PDF/HTML Page 3341 of 4199
single page version
A pramANe jaDamAn je (dAgInA vagere) kArya thAy teno kartA pariNAmI evA te te jaD pudgal paramANuo chhe; te kAryo kartA vinA thayAn chhe em nathI. tem ja sonI Adi jIv teno kartA chhe em paN nathI. AvI vAt chhe! koI (-sonI Adi) em mAne ke te jaDanAn kAryo mArAthI (-potAthI) thayAn chhe to te mUDh agnAnI chhe kemake tenI mAnyatA mithyA chhe. samajANun kAI.....?
A sonI hathoDA vagere sAdhanane grahe chhe em kahIe te vyavahAr chhe. hathoDo Am Uncho thAy te pariNAm chhe ane hathoDAnA paramANu tenun pariNAmI dravya chhe. mATe hathoDAnA paramANu kartA ne hathoDAnun UnchA thavun te te paramANuonun kArya chhe. parantu hathoDo Uncho thAy te sonInun kArya nathI, sonI teno kartA nathI, kemake te sonInA (-jIvanA) pariNAm nathI. A pramANe samaye samaye paramANumAn je pariNAm thAy te tenA kALe tenAthI thAy chhe, te pariNAm enI janmakShaN chhe, bIjo koI teno kartA nathI. Avo ja vastuno svatantra pariNaman-svabhAv chhe.
ahA! AvI pratham vastunA pariNAmanI svatantratA besavI joIe. vastunA pariNAmanI svatantratA bese to te paranA kartApaNAthI khasI hun shuddha ek gnAnasvabhAvI AtmA chhun em draShTi kare; ane em gnAyakasvarUpanI draShTi thAy tyAre hun gnAnabhAvano kartA chhun paN rAganA-vikAranA je pariNAm thAy teno hun kartA nathI em yathArtha bhAn thAy chhe. ahA! dharmI puruSh to rAg thAy teney mAtra jANe ja chhe, tene karato nathI. ‘jANavun’ e enA pariNAm chhe, parantu rAg thAy te enA pariNAm nathI.
aho! jem shashIno-chandrano saphed ujjvaL prakAsh chhe tem bhagavAn AtmAno param shuddha ek gnAnaprakAsh chhe. bas jANavun e enun kArya chhe. paN paranun karavun ke tatsambandhI rAg karavo te enun kArya nathI. paranAn kArya hun karun evI mAnyatA te mithyAtva chhe; ane rAgano kartA paN agnAnI jIv ja thAy chhe. ahIn kahe chhe-agnAnabhAve jIv rAgano kartA ane rAg enun kArya-em bhale ho; paN paranAn kArya jIv kare e traNakALamAn satya nathI. A badhA kAryakaro phUTI nIkaLe chhe ne? bhUkhyAne anAj devun, tarasyAne pANI pAvun, rogIne auShadh devun ityAdi paranAn kArya ame karIe chhIe em e kAryakaro mAne chhe ne? ahIn kahe chhe-bApu! tArI e mAnyatA mithyA chhe kemake paranAn kArya tun (-AtmA) karI shakato ja nathI.
bhAI! ekek paramANu te te kALe thatA potapotAnA pariNAmanA kartA chhe ane te te pariNAm tenun karma chhe. AkAshamAn A plen uDe chhe ne? te tenA chAlakane laIne uDe chhe em nathI, tathA peTrol Adi baLataNane laIne uDe chhe emey nathI. khUb gambhIr vAt chhe bhAI! gati kare evI paramANumAn svatantra (kriyAvatI) shakti chhe. paramANumAn gati
PDF/HTML Page 3342 of 4199
single page version
thAy te A shaktinun kArya chhe. paramANu pote ja potAnI shaktithI gatino kartA chhe. plenanI gatino kartA paN plenanA je te paramANuo chhe, paN plenano chAlak te gatino kartA nathI. aho! A to AchAryadeve bhavya jIvo mATe paramAmRut ghoLyAn chhe. koI A paramAmRutanun pAn kare nahi ane agnAnapUrvakanAn vrat, tap Adi karavA manDI paDe to e to raNamAn pok mUkavA jevun chhe; arthAt ethI kAI lAbh nathI; kemake tene tattvadraShTi nathI.
vaLI je pariNAm jIvane thAy teno te kartA ane teno te bhoktA chhe; paN AhAr-pANI ke auShadhAdi anya vastuno te bhoktA nathI. shilpI-sonI Adi potAnA karmanun phaL je sukhadukh tene te bhogave chhe kemake te te pariNAmathI te ananya chhe; ane tethI tyAn pariNAm-pariNAmIbhAvathI bhoktA-bhogyapaNAno nishchay chhe. A to shilpIno dAkhalo kIdho. have kahe chhe-
‘tevI rIte-AtmA paN, karavAno Ichchhak vartato thako, cheShTArUp (-rAgAdi- pariNAmarUp ane pradeshonA vyApArarUp) evun je AtmapariNAmAtmak karma tene kare chhe tathA dukhasvarUp evun je cheShTArUp karmanun AtmapariNAmAtmak phaL tene bhogave chhe, ane ekadravyapaNAne lIdhe temanAthI ananya hovAthI tanmay (te-may) chhe; mATe pariNAm- pariNAmIbhAvathI tyAn ja kartA-karmapaNAno ane bhoktA-bhogyapaNAno nishchay chhe.’
agnAnI jIv, hun makAn banAvun ne A karun ne te karun-em ichchhA sahit vartato thako, ichchhAnA-rAganA pariNAmano kartA thAy chhe ane te pariNAm tenun karma bane chhe, tathA te ichchhAnun-rAganun phaL je dukh teno te bhoktA chhe, paN makAn-mahel ityAdino te kartAy nathI ne bhoktAy nathI. ahIn paradravyathI potAnA pariNAm bhinna chhe em siddha karavun chhe. jaDanI kriyAno kartA ne bhoktA je AtmAne mAne te mUDh mithyAdraShTi chhe. tem jIvanA shubhAshubh pariNAm thAy tene paradravya kare chhe em mAne tey mUDh mithyAdraShTi chhe.
bhagavAnanAn darshan karatAn jIvane shubh pariNAm thAy chhe tyAn bhagavAnanI pratimAne kAraNe e pariNAm thAy chhe em nathI. bhagavAnanI pratimA kartA ne enA shubhapariNAm kArya-em nathI. te shubhapariNAmano jIv ja kartA chhe ane te pariNAm jIvanun karma chhe. sAkShAt bhagavAn samosaraNamAn birAjatA hoy tyAn Ane je bhakti-stutinA pariNAm thAy te svatantra potAthI thAy chhe, bhagavAnanun emAn kAI kArya nathI. bhAI! Avun vastunun svarUp kaI rIte chhe te jANyA vinA dharma kevI rIte thAy?
shubharAganA phaLamAn jIv puNya bAndhIne svargamAn jAy to tyAn sAmagrIno pAr
PDF/HTML Page 3343 of 4199
single page version
nathI, paN satRuShNa rAgI jIvo tyAn badhA dukhI ja chhe. tyAn jIvane rAg thAy te kAI sAmagrIne laIne nathI paN potAnA kAraNe thAy chhe. bahAramAn sAmagrI pratikUL hoy to je dukh thAy te sAmagrIne laIne nathI paN potAnA rAg-dveShanA pariNAmanun phaL je dukh te potAne potAthI thAy chhe ane teno bhoktA jIv pote chhe.
jIvane je rAganA pariNAm thAy emAn jIv ananya chhe kemake rAganA pariNAm ane AtmAne ekadravyapaNun chhe. tevI rIte tene rAganun phaL je dukh Ave tenAthI paN jIv ananya chhe, tanmay chhe, kemake dukh-pariNAmane ane AtmAne ekadravyapaNun chhe. mATe, kahe chhe, pariNAm-pariNAmIbhAvathI tyAn ja kartAkarmapaNun ane bhoktA-bhogyapaNun hovAno nishchay chhe.
ek bAju kahe ke-shubharAg chhe te jIvanA pariNAm jIvathI ananya chhe ane vaLI bIjI bAju kahe ke-shubharAg chhe te pudgalanA pariNAm chhe, jIvathI anya chhe. have AmAn samajavun shun?
samAdhAna– bhAI! jyAn je apekShAe vAt hoy tene te rIte yathArtha samajavI joIe. shuddha svabhAvanI draShTinI apekShAe rAganA pariNAmane anya kahyA chhe, kemake svabhAv ne svabhAvanI draShTimAn rAg nathI; vaLI pudgalakarmanA nimitte rAg utpanna thAy chhe tethI tene pudgalanA pariNAm kahyA chhe.
parantu agnAnI jIvane anAdithI svabhAvanun bhAn nathI, ne paryAyamAn je rAg thAy chhe tene karmajanya mAne chhe. tene kahyun ke rAg chhe te tArI paryAyamAn thAy chhe ane te paryAy tArAthI ananya chhe mATe tun eno kartA chho, koI par eno kartA nathI. paryAyamAn agnAnIne je mithyAtvAdi pariNAm thAy te tenAthI ananya chhe, judA nathI. paradravyanA pariNAm jem jIvathI atyant bhinna chhe tem rAgAdi pariNAm jIvathI bhinna nathI. tethI jIv potAnA (agnAnamay) bhAvano kartA ne potAnA bhAvano bhoktA chhe e nishchay chhe. AvI vAt chhe. samajANun kAI....? ahA! Am samajIne jIv jyAre antasvabhAvanI sanmukh thAy tyAre tene samyagdarshan pragaT thAy chhe.
have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe-
‘ननु परिणामः एव किल विनिश्चयतः कर्म’ kharekhar pariNAm chhe te ja nishchayathI karma chhe, ane ‘सः परिणामिनः एव भवेत्, अपरस्य न भवति’ pariNAm potAnA
PDF/HTML Page 3344 of 4199
single page version
AshrayabhUt pariNAmInun ja hoy chhe, anyanun nahi (kAraN ke pariNAmo potapotAnA dravyanA Ashraye chhe, anyanA pariNAmano anya Ashray nathI hoto);...........
A shun kIdhun? ke rAg-dveSh-mohanA pariNAm chhe te nishchayathI jIvanun karma chhe kAraN ke pariNAm potAnA AshrayabhUt pariNAmInun ja hoy chhe, anyanun nahi. A sharIranun hAlavun-chAlavun thAy, bhAShA bolAy-te pariNAm chhe ane te nishchayathI pudgal paramANuonun karma chhe; te jIvanun kArya nathI, jIvathI thayelun nathI.
jo em chhe to maDadun kem bolatun nathI? are bhAI! tun pUchhe chhe ke maDadun kem bolatun nathI? to ame pUchhIe chhIe ke jIv kyAn bole chhe? jIv bolato nathI, maDadun paN bolatun nathI. to A bhAShA kevI rIte thAy chhe? A bhAShA bolAy chhe e to bApu! jaD bhAShAvargaNAnun kArya chhe. bhAShAvargaNA bhAShArUpe pariNamI jAy chhe; temAn sharIranAn hoTh, jIbh Adi tathA jIvano vikalpa nimitta ho, paN te jIvanun ke sharIranun kArya nathI; bhAShA bolAy e bhAShAvargaNAnun ja kArya chhe. maDadAnA prasangamAn bhAShA bolAy evI bhAShAvargaNAnI tyAn yogyatA ja hotI nathI ane tethI bhAShA paN bolAtI nathI. bhAShA bolAy ke na bolAy, maDadun hale ke na hale-te te kAryano kartA te te pudgalo chhe, bIjo (-jIv) teno kartA nathI. AvI vAt! samajAy chhe kAI...?
ahIn kahe chhe-kharekhar pariNAm eTale je paryAy chhe te ja nishchayathI karma chhe. jIvane je vikAranA pariNAm thAy te ja jIvanun karma chhe. ahIn agnAnInI vAt chhe. paranA pariNAm thAy te jIvanun karma nathI em parathI bhinna pADI paranun kartApaNun je mAnyun chhe te maTADavAnI A vAt chhe.
ahAhA...! kahe chhe-pariNAm potAnA AshrayabhUt pariNAmInun ja hoy chhe, anyanun nahi. rAgadveSh Adi pariNAm je thAy te tenA AshrayabhUt pariNAmI dravya AtmAnA ja pariNAm chhe, anyanA nahi. vikAranA pariNAm thAy te potAnA ja AshrayabhUt pariNAm chhe. lyo Avun!
ek bAju em kahe ke paranA Ashraye ja (svanA Ashraye nahi) jIvane vikAr thAy chhe; gAthA 272 mAn Ave chhe ke-parAshrito vyavahAr;, svAshrito nishchaya’; ane vaLI ahIn kahe chhe-vikAr thAy te AshrayabhUt pariNAmI AtmAnA ja pariNAm chhe. A te kevI vAt!
bhAI! e to rAg thavAnA kALe jIvanun lakSha par upar jAy chhe arthAt tene parasanmukhatA hoy chhe eTale (sanmukhatAnA arthamAn) paranA Ashraye rAg-vikAr
PDF/HTML Page 3345 of 4199
single page version
thAy chhe em tyAn kahyun chhe; rAg thavAnA kALe svasanmukhatA nathI; bAkI rAganA pariNAm je thAy chhe te to pariNAmI jIvanA Ashraye thAy chhe arthAt te pariNAm jIvanI (paryAyanI) sattAmAn thAy chhe, paranI sattAmAn thatA nathI em ahIn kahevun chhe. vikAr parane Ashraye thAy chhe em kahyun tyAn ‘parano Ashray’ eTale parasanmukhatA samajavI; ane vikAr pariNAmI evA AtmAnA AshrayabhUt chhe em kahyun tyAn vikAr AtmAnI sattAmAn thAy chhe, paranI sattAmAn nahi em samajavun. ahIn kahyun ne ke–‘सः परिणामिनः एव भवेत्, अपरस्य न भवति’ puNya-pAp Adi bhAv pariNAmI evA jIvanA Ashraye arthAt jIvanI sattAmAn thAy chhe, te pariNAm parathI vA paranI sattAmAn thatA nathI.
ahIn to pariNAm AtmAmAn AtmAthI ja thAy chhe em siddha karavun chhe. pariNAm kahetAn vartamAn paryAy te pariNAmI vastu-dravyanA Ashraye ja thAy chhe. pariNAmano Ashray pariNAmI ja chhe, anya nahi; pariNAmane anyadravya kare em nahi. AvI vAt! aho! kevaLInA keDAyatIo evA digambar santoe kevaLInA mAragane yathAtathya prasiddha karIne jagatane nyAl karI dIdhun chhe. A dukAne beTho hoy ne hun khUb paisA kamAun em vepArI tRuShNA kare ne? e tRuShNAnA pariNAm, ahIn kahe chhe, pariNAmI jIvanA (vepArInA) AshrayabhUt chhe arthAt jIv ja eno kartA chhe, anya (karma) nahi; tathA te kALamAn paisA- dhUL je Ave te, te te pudgal-rajakaNonun kArya chhe, jIvanun (vepArInun) nahi. aho! paranun hun karI shakun chhun evo agnAnIno mithyA abhiprAy maTADanAro A gajabano siddhAnt santoe jAher karyo chhe.
kahe chhe-kharekhar pariNAm chhe te ja nishchayathI karma chhe, ane pariNAm potAnA AshrayabhUt pariNAmInun ja hoy chhe, anyanun nahi. gajab vAt chhe bhAI! ahIn to kahe chhe-koI dravya koI bIjA dravyamAn pravesh karatun ja nathI to te bIjAnun karma kaI rIte kare? mATe pariNAmInun ja pariNAm chhe. em to pariNAm pariNAmanun chhe, pariNAmInun nahi. kharekhar to pariNAmano kartA pariNAm pote chhe, dravya tenun kartA nathI. paN ahIn to paradravyathI bhinna levun chhe ne? to kahyun ke-pariNAm potAnA AshrayabhUt pariNAmInun ja hoy chhe, anyanun nahi; kAraN ke anyanA pariNAmano anya Ashray nathI hoto arthAt anyanA pariNAm anyadravyanI sattAmAn thatA nathI; arthAt anyadravyanA pariNAmamAn anyadravya praveshatun nathI. AvI vAt! samajAy chhe kAI.....?
have kahe chhe- ‘इह कर्म कर्तृशून्यम् न भवति’ vaLI karma kartA vinA hotun nathI, ‘च वस्तुनः एकतया स्थितिः इह न’ tem ja vastunI ekarUpe sthiti (arthAt
PDF/HTML Page 3346 of 4199
single page version
kUTastha sthiti hotI nathI (kAraN ke vastu dravyaparyAyasvarUp hovAthI sarvathA nityapaNun bAdhAsahit chhe) ; ‘ततः तद् एव कर्तृ भवतु’ mATe vastu pote ja potAnA pariNAmarUp karmanI kartA chhe (-e nishchay-siddhAnt chhe).
ahA! A kaLashamAn keTalA siddhAnt goThavyA chhe? 1. kharekhar pariNAm chhe te ja nishchayathI karma chhe; 2. ane pariNAm potAnA AshrayabhUt pariNAmInun ja hoy chhe, anyanun nahi; 3. vaLI karma kartA vinA hotun nathI; 4. tem ja vastunI ekarUpe sthiti hotI nathI; pa. mATe vastu pote ja potAnA pariNAmarUp karmanI kartA chhe e nishchay-
bhAI! AmAn to ‘ahan karomi’ hun (paranun) karun chhun evA ahankArane mArI nAkhe evun chhe. juo, A lAkaDI Am UnchI thaI ne? e lAkaDI UnchI thaI te pariNAm chhe ane te pariNAm tenA AshrayabhUt pariNAmInun-pudgalaparamANuonun ja chhe, anyanun nahi. vaLI te pariNAm arthAt karma kartA vinA kem hoy? na hoy. pahelAn (lAkaDI) ek avasthArUp hatI te have badalIne UnchI thavArUp thaI te teno kAL chhe, te enI vartamAn yogyatA chhe. kAI A jIve ke AngaLIoe tene UnchI karI chhe em nathI. vastu ajab chhe bhAI! pratisamay palaTIne kAyam rahe evo vastuno sahaj svabhAv chhe. ahIn kahyun ne ke-vastunI ekarUpe sthiti hotI nathI. mATe A lAkaDInA paramANuo ja tenA UnchA thavArUp karmanA kartA chhe e nishchay chhe. have AvI vAt bIje shvetAmbarAdimAn kayAn chhe?
ek shvetAmbar sAdhu lImbaDImAn amArI sAthe charchA karavA AvyA. kahe ke-ApaNe charchA karIe. tyAre kahyun ke-ame koI sAthe charchA (arthAt vAd) karatA nathI. tyAre e kahe-to loko shun mAnashe? (em ke tame AvA moTA vidvAn-gnAnI ne charchAthI DarI gayA?) to kahyun ke-lokone mAnavun hoy te mAne, amAre enAthI shun kAm chhe? kaheshe ke charchA na AvaDI, bas e ja ne? Am pandar vIs miniT gaI pachhI e kahe-
juo, A chashmA vinA kAI dekhAy kharun? tyAre kahyun ke-charchA (pUrI) thaI gaI. ahAhA....! Avo prashna ke-shun chashmA vinA dekhe? dekhavAnun kAm AtmAnun ne chashmAthI dekhe, hen! ! bApu! em nathI bhAI! ahIn kahe chhe-
PDF/HTML Page 3347 of 4199
single page version
-je dekhavAnun thayun te pariNAm chhe ane te ja nishchayathI karma chhe. -te dekhavAnA pariNAm potAnA AshrayabhUt pariNAmInA-jIvanA ja chhe, anyanA
-paN e dekhavArUp karma kartA vinA kem hoy? na hoy. to eno kartA koN? sAmbhaL bhAI! jarA dhIrajathI sAmbhaL. -pahelAn anya vichArarUp dashA hatI ne have dekhavArUp vilakShaN avasthA thaI te te
karI chhe ke jaD karme karI chhe em chhe ja nahi. chashmAn to te avasthAne (dekhavArUp
dashAne) aDatAny nathI. ahAhA...! vastuno pote kAyam rahIne pratisamay
palaTavAno sahaj ja svabhAv chhe. kahyun ne ke-vastunI (-paryAyanI) sadA ekarUp
sthiti hotI nathI.
-mATe A nishchay chhe ke jIv pote ja potAnA dekhavAnA pariNAmarUp karmano kartA
kALe nimittamAtra chhe. AvI vAt chhe. samajANun kAI...? nimittane laIne dekhavun
thAy chhe em mAne e to mithyAtva chhe.
ahAhA...! vastu sahaj ja dravya-paryAyarUp chhe. temAn dravya to nitya ekarUp chhe, paN paryAy to kShaNekShaNepalaTe chhe. darek samaye ek avasthA badalIne bIjI thAy chhe e vastuno svabhAv chhe. have vastunI avasthA bIjI-bIjI thAy chhe, vilakShaN thAy chhe, tyAn nimitta Avyun mATe te paryAy thAy chhe em nathI. vastunI avasthA palaTe chhe te kAI nimittane laIne palaTe chhe em nathI, balke avasthAnun palaTavun te teno sahaj svabhAv chhe. vastunI bhinna bhinna avasthAo je thAy chhe te vastunA ja kAryabhUt chhe, vastu ja te te avasthAonI kartA chhe.
bhAI! dharma kem thAy enI A vAt chhe. lokoe bichArAone A kadIy sAmbhaLavA maLyun na hoy eTale bIjI rIte mAne ane dAn, shIl, tap, ityAdi bahAramAn karavA manDI paDe, paN e to badho rAg bApu! enAthI dharma na thAy, enAthI jo kaShAyanI mandatA hoy to, puNyabandh thAy ane ene bhalo jANe to mithyAtva ja thAy.
to chAr prakAre dharma kahyo chhe ne? dAn, shIl, tap, brahmacharya -em chAr prakAr dharmanA kahyA chhe ne?
PDF/HTML Page 3348 of 4199
single page version
hA, kahyA chhe; paN te A pramANe chhe hon;-
potAnA trikALI shuddha ek gnAyak bhagavAnanI draShTi karavAthI je nirmaL paryAy pragaT thAy te paryAyanun potAne dAn devun te vAstavik dAn chhe ane te dharma chhe ane teno pote ja kartA chhe.
potAno shIl nAm svabhAv je ek gnAyakabhAv temAn ja antararamaNatAn karatAn je nirmaL ratnatray pragaT thAy te shIl nAm chAritra chhe ane te ja dharma chhe.
ahAhA...! pote brahmasvarUp bhagavAn AtmA chhe temAn ekAgra thaI charavun-ramavun te brahmacharya chhe ane te yathArthamAn dharma chhe.
sachchidAnandamay AtmA pote-temAn lIn thaI pratApavant rahevun tenun nAm ichchhAnA abhAvarUp tap chhe ane te satyArtha dharma chhe. bhAI! Avun dharmanun svarUp chhe. dharmI puruShane bahAramAn sAthe sAthe dAn, shIl, tap, brahmacharyano rAg thato hoy chhe, tene sahakArI jANI upachArathI ene dharma kahIe chhIe; parantu evo rAg nishchayathI dharma chhe, vA te karatAn karatAn dharma thAy chhe evun dharmanun satyArtha svarUp nathI. samajANun kAI....?
ahIn kahe chhe-vastu pote ja potAnA pariNAmarUp karmanI kartA chhe e nishchay- siddhAnt chhe; paradravyanun kartA paradravya traNakALamAn nathI. paradravyano kartA AtmA traNakALamAn nathI. A mUL vAt chhe.
have AgaLanI gAthAonI sUchanArUpe kAvya kahe chhe-
‘स्वयं स्फुटत्–अनंत–शक्तिः’ jene potAne anant shakti prakAshamAn chhe evI vastu ‘बहिः यद्यपि लुठति’ anya vastunI bahAr jo ke loTe chhe ‘तथापि अन्य–वस्तु अपर वस्तुनः अन्तरम् न विशति’ topaN anya vastu anya vastunI andar praveshatI nathI; ‘यतः सकलम् एव वस्तु स्वभावनियतम् इष्यते’ kAraN ke samasta vastuo pot- potAnA svabhAvamAn nishchit chhe em mAnavAmAn Ave chhe.
ahAhA....! shun kahe chhe? ke darek AtmA ne paramANu-paramANu anant shaktithI prakAshamAn chhe. bhAI! A AtmAnI jem chhae dravyo-pratyek anant shaktithI prakAshamAn chhe. ahAhA.....! AvI vastu, kahe chhe, jo ke anya vastunI bahAr loTe chhe
PDF/HTML Page 3349 of 4199
single page version
topaN anya vastumAn praveshatI nathI. shun kIdhun? dravyamAn-vastumAn anant shaktio chhe topaN emAn koI shakti evI nathI ke paravastumAn praveshIne parane kare, parane badale.
A chharIthI Am shAk kapAy chhe ne? ahIn kahe chhe-e shAkanA TukaDA chharIthI thayA nathI. ahAhA....! chharInA rajakaNonI potAnI potAmAn anant shakti chhe, paN shAkane kApe evI chharInI shakti nathI. vAstavamAn chharI to shAkanI bahAr ja loTe chhe; chharI kyAn shAkamAn praveshe chhe ke shAkane kApe? AvI vAt! bhAI! A to ekalun amRut chhe bApA!
ahAhA....! vastu dravyaparyAyasvarUp chhe. tenI paryAy nAm avasthA badalIne kShaNekShaNe bIjI-bIjI thAy chhe. tyAn kahe chhe, sanyogI bIjI chIj (nimitta) AvI mATe te avasthA (vilakShaNapaNe) badale chhe em nathI, kemake bIjI chIj to vastunI bahAr loTe chhe, vastumAn praveshatI ja nathI. bIjI-bIjI avasthAe palaTavun e vastuno sahaj ja svabhAv chhe. A chaTAI chhe ne? chaTAI.. chaTAI; te Am baLe chhe; tyAn kahe chhe, agnikaNane laIne baLe chhe em nathI. ahA! agninA paramANu potAmAn rahelI anant shaktithI sampanna chhe, paN temAn paradravyanI-chaTAInI (baLavArUp) avasthA kare evI koI shakti nathI; kemake teo paradravyamAn-chaTAImAn praveshatA nathI, bahAr ja loTe chhe. AvI jhINI vAt bhAI!
parajIvonI dayA pALavI te dharma em kahe chhe ne? ahIn kahe chhe-bhAI! tun parajIvane bachAvI shakato ja nathI. pote to bahAr beTho chhe, sAmA jIvanA AyunI paryAyamAn ke tenA AtmAnI paryAyamAn pravesh karato nathI-karI shakato nathI to bIjA jIvane shI rIte bachAvI shake? par jIv bache chhe e to tenI te te kALanI yogyatA chhe. ahA! Avun jain parameshvare kahelun tattva bahu gambhIr chhe bhAI! A to rojanA dAkhalA kIdhA.
mUL vAt to A chhe ke- jIvane je vikAr-rAg thAy chhe te karma karAve chhe em nathI. mohanIy karmanA udayane laIne jIvane vikAr thAy chhe em nathI. keTalAk viparIt mAne chhe paN jaDakarma kartA ne jIvano vikAr kArya em nathI bApu! kemake udayamAn Avelun jaD karma to jIvanI bahAr ja loTe chhe, te jIvamAn pesI shakatun ja nathI. shun kIdhun? jaD karmamAn enI anant shakti bhale ho, paN jIvamAn pesIne enA vikArane kare evI enAmAn koI shakti nathI. ahAhA....! jIvane aDe ja nahi e jIvanI paryAyane kevI rIte kare? ahA! vikAr ane jaD karma vachche to atyantAbhAv chhe; to pachhI jaDakarmano uday jIvanA vikArane kevI rIte kare? traNakALamAn na kare. samajANun kAI...?
PDF/HTML Page 3350 of 4199
single page version
to shAstramAn to em Ave chhe ke be kAraNathI kArya thAy chhe? hA, Ave chhe; temAn ek upAdAnakAraN chhe. te vastunI nijashaktirUp chhe ane te vAstavik kAraN chhe. joDe bIjun nimittakAraN chhe; te paravastu-bIjI chIj chhe, te yathArtha kAraN nathI paN Aropit kAraN chhe. bhAI! nimitta chhe e to upAdAnanI bahAr phare chhe, te upAdAnamAn shun kare? kAI na kare. nimittathI upAdAnamAn kAI thatun nathI. mATe karmanA udayathI vikAr thAy chhe em keTalAk mAne chhe te satyArtha nathI.
juo, samayasAranI trIjI gAthAmAn Ave chhe- kevA chhe padArtho? ke pratyek padArtha potAmAn antarmagna rahel potAnA dravya-guN-paryAyone chumbe chhe, tathApi teo paraspar ekabIjAne chumbatA nathI-sparshatA nathI. A bhagavAnanI vANI chhe. ‘bhagavAnanI vANI’ e to em nimittathI kahevAy, bAkI vANI to vANInI chhe, bhagavAn to ene sparshatAy nathI. vaLI vANI sAmbhaLIne koIne antajAgRuti thatAn gnAn thayun to te kAI vANIthI thayun chhe em nathI. gnAnanI paryAyathI vANInI paryAy to bahAr loTe chhe; tyAn vANI gnAnane kem kare? bhAI! dravyamAn samaye samaye je je paryAy thAy chhe te tenI janmakShaN chhe, joDe nimitta chhe mATe te paryAy thAy chhe em chhe ja nahi, kAraN ke nimitta chhe te bahAr ja loTe chhe, upAdAnane aDatun ja nathI.
tyAre koI vaLI kahe chhe-pANI agnithI unun thAy chhe em amane pratyakSha dekhAy chhe. jo agnithI pANI unun na thatun hoy to agni na hoy tyAre paN te unun thavun joIe ne?
samAdhAna– pratyakSha shun dekhAy chhe? e to sanyogadraShTithI tun jue chhe to em dekhAy chhe, paN e (-em mAnavun e) to agnAn chhe; kemake agninA kaNo pANIne aDatA ja nathI, pANInI bahAr ja phare chhe. chhe ne kaLashamAn – ‘बहिः लुठति’ ? chhe ke nahi? are bhAI! agni agnimAn ne pANI pANImAn -banne bhinna bhinna pot potAmAn avasthit rahelAn chhe. have Avun chhe tyAn agni pANIne unun kevI rIte kare? lyo, Avun jhINun! tattvano viShay bahu jhINo chhe bhAI! agnAnIne sthULadraShTimAn nimittAdhInadraShTimAn A besavun bahu kaThaN chhe.
agnAnIe jyAn hoy tyAn ‘nimittathI thAy’ em mAnDI chhe, paN ahIn kahe chhe- anya vastu anya vastunI andar praveshatI nathI. agni pANImAn praveshatI nathI. AvI vAt! pANInI shItaL avasthA ho ke uShNa, te te avasthAmAn pANInA paramANuo ja te te rUpe (shIt-uShNarUpe) pariName chhe, bAhya vastu to temAn nimittamAtra ja chhe, anukULamAtra ja chhe, bas. agni chhe mATe pANI unun thayun chhe
PDF/HTML Page 3351 of 4199
single page version
em nathI ane agni nathI mATe pANI shItaL chhe emey nathI. pANInI shIt ane uShNa avasthA e to pANInI (pANInA paramANuonI) te te samayanI yogyatA chhe, janmakShaN chhe. AvI jhINI vAt chhe.
bhAI! tattva je rIte chhe te rIte na mAne to draShTi viparIt-mithyA thashe. upAdAn- nimitta sambandhI banArasIdAs kahe chhe ne ke-
bApu! jaD ane chetananI je je avasthAo thAy chhe te nij-nij upAdAnanA- yogyatAnA baLathI ja thAy chhe, emAn nimittano koI dAv nathI, nimittano emAn koI prabhAv nathI. AvI ja vastusthiti chhe.
shAstramAn Ave chhe ke-ek paramANumAn be guN chikAsh hoy ane te bIjA chAr ansh chikAshavALA paramANu sAthe joDAy to te be anshavALo paramANu chAr ansh chikAsharUpe pariNamI jAy chhe. Avo ja sahaj nimitta-naimittikabhAv bane chhe. paN tyAn olo chAraanshavALo paramANu A be anshavALAne pariNamAvI de chhe em nathI, kemake te AmAn praveshato nathI, bahAr ja loTe chhe, kAraN ke sarva vastuo potapotAnA svabhAvamAn nishchit chhe. A vastunI sthiti chhe. tene nahi jANIne agnAnIo bhramapUrvak ‘nimitta Avyun to thayun ne na Avyun mATe na thayun’ -em ek avasthAkALe bIjI avasthAnI kalpanA karIne potAnA viparIt-mithyA abhiprAyane draDh karyA kare chhe, paN bApu! enAn phaL bahu AkarAn Avashe bhAI!
AchAryadev bahu karuNAthI kahe chhe ke- ‘इह’ Am hovA chhatAn, ‘मोहितः’ mohit jIv, ‘स्वभाव–चलन–आकुलः’ potAnA svabhAvathI chalit thaIne AkuL thato thako, ‘किम् क्लिश्यते’ shA mATe kalesh pAme chhe?
ahAhA....! shun kahe chhe? ke anya vastu anya vastumAn praveshatI nathI kemake sarva vastuo potapotAnA svabhAvamAn nishchit chhe. ahAhA...! Am vastusthiti hovA chhatAn, AchArya kahe chhe, mohit jIv potAnA svabhAvathI chyut thaIne AkuL thato thako shA mATe kalesh pAme chhe? em ke- karmathI thAy, nimittathI thAy -em bhram sevIne nimittAdhIn- karmAdhIn pariNamato thako chaturgatirUp sansAramAn kem paribhrame chhe? AchAryadevanA A khed ane karuNAnA udgAr chhe.
PDF/HTML Page 3352 of 4199
single page version
‘vastusvabhAv to niyamarUpe evo chhe ke koI vastumAn koI vastu maLe nahi. Am hovA chhatAn, A mohI prANI “paragneyo sAthe potAne pAramArthik sambandh chhe” em mAnIne, kalesh pAme chhe, te moTun agnAn chhe.’
juo, A chokakhI vAt karI chhe ke koI vastumAn koI vastu maLe nahi evo vastusvabhAv chhe. ahAhA...! shun kIdhun? ke jagatamAn anantA dravyo chhe. teo paraspar bhinna bhinna chhe, koI koImAn praveshatAn nathI. ek dravya bIjA dravyothI bahAr ja loTe chhe. Avo vastu-svabhAv chhe. mATe koI ek dravya anyadravyanun kArya karatun nathI. A mahAsiddhAnt chhe.
agnAnIne bahAramAn nimitta dekhIne bhramaNA thAy chhe. em ke gurunI vANI sAmbhaLavAthI gnAn thAy chhe; paN bApu! em nathI. samAdhishatakamAn (shlok 7pamAn) Ave chhe ke paramArthe AtmA ja AtmAno guru chhe, bIjo koI nahi. pote ja potAne samajAve chhe ane pote ja potAnA hitarUp potAne prayoje chhe mATe pote ja guru chhe. vAstavamAn (anya) gurunI vANInI paryAy to shiShyanA gnAnane sparshatIy nathI. mATe vANI sAmbhaLavAthI gnAn thayun chhe em chhe nahi. bhAI! Avun yathArtha mAnyA vinA draShTi parathI khasIne dravya upar kem jAy? ane draShTi dravyasvabhAv par AvyA vinA samyagdarshan kevI rIte thAy? na thAy. ahAhA...! dhruvane dhyey banAvI dhagashathI dhyAnanI dhUNI dhakhAvyA vinA kadIy dharma na thAy. ahA! mArI paryAy parathI thAy ne paranI paryAy mArAthI thAy em mAnanAr to mUDh mithyAdraShTi chhe. AvI vAt chhe.
ahIn kahe chhe-koI vastu koI vastumAn maLe nahi e achalit niyam chhe; chhatAn mohI jIv paragneyo sAthe mAre pAramArthik sambandh chhe em mAnIne kalesh pAme chhe, te moTun agnAn chhe.
juo, dev-guru-shAstra sAthe ke strI-putra-parivAr sAthe mAre pAramArthik sambandh chhe evun mAnanArA mUDh mohI jIv chhe. bhAI! dev-guru-shAstra ityAdi to badhA paragney chhe, gnAnathI bhinna chhe. ahIn jIvanI gnAnanI avasthA thAy te kALe jinabimb ke jinavANI bAhya nimitta ho, paN te jinabimb ke jin-vANI gnAnanI paryAyamAn pravesh karI gnAnane kare chhe em nathI. jinabimb ke jin-vANI to gnAnane aDatAn suddhAn nathI, teo gnAnathI bahAr ja rahe chhe. mATe dev-guru-shAstrathI gnAn thAy chhe em chhe nahi. vAstavamAn paragney sAthe AtmAne pAramArthik sambandh nathI; ek samay
PDF/HTML Page 3353 of 4199
single page version
pUrato nimitta-naimittik sambandh chhe e to jANavA mATe chhe. bhAI! ek samayanI avasthA asahAyapaNe paranA-nimittanA karyA vinA ja svatantra thAy chhe em jene svIkAr nathI te trikALI dhruv dravyaguNane kevI rIte svIkArashe? ane trikALI dhruv dravyanA svIkAr vinA tene antardraShTi kem thAy? na thAy.
hA, paN shrImade to em kahyun chhe ke-
pAme nahi paramArthane rahe bhrAntimAn sthiti.
bhAI! e to upAdAnanA nAme jene ekAnt nishchayAbhAs chhe enI vAt chhe, upAdAnanun nAm laIne, je antar-ekAgratA to karato nathI ane dharmIne hoy chhe evAn bAhya sAdhanone uthApe chhe evA svachchhandI jIvane, kahe chhe, paramArthanI prApti thatI nathI. have AmAn nimittathI upAdAnamAn kArya thAy chhe em kyAn vAt chhe? ahIn to dharmIne hoy chhe evA bAhya sAdhanano je sarvathA InkAr kare chhe enI vAt chhe ke-evo svachchhandI jIv mokShamArgane pAmato nathI.
bhAI! nimitta ek chIj chhe kharI; teno InkAr kare tey agnAn chhe ane nimittathI upAdAnamAn kArya thAy chhe em mAne tey bhrAnti chhe, agnAn chhe. samajANun kAI....?
to niyamasAramAn to em Ave chhe ke-kALadravya vinA dravyomAn pariNaman na thAy-A kevI rIte chhe?
samAdhAna– bApu! e to tyAn kALadravya (nimitta) siddha karavun chhe, dravyonun pariNaman siddha karavun nathI. dravyomAn pratisamay paryAyarUp pariNaman thAy e to eno sahaj svabhAv chhe, kAI kALadravyanA kAraNe pariNaman thAy chhe em nathI. hA, paN kALadravya temanA pariNamanamAn nimitta chhe, to nimittane hetu banAvI tyAn kALadravya siddha karyun chhe. bas ATalI vAt chhe. bAkI paragney sAthe je potAno pAramArthik sambandh mAne chhe te bhrAnta mohI jIv chhe ane te jagatamAn vRuthA kaleshane ja pAme chhe. AvI vAt chhe.
pharI AgaLanI gAthAonI sUchanArUpe bIjun kAvya kahe chhe-
PDF/HTML Page 3354 of 4199
single page version
‘इह च’ A lokamAn ‘येन एकम् वस्तु अन्यवस्तुनः न’ ek vastu anyavastunI nathI, ‘तेन खलु वस्तु तत् वस्तु’ tethI kharekhar vastu chhe te vastu ja chhe- ‘अयम् निश्चयः’ e nishchay chhe.......
‘A lokamAn ek vastu anyavastunI nathI. shun kIdhun A? ke jagatamAn anantA vastu nAm dravyo chhe, anant AtmA ane anantAnant pudgal paramANuo ityAdi chhe. ahIn kahe chhe-
-ek AtmA bIjA AtmAno nathI, -ek AtmA (anya) jaD paramANuno nathI, -ek paramANu anya paramANuno nathI ane -ek paramANu (anya) AtmAno nathI. eTale shun? ke-ek AtmA bIjA AtmAnun kAI karato nathI, -AtmA jaD paramANunun kAI karato nathI, -jaD paramANu anya paramANunun kAI karato nathI ane -jaD paramANu AtmAnun kAI karato nathI. AvI vAt! pravachanasAr, gAthA 102 mAn Ave chhe ke-pratyek dravyanI pratisamay je paryAy navI navI utpanna thAy chhe te tenI janmakShaN chhe. eTale shun? ke dravyamAn je kALe je paryAy utpanna thavAyogya hoy te kALe te ja paryAy dravyamAn pragaT thAy chhe; temAn anya koI kAI pheraphAr karI shake nahi; arthAt anya dravya anya dravyanun kAI karI shake nahi.
AtmAne dharmanI dashA pAmavAno kAL chhe tyAre te dharma pAme chhe, te tenI janmakShaN chhe. kAryano potAno svakAL chhe ane tyAre te sahaj ja pragaT thAy chhe, koI parane-nimittane laIne thAy chhe em nathI. Am vAt to sIdhI-sAdI chhe bApu! eno bhAv to je chhe te chhe. enA bhAvane jANyA vinA loko to AndhaLe-baherun kUTe rAkhe chhe; em ke karma-nimitta na hoy to na thAy. paN ahIn to A chokakhun kahe chhe ke vastu chhe te vastu ja chhe; arthAt AtmA vastu chhe tenI paryAy thAy te potAthI ja thAy, te paryAyane bIjo koI kare em mAnavun te moTo bhram chhe. bhagavAn AtmA potAnA dravya-guN-paryAyathI virAjamAn chhe, temAn navI navI
PDF/HTML Page 3355 of 4199
single page version
avasthA thavI te vastunun sahaj ja chhe, nimitta Ave to kArya thAy em chhe ja nahi.
juo, ahIn shun kahe chhe? ke Am hovAthI ‘कः अपरः’ koI anya vastu ‘अपरस्य बहिः लुठन् अपि हि’ anya vastunI bahAr loTatAn chhatAn ‘किं करोति’ tene shun karI shake?
ahAhA...! vastu vastu ja chhe, ek vastu bIjI vastu nathI; Am hovAthI koI anya vastu anya vastunI bahAr loTatAn chhatAn tene shun karI shake? kAI nA karI shake; mAtra bahAr loTe, bas. shAstranA shabda sAmbhaLIne koIne gnAn thayun ke hun shuddha ek gnAnAnandasvarUp chhun to tyAn je gnAnanI dashA thaI te potAnI potAthI thaI chhe, te teno utpattikAL chhe; shAstranA shabdonA kAraNe te thaI chhe em nathI; shAstranA shabdo to bahAr loTe bas, arthAt bAhya nimittamAtra chhe bas. AvI vAt! samajANun kAI...? bhAI! paranun gnAn thavA kALe paN paragneyanA kAraNe gnAn thAy chhe em nathI, gnAn to gnAnanA kAraNe potAthI thAy chhe, balke te enI janmakShaN chhe.
Am shabdonA kAraNe gnAn nahi ne gnAnanA-AtmAnA kAraNe shabdo nahi. shun kIdhun? A bhAShA bolAy chhe ne? te kAI AtmAnA vikalpanA kAraNe bolAy chhe em nathI. A haLave bolAy, tANIne bolAy e bhAShAvargaNAnI avasthA chhe, te paryAy pudgal-rajakaNonun kArya chhe, e kAI AtmAnun kArya nathI. bApu! bole te bIjo (- pudgal), bole te AtmA nahi. samajAy chhe kAI...?
‘vastuno svabhAv evo chhe ke ek vastu anya vastune palaTAvI na shake. jo em na hoy to vastunun vastupaNun ja na Thare.’
juo, A vastuno svabhAv kahyo. shun? ke- -ek AtmA bIjA AtmAne palaTAvI na shake, -ek paramANu bIjA AtmAne palaTAvI na shake, -ek paramANu bIjA paramANune palaTAvI na shake ane -ek AtmA bIjA paramANune palaTAvI na shake. bhAI! kumbhAr chhe te mATIne palaTAvIne ghaDo na karI shake; arthAt ghaDo e kumbhAranun kArya nathI. mATI ja svayam palaTIne ghaDo thaI hovAthI mATI kartA ne ghaDo tenun kArya chhe. bApu! AtmAmAn anant shakti chhe, paN paranun kArya kare evI enAmAn koI shakti nathI. AtmAmAn sarvane jANavAnI shakti chhe; vyavahAraratnatrayanA
PDF/HTML Page 3356 of 4199
single page version
rAgane jANavAnI AtmAmAn shakti chhe, paN rAgane karavAnI AtmAmAn shakti nathI. bhAI! dravya-guN rAganA kartA nahi jaDakarma paN rAganun kartA nahi; vikAr-rAg potAthI svatantra thAy chhe. jo em na hoy to vastunun vastupaNun ja na Thare.
gnAnI dharmAtmAne dayA, dAn Adino je rAg Ave tene te jANe ja chhe; te jANe chhe em kahIe ey vyavahAr chhe kemake rAg chhe te paragney chhe. tyAn Ane je rAg sambandhI gnAn thAy te kAI rAgane kAraNe thAy chhe em nathI. te kALe rAgane jANavArUp paryAy to svayam potAthI potA vaDe thAy chhe, rAg to tene aDatoy nathI, bahAr ja loTe chhe. bhAI! lokAlok chhe mATe tenun gnAn thAy chhe em nathI. lokAlokane jANanArI te gnAnanI paryAy pote potAthI thAy chhe. lokAlokane kAraNe nahi. jo lokAlokane kAraNe gnAn thAy to badhAne thavun joIe, paN em chhe nahi; lokAlok to bApu! bAhya nimittamAtra chhe, gnAn lokAlokane jANe chhe em kahIe e to vyavahAr chhe, vAstavamAn gnAn gnAnanI paryAyane jANe chhe tyAn lokAlok jaNAI jAy chhe. have Am chhe tyAn AtmA parane kare ne rAgane kare e to vAt ja kyAn rahe chhe? ahIn to kahe chhe-
ek chIj jo bIjI chIjane palaTAve to vastunun vastupaNun ja na rahe. mATe A siddhAnt chhe ke ek vastu anyane pariNamAvI shakatI nathI. agnithI pANI unun thatun nathI, chharIthI shAk kapAtun nathI, bAI roTalI karatI nathI ityAdi. have kahe chhe-
‘Am jyAn ek vastu anyane pariNamAvI shakatI nathI tyAn ek vastue anyane shun karyun? kAI na karyun.
lyo, kahe chhe- nimitte shun karyun? kAI na karyun; kemake nimitta upAdAnane palaTAvI shakatun nathI. ahAhA...! A Ankh chhe te Ankhane laIne shun AtmA jANe chhe? AtmAnI jANavAnI paryAy shun Ankhane kAraNe chhe? nA, em nathI bhAI! Ankh to bAhya nimittamAtra paravastu chhe. AnkhathI dekhAy chhe ne kAnathI sambhaLAy chhe ityAdi mAnavun e to mithyA chhe, kemake jaD Ankh, kAn Adi gnAn-darshanarUp chetananI dashAne kem kare? jaD vastu chetanane kem palaTAve? e ja kahe chhe-
‘chetan-vastu sAthe ekakShetrAvagAharUpe pudgalo rahelAn chhe topaN chetanane jaD karIne potArUpe to pariNamAvI shakyAn nahi; to pachhI pudgale chetanane shun karyun? kAI na karyun.’
ahAhA...! shun kahe chhe? ke karma, nokarma Adi pudgalo chetan-vastu bhagavAn AtmA sAthe ekakShetrAvagAhe rahelAn chhe; kayArathI? to kahe chhe- (pravAharUpe) anAdi-
PDF/HTML Page 3357 of 4199
single page version
kALathI rahelAn chhe, topaN teo chetanane potArUp-jaDarUp to karI shakyAn nahi. anantakALamAn chetan to chetan ja rahyo; to pachhI e pudgale chetanane shun karyun? kAI ja na karyun. mATe kahe chhe-
‘A uparathI em samajavun ke-vyavahAre paradravyone ane AtmAne gneyagnAyak sambandh hovA chhatAn paradravyo gnAyakane kAI karatA nathI ane gnAyak paradravyone kAI karato nathI.’
shun kIdhun A? ke A AtmA pote svarUpathI gnAyak chhe, ane sharIr, man, vANI, indriy, karma ityAdi jaD padArtho ane anya AtmAo gney chhe. te sarva paradravyone ane AtmAne vyavahAre gneyagnAyak sambandh chhe, chhatAn te paradravyone kAraNe AtmA gnAyak chhe em nathI; paradravyo gnAyakane kAI karatAn nathI, gnAyakane paragneyonun gnAn thAy chhe te kAI te te paragneyone laIne thatun nathI, paragneyo kAI AtmAnI gnAnanI paryAyanAn kartA nathI. gnAn gneyone jANe te gnAnanun potAnun sahaj sAmarthya chhe.
ahAhA...! jaDakarmane laIne AtmAne rAg upaje chhe em to nahi, ahIn kahe chhe, jaDakarmane laIne AtmAne gnAn upaje chhe em paN nathI. gnAn gneyanA kAraNe thAy chhe em chhe ja nahi.
to gnAn thAy chhe teno kartA koN?
bApu! gnAn thAy chhe te gnAyak AtmAnA pariNAm chhe ane teno kartA AtmA pote ja chhe; paragney nahi. vaLI paradravyomAn kArya thAy teno kartA te te paradravyo chhe, AtmA teno kartA nathI. ahAhA...! gnAyak paradravyone kAI karato nathI.
A lAkaDAmAnthI gADun thayun chhe teno kartA koN? loko bhale kahe, paN suthAr (- suthArano jIv) teno kartA nathI, lAkaDAnA paramANuo ja tenA kartA chhe, kemake lAkaDAnA paramANuo ja pariNamIne gADun thayun chhe. suthAr to tene je rAg thayo teno kartA chhe, gADAno nahi. vaLI A gADun chhe evun je gnAn thayun teno kartA gADun nathI, te gnAnapariNAm gADAne laIne nathI paN teno kartA svayam jIv ja chhe. A pramANe jIvanA pariNAmano kartA jIv ja chhe, par nahi; ane paranA pariNAmano kartA par ja chhe, jIv nahi.
sarvagna bhagavAn kevaLIne je kevaLagnAn pragaT thAy chhe tenA kartA bhagavAn kevaLI ja chhe. ahAhA...! bhagavAn kevaLI sarva jIv, sarva lok ane sarva bhAvane ek samayamAn jANe chhe. te jANanArun gnAn kAI gneyone laIne thayun chhe em nathI; ahAhA....!
PDF/HTML Page 3358 of 4199
single page version
(gnAn) gneyo jem chhe tem yathAsthit jANe, chhatAn gnAn gneyone laIne thayun nathI, paN gnAn svayam potAthI ja thayun chhe. samajAy chhe kAI....?
juo, pradyumnakumArano janma thatAn ek vidyAdhar temane upADI gayo. nAradajIe bhagavAnane prashna pUchhayo ke pradyumnakumAr kyAre Avashe? tyAre bhagavAnanI OMdhvanimAn Avyun ke-soL varShe ghare Avashe. lyo, nAradajIne A jANavun-gnAn thayun te kAI vANIne laIne thayun nathI, tathA paragneyane kAraNe thayun chhe em paN nathI; kemake paradravyo gnAyakane kAI (-gnAn) karatAn nathI. nagaramAn hAthI nIkaLe tyAre hAthInun gnAn thAy te hAthIthI thayun nathI. gnAnamAn sanmukh rahelo ghaDo jaNAy tyAn ghaDA sambandhI gnAn ghaDAnA kAraNe thayun nathI. ahA! bhagavAn jinendradev pharamAve chhe ke gnAnaparyAyo kartA jIv chhe, gneyothI gnAn thatun nathI. Am padArthomAn (sva-par padArthomAn) bhinnatA chhe, chhatAn tyAn ekapaNun mAnavun te bhAre bhramaNA chhe ane te ja sansAr-paribhramaNanun kAraN chhe.
A pramANe paragneyo gnAyakanun kAI karatA nathI tathA gnAyak paragneyonun kAI karato nathI-em yathArtha jANavun. Avun yathArtha jANanArano moh saheje kShay pAmI jAy chhe ane tene samakitanI prApti thAy chhe. AvI vAt chhe.
have, e ja arthane draDh karatun trIjun kAvya kahe chhe-
‘वस्तु’ ek vastu ‘स्वयम् परिणामिनः अन्य–वस्तुनः’ svayam pariNamatI anya vastune ‘किञ्चन अपि कुरुते’ kAI paN karI shake chhe- ‘यत् तु’ em je mAnavAmAn Ave chhe, ‘तत् व्यावहारिक–दशा एव मतम्’ te vyavahAr-draShTithI ja mAnavAmAn Ave chhe.
ahAhA.....! pratyek vastu svayam-pote potAthI ja nirantar pariNamI rahI chhe. chhatAn ek vastu svayam pariNamatI bIjI vastune kAI paN kare chhe em je kahevAmAn Ave chhe te vyavahArathI-upachArathI ja kahevAmAn Ave chhe. AtmA sharIr-man-vANInun, dukAn-dhandhAnun ityAdi paradravyanun kAI paN karI shakato nathI. tathApi paranun kAI paN kAm AtmA kare chhe em kahIe te, kahe chhe, asatyArtha draShTithI upachAramAtra samajavun.
‘निश्चयात्’ nishchayathI ‘इह अन्यत् किम् अपि न अस्ति’ A lokamAn anya vastune anya vastu kaIpaN nathI.
lyo, nishchayathI arthAt satyArthapaNe ek vastune anya vastu sAthe kaIpaN sambandh nathI. bhAI! A sharIr-man-vANI-Indriy, paisA, dhan, makAn, AbarU
PDF/HTML Page 3359 of 4199
single page version
ityAdi paradravya sAthe AtmAne kAI sambandh nathI. Am chhe tyAn AtmAne paradravyanun kartApaNun kyAthi hoy? na hoy.
‘ek dravyanA pariNamanamAn anya dravya nimitta dekhIne em kahevun ke-anya dravye A karyun -te vyavahAranI draShTithI ja chhe; nishchayathI to te dravyamAn anya dravye kAI karyun nathI. vastunA paryAyasvabhAvane lIdhe vastunun potAnun ja ek avasthAthI bIjI avasthArUp pariNaman thAy chhe; temAn anya vastu potAnun kAI bheLavI shakatI nathI.’
AtmA trikALI vastu chhe; teno gnAn trikALI guN chhe, tenI-gnAnanI paryAy pratisamay potAthI thAy chhe. bhagavAnanI vANIthI gnAn thayun em kahIe te vyavahAranayanI draShTithI ja chhe. nishchayathI to bhagavAnanI vANIe AtmAnun kAI karyun nathI. ‘bhagavAnanI vANI’ -em kahIe ey vyavahAranay chhe, vAstavamAn vANI bhagavAne karI nathI; vANInI kartA vANI chhe, bhagavAn to nimittamAtra chhe. tevI rIte gnAn thavAmAn vANI-shabdo nimitta chhe, tyAn nimitte kAI karyun nathI; kemake pariNaman -e dravyano svabhAv chhe. dravya pote ja pariNamatun thakun vartamAn-vartamAn avasthArUp thAy chhe, temAn nimittAdi paravastu potAnun kAI bheLavI shakatI nathI. gnAnanun pariNaman thAy temAn vANI Adi nimitta kAI karI shakatun nathI, AvI jainashAsananI vAt khUb gambhIr ne sUkShma chhe bhAI!
A pANI unun thAy chhe te potAthI thAy chhe. agni temAn nimitta ho, paN shIt avasthA badalIne vartamAnamAn uShNa thaI te pANInun potAnun pariNaman chhe, agnie temAn potAnun kAI bheLavyun nathI. agnithI pANI unun thayun em kahIe te vyavahAradraShTithI chhe, nishchayathI agnie pANInun kAI karyun nathI. AvI vAt!
AtmAmAn gnAnanun pariNaman thAy tyAn paragney nimitta ho, paN nimitta temAn kAI karatun nathI, upAdAnanun kArya thAy temAn paravastu-nimittanun kAI kartavya nathI. upAdAn - nimittanA doharAmAn banArasIdAsajIe kahyun chhe ke-
‘upAdAn bal jahAn tahAn, nahi nimittako dAv.’ jyAn juo tyAn sarvatra dravyamAn potAnI paryAy upAdAnanA baLathI thAy chhe, temAn nimittano kAI dAv nathI, arthAt nimitta kAI karatun nathI.
bApu! jyAn sudhI AvI paryAyanI svatantratA bese nahi tyAn sudhI dravya-guNanI svatantratA kem bese? ane dravya-guNanI svatantratA gnAnamAn bhAsyA vinA draShTi dravya
PDF/HTML Page 3360 of 4199
single page version
upar kem jAy? na jAy. ane to dravyanI draShTi thayA vinA samyagdarshan paN na ja thAy. ahAhA.....! paryAyanA kartA-karma-karaN Adi chhae kArak svatantra chhe. dravyamAn paryAy potAthI svatantra thAy chhe. pratyek dravya jyAn potAnA kramabaddha pariNAmathI svayam upaje chhe tyAn bIjun dravya tene shun kare? bIjI vastu te kALe nimitta ho, paN te potAnun temAn kAI bheLavI shakatI nathI. ahAhA....! dravyamAn, potAnA pariNamanasvabhAvane laIne ek avasthAthI avasthAntararUp pariNaman thAy, paN temAn nimitta bIjI vastu potAnun kAI bheLavI shakatI nathI. A to vastunun mUL svarUp chhe bApu! have kahe chhe-
‘A uparathI em samajavun ke- paradravyarUp gney padArtho temanA bhAve pariName chhe ane gnAyak AtmA potAnA bhAve pariName chhe; teo ekabIjAne kAI karI shakatA nathI. mATe, gnAyak paradravyone jANe chhe-em vyavahArathI ja mAnavAmAn Ave chhe; nishchayathI gnAyak to bas gnAyak ja chhe.’
lyo, sau-potapotAnA bhAve pariNamatA padArtho ne ekabIjAne kAI karI shakatA nathI. gnAyak paradravyone jANe chhe em kahevAmAn Ave te mAtra upachArathI chhe. nishchayathI to gnAyak paN pote, gnAn paN pote ne gney paN pote ja chhe. sUkShma vAt chhe bhAI! parane jANavA kALe paN te potAnI gnAnanI paryAyane ja jANe chhe. ahAhA.....! gnAnanI paryAyanA sAmarthya vaDe ja sva ne par jaNAy chhe, paragneyonA kAraNe gnAn thAy chhe em kadIy nathI. lyo, kahe chhe-nishchayathI gnAyak to bas gnAyak ja chhe; arthAt gnAyak potAne ja -potAnA dravya-guN-paryAyane ja jANato thako gnAyak chhe. AvI vAt!