PDF/HTML Page 381 of 4199
single page version
अथाहाप्रतिबुद्धः–
सव्वा वि हवदि मिच्छा तेण दु आदा हवदि देहो।। २६ ।।
यदि जीवो न शरीरं तीर्थकराचार्यसंस्तुतिश्चैव।
सर्वापि भवति मिथ्या तेन तु आत्मा भवति देहः।। २६ ।।
धामोद्दाममहस्विनां जनमनो मुष्णन्ति रूपेण ये।
दिव्येन ध्वनिना सुखं श्रवणयोः साक्षात्क्षरन्तोऽमृतं
वन्द्यास्तेऽष्टसहस्रलक्षणधरास्तीर्थेश्वराः सूरयः।। २४ ।।
have apratibuddha jIv kahe chhe tenI gAthA kahe chhe-
stuti sau Thare mithyA ja, tethI ekatA jIv–dehanI! 26.
gAthArtha– apratibuddha kahe chhe ke [यदि] jo [जीवः] jIv chhe te [शरीरं न] sharIr nathI to [तीर्थकराचार्यसंस्तुतिः] tIrthankar ane AchAryonI stuti karI chhe te [सर्वा अपि] badhIye [मिथ्या भवति] mithyA (jUThI) thAy chhe; [तेन तु] tethI ame samajIe chhIe ke [आत्मा] AtmA te [देहः च एव] deh ja [भवति] chhe.
TIkA– je AtmA chhe te ja pudgaladravyasvarUp A sharIr chhe. jo em na hoy to tIrthankar-AchAryonI je stuti karavAmAn AvI chhe te badhI mithyA thAy. te stuti A pramANe chhe-
shlokArtha– [ते तीर्थेश्वराः सूरयः वन्द्याः] te tIrthankar-AchAryo vAndavAyogya chhe. kevA chhe te? [ये कान्त्या एव दशदिशः स्नपयन्ति] potAnA dehanI kAntithI dashe dishAone dhue chhe-nirmaL kare chhe, [ये धाम्ना उद्दाम–महस्विनां धाम निरुन्धन्ति] potAnA tej vaDe utkRuShTa tejavALA sUryAdikanA tejane DhAnkI de chhe, [ये रूपेण जनमनः मुष्णन्ति] potAnA
PDF/HTML Page 382 of 4199
single page version
rUpathI lokonAn man harI le chhe, [दिव्येन ध्वनिना श्रवणयोः साक्षात् सुखं अमृतं क्षरन्तः] divyadhvani-vANIthI (bhavyonA) kAnomAn sAkShAt sukhaamRut varasAve chhe ane [अष्टसहस्रलक्षणधराः] ek hajArane ATh lakShaNone dhAraN kare chhe, -evA chhe. 24.
-ItyAdi tIrthankar-AchAryonI stuti chhe te badhIye mithyA Thare chhe. tethI amAro to ekAnt e ja nishchay chhe ke AtmA chhe te ja sharIr chhe, pudgaladravya chhe. A pramANe apratibuddhe kahRuAun.
have apratibuddha jIv kahe chhe tenI gAthA kahe chhe-
agnAnI kahe chhe ke-tame badhI AvI vAto karo chho to je stuti karAy chhe te konI karAy chhe? sharIranI. mATe sharIr te AtmA chhe. tame ‘sharIr rahit, sharIr rahit’ em ATalo badho pokAr shAno karo chho? Am agnAnI jIv sAmI dalIl kare chhe.
‘je AtmA chhe te ja pudgaladravyasvarUp A sharIr chhe.’ sharIr ane AtmA banne ek ja chhe. vaLI tame judA judA kaho chho, paN e amane besatun nathI. jo em na hoy to tIrthankar-AchAryonI je stuti karavAmAn AvI chhe te badhI mithyA thAy. te stuti A pramANe chhe-(Am agnAnIe shAstramAnthI AdhAr kADhayo).
mahArAj! tame kaho chho ke sharIr ane AtmA banne judA chhe paN tamArA ja shAstramAn sharIranI stutithI bhagavAnanI stuti karI chhe. jem ke-
‘ते तीर्थेश्वराः सूरयः वन्द्या’ te tIrthankar-AchAryo vAndavAyogya chhe. kevA chhe te? ‘ये कान्त्या एव दशदिशः स्नपयन्ति’ potAnA dehanI kAntithI dashe dishAone dhUe chhe- nirmaL kare chhe, ‘ये धाम्ना उद्दाममहस्विनाम् धाम निरुन्धन्ति’ ane potAnA tej vaDe utkRuShTa tejavALA sUryAdikanA tejane DhAnkI de chhe. bhagavAnanun sharIr evun hoy chhe ke kevaLagnAn thatAn tenA rajakaNonun tej sUryanA tejathI paN adhik thaI jAy chhe. eTale sUryanA tejathI paN adhik dedIpyamAn bhagavAnanun param audArik sharIr hoy chhe. ‘ये रूपेण जनमनः मुष्णन्ति’ potAnA rUpathI lokonAn man harI le chhe. tIrthankaranA sharIranun rUp evun hoy chhe ke lokonAn manane harI le chhe. ‘दिव्येन ध्वनिना श्रवणयोः साक्षात् सुखं अमृतं क्षरन्तः’ divyadhvani-vANIthI (bhavyonA) kAnomAn sAkShAt sukh-amRut varasAve chhe. ane ‘अष्टसहस्त्रलक्षणधराः’ ek hajAr ne ATh lakShaNone dhAraN kare chhe-evA chhe. A badhAn lakShaNo to sharIranAn chhe ane tame tene chaitanya bhagavAnanI stuti kaho chho.
PDF/HTML Page 383 of 4199
single page version
-ityAdi tIrthankar-AchAryonI stuti chhe em tame kaho chho te badhIy mithyA Thare chhe. tethI amAro to ekAnt e ja nishchay chhe ke AtmA chhe te ja sharIr chhe, A pramANe apratibuddhanun kahevun chhe.
ahIn shiShyano prashna chhe ke sharIr ane AtmA tadna judA chhe em tame kaho chho paN e vAt amane besatI nathI. kemake tame tIrthankaranI stuti karo chho tyAre enA sharIranI ane enI vANInI stuti karo chho. jemake-jemanA dehanA rUpanA prakAshamAn sUryanun tej paN DhankAI jAy chhe ane jenI divyadhvanithI bhavyonA kAnomAn sAkShAt sukh- amRut varasAve chhe ityAdi. A badhI shAnI stuti karo chho? sharIranI. mATe ame to mAnIe chhIe ke sharIr ane AtmA ek chhe. jo deh ane AtmA ek na hoy to tame karelI badhI stuti mithyA Thare. mATe deh ane AtmA ek chhe em amAro nishchay chhe.
vaLI koI em kahe chhe ke jo sharIr ane AtmA ek na hoy to sharIramAn je rog Ave chhe te AtmA kem vede? sharIramAn rogAdinI pIDA AtmA vede chhe ke nahi? vaLI sharIranI kriyA-hAlavun, chAlavun ityAdi koN kare chhe? bhAI! e (AtmA) sharIrane vedato ja nathI, paN sharIranun lakSha karI rAgane vede chhe. ane sharIranI kriyA e to jaDanI kriyA chhe. AtmA te kriyA karato nathI. tathA je karmanA nimitte kriyA thAy chhe te jaDakarmane paN AtmA anubhavato nathI. kemake jaD ane chaitanya vachche to atyantAbhAv chhe. tethI AtmAne jaDakarmano anubhav nathI, paN enA nimitte thatA mithyAtva ane rAgadveShano anubhav chhe.
vaLI (anya) sampradAyamAn to sharIr ane AtmA atyant bhinna chhe evun spaShTa lakhAN ja nathI, evI shailI ja nathI. tyAn to em mAnatA ke ApaNe brahmacharya pALIe, sanyam pALIe, par jIvanI rakShA karIe ityAdi badhun AtmA kare chhe. parajIvanI hinsA na karavI, parajIvane bachAvavo e “ahinsA paramo dharma” e AkhA siddhAntano sAr chhe em kahetA. e jeNe jANyun eNe badhun jANyun.
ahIn to kahe chhe ke e paranI hinsA ane ahinsA A jIv karI shake ja nahi. bandh adhikAramAn Ave chhe-parane hun mArI shakun chhun, parane hun jIvADI shakun chhun, bIjAne hun sukhadukh daI shakun chhun, sanyogo, AhAr-pANI vagere hun laI shakun chhun ane chhoDI shakun chhun, parathI hun jIvun chhun, par badhA rakShA karanArA chhe tethI hun jIvun chhun ityAdi badhI
PDF/HTML Page 384 of 4199
single page version
mAnyatA jenI chhe te mithyAdraShTi chhe. kemake jIvanun jIvan-maraN tenA Ayukarmane AdhIn chhe, tathA par vastune AtmA grahI ke chhoDI shakto nathI. vaLI pravachanasAr gAthA 172nA alingagrahaNanA vIs bolamAn 13 mo bol chhe. emAn Ave chhe ke pAnch indriyo, traN baL (man, vachan ane kAy) shvAsochchhvAs ane Ayu e dash prANathI jIvanun jIvan chhe ja nahi. nishchayathI enun jIvan antar jIvatar-gnAnadarshanarUp chetan prANathI chhe. ashuddha- nishchayanayathI kaho to e bhAvendriyathI chhe ane jaD dash prANathI jIve chhe e to asadbhUt vyavahAranayathI kathan chhe.
A ek ek rajakaN chhe emAn anant shaktio-guN chhe. emAn kriyAvatI nAmanI ek shakti-guN chhe. A sharIr, man, vANI Adinun je halan-chalan thAy chhe e to rajakaNonI kriyAvatI shaktine laIne chhe, paN AtmAne laIne nahi. A AngaLIne AtmA halAve to hAle chhe em traN kALamAn nathI. e to enI (rajakaNonI) kriyAvatI shaktine laIne hAle chhe. jaDanun hAlavun jaDanA astitvamAn ane chetananun hAlavun chetananA astitvamAn chhe. bhAI! A to mUL vAt chhe. jaD ane chetan banneno svabhAv pragaT bhinna bhinna chhe. ahIn to rAg ane dayA, dAnano je vikalya UThe eno e (agnAnI) rktA thAy chhe. e gnAnasvarUp AtmA e vikArane kem kare? e to chaitanya gnAnasvarUpI bhagavAn gnAtA-draShTAnA bhAvathI bharelo chhe. e parane shI rIte mAre ke jIvADe? e rAgane shI rIte kare? AtmAmAn vikAr karavAnI to koI shakti nathI. evo guN nathI je vikAr kare. vikAr je paryAyamAn thAy chhe e to paryAyanI yogyatAthI paryAyamAn thAy chhe, paN karmathI nahi ane dravya-guNathI paN nahi. jhINI vAt, bhAI. vItarAg mArgane anantakALamAn samajyo nathI.
vaLI koI em kahe chhe ke shAstramAn kundakundAchArye puNyane vyavahAr dharma kahyo chhe ane vyavahArane sAdhan kahyun chhe. kahe chhe-‘पुण्णफला अरहंता’ eTale ke puNyanA phaLamAn arihantapad maLe chhe. parantu A agnAnInI khoTI mAnyatA chhe. puNyanun phaL arihantapad chhe ja nahi. puNyanA phaLamAn to bahAranA atishayanI vAt lIdhI chhe. pravachanasAr gAthA 4panI TIkA juo. puNyano vipAk bhagavAnane-gnAnane akinchitkar chhe em tyAn lIdhun chhe. vAt to AvI chhe. gAthAnA mathALe ‘तीर्थकृतां पुण्यविपाकोऽकिंचित्कार एव’ puNyano vipAk akinchitkar ja chhe em kahyun chhe. AtmAne puNyanun phaL kAI kAryakArI nathI. arihantane je dehAdinI kriyA, vANI nIkaLavI, chAlavun ityAdi kriyA chhe te puNyanA phaLarUp chhe.
PDF/HTML Page 385 of 4199
single page version
ane eno paN kShaNe kShaNe kShay thato jAy chhe. bhAI! tyAn to em kahe chhe ke bhagavAn to potAnA puruShArthathI kevaLagnAn pAmyAn chhe. ene je puNya bAkI rahyun chhe te puNyane laIne Asan, vihAr thAy ane vANI nIkaLe e badhI udrayanI je kriyA chhe te kShaNe kShaNe nAsh pAme chhe tethI tene kShAyikI kahI chhe em tyAn vAt Ave chhe. ‘पुण्णफला अरहंता’ eTale puNyanA phaLamAn arihantapad maLe chhe em chhe ja nahi. A AvA UndhA artha kare, paN shun thAy?
shiShya A rIte anek prakAre AtmA ane sharIr ek chhe evI UndhI mAnyatA shAstramAnthI kADhe chhe. ene AchArya bhagavAn kahe chhe ke em nathI; tun nayavibhAgane jANato nathI. tun shAstronA vyavahAranayanA kathanone samajato nathI. te nayavibhAg A pramANe chhe. em AgaLanI gAthAmAn kaheshe.
PDF/HTML Page 386 of 4199
single page version
नैवं, नयविभागानभिज्ञोऽसि–
ववहारणओ भासदि जीवो देहो य हवदि खलु एक्को। ण दु णिच्छयस्स जीवो देहो य कदा वि एक्कट्ठो।। २७ ।।
न तु निश्चयस्य जीवो देहश्च कदाप्येकार्थः।। २७ ।।
tyAn AchArya kahe chhe ke em nathI; tun nayavibhAgane jANato nathI. te nayavibhAg A pramANe chhe em gAthAmAn kahe chhe-
paN nishchaye to jIv–deh kadApi ek padArthanA. 27.
gAthArtha– [व्यवहारनयः] vyavahAranay to [भाषते] em kahe chhe ke [जीवः देहः च] jIv ane deh [एकः खलु] ek ja [भवति] chhe; [तु] paN [निश्चयस्य] nishchayanayanun kahevun chhe ke [जीवः देहः च] jIv ane deh [कदा अपि] kadI paN [एकार्थः] ek padArtha [न] nathI.
TIkA– jem A lokamAn suvarNa ane chAndIne gALI ek karavAthI ekapinDano vyavahAr thAy chhe tem AtmAne ane sharIrane paraspar ek kShetre rahevAnI avasthA hovAthI ekapaNAno vyavahAr chhe. Am vyavahAramAtrathI ja AtmA ane sharIranun ekapaNun chhe, parantu nishchayathI ekapaNun nathI; kAraN ke nishchayathI vichAravAmAn Ave to, jem pILApaNun Adi ane saphedapaNun Adi jemano svabhAv chhe evAn suvarNa ane chAndIne atyant bhinnapaNun hovAthI ekapadArthapaNAnI asiddhi chhe tethI anekapaNun ja chhe, tevI rIte upayog ane anupayog jemano svabhAv chhe evAn AtmA ane sharIrane atyant bhinnapaNun hovAthI ek padArthapaNAnI prApti nathI tethI anekapaNun ja chhe. Avo A pragaT nayavibhAg chhe.
mATe vyavahAranaye ja sharIranA stavanathI AtmAnun stavan bane chhe.
bhAvArtha– vyavahAranay to AtmA ane sharIrane ek kahe ane nishchayanay bhinna kahe chhe. tethI vyavahAranaye sharIranun stavan karavAthI AtmAnun stavan mAnavAmAn Ave chhe.
PDF/HTML Page 387 of 4199
single page version
apratibuddhe tIrthankar-AchAryonI stuti uparathI em kahyun ke-amAro to ekAnt e ja nishchay chhe ke AtmA chhe te ja sharIr chhe, pudgal dravya chhe. tene (apratibuddhane) AchArya kahe chhe ke-em nathI. tun nayavibhAgane jANato nathI. te nayavibhAg A pramANe chhe em gAthAmAn kahe chhe-
jem A lokamAn suvarNa ane chAndIne gALI ek karavAthI ek pinDano vyavahAr thAy chhe tem AtmAne ane sharIrane paraspar ekakShetre rahevAnI avasthA hovAthI ekapaNAno vyavahAr chhe.’ juo, sonun ane chAndIne gALI ek karIne ene dhoLun sonun em kahevAmAn Ave chhe. paN dhoLun to rUpu (chAndI) chhe ane sonun to pILun chhe. banne judAn judAn chhe. tem chaitanya lakShaNavAn AtmA chhe ane achetan lakShaNavAn (jaD) sharIr chhe. em banne judAn judAn chhe.
karmanAn rajakaNo karmanI paryAyane kare paN AtmA ene na kare tathA karmanI paryAy AtmAne rAg na karAve, ahAhA! svatantra paramANu potAnA dravya, kShetra, kAL, bhAvamAn potAnA astitvathI rahel chhe. e paranA dravya, kShetra, kAL, bhAvamAn pravesh karyA vinA ene (parane) kare shI rIte? ethI kahe chhe ke AtmA ane sharIr ek chhe e to vyavahAranun kathan mAtra chhe. Am vyavahAramAtrathI ja AtmA ane sharIranun ekapaNun kahevAmAn Ave chhe. banne ek kShetramAn rahelAn chhe e apekShAe asadbhUt vyavahAranayathI ek chhe em kahe chhe, parantu nishchayathI ekapaNun nathI.
kAraN ke nishchayanayathI vichAravAmAn Ave to jem pILApaNun Adi, ane saphedapaNun Adi jemano svabhAv chhe evAn suvarNa ane chAndIne atyant bhinnapaNun hovAthI ekapadArthapaNAnI asiddhi chhe.’ juo, sonun ane chAndIno bhinnabhinna svabhAv chhe tethI nishchayathI sonun ane chAndI ek nathI. are! sonAnA ek ek rajakaNane bIjA rajakaNano sambandh nathI. paramANu ekalo hoy topaN potAnA svachatuShTayamAn (dravya, kShetra, kAL, bhAvamAn) chhe ane skandhamAn hoy topaN potAnA svachatuShTayamAn chhe. pravachanasAr gAthA 87mAn kahyun chhe ke skandhamAn paN je anant rajakaNo chhe te dareke darek rajakaN svatantra chhe, eke ek rajakaN potAnA svachatuShTayamAn chhe, paN anya rajakaN sAthe abhed nathI. anant rajakaNo anant tattva chhe. te pratyek svapaNe rahe ane parapaNe na rahe to anant anantapaNe rahI shake. anantanI anantatAnun astitva siddha karavA jAy to pratyek potAmAn chhe ane paramAn nathI em pratyekanI bhinnabhinna svasattA (svarUp astitva) siddha thaI jAy chhe. bhAI! parathI AmAn thAy ane AnAthI paramAn thAy em mAne to anantanI bhinnabhinna sattA siddha nahi thAy.
PDF/HTML Page 388 of 4199
single page version
ek rajakaNanun je kShetrAntar thAy e rajakaNanI potAnI kriyAvatIshaktine kAraNe potAnA astitvathI thAy chhe, paN bIjA rajakaNane kAraNe nahi ane AtmAnA kAraNe paN nahi. Avun tattva chhe. vastu parathI bhedarUp (bhinna) chhe e ahIn kahe chhe. suvarNa ane chAndIne atyant bhinnapaNun hovAthI temane ekapadArthapaNAnI asiddhi chhe. tethI anekapaNun chhe. joyun, anant anantapaNe chhe mATe ekabIjA sAthe kAI sambandh nathI. sonun ane chAndI be chhe ne? e banne potapotApaNe chhe. be ek nathI thayAn mATe anek chhe. bhAI! ek skandhamAn anek rajakaNo chhe temAn darek rajakaN tathA ek nigodanA sharIramAn anant jIvo chhe temAn pratyek jIv potAnA svachatuShTay (dravya, kShetra, kAL, bhAv)ne chhoDIne bIjAnA chatuShTayamAn jatA nathI. badhAy anantapaNe rahyA chhe, ekapaNe thayA nathI. Avo chhe, bhAI! vItarAgamArga bahu sUkShma chhe.
A to em mAne sharIrathI dayA paLe, sharIrathI sanyam thAy, sharIrathI upavAs thAy, AtmA hoy to sharIranI kriyA thAy, sharIranun dukh AtmAne vedAy ityAdi-mATe sharIr ane AtmA ek chhe. bhAI! A tArI mAnyatA mUDhanI chhe. A badhI kriyAmAn rAg mand hoy, shubhakriyA thaI hoy to puNya thAy paN e sharIranI kriyAthI ane AhAr chhoDavAthI ke shubhakriyAthI dharma thayo mAne to e mithyAtvabhAv chhe. bhAI! AtmAmAn paravastunA grahaN-tyAganI shakti ja nathI. AtmAmAn tyAg-upAdAn shUnyatva shakti chhe. eTale parano tyAg ane paranun grahaN AtmA karI shake ja nahi. to pachhI paradravyane shI rIte te grahe ane chhoDe? (anyatra) sampradAyamAn to A vAt ja maLatI nathI.
ek AtmA bIjA AtmAnA chatuShTayathI bhinna chhe. tem ek rajakaN bIjA rajakaNanA chatuShTayathI bhinna chhe. saptabhangImAn pahelo bhang em chhe ke-vastu svadravya-kShetra- kAL-bhAvathI asti chhe ane paradravya-kShetra-kAL-bhAvathI nAsti chhe.
prashna– paN vyavahArathI to bIjAnun kare ne?
uttara– dhULe ya na kare. e to bolAy. nishchayathI ke vyavahArathI koI rIte paranun karI shake nahi. jem amAro desh, amArun gAm em bolAy paN ethI gAm ane desh enA thaI gayA? (sarvavishuddhagnAn adhikAr, samayasAr gAthA 32p mAn A vAt Ave chhe.) shrImad em bolatA ke amAro koT, amArI TopI, amArun ghar ityAdi. loko A samajI shaktA nahi. temane em thAy ke A shun bole chhe? a-eTale nahi. amAro eTale mAro nahi evo bhAv enI pAchhaL hato. paN samajavAnI kone paDI chhe? Am ne Am A AtmA anantakALathI parane potAnun mAnIne, potAnA svarUpane bhUlI rakhaDe chhe. shrImad kahe chhe ke “tArA doShathI tane rakhaDavun thayun chhe. tAro doSh eTalo ke parane
PDF/HTML Page 389 of 4199
single page version
potAno mAnIne bhUlyo.” A TUnkI bhAShA chhe. karme tane bhUlAvyo nathI. karmoe tane rakhaDAvyo nathI. pUjAmAn Ave chhe ke-
eTale loDhAno sang agni kare to agni upar ghaN paDe tem AtmA pote parano sang kare to rAgAdi thAy, dukhanA ghaN paDe; paN parane laIne thAy em nathI.
ahIn e kahe chhe ke sonun ane chAndInA rajakaNo bhinna bhinna chhe, anekapaNe chhe. sonAne dhoLun kahevun e to kathanamAtra chhe, vastu em chhe nahi, tevI rIte upayog ane anupayog jemano svabhAv chhe evAn AtmA ane sharIrane atyant bhinnapaNun hovAthI ekapadArthapaNAnI prApti nathI tethI anekapaNun ja chhe.’ ahAhA! gnAyakasvabhAvI AtmA nityaupayogasvarUp vastu-tattva chhe. e anAdi anant astitvavALI satyArtha paramArtha vastu chhe. AtmA anant gnAn, anant darshan, anant Anand, anant shAnti, anant svachchhatA, anant IshvaratA-em anant anant guNonA astitvanA svabhAvathI svabhAvavAn vastu chhe.
parane potAnun mAnavun e to mithyA bhram-agnAn chhe ja. parantu AtmAne ek samayanI paryAy jeTalo mAne e paN paryAyamUDh jIv chhe, parasamay chhe, mithyAdraShTi chhe. ahAhA! vastu to AkhI Anandakand, gnAnAnandarasakand, trikALI satnA sattvarUpe andar paDI chhe. ek samayanI paryAy to enA anantamA bhAge ek ansh vyakta chhe. e anant- svabhAvano svabhAvavAn tun, enun trikALI sattva kAI ek samayanI paryAyamAn nathI Avatun. Avo bhagavAn pUrNAnandano nAth chhe. ene parapaNe mAnavo ke parathI hun chhun em mAnavo e to mithyAbhram, agnAn ane bhavabhramaNanun mUL chhe. 84 lAkhanA avatAranI e jaD chhe. sanyogI chIj paravastu ane sanyogIbhAv eTale puNya-pApanA vikAr e badhun chhe. paN potAnA svabhAvavAnane bhUlIne sanyogI chIj ane sanyogIbhAvane potAnA mAnavA e bhavabhramaNanI jaD chhe.
vastu sahajAnandasvarUp bhagavAn pUrNAnandano nAth nityaupayogasvabhAve andar paDelI chhe ene Atmatattva kahIe. enA upar anantakALamAn paN najar gaI nahi ane bahAr joyA karyun. pote jonAro kevaDo ane kayAn chhe andar e joyun nahi, ane mAtra parane ane bahu bahu to ek samayanI paryAyane joI. paryAy jemAnthI UbhI thAy chhe ane jenA Ashraye chhe evI trikALI, dhruv chIjane joI nahi ane mAnI nahi. ane sharIranI kriyAo karo, sanyam sharIrathI paLe em sharIranI kriyAmAn tathA gAmane sudhArI daun, duniyAne sudhArI daun, upadeshathI samajAvIne lokone tArI daun ityAdi kriyAo tathA bhAvomAn potApaNun
PDF/HTML Page 390 of 4199
single page version
kare chhe te mUDh, mithyAdraShTi, agnAnI chhe. are bhagavAn! tane shun thayun chhe A? bhAI! tArAmAn e chIj chhe nahi. parane tun tAre ke mAre e tArA svarUpamAn nathI. e to te vikalpathI (khoTun) mAnyun chhe.
juo sharIr, karma Adi ajIv-jaD chhe e to aN-upayogasvarUpe chhe. parantu je paranA lakShe utpanna thAy chhe evA A puNya-pApanA vikalpa e paN aN-upayogasvarUp chhe. chhaThThI gAthAmAn Ave chhe ke dhruv trikALI gnAyakabhAv kadI shubhAshubhabhAvonA svabhAve thayo nathI. gnAyak vastu upayogasvarUpe chhe. e aN-upayogasvarUp shubhAshubhabhAvapaNe thaI nathI. A dayA, dAn, bhakti AdinA bhAvamAn chaitanyano ansh nahi hovAthI e sarva rAgAdi bhAvo aN-upayogasvarUp chhe. to pachhI sharIr ane karmanI to vAt ja shI? ahIn kahe chhe ke upayog ane anupayog jemano svabhAv chhe evo gnAyak AtmA ane sharIrAdine bhinnapaNun chhe, anekapaNun chhe, ekapaNun nathI.
gAthA 17-18 mAn em kahyun ke AbAL-gopAL saune gnAn ja anubhavamAn Ave chhe, eTale sharIr ane rAg sambandhInun je gnAn chhe e gnAn ja jANavAmAn Ave chhe paN em na mAnatAn hun sharIrane jANun chhun, rAgane jANun chhun em enun lakSha par upar jAy chhe. e mithyA bhram chhe. A jANanAro jaNAy chhe ane rAg ane sharIrane jANanArun gnAn rAg ane sharIranun nathI paN gnAyakanun chhe. e paragneyanun gnAn nathI paN trikALI bhagavAnanun chhe. Am gnAyak AtmA ane sharIrAdi paravastune bhinnapaNun chhe, anekapaNun chhe.
are! vastunI draShTi vinA anantavAr vrat, tap, niyam karIne bichAro marI gayo (rakhaDayo). kahyun chhe ne (puNya-pAp adhikAr, gAthA 1par mAn) ke agnAnabhAve vrat, tap Adi kare e bALavrat ane bALatap chhe. AhAhA! chha chha mAsanA upavAs kare, babbe mahinAnA santhArA kare, jhADanI DALanI jem paDayo rahe paN nijasvarUpane jANyA vinA e badhun bALatap ane bALavrat chhe. bhagavAn gnAnanI mUrti chhe. enI paryAyamAn je jANavun thAy chhe e to AtmAnI potAnI paryAy chhe. e kharekhar jANanAr gnAyakane jANe chhe em na mAnatAn Ane (par sharIrAdine) jANe chhe em par upar lakSha jAy chhe e agnAn chhe.
anantakALathI sharIr ane rAgane lakSha karI jANe chhe. ane ene ekapaNe mAne chhe. A jANanAr, jANanAr, jANanAr je chhe te hun em vichAravAnI kone paDI chhe? bas, duniyAmAn pAnch-pachAs lAkhanI dhUL maLe eTale mAne ke lIlA laher chhe. ApaNe have lakhapati. parantu banArasIdAs samayasAr nATakamAn kahe chhe ke AtmA gnAnasvarUp chhe enA lakShano pati AtmA lakShapati chhe. AtmAnun lakSha thatAn je atIndriy sahaj Anand thayo e Anandano nAth bhagavAn AtmA lakShapati chhe. banArasIdAsanA padyamAn chhe A-
PDF/HTML Page 391 of 4199
single page version
e duniyAnA lakhapati-karoDapati e to dhULanA pati dhUL-pati chhe.
jyAre upadeshamAn dAnano, bhaktino, pUjAno adhikAr shAstramAn Ave tyAre shubhabhAvanI vAt Ave. ratnakaranD shrAvakAchAramAn dAn Adino adhikAr vistArathI Ave chhe. samyagdraShTi hoy, paisA Adi sampatti hoy to ene rAganI mandatA karIne dAnamAn vApare e puNyanun kAraN chhe. parantu paisAno lobh rAkhI dAnamAn vApare nahi to pApanun kAraN chhe. padmanandi panchavinshatimAn dAn adhikAramAn paN Ave chhe ke-kAgaDo jem ukaDIA-khIchaDI taLiye dAjhI hoy te tAvethAthI ukheDIne bahAr kunDImAn je nAkhe te dANA ekalo na khAy, paN kA...kA...kA em bolI bIjA kAgaDAone bolAvIne khAy. tem bhagavAn! ten pUrve je shubhabhAv karyA tyAre tArA AtmAnI shAnti-vItarAgatA dAjhI hatI. te veLA tane je puNya bandhAyAn tenA phaLamAn A lakShmI Adi maLyA chhe te ekalo vAparIsh nahi, bIjAone paN dAnamAn Apaje. nahin to tun kAgaDAmAnthI ya jaIsh. (upadeshamAn adhikAr pramANe rAganI mandatAnI vAt shAstramAn Ave paN tethI mand rAg dharma chhe em na samajavun).
ahIn AchArya bhagavAn e spaShTa kahe chhe ke tun koN chhe? A jANavA-dekhavAnA svabhAvathI bharelo upayogasvarUp gnAyak AtmA chhe te tun chhe. tathA gnAnaupayogathI khAlI aN-upayogasvarUp rAgAdi ane sharIrAdi chhe te tun nathI. AtmAne ane sharIrAdine A rIte atyant bhinnapaNun chhe. temane ekapadArthapaNAnI prApti nathI tethI anekapaNun ja chhe. anAdithI ekamek mAnI rAkhyun chhe ne? ene kem bese? paN bhAI! sharIranA rajakaN te hun ane enAthI kriyA thAy te mArI thaI em je mAne te bhale koI moTo rAjA hoy, sheTh hoy ke moTo tyAgI hoy e mUDh, moTo mUrkha chhe.
AtmA ane sharIr AkAshanA ek kShetre rahevAthI ek chhe em asadbhUt vyavahAr-nayathI kahevAmAn Ave chhe. (e kathanamAtra chhe.) bAkI bhagavAn Anandano nAth chaitanyamUrti prabhu AtmA ane A jaD sharIr e tadna bhinna bhinna chhe. emane traNakALamAn ekapaNun nathI. Avo pragaT nayavibhAg chhe. A hAlavA-chAlavAnI, bolavAnI ityAdi kriyA jaDanI chhe. ene AtmA karI shakto nathI. jANavun, jANavun em je upayogasvabhAv chhe te AtmA
PDF/HTML Page 392 of 4199
single page version
chhe. mATe vyavahAranaye ja sharIranA stavanathI AtmAnun stavan bane chhe. bhagavAnanun stavan karatAn bhagavAn sharIre sUryanA tejathI paN adhik tejavALA chhe ityAdi sharIradvArA je stavan karyun te AtmAnun stavan nathI, sharIranun stavan chhe. tethI vyavahAranayathI ja sharIranun stavan karavAthI AtmAnun stavan karyun kahevAmAn Ave chhe, paramArthe em nathI.
‘vyavahAranay to AtmA ane sharIrane ek kahe chhe ane nishchayanay bhinna kahe chhe. tethI vyavahAranaye sharIranun stavan karavAthI AtmAnun stavan mAnavAmAn Ave chhe. sharIr-mATI, dhUL, hADakAn, chAmaDAn vagerethI bhagavAn Anandano nAth prabhu bhinna chhe. AtmA jANanAr, jANanAr sachchidAnand prabhu-sat eTale shAshvat gnAn ane Anandano kand prabhu chhe. ene kem bese? kadIy bahArathI najar pheravIne andar jovA navaro thayo chhe? jem tapelAmAn lApasI randhAtI hoy ane lAkaDAn lIlAn hoy tethI dhUmADo nIkaLe. e dhUmADAmAn tapelAmAn lApasI dekhAtI nathI. tem rAganI najar karanArane rAganI ADamAn rAgathI bhinna bhagavAn chidAnand prabhu dekhAto nathI, are! puNya ane pAp, dayA, dAn, vrat, bhakti ityAdi vikArI bhAvane dekhanAro e badhAthI judo chhe enI agnAnIne anAdikALathI khabar nathI. tethI bhavabhramaN karI rahyo chhe.
[pravachan nan. 68 * dinAnk 6-2-76]
PDF/HTML Page 393 of 4199
single page version
मण्णदि हु संथुदो वंदिदो मए केवली भयवं।। २८ ।।
मन्यते खलु संस्तुतो वन्दितो मया केवली भगवान्।। २८ ।।
A ja vAt havenI gAthAmAn kahe chhe-
mAne prabhu kevaLItaNun vandan thayun, stavanA thaI. 28.
gAthArtha– [जीवात् अन्यत्] jIvathI bhinna [इदम् पुद्गलमयं देहं] A pudgalamay dehanI [स्तुत्वा] stuti karIne [मुनिः] sAdhu [मन्यते खलु] em mAne chhe ke [मया] men [केवली भगवान्] kevaLI bhagavAnanI [स्तुतः] stuti karI, [वन्दितः] vandanA karI.
TIkA– jem, paramArthathI shvetapaNun suvarNano svabhAv nahi hovA chhatAn paN, chAndIno guN je shvetapaNun, tenA nAmathI suvarNanun ‘shvet suvarNa’ evun nAm kahevAmAn Ave chhe te vyavahAramAtrathI ja kahevAmAn Ave chhe; tevI rIte, paramArthathI shukal-rakatapaNun tIrthankar-kevaLIpuruShano svabhAv nahi hovA chhatAn paN, sharIranA guNo je shukal-rakatapaNun vagere, temanA stavanathI tIrthankar-kevaLIpuruShanun ‘shukal-rakat tIrthankar-kevaLIpuruSh’ evun stavan karavAmAn Ave chhe te vyavahAramAtrathI ja karavAmAn Ave chhe. parantu nishchayanaye sharIranun stavan karavAthI AtmAnun stavan banatun ja nathI.
bhAvArtha– ahIn koI prashna kare ke vyavahAranay to asatyArtha kahRuAo chhe ane sharIr jaD chhe to vyavahAranA Ashraye jaDanI stutinun shun phaL chhe? teno uttara- vyavahAranay sarvathA asatyArtha nathI, nishchayane pradhAn karI asatyArtha kahRuAo chhe. vaLI chhadmasthane potAno, parano AtmA sAkShAt dekhAto nathI, sharIr dekhAy chhe, tenI shAntarUp mudrAne dekhI potAne paN shAnta bhAv thAy chhe. Avo upakAr jANI sharIranA Ashraye paN stuti kare chhe; tathA shAnta mudrA dekhI antarangamAn vItarAg bhAvano nishchay thAy chhe e paN upakAr chhe.
PDF/HTML Page 394 of 4199
single page version
e ja bhAv havenI gAthAmAn kahe chhe-
‘jem, paramArthathI shvetapaNun suvarNano svabhAv nahi hovA chhatAn paN, chAndIno guN je shvetapaNun, tenA nAmathI suvarNanun “shvet suvarNa” evun nAm kahevAmAn Ave chhe.’ juo, jyAre sonun ane chAndIne gALIne gaTTho kare to sonAne “dhoLun sonun” em kahevAmAn Ave chhe. tyAn sonun dhoLun nathI, sonun to pILun ja chhe. dhoLun to rUpun chhe ane sonun to pILAsh, chIkAsh AdithI abhinna chhe. chhatAn chAndInA meLApathI chAndIno guN je shvetapaNun chhe enA nAmathI sonAne “shvet suvarNa” em vyavahAramAtrathI ja kahevAmAn Ave chhe, paramArthe em nathI.
‘tevI rIte, paramArthathI shukal-raktapaNun tIrthankar-kevaLIpuruShano svabhAv nahi hovA chhatAn paN, sharIranA guNo je shukal-raktapaNun vagere, temanA stavanathI tIrthankar- kevaLIpuruShanun “shukal-rakta tIrthankarakevaLIpuruSh” evun stavan karavAmAn Ave chhe te vyavahAramAtrathI ja karavAmAn Ave chhe.’ bhagavAn dhoLA ane bhagavAn rAtA em shvet- raktapaNun e tIrthankar-kevaLIno svabhAv nathI. e to sharIranA guN chhe. Ave chhe ne ke soL tIrthankar sonAvarNe hatA, be rAtA varNe, be dhoLA varNe, be nIlavarNe ane be anjanavarNe hatA. bhAI! e to badhI sharIranI vAto chhe AtmAnI nahi. e to vyavahArathI kahevAmAn AvI chhe. jem chokhAno kothaLo hoy temAn chokhA chAr maN hoy ane kothaLo aDhI sher hoy te bhego toLAy, chAr maN ane aDhIsher. have temAnthI chokhA khUTe to aDhI sherano kothaLo kAI rAndhavAmAn kAm Ave? (na Ave). tem sharIr to kothaLo chhe ane andar trikALI bhagavAn Anandakand AtmA e chokhA (sAr vastu) chhe. e bannenun ekapaNun traN kALamAn nathI. e ekapaNun to vyavahAramAtrathI kahevAmAn Ave chhe. parantu sharIr ane AtmAnun ekapaNun nahi hovAthI nishchay naye sharIranun stavan karavAthI AtmAnun stavan banatun ja nathI.
‘ahIn koI prashna kare ke vyavahAranay to asatyArtha kahyo chhe ane sharIr jaD chhe to vyavahAranA Ashraye jaDanI stutinun shun phaL chhe?’
‘teno uttara-vyavahAranay sarvathA asatyArtha nathI, nishchayane pradhAn karI asatyArtha kahyo chhe. vaLI chhadmasthane potAno, parano AtmA sAkShAt dekhAto nathI, sharIr dekhAy chhe, tenI shAntarUp mudrA dekhI potAne paN shAnt bhAv thAy chhe.’ shun kahe chhe? bhagavAnane andar nirmaL pariNatirUp kevaLagnAn pragaTayun chhe, Namo arihantANan-sarvagnapad pragaTayun
PDF/HTML Page 395 of 4199
single page version
chhe ane param vItarAgatA thaI chhe. tethI sharIranI mudrA paN shAnt-paramashAnt dekhAy chhe. e mudrAnA nimitte jo em vichAre ke bhagavAn chaitanyamUrti jANe shAnt-shAnt-shAnt andar svarUpamAn TharI gayA chhe ane em vichArI potAnA antarangamAn jue to bhagavAn ekalo TharI gayelo shAnt jaNAy chhe.
ahIn nimittathI kathan karyun chhe. jo sarvagna paramAtmAnA samosaraNamAn vItarAgamudrAne dekhI pote shAnt-shAnt thaI jAy to bhagavAnanA sharIrane nimitta kahevAy. bahenashrInAn vachanAmRutamAn Ave chhe ke he nAth! shAntarasanA paramANuthI Apanun sharIr virAje chhe. ane bhagavAn AtmAno andar vItarAgasvabhAv pragaT thaI gayo chhe. shAnt- shAnt-shAnt sharIranA rajakaNo paN upashamaras jevA shAnt dekhAy ene dekhIne jonAro paN jo em vichAre ke potAnun avikArI svarUp paN Avun shAnt chhe to ene andaramAn shAnti thAy. jo tyAn ne tyAn Ubho rahe ane bhagavAnanI shAnt mudrA, sharIranI kAnti ityAdinA vikalpo ja karyA kare to puNyabandhan thAy. (shAntirUp dharma na thAy.)
‘Avo upakAr jANI sharIranA Ashraye paN stuti kare chhe; tathA shAnta mudrA dekhI antarangamAn vItarAg bhAvano nishchay thAy chhe e paN upakAr chhe’ antarangamAn nishchay thAy enI vAt chhe. bAkI ekalI shAnt mudrA evI to anant vAr karI ane dekhI, anant vAr bhagavAnanI mUrtio dekhI ane pUjA paN anant vAr karI, samosaraNamAn anant vAr gayo paN bhagavAn AtmA andar shAnt-shAnt-shAnt, rAganA vikalpanI ashAntithI bhinna upashamarasano kand chhe em antarangamAn nishchay na karyo. tethI bhagavAnanI mudrA paN nimitta thaI na kahevAy.
jem sakkarakandanI uparanI lAl chhAl na juo to andar Akho sakkar eTale sAkar nAm mIThAshano saphed pinD paDayo chhe, tem puNya-pApanA vikalpanI chhAl vinAno shAntarasathI bharelo chaitanyapinD andar paDelo chhe em bhagavAnanI shAnt mudrA dekhIne andar nishchay kare to upakAr (nimitta) chhe. paN ene AvI navarAsh kayAn chhe? tethI to chAr gatimAn anAdithI rakhaDapaTTI karI rahyo chhe. samayasAr nATakamAn banArasIdAse kahyun chhe ke-
A sharIranun varNan e jinavarNan nathI. andar vItarAgamUrti shAntarasano pinD prabhu AtmA chaitanyasvarUp virAje chhe e jin chhe. enun varNan jinavarNan koI judI chIj chhe. enun gnAn-shraddhAn karavun e samyagdarshan Adi dharma chhe. anyathA sharIrAdinA varNanamAn rokAI jAy to puNyabandh thAy e ja.
PDF/HTML Page 396 of 4199
single page version
केवलिगुणे थुणदि जो सो तच्चं केवलिं थुणदि।। २९ ।।
केवलिगुणान् स्तौति यः स तत्त्वं केवलिनं स्तौति।। २९ ।।
uparanI vAtane gAthAthI kahe chhe-
je kevaLIguNane stave paramArtha kevaLI te stave. 29.
gAthArtha– [तत्] te stavan [निश्चये] nishchayamAn [न युज्यते] yogya nathI [हि] kAraN ke [शरीरगुणाः] sharIranA guNo [केवलिनः] kevaLInA [न भवन्ति] nathI; [यः] je [केवलिगुणान्] kevaLInA guNonI [स्तौति] stuti kare chhe [सः] te [तत्त्वं] paramArthathI [केवलिनं] kevaLInI [स्तौति] stuti kare chhe.
TIkA– jem chAndIno guN je saphedapaNun, teno suvarNamAn abhAv chhe mATe nishchayathI saphedapaNAnA nAmathI sonAnun nAm nathI banatun, suvarNanA guN je pILA- paNun Adi chhe temanA nAmathI ja suvarNanun nAm thAy chhe; tevI rIte sharIranA guNo je shukal- rakatapaNun vagere, temano tIrthankar-kevaLIpuruShamAn abhAv chhe mATe nishchayathI sharIranA shukal-rakatapaNun vagere guNonun stavan karavAthI tIrthankar-kevaLIpuruShanun stavan nathI thatun, tIrthankar-kevaLIpuruShanA guNonun stavan karavAthI ja tIrthankar-kevaLIpuruShanun stavan thAy chhe.
have uparanI vAtane siddha kare chhe-
‘jem chAndIno guN je saphedapaNun, teno suvarNamAn abhAv chhe mATe nishchayathI saphedapaNAnA nAmathI sonAnun nAm nathI banatun, suvarNanA guN je pILApaNun Adi chhe temanA nAmathI ja suvarNanun nAm thAy chhe-juo, dhoLun sonun em kahevAy chhe paN sonun saphed nathI. sonAmAn to saphedapaNAno abhAv chhe. tethI suvarNanA guN je pILAsh Adi chhe te vaDe ja suvarNanun nAm thAy chhe. Am asti-nAsti karyun.
PDF/HTML Page 397 of 4199
single page version
‘tevI rIte sharIranA guNo je shukal-raktapaNun vagere, temano tIrthankar- kevaLIpuruShamAn abhAv chhe.’ juo, bhagavAn rAtA chhe, dhoLA chhe em je rAto, dhoLo, pILo rang chhe e kAI bhagavAnanA AtmAmAn nathI. ‘mATe nishchayathI sharIranA shukal- raktapaNun vagere guNonun stavan karavAthI tIrthankar-kevaLIpuruShanun stavan nathI thatun, tIrthankar-kevaLIpuruShanA guNonun stavan karavAthI ja tIrthankar-kevaLIpuruShanun stavan thAy chhe.’ guNonun stavan (AgaL) leshe. bhagavAnanA guNo eTale gnAyakasvarUp potAnA ja guNo e rIte (AgaL leshe).
PDF/HTML Page 398 of 4199
single page version
देहगुणे थुव्वंते ण केवलिगुणा थुदा होंति।। ३० ।।
देहगुणे स्तूयमाने न केवलिगुणाः स्तुता भवन्ति।। ३० ।।
पिबतीव हि नगरमिदं परिखावलयेन पातालम्।। २५ ।।
have shiShyano prashna chhe ke AtmA to sharIrano adhiShThAtA chhe tethI sharIranA stavanathI AtmAnun stavan nishchaye kem yukta nathI? evA prashnanA uttararUpe draShTAnt sahit gAthA kahe chhe-
kIdhe sharIraguNanI stuti nahi stavan kevaLIguNanun. 30.
gAthArtha– [यथा] jem [नगरे] nagaranun [वर्णिते अपि] varNan karatAn chhatAn [राज्ञः वर्णना] rAjAnun varNan [न कृता भवति] karAtun (thatun) nathI, tem [देहगुणे स्तूयमाने] dehanA guNanun stavan karatAn [केवलिगुणाः] kevaLInA guNonun [स्तुताः न भवन्ति] stavan thatun nathI.
TIkA– uparanA arthanun (TIkAmAn) kAvya kahe chhe-
shlokArtha– [इदं नगरम् हि] A nagar evun chhe ke jeNe [प्राकार–कवलित– अम्बरम्] koT vaDe AkAshane grasyun chhe (arthAt teno gaDh bahu Uncho chhe), [उपवन– राजी–निगीर्ण–भूमितलम्] bagIchAonI panktiothI je bhUmitaLane gaLI gayun chhe (arthAt chAre taraph bagIchAothI pRithvI DhankAI gaI chhe) ane [परिखावलयेन पातालम् पिबति इव] koTanI chAre taraph khAInA gherAthI jANe ke pAtALane pI rahyun chhe (arthAt khAI bahu UnDI chhe). rap.
PDF/HTML Page 399 of 4199
single page version
अक्षोभमिव समुद्रं जिनेन्द्ररूपं परं जयति।। २६ ।।
____________________________________________________________
Am nagaranun varNan karavA chhatAn tenAthI rAjAnun varNan thatun nathI kAraN ke, joke rAjA teno adhiShThAtA chhe topaN, koT-bAg-khAi-AdivALo rAjA nathI.
tevI rIte sharIranun stavan karye tIrthankaranun stavan thatun nathI teno paN shlok kahe chhe-
shlokArtha– [जिनेन्द्ररूपं परं जयति] jinendranun rUp utkRuShTapaNe jayavant varte chhe. kevun chhe te? [नित्यम्–अविकार–सुस्थित–सर्वाङ्गम्] jemAn sarva ang hammeshAn avikAr ane susthit (sArI rIte sukharUp sthit) chhe, [अपूर्व–सहज–लावण्यम्] jemAn (janmathI ja) apUrva ane svAbhAvik lAvaNya chhe (arthAt je sarvane priy lAge chhe) ane [समुद्रं इव अक्षोभम्] je samudranI jem kShobharahit chhe, chaLAchaL nathI. ra6.
Am sharIranun stavan karavA chhatAn tenAthI tIrthankar-kevaLIpuruShanun stavan thatun nathI kAraN ke, joke tIrthankar-kevaLIpuruShane sharIranun adhiShThAtApaNun chhe topaN, susthit sarvAngapaNun, lAvaNya Adi AtmAnA guN nahi hovAthI tIrthankar-kevaLIpuruShane te guNono abhAv chhe.
uparanA (gAthAmAn kahelA) arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe-
‘इदं नगरम् हि’ A nagar evun chhe ke jeNe ‘प्राकारकवलिताम्बरम्’ koT vaDe AkAshane grasyun chhe. eTale ke eno koT eTalo badho Uncho chhe ke jANe AkAshane Ambato hoy; ‘उपवनराजीनिगीर्णभूमितलम्’ tathA bagIchAonI panktiothI jANe bhUmitaLane gaLI gayun hoy (arthAt chAre taraph bagIchAothI bhUmi DhankAI gaI chhe); ane ‘परिखावलयेन पातालम् पिबति इव’ koTanI chAre taraph khAInA gherAthI jANe ke pAtALane pI rahyun chhe (arthAt khAI bahu UnDI chhe). juo, jenA bhUmitaL upar bagIchA patharAelA chhe, koT jANe AkAshamAn vyApI rahyo chhe ane khAI jANe pAtAL sudhI UnDI gaI chhe-‘Am nagaranun varNan karavA chhatAn tenAthI rAjAnun varNan thatun nathI. kAraN ke, joke rAjA teno adhiShThAtA chhe topaN koT-bAg-khAI AdivALo rAjA nathI.’
tevI rIte sharIranun stavan karye tIrthankaranun stavan thatun nathI teno paN kaLasharUp shlok kahe chhe-
PDF/HTML Page 400 of 4199
single page version
‘जिनेन्द्ररूपं परं जयति’ jinendranun rUp utkRuShTapaNe jayavant varte chhe. kevun chhe te? ‘नित्यम् अविकारसुस्थितसर्वागम्’ jemAn sarva ang hameshAn avikAr ane susthit (sArI rIte sukharUp sthit) chhe, jemAn ‘अपूर्वसहजलावण्यम्’ (janmathI ja) apUrva ane svAbhAvik lAvaNya chhe (arthAt je sarvane priy lAge chhe); ‘समुद्रम् इव अक्षोभम्’ ane je samudranI jem kShobharahit chhe, chaLAchaL nathI. juo, bhagavAnanun sharIr evun hoy chhe ke sUryathI paN vadhAre prakAshavALun hoy chhe sundaratA (namaNAI) bahu hoy chhe. darek avayavanI prakRiti evI bandhAyelI chhe ke jethI sharIranI sundaratA-namaNAI shreShTha hoy chhe. saghaLA ango nirvikAr ane pramANasar hoy chhe. vaLI te samudranI jem shAnt-shAnt nishchal hoy chhe.
Am sharIranun stavan karavA chhatAn tenAthI tIrthankar-kevaLIpuruShanun stavan thatun nathI. kAraN ke, joke tIrthankar-kevaLIpuruShane sharIranun adhiShThAtApaNun chhe topaN, susthit sarvAngapaNun, lAvaNya Adi AtmAnA guN nahi hovAthI tIrthankar-kevaLIpuruShane te guNono abhAv chhe. jem nagaranA varNanamAn rAjAnun varNan Avatun nathI tem sharIranA varNanamAn AtmAnun varNan Avatun nathI.