sevato thako AtmA sAparAdh chhe, gunhegAr chhe. jyAre je niraparAdh chhe te to bhalI bhAnti jevun AtmAnun shuddha ek chinmAtra svarUp chhe tevA svarUpano sevanAr chhe. ‘bhalI bhAnti’ eTale jevI chIj shuddha gnAnAnandasvarUp chhe evI ja tene samIchInapaNe dharmAtmA anubhave chhe. dravyadraShTi vaDe je shuddhane anubhave chhe te niraparAdhI chhe. potAnI sattAmAn ja magna chhe te niraparAdhI chhe.

aho! santoe ati spaShTa ghoShaNA karI chhe ke-je AtmA puNya-pApanA ashuddha bhAvanun sevan kare chhe te aparAdhI-gunhegAr chhe, ane te nirantar karmathI bandhAy chhe. ane je AtmA puNya-pApathI rahit shuddha ek chaitanyanA upayogamay, pUraN gnAn, pUraN Anand ItyAdi anant shaktiothI bharelo, sadA ekarUp, bhUtArtha shuddha chidaghan AtmAne ‘sAdhu’ nAm samIchInapaNe-jevI chIj chhe tene te pramANe ja jANIne-enI sevanA kare chhe te niraparAdhI chhe ne tene bandhan thatun nathI; te bandhanane-rAgane sparshato nathI. AvI vAt chhe! samajANun kAI...?

have prashna jarA uThayo chhe te khUb shAntithI sAmbhaLavA jevo chhe. ahIn vyavahAranayane avalambanAr tarka kare chhe ke-

‘evo shuddha AtmAnI upAsanAno prayAs (mahenat) karavAnun shun kAm chhe?’ juo, kharekhar to puNya-pAparahit nij shuddha chaitanyarUp AtmAnI ekanI ja sevanA te dharma chhe, sAdhan chhe, mokShano upAy chhe. have enI sAthe dharmI ne je


PDF/HTML Page 2972 of 4199
single page version

pratikramaN Adino shubharAg Ave chhe tene vyavahArathI amRutakumbh kahevAmAn Avel chhe. shun kIdhun? jene andar shuddhopayogarUp amRutano svAd Avyo chhe evA jIvanA shubharAgane vyavahArathI amRutakumbh kahyo chhe. A upachAr chhe. agnAnInA shubharAgamAn e upachAr paN sambhavit nathI.

juo, shubharAg kAI kharekhar amRut chhe em nathI; kharekhar to e jher ja chhe. parantu amRutasvarUp-AnandasvarUp AtmAnA svAdiyA jIvane, paryAyamAn shuddha AtmAnI paripUrNa prApti na thAy tyAn sudhI AvA shubhabhAv Ave chhe ane shAstromAn tene upachArathI amRut kahevAmAn Avel chhe. have ahIn vyavahAranayAvalambI vyavahArane avalambIne tarka kare chhe ke-

‘shuddha AtmAnI upAsanAno prayAs karavAnun shun kAm chhe?’ em ke prathamathI ja shuddha AtmAnI sevA karavI, tenA shraddhAn-gnAn karI temAn ja Tharavun-e kriyAothI shun kAm chhe? tenun kAraN kahe chhe-

‘kAraN ke pratikramaN AdithI ja AtmA niraparAdh thAy chhe; kemake sAparAdhane je apratikramaN Adi chhe te, aparAdhane dUr karanArAn nahi hovAthI, viShakumbh chhe, mATe je pratikramaN Adi chhe te, aparAdhane dUr karanArAn hovAthI amRutakumbh chhe.’

juo, vyavahAranayAvalambI shun dalIl kare chhe? ke agnAnIne je apratikramaNAdi ashubhabhAv chhe te viShakumbh-jherano ghaDo ja chhe, kemake te aparAdhane dUr karanArA nathI; parantu je shubharAgarUp pratikramaNAdi chhe te amRutakumbh chhe kemake te aparAdhane dUr karanAr chhe. shubhabhAvanI kriyAthI apratikramaNAdi je ashubhabhAv-pApabhAv teno nirodh thAy chhe em kahe chhe. ahA! shubharAg vaDe apratikramaNAdi ashubhabhAvathI-pApathI pAchhA pharavun te amRut chhe em shAstramAn kahyun chhe em kahe chhe. Am jo shubhabhAvathI AtmA niraparAdh thAy chhe to shuddhAtmasevanAthI shun kAm chhe? -em te dalIl kare chhe. enI dalIl samajAy chhe ne!

vAt em chhe ke-hun gnAn ne Anandano kand prabhu AtmA chhun, ane A dayA, dAn AdinA vikalpo je uThe chhe te jher chhe em jene antarangamAn svAnubhavamanDit shraddhA pragaT thaI chhe evA dharmInA shubhane vyavahArathI Arop daIne shAstramAn amRut kahyun chhe. jene nishchay nirvikalpa amRutano svAd chhe tenA rAgane vyavahArathI amRut kahyun chhe e vAtane AgaL karIne vyavahArAvalambI (agnAnI) kahe chhe-juo! ahIn shubharAgane amRut kahyun chhe ke nahi? enA samarthanamAn te vyavahArane kahenArA AchArasUtramAnthI gAthAo kahe chhe ke-


PDF/HTML Page 2973 of 4199
single page version

अप्पडिकमणमप्पडिसरणं अप्पडिहारो अधारणा चेव।
अणियत्ती य अणिंदागरहासोही य विसकुंभो।।
१।।
पडिकमणं पडिसरणं परिहारा धारणा णियत्ती य।
णिंदा गरहा सोही अट्ठविहो अभयकुंभो दु।।
२।।

artha– apratikramaN, apratisaraN, aparihAr, adhAraNA, anivRutti, anindA, agarhA ne ashuddhi-e (ATh prakArano) viShakumbh arthAt jherano ghaDo chhe. 1.

pratikramaN, pratisaraN, parihAr, dhAraNA, nivRutti, nindA, garhA ane shuddhi-e ATh prakArano amRutakumbh chhe.

pratikramaNa– pUrve karelA doShanun-pApanun nirAkaraN karavun-evo je shubhabhAv chhe te pratikramaN chhe. nishchayanA anubhavanArane-dharmI puruShane Avun pratikramaN hoy chhe ane tene shAstramAn upachArathI amRut kahelun chhe. ahA! teno pakSha laI ne ahIn agnAnI kahe chhe ke- tame to AtmA trikAL shuddha chhe, te ekanI-shuddhanI shraddhA karo ane shuddhanI ja sevA karo em andar laI jAo chho paN A pratikramaNAdi shubhabhAv chhe te pApane ashubhane TALe chhe; mATe pahelAn e to karavA do.

tene kahIe chhIe-bhAI! shubharAgarUp pratikramaN je gnAnIne hoy chhe. te vAstavamAn to jher ja chhe. e to upachArathI ene amRut kahyun chhe. ane agnAnIne to e upachArey kyAn chhe? ene to e ekalun jher ja chhe.

pratisaraNa– samyaktvAdi guNomAn preraNA te shubharAgarUp pratisaraN chhe. hun ek shuddha chinmAtra chhun-em anubhav karavo-ItyAdi vikalpa dharmIne Ave chhe te pratisaraN chhe. gnAnInA AvA vikalpane upachArathI amRut kahel chhe. nishchayathI te chhe to jher, paN nirmaL amRutarUp pariNatino sahachar jANI tene upachArathI amRut kahevAmAn Avel chhe. mATe tene vAstavamAn dharma-amRut na jANavun. agnAnIne to eno mithyA pakSha thaI gayo chhe.

parihAra– mithyAtva ane rAg-dveSh Adi doShonun nivAraN karavun. evo je shubhabhAv te parihAr chhe. dharmInA AvA shubhabhAvane Arop ApIne amRutakumbh kahyo chhe. teno pakSha laIne A (vyavahArAvalambI) kahe chhe ke-shAstramAn amRutakumbh kahyo chhe. vAstavamAn to shubh-upayog jher ja chhe.

dhAraNA– Namo arihantANan, Namo siddhANan, Namo AIriyANan, Namo uvajjhAyANan, Namo loe savvasAhUNan-em panchaparameShThInun smaraN karavun - e shubhabhAv dhAraNA chhe. panchanamaskAr Adi mantra, OM Adi mantro - em mantro ghaNA chhe ne? enun chintvan Adi shubharAg dharmIne hoy chhe. tene shAstramAn upachArathI amRutakumbh kahyo chhe.


PDF/HTML Page 2974 of 4199
single page version

Atma - anubhavathI apekShAe kharekhar te jher chhe; paN eno (AtmAnubhavano) sahachar jANI tene Arop ApIne vyavahArathI amRutakumbh kahyo chhe. have eno pakSha karIne A kahe chhe ke - shubhathI ashubh maTe chhe mATe pratham shubh karavun joIe, tene shrIguru kahe chhe -

bhAI! sAmbhaL! vItarAgano mArag vItarAgabhAvathI utpanna thAy chhe, rAgathI nahi. tathApi bAhyadravyanun - chAhe te bAhyadravya jinabimb ho, sAkShAt jin bhagavAn ho ke panchaparameShThI ho - Alamban letAn dharmIne je shubharAg utpanna thAy chhe tene vyavahArathI jinavANImAn amRutakumbh kahyo chhe, paN nishchayathI te jher chhe. vItarAgabhAvanI pragaTatA vinA dharmanI utpatti, sthiti, vRuddhi ne pUraNatA kadIy sambhavit nathI. bhAI! em to bhagavAnanA samosaraNamAn jaIne maNiratnanA dIvA, hIrAnA thAL ane kalpavRukShanAn phUl laI ne ten bhagavAnanI anantavAr pUjA karI chhe. paN tethI shun? parAvalambI shubhanun lakSha chhoDI sva-Ashraye pariNamyA vinA dharmanI utpatti thatI ja nathI.

nivRutti– viShay-kaShAyarUp ashubhathI haThI shubhamAn Avavun te nivRutti chhe. jene antaramAn shuddha nishchayano anubhav chhe te dharmIne Avo shubhabhAv hoy chhe ane tene vyavahArathI amRut kahel chhe. strI-kuTumb parivAr, dhanasampatti AbarU ItyAdinA mamatAnA pApabhAvamAn vartatA chittane haThAvI devun te shubhabhAv chhe. agnAnIno Avo shubhabhAv ekalun jher chhe ane samakitInA evA shubhabhAvane vyavahArathI amRut kahyun chhe topaN nishchayathI te jher chhe.

jem chokhAnI borInun vajan paN chokhAnI bhegun karavAmAn Ave chhe. paN e borInun bAradAn kAI chokhA nathI. chokhA ne bAradAn be bhinna ja chhe. tem bhagavAn AtmA sva-Ashraye pragaT thayelA atIndriy Anandano anubhav kare chhe te dharma chhe ane je rAg Ave chhe te dharma nathI, te bAradAnanI jem bhinna ja chhe. tene dharma pariNatino sahachar jANI upachArathI amRut kahe chhe paN chhe to e bAradAnanI jem bhinna ja; e kAI dharma nathI. bApu! vItarAgano mArag mahA alaukki chhe; ane te vItarAgatAthI ja utpanna thAy chhe. vItarAgasvarUp - jinasvarUp bhagavAn AtmA chhe; teno Ashray karavAthI jeTalo vItarAgabhAv thayo te dharma chhe, amRut chhe ane temAn kamI rahetAn parAvalambI jeTalo shubharAg rahyo te nishchayathI jherano ghaDo chhe. AvI vAt chhe. samajANun kAI...?

nindA– AtmasAkShIpUrvak doShone pragaT karavA. ashubhabhAv AvI gayo hoy to tenI nindA karavI ke - are! A shun? Avo pApano bhAv AvI gayo! A pramANe AtmasAkShIe doShonI nindA karavI-e shubhabhAv nindA chhe. te samakitIne hoy chhe. vAstavamAn te atIndriy AnandarUpI amRutanA svAdathI viparIt chhe topaN sahachar jANI tene vyavahArathI amRut kahevAmAn Avel chhe. paN te nishchaye amRut nathI.


PDF/HTML Page 2975 of 4199
single page version

samayasAr gAthA 11mAn (bhAvArthamAn) kahyun chhe ke vyavahArano je pakSha chhe tenun phaL bandhan- sansAr ja chhe.

garhA– gurunI sAkShIe doShone pragaT karavA, potAne je koI pApakarma thayun hoy te ati nichchhalabhAve guru pAse jaIne jAher karavun-evo shubhabhAv garhA chhe. samakitIne evo shubhabhAv hoy chhe ene upachArathI amRut kahIe topaN vAstavamAn te dharma nathI, amRut nathI.

shuddhi– je pApakarma thayun hoy tenun prAyashvit levun - evo je shubhabhAv chhe te shuddhi chhe. Avo shubhabhAv samakitIne hoy chhe paN te dharma nathI; upachArathI ene amRut kahevAmAn Avel chhe e judI vAt chhe, paN nishchayathI e dharma nathI.

juo, A ATh bolane vyavahAranA shAstromAn amRut kahyA chhe eTale shiShye te vAtane mukhya karIne kahyun ke - tame prathamathI ja AtmAnI draShTi karo, samyagdarshan karo, AtmAnubhav karo em kaho chho, paN amane pahelAn ashubh je vaDe TaLe te shubhane to karavA do. shubhathI ashubh to TaLe chhe ne? enA uttaramAn nishchayanayanI pradhAnatAthI AchAryadev have gAthAo dvArA samAdhAn kare chhe.

[pravachan nan. 362 thI 364 (chAlu) * dinAnk 10-6-77 thI 12-6-77]
×

PDF/HTML Page 2976 of 4199
single page version

gAthA 306 – 307
पडिकमणं पडिसरणं परिहारो धारणा णियत्ती य।
णिंदा गरहा सोही अट्ठविहो होदि विसकुंभो।। ३०६।।
अप्पडिकमणमप्पडिसरणं अप्परिहारो अधारणा चेव।
अणियत्ती य अणिंदागरहासोही अमयकुंभो।। ३०७।।
प्रतिक्रमणं प्रतिसरणं परिहारो धारणा निवृत्तिश्च।
निन्दा गर्हा शुद्धिः अष्टविधो भवति विषकुम्भः।। ३०६।।
अप्रतिक्रमणमप्रतिसरणमपरिहारोऽधारणा चैव।
अनिवृत्तिश्चानिन्दाऽगर्हाऽशुद्धिरमृतकुम्भः ।।
३०७।।
pratikramaN, ne pratisaraN, vaLI pariharaN, nivRutti, dhAraNA,
vaLI shuddhi, nindA, garhaNA–e aShTavidh viShakumbh chhe. 306.
aNapratikramaN, aNapratisaraN, aNapariharaN, aNadhAraNA,
anivRutti, aNagarhA, anindra, ashuddhi–amRutakumbh chhe. 307.

gAthArtha– [प्रतिक्रमणम्] pratikramaN, [प्रतिसरणम्] pratisaraN, [परिहारः] parihAr, [धारणा] dhAraNA, [निवृत्तिः] nivRutti, [निन्दा] nindA, [गर्हा] garhA [च शुद्धिः] ane shuddhi- [अष्टविधः] e ATh prakArano [विषकुम्भः] viShakumbh [भवति] chhe (kAraN ke emAn kartApaNAnI buddhi sambhave chhe).

[अप्रतिक्रमणम्] apratikramaN, [अप्रतिसरणम्] apratisaraN, [अपरिहारः] aparihAr, [अधारणा] adhAraNA, [अनिवृत्तिः च] anivRutti, [अनिन्दा] anindA, [अगर्हा] agarhA [च एव] ane [अशुद्धिः] ashuddhi- [अमृतकुम्भः] e amRutakumbh chhe (kAraN ke emAn kartApaNAno niShedh chhe-kAI karavAnun ja nathI, mATe bandh thato nathI).

TIkA– pratham to je agnAnIjanasAdhAraN (arthAt agnAnI lokone sAdhAraN evAn) apratikramaNAdi chhe teo to shuddha AtmAnI siddhinA abhAvarUp svabhAvavALAn hovAne lIdhe svayamev aparAdharUp hovAthI viShakumbh ja chhe; temano vichAr karavAnun shun


PDF/HTML Page 2977 of 4199
single page version

prayojan chhe? (teo to pratham ja tyAgavAyogya chhe.) ane je dravyarUp pratikramaNAdi chhe teo sarva aparAdharUpI viShanA doShone ghaTADavAmAn (-krame krame maTADavAmAn) samartha hovAthI amRutakumbh chhe (em vyavahAr AchArasUtramAn kahyun chhe) topaN pratikramaN-apratikramaNAdithI vilakShaN evI apratikramaNAdirUp trIjI bhUmine nahi dekhanAr puruShane te dravyapratikramaNAdi (aparAdh kApavArUp) potAnun kArya karavA asamartha hovAne lIdhe vipakSha kArya (arthAt bandhanun kArya) karatAn hovAthI viShakumbh ja chhe. je apratikramaNAdirUp trIjI bhUmi chhe te, svayam shuddhAtmAnI siddhirUp hovAne lIdhe sarva aparAdharUpI viShanA doShone sarvathA naShTa karanArI hovAthI, sAkShAt svayam amRutakumbh chhe ane e rIte (te trIjI bhUmi) vyavahArathI dravyapratikramaNAdine paN amRutakumbhapaNun sAdhe chhe. te trIjI bhUmithI ja AtmA niraparAdh thAy chhe. tenA (arthAt trIjI bhUminA) abhAvamAn dravyapratikramaNAdi paN aparAdh ja chhe. mATe, trIjI bhUmithI ja niraparAdhapaNun chhe em Thare chhe. tenI prApti arthe ja A dravyapratikramaNAdi chhe. Am hovAthI em na mAno ke (nishchayanayanun) shAstra dravyapratikramaNAdine chhoDAve chhe. tyAre shun kare chhe? dravyapratikramaNAdithI chhoDI detun nathI (- aTakAvI detun nathI, santoSh manAvI detun nathI); te sivAy bIjun paN, pratikramaN- apratikramaNAdithI agochar apratikramaNAdirUp, shuddha AtmAnI siddhi jenun lakShaN chhe evun, ati duShkar k kkarAve chhe. A shAstramAn ja AgaL kaheshe ke- *कम्मं जं पुव्वकयं सुहासुहमणेयवित्थरविसेसं। तत्तो णियत्तदे अप्पयं तु जो सो पडिक्कमणं।। (artha-anek prakAranA vistAravALAn je pUrve karelAn shubhAshubh karma chhe temanAthI je potAnA AtmAne nivartAve chhe te AtmA pratikramaN chhe.) vagere.

bhAvArtha– vyavahAranayAvalambIe kahyun hatun ke-“lAgelA doShonun pratikramaN Adi karavAthI ja AtmA shuddha thAy chhe, to pachhI prathamathI ja shuddha AtmAnA Alambanano khed karavAnun shun prayojan chhe? shuddha thayA pachhI tenun Alamban thashe; pahelethI ja Alambanano khed niShphaL chhe.” tene AchArya samajAve chhe ke-je dravyapratikramaNAdik chhe te doShanAn maTADanArAn chhe, topaN shuddha AtmAnun svarUp ke je pratikramaNAdithI rahit chhe tenA Alamban vinA to dravyapratikramaNAdik doShasvarUp ja chhe, doSh maTADavAne samartha nathI; kAraN ke nishchayanI apekShA sahit ja vyavahAranay mokShamArgamAn chhe, kevaL vyavahArano ja pakSha mokShamArgamAn nathI, bandhano ja mArga chhe. mATe em kahyun chhe ke-agnAnIne ja apratikramaNAdik chhe te to viShakumbh chhe ja; temanI to vAt ja shI? parantu vyavahArachAritramAn je pratikramaNAdik kahyAn chhe te paN nishchayanaye viShakumbh ja chhe, kAraN ke AtmA to pratikramaNAdikathI rahit, shuddha, apratikramaNAdisvarUp ja chhe. _________________________________________________________________ * juo gAthA 383-38p; tyAn nishchayapratikramaN vagerenun svarUp kahyun chhe.


PDF/HTML Page 2978 of 4199
single page version

अतो हताः प्रमादिनो गताः सुखासीनतां
प्रलीनं चापलमुन्मूलितमालम्बनम्।
आत्मन्येवालानितं च चित्त–
मासम्पूर्णविज्ञानघनोपलब्धेः ।।
१८८।।
(वसन्ततिलका)
यत्र प्रतिक्रमणमेव विषं प्रणीतं
तत्राप्रतिक्रमणमेव सुधा कुतः स्यात्।
तत्किं प्रमाद्यति जनः प्रपतन्नधोडधः
किं नोर्ध्वमूर्ध्वमधिरोहति निष्प्रमादः।।
१८९।।

have A kathananA kaLasharUpe kAvya kahe chhe- shlokArtha–

[अतः] A kathanathI, [सुख–आसीनतां गताः] sukhe beThelA (arthAt

eshaArAm karatA) [प्रमादिनः] pramAdI jIvone [हताः] hat kahyA chhe (arthAt mokShanA tadna anadhikArI kahyA chhe), [चापलम् प्रलीनम्] chApalyano (-vichAr vinAnA kAryano) pralay karyo chhe (arthAt AtmabhAn vinAnI kriyAone mokShanA kAraNamAn gaNI nathI), [आलम्बनम् उन्मूलितम्] Alabannane ukheDI nAkhyun chhe (arthAt samyagdraShTinA dravyapratikramaN vagerene paN nishchayathI bandhanun kAraN gaNIne hey kahyAn chhe), [आसम्पूर्ण– विज्ञान–घन–उपलब्धेः] jyAn sudhI sampUrNa vignAnaghan AtmAnI prApti na thAy tyAn sudhI [आत्मनि एव चितम् आलानितं च] (shuddha) AtmArUpI thAmbhale ja chittane bAndhyun chhe (- vyavahAranA AlambanathI anek pravRuttiomAn chitta bhamatun hatun tene shuddha chaitanyamAtra AtmAmAn ja lagADavAnun kahyun chhe kAraN ke te ja mokShanun kAraN chhe). 188.

ahIn nishchayanayathI pratikramaNAndikane viShakumbh kahyAn ane apratikramaNAdikane amRutakumbh kahyAn tethI koI UlaTun samajI pratikramaNAdikane chhoDI pramAdI thAy to tene samajAvavAne kaLasharUp kAvya kahe chhe-

shlokArtha– [यत्र प्रतिक्रमणम् एव विषं प्रणीतं] (are! bhAI,) jyAn pratikramaNane ja viSh kahyun chhe, [तत्र अप्रतिक्रमणम् एव सुधा कुतः स्यात्] tyAn apratikramaN amRut kyAthi hoy? (arthAt na ja hoy.) [तत्] to pachhI [जनः अधः अधः प्रपतन् किं प्रमाद्यति] mANaso nIche nIche paDatA thakA pramAdI kAn thAy chhe? [निष्प्रमादः] niShpramAdI thayA thakA [ऊर्ध्वम् ऊर्ध्वम् किं न अधिरोहति] Unche Unche kAn chaDatA nathI?

bhAvArtha– agnAnAvasthAmAn je apratikramaNAdik hoy chhe temanI to vAt ja shI? ahIn to, shubhapravRuttirUp dravyapratikramaNAdino pakSha chhoDAvavA mATe temane


PDF/HTML Page 2979 of 4199
single page version

(पृथ्वी)
प्रमादकलितः कथं भवति शुद्धभावोऽलसः
कषायभरगौरवादलसता प्रमादो यतः।
अतः स्वरसनिर्भरे नियमितः स्वभावे भवन्
मुनिः परमशुद्धतां व्रजति मुच्यते वाऽचिरात्।। १९०।।
(शार्दूलविक्रीडित)
त्यक्त्वाऽशुद्धिविधायि तत्किल परद्रव्यं समग्रं स्वयं
स्वद्रव्ये रतिमेति यः स नियतं सर्वापराधच्युतः।
बन्धध्वंसमुपेत्य नित्यमुदितः स्वज्योतिरच्छोच्छल–
च्चैतन्यामृतपूरपूर्णमहिमा शुद्धो भवन्मुच्यते।। १९१।।

(dravyapratikramaNAdine) to nishchayanayanI pradhAnatAthI viShakumbh kahyAn chhe kAraN ke teo karmabandhanAn ja kAraN chhe, ane pratikramaN-apratikramaNAdithI rahit evI trIjI bhUmi, ke je shuddha AtmasvarUp chhe tem ja pratikramaNAdithI rahit hovAthI apratikramaNAdirUp chhe, tene amRutakumbh kahI chhe arthAt tyAnA apratikramaNAdine amRutakumbh kahyAn chhe. trIjI bhUmimAn chaDAvavA mATe A upadesh AchAryadeve karyo chhe. pratikramaNAdine viShakumbh kahyAn sAmbhaLIne jeo UlaTA pramAdI thAy chhe temanA viShe AchAryadev kahe chhe ke-‘A mANaso nIchA nIchA kem paDe chhe? trIjI bhUmimAn UnchA UnchA kem chaDatA nathI?’ jyAn pratikramaNane viShakumbh kahyun tyAn tenA niShedharUp apratikramaN ja amRutakumbh hoI shake, agnAnInun nahi. mATe je apratikramaNAdi amRutakumbh kahyAn chhe te agnAnInAn apratikramaNAdi na jANavAn, trIjI bhUminAn shuddha AtmAmay jANavAn. 189.

have A arthane draDh karatun kAvya kahe chhe- shlokArtha– [कषाय–भर–गौरवात् अलसता प्रमादः] kaShAyanA bhAr vaDe bhAre hovAthI ALasupaNun te pramAd chhe; [यतः प्रमादकलितः अलसः शुद्धभावः कथं भवति] tethI e pramAdayukta ALasabhAv shuddhabhAv kem hoI shake? [अतः स्वरसनिर्भरे स्वभावे नियमितः भवन् मुनिः] mATe nij rasathI bharelA svabhAvamAn nishchaL thato muni [परमशुद्धतां व्रजति] param shuddhatAne pAme chhe [वा] athavA [अचिरात् मुच्यते] shIghra- alpa kALamAn (karmabandhathI) chhUTe chhe.

bhAvArtha–pramAd to kaShAyanA gauravathI thAy chhe mATe pramAdIne shuddha bhAv hoy nahi. je muni udyamathI svabhAvamAn pravarte chhe te shuddha thaIne mokShane pAme chhe. 190.

have, mukta thavAno anukram darshAvatun kAvya kahe chhe- shlokArtha– [यः किल अशुद्धिविधायि परद्रव्यं तत् समग्रं त्यक्तवा] je puruSh


PDF/HTML Page 2980 of 4199
single page version

(मन्दाक्रान्ता)
बन्धच्छेदात्कलयदतुलं मोक्षमक्षय्यमेत–
न्नित्योद्योतस्फुटितसहजावस्थमेकान्तशुद्धम् ।
एकाकारस्वरसभरतोऽत्यन्तगम्भीरधीरं
पूर्ण ज्ञानं ज्वलितमचले स्वस्य लीनं महिम्नि।। १९२।।

kharekhar ashuddhatA karanArun je paradravya te sarvane chhoDIne [स्वयं स्वद्रव्ये रतिम् एति] pote potAnA svadravyamAn lIn thAy chhe, [सः] te puruSh [नियतम्] niyamathI [सर्व–अपराध– च्युतः] sarva aparAdhothI rahit thayo thako, [बन्ध–ध्वंसम् उपेत्य नित्यम् उदितः] bandhanA nAshane pAmIne nitya-udit (sadA prakAshamAn) thayo thako, [स्व–ज्योतिः–अच्छ– उच्छलत्–चैतन्य–अमृत–पूर–पूर्ण–महिमा] svajyotithI (potAnA svarUpanA prakAshathI) nirmaLapaNe UchhaLato je chaitanyarUp amRutano pravAh tenA vaDe pUrNa jeno mahimA chhe evo [शुद्धः भवन्] shuddha thato thako, [मुच्यते] karmothI chhUTe chhe-mukta thAy chhe.

bhAvArtha– je puruSh, pahelAn samasta paradravyano tyAg karI nij dravyamAn (AtmasvarUpamAn) lIn thAy chhe, te puruSh sarva rAgAdik aparAdhothI rahit thaI AgAmI bandhano nAsh kare chhe ane nitya udayarUp kevaLagnAnane pAmI, shuddha thaI, sarva karmano nAsh karI, mokShane pAme chhe. A, mokSha thavAno anukram chhe. 191.

have mokSha adhikAr pUrNa karatAn tenA antamangaLarUpe pUrNa gnAnanA mahimAnun (sarvathA shuddha thayelA AtmadravyanA mahimAnun) kaLasharUp kAvya kahe chhe-

shlokArtha– [बन्धच्छेदात् अतुलम् अक्षय्यम् मोक्षम् कलयत्] karmabandhanA chhedathI atul akShay (avinAshI) mokShane anubhavatun, [नित्य–उद्योत–स्फुटित–सहज– अवस्थम्] nitya udyotavALI (jeno prakAsh nitya chhe evI) sahaj avasthA jenI khIlI nIkaLI chhe evun, [एकान्त–शुद्धम्] ekAntashuddha (-karmano mel nahi rahevAthI je atyant shuddha thayun chhe evun), ane [एकाकार–स्व–रस–भरतः अत्यन्त–गम्भीर–धीरम्] ekAkAr (ek gnAnamAtra AkAre pariNamelA) nijarasanI atishayatAthI je atyant gambhIr ane dhIr chhe evun [एतत् पूर्ण ज्ञानम्] A pUrNa gnAn [ज्वलितम्] jaLahaLI UThayun (sarvathA shuddha Atmadravya jAjvalyamAn pragaT thayun); [स्वस्य अचले महिम्नि लीनम्] potAnA achaL mahimAmAn lIn thayun.

bhAvArtha– karmano nAsh karI mokShane anubhavatun, potAnI svAbhAvik avasthArUp, atyant shuddha, samasta gneyAkArone gauN karatun, atyant gambhIr (jeno pAr nathI evun)